Τομπάγκο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 11°15′N 60°40′W / 11.250°N 60.667°W / 11.250; -60.667

Τομπάγκο
Tobago
Td-map.png
Caribbean - Tobago.PNG
Γεωγραφία
ΤοποθεσίαΚαραϊβική
ΑρχιπέλαγοςΠροσήνεμες Νήσοι
Έκταση300 km²
Υψόμετρο576 μ
Υψηλότερη κορυφήΠίτζεον Πικ
Χώρα
ΠρωτεύουσαΣκάρμπορο (πληθ. 17.537)
Δημογραφικά
Πληθυσμός60.874[1] (απογραφής 2011)
Πυκνότητα202,9 /χλμ2
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Το Τομπάγκο (αγγλικά: Tobago) είναι νησί στην Καραϊβική, το οποίο ανήκει στο νησιωτικό κράτος του Τρινιντάντ και Τομπάγκο. Βρίσκεται 35 χιλιόμετρα βορειοανατολικά του μεγαλύτερου νησιού, Τρινιντάντ, περίπου 160 χιλιόμετρα από τη βορειοανατολική ακτή της Βενεζουέλας και επίσης νοτιοανατολικά του νησιού της Γρενάδας. Έχει έκταση 300 τ.χλμ. και πληθυσμό 60.874 κατοίκους,[1] σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Πρωτεύουσα του νησιού είναι το Σκάρμπορο με πληθυσμό γύρω στους 17.537 κατοίκους (2011). Είναι αυτόνομο από τις 23 Σεπτεμβρίου του 1980.[2] Πρόεδρος της Συνέλευσης (Chief Secretary of the House of Assembly) είναι από τις 26 Ιανουαρίου 2017 ο Κέλβιν Β. Τσαρλς.

Ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Τομπάγκο ονομάστηκε Μπεγιαφόρμα (Bellaforma) από τον Χριστόφορο Κολόμβο γιατί «από απόσταση φαινόταν όμορφο». Ο Ισπανός μοναχός Αντόνιο Βάσκες δε Εσπινόσα (Antonio Vázquez de Espinosa) έγραψε ότι οι Καλίνα (ηπειρωτικοί Καραΐβοι) ονόμαζαν το νησί Ουρουπίνα λόγω της ομοιότητάς του με ένα μεγάλο σαλιγκάρι,[3]:84–85 ενώ οι Καλινάγος (Καραΐβοι των νησιών) το ονόμαζαν Αλουμπαέρα (Aloubaéra), υποτίθεται ότι μοιάζει με το αλουεμπέρα (alloüebéra), ένα γιγαντιαίο φίδι που έπρεπε να ζει σε μια σπηλιά στο νησί της Δομινίκας.[3]:79 Η παλαιότερη γνωστή καταγραφή της χρήσης του ονόματος Τομπάγκο για το νησί είναι σε μια ισπανική βασιλική διαταγή που εκδόθηκε το 1511. Η έμπνευση γι' αυτό το όνομα ήταν από την ομοιότητα του σχήματος του νησιού με τα χοντρά πούρα που κάπνιζαν οι κάτοικοι Ταΐνο των Μεγάλων Αντιλλών.[3]:84–85

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η τοποθεσία του Τομπάγκο το καθιστούσε ένα σημαντικό σημείο σύνδεσης μεταξύ των Καλινάγος των Μικρών Αντιλλών και των συμμάχων και εμπορικών εταίρων τους, τους Καλίνα, στις Γουιάνες και τη Βενεζουέλα. Το 1630 το Τομπάγκο κατοικήθηκε από τους Καλίνα, ενώ το γειτονικό νησί της Γρενάδας μοιράστηκε ανάμεσα στους Καλίνα και τους Καλινάγος.[3]:115–119

Ο Κολόμβος είδε το Τομπάγκο στις 14 Αυγούστου του 1498, κατά τη διάρκεια του τέταρτου ταξιδιού του, αλλά δεν το επισκέφτηκε.[4]:2 Οι Ισπανοί άποικοι της Ισπανιόλας εξουσιοδοτήθηκαν να διεξάγουν επιδρομές σκλάβων στο νησί με βασιλική διαταγή που εκδόθηκε το 1511.[3] Αυτές οι επιδρομές, οι οποίες συνεχίστηκαν μέχρι τουλάχιστον το 1620,[3]:115–119 αποδεκάτισαν τον πληθυσμό του νησιού.[3]:83

Ευρωπαϊκός αποικισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χάρτης του 17ου αιώνα που δείχνει το φρούριο Νέο Βλίσσινγκεν (Nieuw Vlissingen).

Το 1628, Ολλανδοί άποικοι ίδρυσαν τον πρώτο ευρωπαϊκό οικισμό στο Τομπάγκο, μια αποικία που ονόμασαν Νέο Βάλχερεν (Nieuw Walcheren) στον κόλπο της Μεγάλης Κουρλάνδης. Έκτισαν επίσης ένα φρούριο, το Νέο Βλίσσινγκεν, κοντά στη σύγχρονη πόλη του Πλύμουθ. Ο οικισμός εγκαταλείφθηκε το 1630 μετά από επιθέσεις των αυτοχθόνων κατοίκων, αλλά αποκαταστάθηκε το 1633. Η νέα αποικία καταστράφηκε από τους Ισπανούς του Τρινιντάντ, αφού οι Ολλανδοί υποστήριξαν μια επανάσταση των Νεπόγιο στο Τρινιντάντ. Οι προσπάθειες των Άγγλων να αποικίσουν το Τομπάγκο το 1630 και το 1640 απέτυχαν επίσης λόγω της ισχυρής αντίστασης των αυτοχθόνων.[3]:115–119

Ο αυτόχθων πληθυσμός εμπόδισε επίσης τον ευρωπαϊκό αποικισμό στη δεκαετία του 1650, συμπεριλαμβανομένης μιας απόπειρας Κουρλανδών, οι οποίοι αποίκισαν το νησί κατά διαστήματα μεταξύ 1637 και 1690. Κατά τα επόμενα χρόνια, Κουρλανδοί, Ολλανδοί, Άγγλοι, Γάλλοι, Ισπανοί και Σουηδοί έκαναν το Τομπάγκο το επίκεντρο επαναλαμβανόμενων προσπαθειών αποικισμού, γεγονός που οδήγησε το νησί να αλλάξει χέρια 33 φορές, το νησί με τις περισσότερες αλλαγές στην ιστορία της Καραϊβικής, πριν από τη Συνθήκη των Παρισίων (1814), η οποία το παραχώρησε στους Βρετανούς το 1814. Το 1662, οι Ολλανδοί αδελφοί Άντριαν και Κορνήλιος Λάμπσινς έλαβαν τον τίτλο των βαρόνων του Τομπάγκο, και κυβέρνησαν έως ότου οι Άγγλοι κατέλαβαν το νησί το 1666. Ο Άντριαν επανακατέλαβε για λίγο το Τομπάγκο το 1673, αλλά σκοτώθηκε στη μάχη όταν οι Άγγλοι, υπό τον Τομπάιας Μπριτζ ανέλαβαν και πάλι τον έλεγχο του νησιού.[5]

Γαλλική επίθεση στο βρετανικό νησί Τομπάγκο το 1781 με κείμενο. Γαλλικός πίνακας του 1784.

Από περίπου το 1672, κατά τη διάρκεια της προσωρινής βρετανικής κυριαρχίας του 1672–1674,[6] το Τομπάγκο είχε μια περίοδο σταθερότητας κατά την οποία ξεκίνησε η καλλιέργεια φυτειών.[εκκρεμεί παραπομπή] Εργοστάσια ζάχαρης, βαμβακιού και λουλακί κατασκευάστηκαν και Αφρικανοί εισήχθησαν από τους Βρετανούς για να δουλέψουν ως σκλάβοι. Η οικονομία άκμασε. Η Γαλλία είχε εγκαταλείψει το νησί στη Βρετανία το 1763,[7] και το 1777 το Τομπάγκο εξήγαγε μεγάλες ποσότητες βαμβακιού, λουλακί, ρούμι και ζάχαρης. Αλλά το 1781, οι Γάλλοι εισέβαλαν ξανά στο Τομπάγκο, και κατέστρεψαν τις φυτείες, και ανάγκασαν τον Βρετανό κυβερνήτη να παραδοθεί. Η οικονομία του νησιού έπεσε σε παρακμή.[εκκρεμεί παραπομπή]

Βρετανική κυριαρχία και ανεξαρτησία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1814, όταν το νησί ήρθε και πάλι υπό βρετανικό έλεγχο, ξεκίνησε μια νέα φάση επιτυχημένης παραγωγής ζάχαρης.[εκκρεμεί παραπομπή] Αλλά ένας δυνατός τυφώνας το 1847, το τέλος της δουλείας το 1834 και ο μεγάλος ανταγωνισμός της ζάχαρης από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, σηματοδότησε το τέλος του εμπορίου ζάχαρης. Το 1889 το νησί παραχωρήθηκε στη διοίκηση του Τρινιντάντ. Χωρίς ζάχαρη, οι νησιώτες έπρεπε να καλλιεργήσουν άλλες καλλιέργειες, φυτεύοντας στρέμματα μοσχολέμονου, καρύδες και κακάο και εξάγοντας τα προϊόντα τους στο Τρινιντάντ. Το 1963 ο τυφώνας Φλώρα χτύπησε το Τομπάγκο, καταστρέφοντας τα χωριά και τις καλλιέργειες.

Το Τρινιντάντ και Τομπάγκο απέκτησε την ανεξαρτησία του από τη Βρετανική Αυτοκρατορία το 1962 και έγινε δημοκρατία το 1976.

Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο κόλπος Καστάρα.

Το Τομπάγκο έχει έκταση 300 τ.χλμ.[1], μήκος περίπου 40 χιλιόμετρα και πλάτος 10 χιλιόμετρα. Βρίσκεται σε γεωγραφικό πλάτος 11 ° 15 'N και γεωγραφικό μήκος 60 ° 40' W, βόρεια του Τρινιντάντ.

Το Τομπάγκο είναι κυρίως λοφώδες, ορεινό και ηφαιστειακής προέλευσης.[8] Το νοτιοδυτικό τμήμα του νησιού είναι επίπεδο και αποτελείται κυρίως από κοραλλιογενή ασβεστόλιθο. Το κεντρικό ορεινό τμήμα του νησιού ονομάζεται Κύρια Κορυφογραμμή. Το υψηλότερο σημείο του Τομπάγκο είναι το Πίτζεον Πικ με υψόμετρο 550 μέτρων.[9]

Κλίμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κλίμα είναι τροπικό, και το νησί βρίσκεται ακριβώς νότια της ζώνης των τυφώνων του Ατλαντικού, καθιστώντας το ευάλωτο σε περιστασιακές τροπικές καταιγίδες που ταξιδεύουν νότια. Η μέση βροχόπτωση κυμαίνεται μεταξύ 3.800 χιλιοστών στην Κύρια Κορυφογραμμή έως λιγότερο από 1.250 χιλιοστά στα νοτιοδυτικά. Υπάρχουν δύο εποχές: η υγρή περίοδος μεταξύ Ιουνίου και Δεκεμβρίου και η περίοδος ξηρασίας μεταξύ Ιανουαρίου και Μαΐου.[10]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Trinidad and Tobago 2011 Population and Housing Census Demographic Report (Report). Trinidad and Tobago Central Statistical Office, p. 26. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-10-09. https://web.archive.org/web/20161009090940/http://www.tt.undp.org/content/dam/trinidad_tobago/docs/DemocraticGovernance/Publications/TandT_Demographic_Report_2011.pdf?download. Ανακτήθηκε στις 27 May 2016. 
  2. ↑ World Statesmen
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Boomert, Arie (15 Ιανουαρίου 2016). The indigenous peoples of Trinidad and Tobago: from the first settlers until today. Leiden. ISBN 9789088903540. OCLC 944910446. 
  4. ↑ Learie, Luke B. (2007). Identity and secession in the Caribbean : Tobago versus Trinidad, 1889–1980. Kingston, Jamaica: University of the West Indies Press. ISBN 978-9766401993. OCLC 646844096. 
  5. ↑ Riddell (Author), Henri de Bourbon (comte de Chambord.), John. “The Patent of Baron to C Van Lampsins.” The Pedigree of the Duchess of Mantua, Montferrat and Ferrara, Oxford University, 1885, pp. 8–10.
  6. ↑ Nimblett, Lennie M. (2012). Tobago: The Union with Trinidad 1889-1899. AuthorHouse. σελίδες 11–12. ISBN 9781477234501. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2015. 1672: England declared war against the Netherlands and captured Tobago.
    1673: The Dutch defeated the English in the third Anglo/Dutch war and occupied Tobago in May 1674 after the Peace of Westminster.     
  7. ↑ Nimblett, Lennie M. (2012). Tobago: The Union with Trinidad 1889-1899. AuthorHouse. σελ. 12. ISBN 9781477234501. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2015. The island remained in dispute between Britain and France and was essentially a neutral island between 1679 and 1763. [...] Tobago [was] formally ceded by France to Britain at the Treaty of Paris 1763 after the Seven Years War. 
  8. ↑ «Tobago (Great Tobago) [1551]». United Nations Earthwatch. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2011. 
  9. ↑ Anthony, Michael (2001). Historical Dictionary of Trinidad and Tobago. Scarecrow Press, Inc. Lanham, Maryland, and London, UK. ISBN 0-8108-3173-2. 
  10. ↑ «Climate | Trinidad & Tobago Meteorological Service». www.metoffice.gov.tt (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2017. 
Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Τομπάγκο&oldid=9837591"