Φαινίας ο Ερέσιος
| Φαινίας ο Ερέσιος | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 4ος αιώνας π.Χ. Ερεσός Λέσβου |
| Θάνατος | 3ος αιώνας π.Χ. (πιθανώς) |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | αρχαία ελληνικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | φιλόσοφος ιστορικός συγγραφέας βοτανολόγος[1] |
Ο Φαινίας ο Ερέσιος (αρχαία ελληνικά: Φαινίας ὁ Ἐρέσιος, ή απλά Φανίας) ήταν Έλληνας φιλόσοφος από τη Λέσβο, και είναι πολύ σημαντικός ως μαθητής και σχολιαστής του Αριστοτέλη. Ήρθε στην Αθήνα περίπου το 332 π.Χ. και εντάχθηκε μαζί με τον συμπατριώτη του Θεόφραστο στην Περιπατητική σχολή. Τα γραπτά του για τη λογική και την επιστήμη φαίνεται ότι ήταν σχόλια ή συμπληρώματα στα έργα του Αριστοτέλη και του Θεόφραστου. Έγραψε επίσης εκτενώς για την ιστορία. Τα έργα του έχουν διασωθεί μόνο σε αποσπάσματα που παρατίθενται από άλλους συγγραφείς.
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Φαινίας γεννήθηκε στην Ερεσό της Λέσβου. Ήταν φίλος και συμπολίτης του Θεόφραστου, επιστολή του οποίου προς τον Φαινία αναφέρεται από τον Διογένη Λαέρτιο. [2] Ήρθε στην Αθήνα γύρω στο 332 π.Χ. [3] και προσχώρησε μαζί με τον Θεόφραστο στην Περιπατητική σχολή . Ήταν ο πιο διακεκριμένος μαθητής του Αριστοτέλη, μετά τον Θεόφραστο. Έγραψε για κάθε τομέα της φιλοσοφίας, όπως το μελετούσαν οι Περιπατητικοί, ιδιαίτερα τη λογική, τη βοτανική, την ιστορία και τη λογοτεχνία.
Φιλοσοφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Λογική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Έχουμε λίγες πληροφορίες σχετικά με τα έργα του σχετικά με τη λογική. Φαίνεται ότι έγραψε σχόλια και συμπληρώματα στα έργα του Αριστοτέλη, τα οποία τελικά επισκιάστηκαν από τα γραπτά του ίδιου του δασκάλου. Σε ένα απόσπασμα του Αμμώνιου [4] γίνεται αναφορά στο ότι ο Εύδημος, ο Φαινίας και ο Θεόφραστος έγραψαν, μιμούμενοι τον δάσκαλό τους, τα έργα Κατηγορίες και Περί Ερμηνείας και Αναλύσεις. Υπάρχει επίσης ένα σημαντικό απόσπασμα που σέβεται τις ιδέες, που διασώζει ο Αλέξανδρος ο Αφροδισιεύς, από ένα έργο του Φαινία, Κατά Διόδωρου, [5] που μπορεί να είναι ίδιο με το έργο Κατά των Σοφιστών, από το οποίο ο Αθήναιος ο Ναυκρατίτης παραθέτει κριτική σε ορισμένους μουσικούς. [6]
Φυσική ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ένα έργο Περί φυτών παρατίθεται επανειλημμένα από τον Αθήναιο και συχνά σε σχέση με το έργο του Θεόφραστου για το ίδιο θέμα, στο οποίο, επομένως, μπορεί να ήταν συμπλήρωμα. [7] Τα αποσπάσματα που παραθέτει ο Αθήναιος είναι αρκετά για να μας δώσουν κάποια ιδέα για το περιεχόμενο του έργου και το ύφος του συγγραφέα. Φαίνεται ότι έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στα φυτά που χρησιμοποιούνται στους κήπους και συνδέονται στενά με τους ανθρώπους. Και, στο ύφος του, ανιχνεύουμε την ακρίβεια και τη φροντίδα για τους ορισμούς, που χαρακτηρίζουν την περιπατητική σχολή.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Πλούταρχος ομιλεί για τον Φαινία, ο οποίος τον θεωρεί ως αυθεντία, [8] ως «έναν φιλόσοφο καλά διαβασμένο στην ιστορία». Έγραψε ένα είδος χρονικού με το όνομα Πρυτάνεις Ερέσιοι, το δεύτερο βιβλίο του οποίου παρατίθεται από τον Αθήναιο. [9] Ήταν είτε μια ιστορία της γενέτειράς του είτε μια γενική ιστορία της Ελλάδας σύμφωνα με την περίοδο της δικαστικής αρχής της Ερεσού. Ασχολήθηκε επίσης με την ιστορία των τυράννων, πάνω στην οποία έγραψε πολλά έργα. Ένα από αυτά ονομαζόταν Περί Τυράννων στη Σικελία. [10] Ένα άλλο έργο είχε τον τίτλο Περί δολοφονίας των τυράννων για εκδίκηση, στο οποίο φαίνεται να έχει συζητήσει περαιτέρω το ζήτημα που έθιξε ο Αριστοτέλης στα Πολιτικά του. [11] Έχουμε αρκετά αποσπάσματα από αυτό το έργο, και ανάμεσά τους την ιστορία του Αντιλέοντα και του Ιππαρήνου, που σκότωσαν τον τύραννο της Ηράκλειας της Λευκανικής. [12]
Λογοτεχνία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σχετικά με την ιστορία της λογοτεχνίας αναφέρονται δύο έργα του Φαινία. Στο Περί ποιητών, του οποίου παράθεμα αναφέρει ο Αθήναιος, [13] φαίνεται ότι έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στους Αθηναίους μουσικούς και κωμικούς. Το έργο Περί των Σωκρατικών φιλοσόφων αναφέρεται δύο φορές από τον Διογένη Λαέρτιο. [14]
Ο Φαινίας ο Ερέσιος ήταν επίσης από τους πρώτους, που έκανε συστηματικές συλλογές για την ιστορία της ελληνικής μουσικής. Η πραγματεία του και άλλες, που τώρα έχουν χαθεί, ήταν βασικές πηγές για τους μεταγλωττιστές της Αυτοκρατορικής εποχής, όπως ο Αθήναιος και ο ψευδο-Πλούταρχος, και τελικά παρείχαν πολύ υλικό για τα μεταγενέστερα λεξικά. «Τέτοιες συλλογές αντικατοπτρίζουν τον ελληνικό κοσμοπολιτισμό, με τις πιο γενικευμένες μορφές γλώσσας, λογοτεχνίας, τέχνης και μουσικής, που ήταν το σήμα κατατεθέν της ελληνιστικής εποχής». [15]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2019.
- ↑ Diogenes Laërtius, v. 37; Schol. in Apollon. i. 972; Strabo, xiii.
- ↑ Suda s.v. Phanias, comp. Clement of Alexandria, Stromata, i.
- ↑ Ammonius Hermiae, ad Categ. p. 13; Schol. Arist. p. 28, a. 40, ed. Brandis
- ↑ Schol. Arist. p. 566, a. ed. Brandis
- ↑ Athenaeus, xiv.
- ↑ Athenaeus, ii., ix.
- ↑ Plutarch, Themistocles, 13
- ↑ Athenaeus, viii.; comp. Eustathius, p. 35, 18; Clement of Alexandria, Stromata, i.; Plutarch, Solon, 14, 32, Themistocles, 1, 7, 73; Suda, Phaenias; Athenaeus, ii.
- ↑ Athenaeus, i., vi.
- ↑ Aristotle, Politics, v. 8, 9, etc.
- ↑ Athenaeus, iii., x.; Parthenius, Erotica Pathemata, 7.
- ↑ Athenaeus, viii.
- ↑ Diogenes Laërtius, ii. 65, vi. 8
- ↑ Franklin 2001
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Hellmann, Oliver & Mirhady, David (eds.). Phaenias of Eresus. Text, Translation and Discussion, New Brunswick: Transaction Publishers, 2015. (RUSCH XIX).
- John Curtis Franklin, Dictionaries of music 2001
|
Αυτό το λήμμα βασίζεται ή περιλαμβάνει κείμενο από λήμμα στo Λεξικό της ελληνικής και ρωμαϊκής βιογραφίας και μυθολογίας του Ουίλλιαμ Σμιθ (1870) που αποτελεί κοινό κτήμα. |
|