Τομ Πάπας
| Τομ Πάπας | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1899 |
| Θάνατος | 19 Ιανουαρίου 1988 |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | επιχειρηματίας |
| Συγγενείς | Τσάρλς Πάπας, Αντώνιος Φλάμπουρας, Αναστάσιος Φλάμπουρας, Παναγιώτης Φλάμπουρας |
Ο Τομ Πάπας (Ελληνικά: Θωμάς Παπαδόπουλος, 1899 - 16 Ιανουαρίου 1988[1]) ήταν Ελληνοαμερικανός επιχειρηματίας που συμμετείχε παρασκηνιακά στην ελληνική και αμερικάνικη πολιτική σκηνή των δεκαετιών 1960 και 1970. Θεωρείται ότι διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο κατά τα γεγονότα της αποστασίας, υποστήριξε θερμά και έμπρακτα την δικτατορία της 21ης Απριλίου, υπήρξε ένας από τους θερμότερους υποστηρικτές του Ρίτσαρντ Νίξον και του Σπύρου Άγκνιου ενώ το όνομά του αναμείχθηκε και στο σκάνδαλο Γουότεργκεϊτ.
Βιογραφικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γεννήθηκε στα Φιλιατρά Μεσσηνίας και ήταν γιος του Κωνσταντίνου Παπαδόπουλου και της Σοφίας Φλάμπουρα. Το 1903, σε πολύ μικρή ηλικία, μετανάστευσε μαζί με τους γονείς του στις ΗΠΑ, όπου και μεγάλωσε. Εκεί πολιτογραφήθηκε το 1924 συντέμνοντας το όνομά του σε Thomas Antony Pappas. Ωστόσο, διατήρησε και την ελληνική ιθαγένεια. Είχε έναν αδελφό, τον Τζον, δικαστή. Σπούδασε στο πανεπιστήμιο της Βοστώνης και του Νορθίστερν. Ανέπτυξε επιχειρηματική δραστηριότητα στον τομέα των εισαγωγών - εξαγωγών τροφίμων και στη συνέχεια επεκτάθηκε στον εφοπλιστικό[2] χώρο. Το 1932 διετέλεσε μέλος[2] της συμβουλευτικής επιτροπής του γραφείου μετανάστευσης της πολιτείας της Μασαχουσέτης διευκολύνοντας[2] με αυτόν τον τρόπο την έλευση πολλών ελλήνων μεταναστών.
Σύντομα εξελίχθηκε σε σημαντικό πολιτικό παράγοντα της περιοχής και σε δραστήριο μέλος της ελληνικής ομογένειας. Υπήρξες μέλος της ολιγομελούς ομάδας που συνόδευσε τον τότε Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Αθηναγόρα στην Κωνσταντινούπολη προκειμένου να αναλάβει τον θρόνο του Οικουμενικού Πατριάρχη. Υποστήριξε το ρεμπουμπλικανικό κόμμα, του οποίου υπήρξε χρηματοδότης, αποκτώντας επαφές με υψηλά ιστάμενους μεταξύ των οποίων με τον Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, με τον Ρίτσαρντ Νίξον κ.α. Το 1952 ο πρώτος, ως πρόεδρος των ΗΠΑ, του πρότεινε[2] την θέση του πρέσβη στην Αθήνα, θέση όμως που αρνήθηκε προκειμένου να συνεχίσει την επιχειρηματική του δραστηριότητα. Κατά περιόδους εργάστηκε[3] για λογαριασμό της CIA. Υπήρξε στενός[4] φίλος του Σπύρου Σκούρα, στην κινηματογραφική εταιρεία (20th Century Fox) του οποίου διετέλεσε μέλος[2] του διοικητικού συμβουλίου, καθώς και του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Ιάκωβου.
Την δεκαετία του 1970 ίδρυσε το ίδρυμα "Τhomas Anthony Pappas Charitable Foundation", το οποίο έχει ως στόχο την ενίσχυση εκπαιδευτικών και νοσοκομειακών ιδρυμάτων.
Απεβίωσε στο Παλμ Μπιτς της Φλόριντα στις 16 Ιανουαρίου 1988. Ήταν παντρεμένος και είχε έναν γιο τον Τσαρλς Πάπας.
Επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ελλάδα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τον Νοέμβριο του 1962 υπογράφηκε σύμβαση μεταξύ του Τομ Πάπας και της κυβέρνησης Καραμανλή για τη δημιουργία διυλιστηρίων πετρελαίου, καθώς και εργοστασίων παραγωγής αμμωνίας και λιπασμάτων στη Βόρεια Ελλάδα υπό την επωνυμία «Esso Pappas» εξασφαλίζοντας προνομιακή εκμετάλλευση της εσωτερικής αγοράς καυσίμων της Eλλάδας. Η εταιρεία Esso Pappas ήταν αποτέλεσμα κοινοπραξίας με την αμερικανική ExxonMobil. Η επένδυση ύψους[5] 200 εκατομμυρίων καταγγέλθηκε από την αντιπολίτευση χαρακτηριζόμενη ως αποικιοκρατική.
Με την άνοδο της Ενώσεως Κέντρου στην εξουσία ο Γεώργιος Παπανδρέου θέλησε να τροποποιήσει την σύμβαση. Τις διαπραγματεύσεις ανέλαβε ο Ανδρέας Παπανδρέου πετυχαίνοντας τον περιορισμό των μονοπωλίων, τη μείωση των τιμών προμήθειας πετρελαιοειδών και την αύξηση των αντισταθμιστικών οφελών.[6] Η αναθεώρηση των όρων της σύμβασης θεωρείται ότι ήταν μια από τις αιτίες που οδήγησαν στα γεγονότα της αποστασίας κατά τη διάρκεια των οποίων υποστηρίζεται ότι εξαγόρασε την στήριξη βουλευτών.[6]
Το 1966 ξεκίνησε την λειτουργία του το διυλιστήριο στην Θεσσαλονίκη.
Σχέσεις με Νιξον & σκάνδαλο Γουότεργκεϊτ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Υποστήριξε σθεναρά τον Ρίτσαρντ Νίξον στην εκστρατεία του[7] για να αναλάβει το προεδρικό χρίσμα. Ως αντάλλαγμα[2] ο Νίξον επέλεξε για υποψήφιο αντιπρόεδρο, τον στενό φίλο του Πάπα, ελληνοαμερικανό πολιτικό, Σπύρο Άγκνιου, τον οποίο στήριξε και η ελληνική ομογένεια. Στις 7 Μαρτίου 1973 ο πρόεδρος Νίξον υποδέχθηκε τον Τομ Πάπας στον Λευκό Οίκο για να τον ευχαριστήσει[8] για την οικονομική του στήριξη σχετικά με το σκάνδαλο Γουότεργκειτ, το οποίο μέχρι τότε δεν είχε αποκαλυφθεί. Το αμερικανικό Κογκρέσο ερεύνησε[8] τον ρόλο του Πάπας καλώντας[9] τον σε ακρόαση. Ο ίδιος αρνήθηκε οποιαδήποτε σχέση.[9] Υπολογίζεται[8] ότι την περίοδο 1968 - 1972 ο Πάπας είχε συνεισφέρει με περισσότερα από εκατό χιλιάδες δολλάρια το επιτελείο του Νίξον. Τρία χρόνια αργότερα, το 1976, ο Πάπας ήταν ένας από τους κυριότερους χρηματοδότες του υποψήφιου προέδρου Τζέραλντ Φορντ.
Σχέσεις με την Χούντα των Συνταγματαρχών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Τομ Πάπας διατηρούσε αγαστές σχέσεις με τους ηγέτες της Χούντας στην Ελλάδα.[7] Θεωρείται δε ότι διαδραμάτισε[10] κάποιο ρόλο στην εγκαθίδρυση της Χούντας στην Ελλάδα. Οι τελευταίοι, λόγω των διασυνδέσεων του Πάπας, θα προσφέρουν 549.000 δολλάρια στην προεκλογική εκστρατεία του Νίξον. Έτσι ο Πάπας ανέλαβε τον ρόλο του διαμεσολαβητή μεταξύ της κυβέρνησης των ΗΠΑ και της Χούντας των Συνταγματαρχών. Στην χουντική κυβέρνηση Κόλλια υπουργός δημόσιας τάξης διορίστηκε[11] ο Παύλος Τοτόμης, υπάλληλος του Τομ Πάπας, ο οποίος στη συνέχεια μεταπήδησε στην διοίκηση της ΕΤΒΑ. Παράλληλα θα επεκτείνει τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες πετυχαίνοντας να του χορηγηθεί[11] άδεια ανέγερσης εργοστασίων κονσερβοποιίας, παρασκευής χυμών φρούτων και εμφυαλώσεως της Coca-Cola, της οποίας ήταν αντιπρόσωπος[12] στην Ελλάδα. Παράλληλα θα αποκτήσει το μονοπώλιο[13] του δικαιώματος αγοράς της ντομάτας της Δυτικής Ελλάδας. Τον Μάιο του 1972 θα απαλλαγεί[11], με απόφαση της κυβέρνησης, από τις αντισταθμιστικές υποχρεώσεις, για έξι αγροτοβιομηχανικές μονάδες σε διάφορες περιοχές της χώρας. Υποστήριξε[13] από την αρχή δημόσια το καθεστώς της Χούντας ενώ σε αυτόν οφείλεται[13] η επίσκεψη του αντιπροέδρου των ΗΠΑ, Σπύρου Άγκνιου, στην Αθήνα το 1971.
Με πιέσεις του πέτυχε[8] την παραμονή του αμερικανού πρέσβη στην Ελλάδα, Χένρι Τάσκα, τον οποίο η αμερικανική κυβέρνηση ήθελε να αντικαταστήσει.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Ο άνθρωπος που λεγόταν «Εσσο», από την εφημερίδα Το Βήμα
- ↑ Η Χούντα, ο Τομ Πάππας και η ενεργειακή εξάρτηση της χώρας, από την εφημερίδα "Ημερησία"
- ↑ Αφιέρωμα στον Σπύρο Σκούρα, από την ιστοσελίδα Lifo.gr
- ↑ Από τη χρυσή εποχή του ’60 στη βιομηχανική «έρημο» του σήμερα[νεκρός σύνδεσμος], από την εφημερίδα Η Καθημερινή
- ↑ 6,0 6,1 Ο άνθρωπος που λεγόταν «Εσσο»
- ↑ 7,0 7,1 Παπαχελάς, Αλέξης (24 Νοεμβρίου 2008). «Οι «θείοι από την Αμερική»». tovima.gr. Το Βήμα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαΐου 2024. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2024.
Ο πρώτος άνθρωπος που έκανε μόδα τον όρο «ο θείος από την Αμερική» ήταν ο δαιμόνιος Τομ Πάπας, ο ελληνοαμερικανός επιχειρηματίας από τη Βοστώνη που απέκτησε ξεχωριστή φήμη λόγω των σχέσεών του με τον αμερικανό πρόεδρο Ρίτσαρντ Νίξον την περίοδο του Γουότεργκεϊτ αλλά και της προσωπικής του φιλίας με τον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο. Ο Πάπας ήλθε για πρώτη φορά στην Ελλάδα τη δεκαετία του 1960 και εμφανιζόταν άλλοτε ως απεσταλμένος της CIA και άλλοτε ως «ειδικός αγγελιαφόρος» του Λευκού Οίκου. Ως το 1963 διατηρούσε στενές σχέσεις με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και ήλεγχε τη θυγατρική της Esso στην Ελλάδα, η οποία ονομάστηκε Esso Papas προς τιμήν του. Ο Πάπας πήρε την άδεια για το διυλιστήριο της Esso στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 Contributor Got Oval Office Thank-You for Watergate Funds, από την ιστοσελίδα της washingtonpost
- ↑ 9,0 9,1 Νεκρολογία Τομ Πάππας, από την εφημερίδα New York Times
- ↑ οι γέροι της δικτατορίας, από την δημοσιογραφική ομάδα του Ιού
- ↑ 11,0 11,1 11,2 «Λαμόγια» ... στο χακί - Τα απίστευτα σκάνδαλα της χούντας, από την ιστοσελίδα tvxs.gr
- ↑ Ιστορικό της Coca Cola στην Ελλάδα Αρχειοθετήθηκε 2013-09-10 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα της Coca Cola
- ↑ 13,0 13,1 13,2 Αμερικανοί και ολιγαρχία στήριξαν τη δικτατορία, από την εφημερίδα Ριζοσπάστης
 |
Αυτό το λήμμα χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |