Τακαμαΐν Τζόκιχι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Τακαμαΐν Τζόκιχι
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
高峰 譲吉 (Ιαπωνικά)
Γέννηση3  Νοεμβρίου 1854[1][2][3]
Τακαόκα
Θάνατος22  Ιουλίου 1922[1][2][3]
Νέα Υόρκη
Αιτία θανάτουνεφρίτιδα
ΥπηκοότηταΙαπωνία
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Γλασκώβης, Imperial College of Engineering, Tekijuku και d:Q11613519
ΣύζυγοςCaroline Takamine Beach
ΒραβεύσειςTen Japanese Great Inventors
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ιδιότηταχημικός

Ο Τακαμαΐν Τζόκιχι (αγγλ. Takamine Jōkichi, ιαπωνικά 高峰 譲吉, 3 Νοεμβρίου 1854 – 22 Ιουλίου 1922) ήταν Ιάπωνας χημικός[4][5], ο οποίος έγινε ευρέως γνωστός για την πρώτη απομόνωση της επινεφρίνης το 1901.

Πρώιμη ζωή και εκπαίδευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στην Τακαόκα, στην επαρχία Τογιάμα της Ιαπωνίας τον Νοέμβριο του 1854.[6] Ο πατέρας του ήταν ιατρός και η μητέρα του προέρχονταν από μια οικογένεια ζυθοποιών σάκε. Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στην Καναζάβα, πρωτεύουσα του σημερινού νομού Ισικάβα στο κέντρο της νήσου Χονσού.

Έμαθε αγγλικά από μια ολλανδική οικογένεια στο Ναγκασάκι, και έτσι μιλούσε πάντα αγγλικά με ολλανδική προφορά.

Σπούδασε στην Οσάκα, το Κιότο και το Τόκιο, αποφοιτώντας από το Αυτοκρατορικό Πανεπιστήμιο του Τόκιο το 1879. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης και στο Πανεπιστήμιο του Στραθκλάιντ της Σκωτίας μέχρι και το 1883.[7]

Σταδιοδρομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ιαπωνία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1883 επέστρεψε στην Ιαπωνία και εντάχθηκε στο τμήμα χημείας στο νεοσύστατο Τμήμα Γεωργίας και Εμπορίου μέχρι το 1887.[7]

Στη συνέχεια ίδρυσε την εταιρεία τεχνητών λιπασμάτων του Τόκιο, όπου αργότερα απομόνωσε το ένζυμο τακαδιαστάση, ένα ένζυμο που καταλύει τη διάσπαση του αμύλου.

Ο Τζόκιχι ανέπτυξε την διάσπασή του από τον κότζι , έναν μύκητα που χρησιμοποιείται στην παρασκευή σάλτσας σόγιας και μίσο. Η λατινική του ονομασία είναι Aspergillus oryzae και είναι ένας «εθνικός μύκητας» στην Ιαπωνία.[8]

Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Διαφήμιση για την τακαδιαστάση το 1905

Το 1884 πήγε ως συν-επίτροπος της World Cotton Centennial Exposition στη Νέα Ορλεάνη, όπου γνώρισε τον ερευνητή Λευκάδιο Χερν και τη 18χρονη Caroline Field Hitch που έμελλε να είναι η μελλοντική σύζυγός του.

Το 1885 έγινε προσωρινός επικεφαλής του Ιαπωνικού Γραφείου Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας και βοήθησε να τεθούν τα θεμέλια της διαχείρισης διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας. Ίδρυσε την εταιρεία Tokyo Artificial Fertilizer Company, εισάγοντας μεγάλες ποσότητες φωσφορικών αλάτων από το Τσάρλεστον της Νότιας Καρολίνας.

Το 1890 μετανάστευσε με τη γυναίκα του Caroline και τους δύο γιους του στο Σικάγο.[6]:6

Ίδρυσε το δικό του ερευνητικό εργαστήριο στη Νέα Υόρκη, αλλά παραχώρησε τα αποκλειστικά δικαιώματα παραγωγής και εκμετάλλευσης για την τακαδιαστάση σε μια από τις μεγαλύτερες φαρμακευτικές εταιρείες των ΗΠΑ, την Parke-Davis.[9] Αυτό αποδείχτηκε μια έξυπνη κίνηση καθώς έγινε εκατομμυριούχος σε σύντομο χρονικό διάστημα. Στις αρχές του 20ου αιώνα εκτιμήθηκε ότι είχε συνολική περιουσία αξίας 30 εκατομμυρίων δολαρίων.[8]

Το 1894 ο Τζόκιχι υπέβαλε αίτηση, και του χορηγήθηκε, ένα δίπλωμα ευρεσιτεχνίας των ΗΠΑ με τον τίτλο "Process of Making Diastatic Enzyme" (U.S. Patent 525,823 ). Αυτό υπήρξε το πρώτο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για ένα μικροβιακό ένζυμο στις Ηνωμένες Πολιτείες.[7][10]

Το 1901 απομόνωσε και εξευγένισε την ορμόνη αδρεναλίνη, η οποία έγινε το πρώτο αποτελεσματικό βρογχοδιασταλτικό για το άσθμα από ζωικούς αδένες. Έγινε έτσι ο πρώτος ερευνητής που το κατόρθωσε αυτό για μια αδενική ορμόνη.[4][11]

Το 1904 ο αυτοκράτορας Μέιτζι της Ιαπωνίας τίμησε τον Τακαμαΐν Τζόκιχι με ένα ασυνήθιστο δώρο. Στα πλαίσια της Παγκόσμιας Έκθεσης του Σεντ Λούις, η ιαπωνική κυβέρνηση είχε αντιγράψει μια ιστορική ιαπωνική δομή, το "Παλάτι του Πεύκου και του Σφενδάμου" (Shofu-den), που είχε σχεδιαστεί σύμφωνα με το Αυτοκρατορικό Παλάτι της στέψης του Κιότο πριν από 1.300 χρόνια.

Αυτή η δομή δωρίστηκε τιμητικά από τον αυτοκράτορα και δόθηκε στον Τζόκιχι ως ευγενή αναγνώριση των προσπαθειών του για την περαιτέρω ανάπτυξη φιλικών σχέσεων μεταξύ της Ιαπωνίας και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.[12] Του μεταφέρθηκε η κατασκευή σε τμήματα από το Μιζούρι στο εξοχικό του, στο βόρειο τμήμα της Νέας Υόρκης. Το 1909 η κατασκευή αυτή χρησίμευσε ως ξενώνας για τον πρίγκιπα Kuni Kuniyoshi και την πριγκίπισσα Kuni της Ιαπωνίας, που επισκέφτηκαν την περιοχή.[13]

Το 1905 ο Τζόκιχι ίδρυσε το Nippon Club, το οποίο στεγάζονταν για πολλά χρόνια στην οδό 161 West 93rd Street στο Μανχάταν.[14]

Ο Τακαμαΐν Τζόκιχι αφιέρωσε τη ζωή του στη διατήρηση και ενίσχυση της καλής και αρμονικής διακρατικής σχέσης μεταξύ των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας.[15][16]

Βραβεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Το 1899 τιμήθηκε ως επίτιμος διδάκτορας Μηχανικής από το Πανεπιστήμιο του Τόκιο.[8]
  • Το 1985 το Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας της Ιαπωνίας τον επέλεξε ως έναν από τους Δέκα Μεγάλους Ιάπωνες εφευρέτες[17] όλων των εποχών.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Jokichi-Takamine. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. 2,0 2,1 (Αγγλικά) SNAC. w6gt8g1q. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 (Αγγλικά) Find A Grave. 8490599. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. 4,0 4,1 Yamashima T (2003). «Jokichi Takamine (1854-1922), the samurai chemist, and his work on adrenalin». J Med Biogr 11 (2): 95–102. doi:10.1177/096777200301100211. PMID 12717538. 
  5. Sasges, Gerard (2021-03-01). «Mold's Dominion: Science, Empire, and Capitalism in a Globalizing World». The American Historical Review 126 (1): 82–108. doi:10.1093/ahr/rhab008. ISSN 0002-8762. 
  6. 6,0 6,1 Shurtleff, W.; Aoyagi, A. (2012). Jokichi Takamine (1854-1922) and Caroline Takamine (1866-1954): Biography and Bibliography (PDF). Lafayette, California: Soyinfo Center. ISBN 978-1-928914-46-4. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link)
  7. 7,0 7,1 7,2 Joan Bennet (December 2001). «The Time Line: Adrenalin and cherry trees». Modern Drug Discovery 4 (12): 47–48,51. http://pubs.acs.org/subscribe/archive/mdd/v04/i12/html/12timeline.html. 
  8. 8,0 8,1 8,2 Pulvers, Roger, "Jokichi Takamine: a man with fire in his belly whatever the odds", Japan Times, June 28, 2009, p. 8.
  9. Odagiri, Hiroyuki (1996). Technology and Industrial Development in Japan. Clarendon Press, Oxford. σελίδες 214. ISBN 978-0-19-828802-2. 
  10. Takamine, Jokiohi (1894). «Process of making diastatic enzyme». Google Patents. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2016. 
  11. Bennett M (1999). «One hundred years of adrenaline: the discovery of autoreceptors». Clin Auton Res 9 (3): 145–59. doi:10.1007/BF02281628. PMID 10454061. 
  12. Estrow, Milton (September 28, 1947). «Japanese Palace; Replica Near Monticello Now Open to Public». New York Times. https://www.nytimes.com/1947/09/28/archives/japanese-palace-replica-near-monticello-now-open-to-public.html?sq=Japanese+Palace%253B+Replica+near+monticello&scp=1&st=p. 
  13. "Kuni in Japanese House; Host of Prince, Dr. Takamine, Has Japanese Structures of St. Louis Fair," New York Times. September 20, 1909.
  14. Gray, Christopher (2001-09-30). «Streetscapes/161 West 93rd Street; A Building That Recalls the Days After Pearl Harbor» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2001/09/30/realestate/streetscapes-161-west-93rd-street-building-that-recalls-days-after-pearl-harbor.html. Ανακτήθηκε στις 2023-07-06. 
  15. Katz, Stan S. (2019). The Art of Peace (expanded έκδοση). Horizon Productions. σελίδες 32, 200, 216 note 5, 219 note 13, 364, 365, 370, 384 note 11. 
  16. «Introduction to The Art of Peace: the illustrated biography of Prince Iyesato Tokugawa». TheEmperorAndTheSpy.com. 2020. 
  17. «Ten Japanese Great Inventors». Japan Patent Office. 2002. 

Διαβάστε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]