Τάσσος (χαράκτης)
| Αναστάσιος Αλεβίζος | |
|---|---|
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Αναστάσιος Αλεβίζος (Ελληνικά) |
| Ψευδώνυμο | Τάσσος |
| Γέννηση | 25 Μαρτίου 1914[1] Λευκοχώρα Μεσσηνίας |
| Θάνατος | 13 Οκτωβρίου 1985[1] Αθήνα |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Σπουδές | Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (1930, 1939)[2] |
| Ιδιότητα | χαράκτης και εικονογράφος[3] |
Ο Αναστάσιος Αλεβίζος (25 Μαρτίου 1914 – 13 Οκτωβρίου 1985),[4] γνωστός με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμό Τάσσος, ήταν διακεκριμένος Έλληνας χαράκτης[5] και αντιστασιακός.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γεννήθηκε στη Λευκοχώρα Μεσσηνίας. Μικρός μετακόμισε με την οικογένεια του στην Αθήνα και μεγάλωσε στο Δουργούτι.[6] Παρακολούθησε για 2 χρόνια μαθήματα ζωγραφικής κοντά στον Γιώργο Κωτσάκη και το 1930, σε ηλικία δεκαέξι ετών, έγινε δεκτός στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Εκεί παρακολούθησε μαθήματα γλυπτικής και ζωγραφικής στα εργαστήρια του Θωμά Θωμόπουλου, του Ουμβέρτου Αργυρού και του Κωνσταντίνου Παρθένη. Από το 1933 και μέχρι την αποφοίτησή του από την Σχολή το 1939, παρακολούθησε μαθήματα χαρακτικής στο εργαστήριο του Γιάννη Κεφαλληνού.[7][8]
Έκανε την πρώτη του ατομική έκθεση το 1936 στον εκθεσιακό χώρο του Βιβλιοπωλείου Ελευθερουδάκη, παρουσιάζοντας ξυλογραφίες και σχέδια. Επίσης συμμετείχε σε ομαδική έκθεση Ελλήνων χαρακτών στη Τσεχοσλοβακία. Στην Πανελλήνια Καλλιτεχνική Έκθεση του 1938 έλαβε το Βραβείο Χαρακτικής και δύο χρόνια αργότερα, το 1940, τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Χαρακτικής.[7][8]
Από το 1930 είχε ενταχθεί στο ΚΚΕ, αρχικά στην νεολαία του κόμματος (ΟΚΝΕ) και αργότερα ως πλήρες μέλος. Με την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού Πολέμου το 1940, ο Τάσσος και μερικοί άλλοι μαθητές του Κεφαλληνού, φιλοτέχνησαν προπαγανδιστικές αφίσες για την εμψύχωση του ελληνικού λαού, αλλά και για να κρατηθούν οι ίδιοι μακριά από τα δεινά του πολέμου[9]. Στα χρόνια της Κατοχής, εντάχθηκε στην ΕΠΟΝ και στο ΕΑΜ Καλλιτεχνών, για να συνεχίσει την δημιουργία προπαγανδιστικού υλικού κατά των κατακτητών.[10]
Μετά την απελευθέρωση, ο Τάσσος άρχισε να ασχολείται και με άλλα θέματα πέρα από τον πόλεμο, όπως γυμνά, νεκρές φύσεις και πορτρέτα, ενώ ταυτοχρόνως άρχισε να χρησιμοποιεί και χρώμα στις ξυλογραφίες του.
Μεγάλο κομμάτι της δημιουργίας του Τάσσου αφορά το βιβλίο και τις γραφικές τέχνες. Ήδη από το 1939, με την αποφοίτησή του, έφτιαχνε εξώφυλλα και εικονογραφήσεις για το λογοτεχνικό περιοδικό Νέα Εστία.[7] Αμέσως μετά την απελευθέρωση, ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση στον εκδοτικό οίκο «Τα Νέα Βιβλία» που ίδρυσε το ΚΚΕ το 1945 και που έκλεισε το 1948.
Το 1948 άρχισε να συνεργάζεται με τον Οργανισμό Εκδόσεως Σχολικών Βιβλίων (ΟΕΣΒ, μετέπειτα Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, ΟΕΔΒ). Καρπός της συνεργασίας του με τον ΟΕΣΒ, υπήρξε η εικονογράφηση πολλών βιβλίων για το Δημοτικό και το Γυμνάσιο, με πρώτο το Αναγνωστικόν Έκτης Δημοτικού που κυκλοφόρησε το 1949. Επιπλέον έγινε καλλιτεχνικός σύμβουλος του λιθογραφείου «Ασπιώτη–Έλκα», μένοντας σε αυτό το πόστο μέχρι το τέλος της ζωής του. Το 1949 ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της καλλιτεχνικής ομάδας «Στάθμη». Την ίδια εποχή παρουσίασε έργα του στην Μπιενάλε της Βενετίας (1950) και του Λουγκάνο (1952).[10]
Από το 1954 έως το 1967 φιλοτέχνησε γραμματόσημα για λογαριασμό των Ελληνικών Ταχυδρομείων, αρχικά με την τεχνική της έγχρωμης ξυλογραφίας και κατόπιν με τη μέθοδο όφσετ. Επίσης, από το 1962 έως τον θάνατό του, σχεδίαζε γραμματόσημα και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το 1959 ανέλαβε την διεύθυνση του Τμήματος Γραφικών Τεχνών στο Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο, όπου έμεινε μέχρι το 1967.[8]
Από τη δεκαετία του 1960, η θεματογραφία του άρχισε να επικεντρώνεται στην απόδοση της ανθρώπινης μορφής. Εγκατέλειψε σταδιακά το χρώμα, χάραζε όλο και μεγαλύτερες πλάκες ξύλου και άρχισε να δημιουργεί θεματικές ενότητες μνημειακού χαρακτήρα.[8] Ταυτοχρόνως ασχολήθηκε με την αγιογραφία, ενώ συνέχισε να εικονογραφεί βιβλία.
Κατά την περίοδο της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών, αποτραβήχτηκε στο Πεταλίδι Μεσσηνίας όπου συνέχισε την καλλιτεχνική του παραγωγή.[11] Μετά την κατάρρευσή της, εξέθεσε το 1975, 70 έργα του από τα χρόνια της Δικτατορίας στην Εθνική Πινακοθήκη και λίγο καιρό αργότερα έγινε μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ίδιου ιδρύματος.[12] Το 1977 εκλέχτηκε πρόεδρος της Πανελλήνιας Πολιτιστικής Κίνησης που στόχευε στην ανάπτυξη της πνευματικής ζωής στην επαρχία της χώρας.[12]
Συνέχισε να εργάζεται σκληρά μέχρι τις τελευταίες ημέρες της ζωής του. Πέθανε στην Αθήνα στις 13 Οκτωβρίου του 1985. Λίγο πριν το τέλος της ζωής του δώρισε στην Εθνική Πινακοθήκη 150 ξυλογραφίες του.[13]
Σε όλη τη διάρκεια της καλλιτεχνικής του διαδρομής εξέθεσε έργα του σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις σε διάφορα μέρη της Ελλάδας και του εξωτερικού.[8]
Κληρονομιά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1987, η Εθνική Πινακοθήκη τον τίμησε με μία δεύτερη μεγάλη αναδρομική έκθεση έργων του.Έναν χρόνο μετά τον θάνατό του, δημιουργήθηκε η Εταιρεία Εικαστικών Τεχνών «Α. Τάσσος», με σκοπό την διάδοση του έργου του και την υποστήριξη της ελληνικής χαρακτικής.[8] Η εταιρεία επίσης διατηρεί ανοιχτό ως μουσείο το σπίτι όπου έζησε και δημιούργησε ο Τάσσος και η σύζυγός του, η ζωγράφος και χαράκτρια Λουκία Μαγγιώρου, επί της Αρδηττού 34, στην συνοικία Μετς της Αθήνας. Η Δημοτική Πινακοθήκη Καλαμάτας φέρει από το 2007 το όνομα του Α. Τάσσου.[14]
Τα έργα του χαρακτηρίζονται από την τεχνική αρτιότητά τους και την συγκινησιακή απόδοση της μορφής των απλών ανθρώπων του μόχθου και του πόνου, ενώ πρόκεινται για έργα στρατευμένης τέχνης.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 13479526z.
- ↑ BiblioNet. 89391. Ανακτήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2019.
- ↑ dp
.iset .gr /en /artist /view .html?id=430. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2020. - ↑ «Τάσσος (Αλεβίζος Αναστάσιος)». Εθνική Πινακοθήκη. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2023.
- ↑ Οράτη, Ειρήνη, επιμ. (1998). Α. Τάσσος, Χαρακτική 1932–1985. Αθήνα: Εκδ. Οίκος «Μέλισσα». ISBN 9789602040362.
- ↑ Τασιοπούλου, Κωνσταντίνα (12 Οκτωβρίου 2020). «Α. Τάσσος - 13 Οκτωβρίου 1985». ertnews.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2023.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Συλλογικό έργο (1987). Α. Τάσσος. Αθήνα: ΕΠΜΑΣ. σελ. 27.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 «Ψηφιακή Πλατφόρμα ΙΣΕΤ : Καλλιτέχνες - Τάσσος Α». dp.iset.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2023.
- ↑ Βασιλειάδου, Μάρω (28 Οκτωβρίου 2020). «Τρεις ιστορίες τέχνης και πολέμου». Η Καθημερινή (Αθήνα). https://www.kathimerini.gr/culture/561134473/treis-istories-technis-kai-polemoy/. Ανακτήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2020.
- ↑ 10,0 10,1 Συλλογικό έργο (1987). Α. Τάσσος. Αθήνα: ΕΠΜΑΣ. σελ. 28.
- ↑ «Τάσσος: Η ζωή και το έργο του μεγάλου Έλληνα χαράκτη | LiFO». www.lifo.gr. 13 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2023.
- ↑ 12,0 12,1 Συλλογικό έργο (1987). Α. Τάσσος. Αθήνα: ΕΠΜΑΣ. σελ. 30.
- ↑ «125 έργα του χαράκτη Τάσσου από μια εποχή ηρωϊσμού και πίστης, στο Μουσείο Μπενάκη | LiFO». www.lifo.gr. 22 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2023.
- ↑ 3Π. «Δημοτική Πινακοθήκη Καλαμάτας «Α. ΤΑΣΣΟΣ»». Δήμος Καλαμάτας. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2023.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Η. Μόρτογλου, «Διαχρονική, οικουμενική παρακαταθήκη» — Από την εφημερίδα Ριζοσπάστης, 16 Οκτωβρίου 2005.
- «Τάσσος (Τάσσος Αλεβίζος)» — Σύντομο βιογραφικό.
- «Τάσσος» — Μερικά έργα του καλλιτέχνη.
Α. Τάσσος (Μέρος 1ο) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)- Α. Τάσσος (Μέρος 2ο) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
