Το Ζαμπελάκι (θεατρικό έργο)

; Το Ζαμπελάκι
Συγγραφέας	Διονύσιος Ρώμας
Πρωτότυπος τίτλος	Το Ζαμπελάκι
Παγκόσμια πρώτη παράσταση	19 Δεκεμβρίου 1957
Τοποθεσία πρώτης παράστασης	Αθήνα
Ρόλοι	κόντε Μερκάτης, μικροπωλητής, Νιόνιος, Παύλος Καρρέρ, Πλανύτερος, Τζόγια, κοντέσσα Μερκάτη, κόντε Ντα Νατάλες, ηγουμένη, Ζαμπελάκι, σιόρα Τζίλντα
Γλώσσα πρωτότυπου	Ελληνικά
Είδος	Κωμωδία
	δεδομένα
	π; σ; ε;

"Το Ζαμπελάκι" είναι ένα θεατρικό έργο του Διονυσίου Ρώμα που γράφτηκε το 1957. Πρόκειται για μια αισθηματική κωμωδία με στοιχεία φάρσας, που είναι βασισμένη σε υπαρκτά πρόσωπα, τα οποία διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στη ζωή της Ζακύνθου.^[1]

Κεντρικά πρόσωπα του έργου είναι ο Ζακυνθινός συνθέτης της επτανησιακής σχολής Παύλος Καρρέρ και η Ισαβέλλα Γιατρά^[2] (το Ζαμπελάκι του τίτλου),^[3] που ήταν μία από τις πρώτες Ελληνίδες υψιφώνους. Το έργο εκτυλίσσεται στην εποχή της βασιλείας του Όθωνα στην Ελλάδα και περιγράφει με ρομαντικό τρόπο το ειδύλλιο των δύο πραταγωνιστών αλλά και την αρχοντική ζωή της Ζακύνθου εκείνη την εποχή.^[1]

Ο συγγραφέας είχε σχολιάσει το έργο ως εξής: "Γράφοντας την κωμωδία αυτή θέλησα να μεταχειρισθώ διάφορες σκόρπιες παλιές ζακυνθινές ανεκδοτολογικές παραδόσεις και να τις πλέξω έτσι, σαν ένα πολύχρωμο στεφάνι, γύρω από την συναισθηματική ζωή του Παύλου Καρρέρ. Σκοπός μου δεν ήταν να κάνω μια σοβαρή και συνοφρυομένη βιογραφική μελέτη, αλλά ένα έργο ελαφρό, γοργό και διασκεδαστικό".^[1] Επίσης: "Το Ζαμπελάκι είναι θύμηση μιας ήρεμης κι ευτυχισμένης εποχής, που χύθηκε στα καλούπια μιας κωμωδίας πλοκής και περιορίζεται στα στενά πλάισια ενός κοσμικού επεισοδίου".^[2]

Παραστασιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1957, "Το Ζαμπελάκι" ανέβηκε για πρώτη φορά από την κεντρική σκηνή του Εθνικού Θεάτρου (που τότε ονομαζόταν Βασιλικό Θέατρο) σε σκηνοθεσία του Αλέξη Σολομού κάνοντας πρεμιέρα στις 19 Δεκεμβρίου 1957. Έπαιζαν οι Δημήτρης Παπαμιχαήλ (κόντε Μερκάτης), Γιώργος Γεωργίου (μικροπωλητής), Παντελής Ζερβός (Νιόνιος), Νίκος Τζόγιας (Παύλος Καρρέρ), Άρης Βλαχόπουλος (Πλανύτερος), Σάσα Κατσαρού (Τζόγια), Άννα Ραυτοπούλου (κοντέσσα Μερκάτη), Άρης Μαλιαγρός (κόντε Ντα Νατάλες), Χριστίνα Καλογερίκου (ηγουμένη), Τζένη Καρέζη (Ζαμπελάκι) και Ελένη Χαλκούση (σιόρα Τζίλντα).^[4]
"Το Ζαμπελάκι" ανέβηκε ξανά από την κεντρική σκηνή του Εθνικού Θεάτρου το 1970, αυτήν τη φορά σε σκηνοθεσία Στέλιου Παπαδάκη, με τον εξής θίασο: Γιώργος Βουτσίνος (κόντε Μερκάτης), Δημήτρης Ντουνάκης (μικροπωλητής), Θόδωρος Σαρρής (Νιόνιος), Θάνος Λειβαδίτης (Παύλος Καρρέρ), Άρης Βλαχόπουλος (Πλανύτερος), Νεφέλη Ορφανού (Τζόγια), Ρίτα Μυράτ (κοντέσσα Μερκάτη) Άρης Μαλιαγρός (κόντε Ντα Νατάλες), Ελένη Ζαφειρίου (ηγουμένη), Άννα Κυριακού (Ζαμπελάκι) και Ελένη Χαλκούση (σιόρα Τζίλντα). Η πρεμιέρα του έργου έλαβε χώρα στις 5 Αυγούστου 1970 στο Βεάκειο.^[5]
Το 1979, "Το Ζαμπελάκι" δραματοποιήθηκε για την τηλεόραση, στο πλαίσιο της εκπομπής Το θέατρο της Δευτέρας της ΕΡΤ. Την παράσταση σκηνοθέτησε ο Γιώργος Βουτσίνος, ο οποίος είχε πρωταγωνιστήσει στην παράσταση του Εθνικού Θεάτρου νωρίτερα τη δεκαετία του 1970. Η διανομή είχε ωε εξής: Πάνος Χατζηκουτσέλης (κόντε Μερκάτης), Θόδωρος Σαρρής (Ντόνιος), Γιώργος Σίσκος (Παύλος Καρρέρ), Πέτρος Ζαρκάδης (Πλανύτερος), Καίτη Βουτσάκη (Τζόγια), Ρίτα Μουσούρη (κοντέσσα Μερκάτη), Σπύρος Κωνσταντόπουλος (κόντε Ντα Νατάλες), Όλγα Τουρνάκη (ηγουμένη), Πένυ Παπουτσή (Ζαμπελάκι) και Χαριτίνη Καρόλου (σιόρα Τζίλντα).^[1]

Απήχηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παρά την τεράστια επιτυχία της αρχικής παράστασης του έργου,^[6] δεν έλαβε από όλους τους κριτικούς καλά σχόλια. Σύμφωνα με κριτική του Γεράσιμου Σταύρου στο περιοδικό Επιθεώρηση Τέχνης το 1958, ο Ρώμας έκανε άστοχο χειρισμό του υλικού του, με αποτέλεσμα το έργο να μην καταφέρνει "να επιβληθεί ούτε από τη φρεσκάδα που διατηρεί το αστραφτερό επτανησιώτικο πνεύμα. Η σκηνική αφήγηση έχει τη μορφή ανεκδοτολογίας, αν όχι 'ευπρεπούς' κουτσομπολιού στα σαλόνια μακαρίων ανθρώπων".^[2]