Άντρεα Μία Γκεζ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Άντρεα Μία Γκεζ
Γέννηση16  Ιουνίου 1965
Νέα Υόρκη
ΥπηκοότηταΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΣπουδέςΤεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνιας, Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης και University of Chicago Laboratory Schools
Βραβεύσειςβραβείο ΜακΆρθουρ (2008), Annie Jump Cannon Award in Astronomy (1994), Μπεϊκεριανή Διάλεξη (2016), Maria Goeppert-Mayer Award (1999), Crafoord Prize in Astronomy (2012), Sackler Prize for Physics (2004), Βραβείο Νόμπελ Φυσικής (2020), βραβείο Σβεν Μπέργκρεν (2017), Packard Fellowship for Science and Engineering (1996), Royal Society Bakerian Medal και Newton Lacy Pierce Prize in Astronomy (1998)
Ιστοσελίδα
http://www.astro.ucla.edu/~ghez/
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ερευνητικός τομέαςαστρονομία, μαθηματικά και επιστήμη
Ιδιότητααστρονόμος, διδάσκων πανεπιστημίου, μαθηματικός και επιστήμονας
Διδακτορικός καθηγητήςGerald Neugebauer

Η Άντρεα Μία Γκεζ (Andrea Mia Ghez) (γεννημένη στις 16 Ιουνίου 1965) είναι Αμερικανίδα αστρονόμος και καθηγήτρια στο Τμήμα Φυσικής και Αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες. Η έρευνά της επικεντρώνεται στο Γαλαξιακό κέντρο του Γαλαξία μας. Το 2020 έγινε η τέταρτη γυναίκα που απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ στη Φυσική, [1] μοιράζοντας το μισό του βραβείου με τον Reinhard Genzel (το άλλο μισό του βραβείου απονεμήθηκε στον Roger Penrose). Το βραβείο Νόμπελ απονεμήθηκε στους Ghez και Genzel για την ανακάλυψή τους ενός υπερμεγέθους συμπαγούς αντικειμένου, που τώρα αναγνωρίζεται γενικά ως μαύρη τρύπα, στο γαλαξιακό κέντρο του Γαλαξία. [2] [3]

Πρώιμη ζωή και εκπαίδευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ghez γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη, κόρη της Susanne (Gayton) και του Gilbert Ghez. [4] [5] Ο πατέρας της, εβραϊκής καταγωγής, γεννήθηκε στη Ρώμη της Ιταλίας, από μια οικογένεια που κατάγεται από την Τυνησία και τη Φρανκφούρτη, Γερμανία. [6] [7] Η μητέρα της ήταν από μια ιρλανδική καθολική οικογένεια από το North Attleborough της Μασαχουσέτης. [8]

Η οικογένειά της μετακόμισε από τη Νέα Υόρκη στο Σικάγο όταν ήταν παιδί, [4] και η Ghez παρακολούθησε το Πανεπιστήμιο του Σικάγου Lab School . [9] Το πρόγραμμα Apollo Moon landing ενέπνευσε την Γκεζ να φιλοδοξεί να γίνει η πρώτη γυναίκα αστροναύτης και η μητέρα της ενθάρρυνε αυτόν τον στόχο. [10] Το σημαντικότερο γυναικείο πρότυπο της ήταν η καθηγήτρια χημείας του γυμνασίου. [11] Ξεκίνησε το κολέγιο με σπουδές στα μαθηματικά και μετά άλλαξε σε φυσική. [12] Έλαβε πτυχίο στη φυσική από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης το 1987 και το διδακτορικό της υπό τη διεύθυνση του Gerry Neugebauer στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια το 1992. [13]

Καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η έρευνα της Ghez χρησιμοποιεί τεχνικές απεικόνισης υψηλής χωρικής ανάλυσης όπως το προσαρμοστικό οπτικό σύστημα στα τηλεσκόπια Keck, [14] για τη μελέτη περιοχών που σχηματίζουν αστέρια και την υπερμεγέθη μαύρη τρύπα στο κέντρο του Γαλαξία γνωστή ως Τοξότης Α * . [15] Χρησιμοποιεί την κινηματική των αστεριών κοντά στο κέντρο του Γαλαξία ως ανιχνευτή για να ερευνήσει αυτήν την περιοχή. [16] Η υψηλή ανάλυση των τηλεσκοπίων Keck [17] έδωσε μια σημαντική βελτίωση σε σχέση με την πρώτη μεγάλη μελέτη της γαλαξιακής κινηματικής του κέντρου από την ομάδα του Reinhard Genzel . [18]

Το 2004 η Γκέζ εξελέγη στην Εθνική Ακαδημία Επιστημών [19] και το 2019, εξελέγη μέλος της Αμερικανικής Φυσικής Εταιρείας (APS). [20]

Η Γκέζ έχει εμφανιστεί σε πολλά τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ που παράγονται από δίκτυα όπως το BBC, το Discovery Channel και το The History Channel . Το 2006 ήταν σε ένα επεισόδιο της σειράς PBS Nova . [21] Αναγνωρίστηκε ως Ήρωας Επιστήμης από το The My Hero Project . [10] Το 2000, το περιοδικό Discover καταχώρισε στην Γκέζ ως μία από τους 20 υποσχόμενες νέες Αμερικανίδες επιστήμονες στους αντίστοιχους τομείς τους.

Μαύρη τρύπα στο Γαλαξιακό Κέντρο (Sgr A *)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με την απεικόνιση του Γαλαξιακού Κέντρου σε μήκη κύματος υπέρυθρης ακτινοβολίας, η Γκέζ και οι συνεργάτες της κατάφεραν να κοιτάξουν μέσα από τη βαριά σκόνη που μπλοκάρει το ορατό φως, για να αποκαλύψουν εικόνες του κέντρου του Γαλαξία. Χάρη στο διάφραγμα 10 μέτρων του τηλεσκοπίου WM Keck και τη χρήση προσαρμοστικών οπτικών για τη διόρθωση της αναταραχής της ατμόσφαιρας, αυτές οι εικόνες του Γαλαξιακού Κέντρου βρίσκονται σε πολύ υψηλή χωρική ανάλυση και έχουν καταστήσει δυνατή την παρακολούθηση των τροχιών των αστεριών γύρω από τη μαύρη τρύπα Τοξότης A * (Sgr A *). Έχει παρατηρηθεί η μερική τροχιά πολλών αστεριών σε τροχιά γύρω από τη μαύρη τρύπα στο Γαλαξιακό Κέντρο. Ένα από τα αστέρια, το S2, έχει κάνει μια ελλειπτική τροχιά από τότε που ξεκίνησαν λεπτομερείς παρατηρήσεις το 1995. Αρκετές δεκαετίες θα απαιτηθούν περισσότερα για να τεκμηριώσουν πλήρως τις τροχιές μερικών από αυτά τα αστέρια. Αυτές οι μετρήσεις μπορεί να παρέχουν ένα τεστ της θεωρίας της γενικής σχετικότητας . Τον Οκτώβριο του 2012, ένα δεύτερο αστέρι, το S0-102, αναγνωρίστηκε από την ομάδα της στο UCLA, σε τροχιά γύρω από το Γαλαξιακό Κέντρο. [22] Χρησιμοποιώντας τον τρίτο νόμο του Kepler, η ομάδα της Γκέζ χρησιμοποίησε την τροχιακή κίνηση για να δείξει ότι η μάζα του Sgr A * είναι 4,1 ± 0,6 εκατομμύρια ηλιακές μάζες . [23] Επειδή το Γαλαξιακό Κέντρο όπου βρίσκεται το Sgr A *, είναι εκατό φορές πιο κοντά από το M31, όπου βρίσκεται η επόμενη πλησιέστερη υπερμεγέθη μαύρη τρύπα (M31 *), [24] είναι μια από τις καλύτερες περιπτώσεις για μια υπέρμετρη μαύρη τρύπα. [25] [26]

Το 2020, η Γκέζ μοιράστηκε το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής με τους Roger Penrose και Reinhard Genzel, για τις ανακαλύψεις τους σχετικά με τις μαύρες τρύπες . [2] Η Γκέζ και ο Genzel απονεμήθηκαν το μισό βραβείο για την ανακάλυψή τους ότι μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα κυβερνά πιθανότατα τις τροχιές των αστεριών στο κέντρο του Γαλαξία . [27] Η Γκέζ ήταν η τέταρτη γυναίκα που κέρδισε το Νόμπελ φυσικής από την ίδρυσή της, ενώ προηγείται η Marie Curie (1903), η Maria Goeppert Mayer (1963) και η Donna Strickland (2018). [28]

Η Γκέζ είναι παντρεμένη με τον Tom LaTourrette, γεωλόγο και ερευνητής στην εταιρεία RAND. Έχουν δύο γιούς. [29] Η Γκέζ είναι ενεργή κολυμβήτρια στο UCLA Masters Swim Club. [30] [31]

Βραβεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επιλεγμένες δημοσιεύσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επιστημονικά άρθρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ghez, Andrea Mia· Cohen, Judith Love (2006). You Can Be a Woman Astronomer. Cascade Pass. ISBN 978-1-880599-78-5. 

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Facts on the Nobel Prize in Physics». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2020. 
  2. 2,0 2,1 2,2 «Press release: The Nobel Prize in Physics 2020». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2020. 
  3. Overbye, Dennis; Taylor, Derrick Bryson (October 6, 2020). «Nobel Prize in Physics Awarded to 3 Scientists for Work on Black Holes – The prize was awarded half to Roger Penrose for showing how black holes could form and half to Reinhard Genzel and Andrea Ghez for discovering a supermassive object at the Milky Way's center». The New York Times. https://www.nytimes.com/2020/10/06/science/nobel-prize-physics.html. Ανακτήθηκε στις October 6, 2020. 
  4. 4,0 4,1 Yasuda, Anita (2015). Astronomy: Cool Women in Space. Nomad Press. ISBN 978-1619303270. 
  5. Who's who in the West. Marquis-Who's Who. 2004. ISBN 978-0837909356. 
  6. «Gilbert Ghez (1938–2015) – Obituary». www.legacy.com. 
  7. http://www.mevakshederekh.info/Portals/0/Il_tempo_e_idea/HAZMAN%20VEHARAION%20-%20IL%20TEMPO%20E%20L_IDEA%20Vol%20XXV%202019%20(web).pdf
  8. «Oral history interview with Susanne Ghez». www.aaa.si.edu. 25 Ιανουαρίου 2011. 
  9. «Alumni Award Winners Announced». University of Chicago. 16 Μαΐου 2013. 
  10. 10,0 10,1 Jennifer Lauren Lee. «Science Hero:Andrea Mia Ghez». The My Hero Project. Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2009. 
  11. Susan Lewis (October 31, 2006). «Galactic Explorer Andrea Ghez». NOVA. https://www.pbs.org/wgbh/nova/article/andrea-ghez/. 
  12. Linda Copman. «Zeroing in on Black Holes». W. M. Keck Observatory. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2009. 
  13. «Changing Faces of Astronomy». Science. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις March 16, 2008. https://web.archive.org/web/20080316033904/http://sciencecareers.sciencemag.org/career_development/previous_issues/articles/2006_01_20/changing_faces_of_astronomy. Ανακτήθηκε στις March 20, 2008. 
  14. «Supermassive Black Holes». BBC. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2008. 
  15. «Milky Way Monster Stars in Cosmic Reality Show». Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2008. 
  16. «CELT Science Working Group Meeting». celt.ucolick.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Αυγούστου 2007. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2008. 
  17. @sciencemusicart.com, Liz Jensen. «UCLA Galactic Center Group». www.astro.ucla.edu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2021. 
  18. Eckart, A.; Genzel, R. (1996). «Observations of stellar proper motions near the Galactic Centre». Nature 383 (6599): 415–417. doi:10.1038/383415a0. Bibcode1996Natur.383..415E. 
  19. «Andrea Ghez Elected to National Academy of Sciences». NASA. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Νοεμβρίου 2004. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2004. 
  20. 20,0 20,1 «APS Fellow Archive». Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2019. 
  21. «Andrea M. Ghez cv» (PDF). UCLA. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2008. 
  22. Wolpert, Stuart. «UCLA astronomers discover star racing around black hole at center of our galaxy». UCLA Newsroom. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2012. 
  23. Ghez, A. M.; Salim, S.; Weinberg, N. N.; Lu, J. R.; Do, T.; Dunn, J. K.; Matthews, K.; Morris, M. και άλλοι. (December 20, 2008). «Measuring Distance and Properties of the Milky Way's Central Supermassive Black Hole with Stellar Orbits». The Astrophysical Journal 689 (2): 1044–1062. doi:10.1086/592738. Bibcode2008ApJ...689.1044G. https://archive.org/details/sim_astrophysical-journal_2008-12-20_689_2/page/1044. 
  24. Eckart, Andreas; Schödel, Rainer και άλλοι. (September 2006). «The Galactic Centre: The Flare Activity of SgrA* and High-Resolution Explorations of Dusty Stars». The Messenger (European Southern Observatory) 125: 2–5. https://www.eso.org/sci/publications/messenger/archive/no.125-sep06/messenger-no125-2-5.pdf. 
  25. «The Supermassive Black Hole at the Galactic Center». www.astro.ucla.edu. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2020. 
  26. Boen, Brooke (20 Μαΐου 2015). «Supermassive Black Hole Sagittarius A*». NASA. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2020. 
  27. «The Nobel Prize in Physics 2020». NobelPrize.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2020. 
  28. «Nobel Prize 2020: From prizewinners to members of committees, women underrepresented since inception of awards». MSN News. October 8, 2020. https://www.msn.com/en-in/news/world/nobel-prize-2020-from-prizewinners-to-members-of-committees-women-underrepresented-since-inception-of-awards/ar-BB19OUWz. Ανακτήθηκε στις October 8, 2020. 
  29. Stuart Wolpert (23 Σεπτεμβρίου 2008). «UCLA astronomer Andrea Ghez named MacArthur Fellow». UCLA. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2011. 
  30. «Poster Project, Biographies». www.math.sunysb.edu. 
  31. «UCLA Masters Swimmer Andrea Ghez Wins Nobel Prize in Physics». SwimSwam (στα Αγγλικά). 6 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2020. 
  32. «Annie J. Cannon Award in Astronomy». American Astronomical Society. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Φεβρουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2008. 
  33. «Packard Fellows – Sorted by Award Year: 1996». University of Virginia. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Νοεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2008. 
  34. «Maria Goeppert Mayer Award». www.aps.org. 
  35. «Honors and Awards received by IGPP/UCLA Faculty and Research Staff». UCLA. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Φεβρουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2008. 
  36. «Astronomer Andrea Ghez awarded Gold Shield prize». University of California, Santa Cruz. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2008. 
  37. «UCLA astronomer Andrea Ghez named a 2008 MacArthur Fellow». UCLA. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2008. 
  38. «The Crafoord Prize in Mathematics 2012 and The Crafoord Prize in Astronomy 2012». Crafoord Prize. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Δεκεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2012. 
  39. «Newsroom». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2018. 
  40. «Andrea Ghez to receive Royal Society's Bakerian Medal». 
  41. «Honorary degree recipients for 2019 announced». The University of Oxford. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2019. 
  42. «AAS Fellows». AAS. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2020.