Σοφία της Δανίας (Βασίλισσα της Σουηδίας)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Σοφία της Δανίας)
Σοφία της Δανίας (1241-1286)
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Sofie Eriksdatter af Danmark (Δανικά)
Γέννηση1241
Θάνατος1286[1]
Δανία
Χώρα πολιτογράφησηςΣουηδία
ΘρησκείαΧριστιανισμός
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
ΣύζυγοςΒάλντεμαρ της Σουηδίας (από 1260)[2]
ΤέκναΊνγκεμποργκ της Σουηδίας, κόμισσα του Χόλσταϊν-Πλεν
Μαρίνα Βάλντεμαρσντοτερ της Σουηδίας
Ριτσέζα της Σουηδίας, δούκισσα της Πολωνίας
Katarina Valdemarsdotter of Sweden
Margareta Valdemarsdotter av Sverige
Erik Valdemarsson
ΓονείςΕρρίκος Δ΄ της Δανίας και Γιούττα της Σαξονίας
ΑδέλφιαΊνγκεμποργκ της Δανίας
Γιούττα της Δανίας
Αγνή της Δανίας
ΟικογένειαΟίκος των Έστριντσεν
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Σοφία της Δανίας (δανικά:Sofia Eriksdotter 1241 - 1286) βασίλισσα της Σουηδίας λόγω του γάμου της με τον Βάλντεμαρ της Σουηδίας ήταν η μεγαλύτερη από τις 4 κόρες του Ερρίκος Δ΄ της Δανίας και της συζύγου του Γιούττας της Σαξονίας. Ο πατέρας της δολοφονήθηκε (1250) όταν η ίδια και οι αδελφές της ήταν πολύ μικρές χωρίς να αφήσει γιο, τον διαδέχθηκε ο δεύτερος αδελφός του Άβελ της Δανίας. Ο Άβελ βασίλευσε έναν χρόνο στη συνέχεια δολοφονήθηκε και ο ίδιος (1252), τον διαδέχθηκε ο μικρότερος αδελφός τους Χριστόφορος Α΄ της Δανίας.

Γάμος με τον Βάλντεμαρ της Σουηδίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο γάμος της Σοφίας με τον Βάλντεμαρ της Σουηδίας πρώτο βασιλιά της Σουηδίας από τον Οίκο του Μπγιέλμπο έγινε ύστερα από συμφωνία ανάμεσα στον πατέρα του Βάλντεμαρ Μπίργιερ Γιαρλ, τον θείο της Σοφίας Χριστόφορο και τον Χάακον Δ΄ της Νορβηγίας (1258) για να υποστηρίξουν τον αρχιεπίσκοπο του Λουντ Τζιάκομπ Έρλαντσεν. [3] Σύμφωνα με την ίδια συνθήκη ο θείος της Χριστόφορος Α΄ έδωσε την άλλη του ανιψιά Ίνγκεμποργκ δεύτερη αδελφή της Σοφίας σύζυγο στον γιο του Χάακονος Μάγκνους ΣΤ΄ της Νορβηγίας. [4] Μια απαλλαγή από τον πάπα ήταν απαραίτητη λόγω της συγγένειας που είχαν, ο πάπας Αλέξανδρος Δ΄ δέχτηκε να τη δώσει στην 1 Μαρτίου 1259 μετά την αιτιολογία ότι ήταν απαραίτητη μια συμμαχία μεταξύ της Σουηδίας και της Δανίας προκειμένου να πολεμήσουν τους γειτονικούς παγανιστικούς λαούς. Στα Χρονικά του Έρικ αναφέρεται ότι όταν η Σοφία πληροφορήθηκε το γεγονός άφησε το δωμάτιο στο οποίο βρισκόταν και έτρεξε να προσευχηθεί στη Θεοτόκο λέγοντας τα λόγια : "Δώσε ευτυχία σε εμένα μαζί του και σε αυτόν μαζί μου". [5]

Σύμφωνα με τα Χρονικά του Έρικ η τελετή ανάμεσα στη Σοφία και στον Βάλντεμαρ πραγματοποιήθηκε στο Ιμνίνγκ (1260), περιγράφεται σαν μεγαλοπρεπές γεγονός με τουρνουά, χορούς και παιχνίδια, η Σοφία πήρε τα έσοδα από τα κάστρα του Μάλμο και του Τρέλεμποργκ όπως και μια μεγάλη περιουσία από χρυσό και ασήμι σαν προίκα. [6] Η συνέχεια όμως δεν ήταν και τόσο ευτυχής αφού ο πεθερός της Μπίργιερ Γιαρλ παντρεύτηκε τη Ματθίλδη του Χόλσταϊν, τη χήρα του θείου της Άβελ της Δανίας τον οποίο θεωρούσε δολοφόνο του πατέρα της. Την ίδια εποχή ο Έρικ Ε΄ της Δανίας διαδέχθηκε τον δολοφονημένο θείο της Χριστόφορο υπό την αντιβασιλεία της μητέρας του Μάργκαρετ Σαμπίρια (1261 - 1262) και απέκλεισε τη Σοφία από τα δικαιώματα λόγω του πατέρα της στον θρόνο (1263). [7]

Ερωτικές σχέσεις του συζύγου της με την αδελφή της Γιούττα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Σοφία περιγράφεται στα Χρονικά σαν γυναίκα έντονα πολιτικοποιημένη, όμορφη με άσχημη γλώσσα. [8] Δεν υπάρχουν λεπτομέρειες για την ίδια παρά μονάχα η σφραγίδα της και τα ονόματα των δυο συνοδών της Μαργαρίτα Ράγνιλδνταττερ και Ιγκρίντ. [9] Ο σύζυγος της διαδέχθηκε σαν μόνος βασιλιάς τον πατέρα του Μπίργιερ Γιαρλ (1266) και η δεύτερη σύζυγος του εγκατέλειψε τη Σουηδία. Στη σύγκρουση ανάμεσα στον Βάλντεμαρ και τους μικρότερους αδελφούς του πήρε το μέρος του συζύγου της προσβάλλοντας με άσχημη γλώσσα τους κουνιάδους της, αποκάλεσε τον Μάγκνους τενεκετζή και τον Έρικ τιποτένιο. [10]

Η Σοφία και η αδελφή της Ίνγκεμποργκ παντρεύτηκαν βασιλιάδες ενώ οι άλλες αδελφές τους Αγνή και Γιούττα της Δανίας που είχαν μείνει ανύπαντρες πιέστηκαν από την αντιβασιλεία της Δανίας να γίνουν μοναχές. Το 1271 η Αγνή και η Γιούττα δραπέτευσαν από τη μονή στο Ροσκίλντε προκειμένου να πάνε στη Σουηδία για να συναντήσουν την αδελφή τους Σοφία. [11] Το βασιλικό ζεύγος τους δέχτηκε με μεγάλη χαρά αλλά στη συνέχεια η Γιούττα και ο βασιλιάς μπλέχτηκαν σε μεγάλα ερωτικά σκάνδαλα με αποτέλεσμα τη γέννεση παιδιού (1273). [12] Το αμάρτημα ήταν τεράστιο όχι μόνο λόγω της μοιχείας αλλά και λόγω της συγγένειας γι'αυτό η Γιούττα επέστρεψε σε μοναστήρι ενώ ο Βάλντεμαρ κατέφυγε στη Ρώμη για προσκύνημα και συγχώρεση. [13] Η Σοφία σύμφωνα με τα Χρονικά στενοχωρήθηκε τόσο πολύ που ομολόγησε "Δεν πρόκειται να γίνω ποτέ καλά από τη λύπη μου, καταραμένη η μέρα που τη δέχτηκα στη Σουηδία". [14]

Ανατροπή της Σοφίας και του συζύγου της από τον θρόνο της Δανίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1274 ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος στη Σουηδία ανάμεσα στον βασιλιά και τους μικρότερους αδελφούς του Μάγκνους Γ΄ της Σουηδίας και Έρικ. [15] Μετά τη μάχη του Χόβα τον Ιούνιο του 1275 ο Μάγκνους ανακηρύχτηκε βασιλιάς της Σουηδίας, η βασίλισσα άκουσε τα δυσάρεστα νέα την ώρα που έπαιζε σκάκι. [16] Ο βασιλιάς Βάλντεμαρ χρησιμοποίησε τους δεσμούς της συζύγου του Σοφίας προκειμένου να αντιμετωπίσει τα αδέλφια του, συμμάχησε με τη Νορβηγία και τη Δανία αλλά χωρίς επιτυχία. Στη συνέχεια επιχείρησαν συμμαχία με το Βρανδεμβούργο παντρεύοντας την κόρη τους Ίνγκεμποργκ με τον Γεράρδο Β΄ του Χόλσταϊν και παραχωρώντας του σαν προίκα το νησί Γκότλαντ στο Βρανδεμβούργο. Στις 8 Σεπτεμβρίου 1277 ο βασιλιάς Βάλντεμαρ μαζί με τη σύζυγο του Σοφία υπέγραψαν στην Κοπεγχάγη το έγγραφο της παραχώρησης του νησιού Γκότλαντ στο Βρανδεμβούργο.

Ο Βάλντεμαρ δέχτηκε τελικά να παραιτηθεί για χάρη του δεύτερου αδελφού του Μάγκνους (1278), πήρε τον τίτλο του «τέως βασιλιά» και του παραχωρήθηκαν το Βάστεργκοτλαντ και το Όστεργκοτλαντ για την επιβίωση του. Ο Βάλντεμαρ εγκαταστάθηκε στη Δανία (1280) και η Σοφία παρέμεινε στη Σουηδία. Από εκείνο το σημείο η ζωή τους χώρισε, η Σοφία κρατούσε επίσης για το εαυτό της τον τίτλο της "πρώην βασίλισσας", αναφέρεται το όνομα της σε διάφορα έγγραφα σχετικά με τις δωρεές που έκανε και τα έσοδα που είχε από το εμπόριο σολομού στο αβαείο του Σκάννινγκ (1283). [17] Την επόμενη χρονιά έκανε αίτημα στην αυλή της Δανίας να μπορεί να έχει πρόσβαση στα κτήματα του πατέρα της στη χώρα, την ίδια χρονιά ο Μάγκνους έκρινε ανίκανο τον αδελφό του να διαχειριστεί την οικογένεια και την περιουσία του ενώ αργότερα τον φυλάκισε (1288). Ο Μάγκνους ανέλαβε εκτός από την περιουσία του επιπλέον την κηδεμονία και τον γάμο της κόρης τους Σοφίας. [18] Η Σοφία πέθανε σε ηλικία 45 ετών (1286) σύμφωνα με μερικές πληροφορίες τάφηκε στο αβαείο του Βρέτα, με άλλες πληροφορίες τάφηκε στο Ρίνγκστεντ στη Δανία. Ο σύζυγος της αιχμαλωτίστηκε (1288) αλλά ζούσε σε καλές συνθήκες μέχρι τον θάνατο του (1302) και του επιτρεπόταν να ζει με ερωμένες.

Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παντρεύτηκε το 1260 τον Βάλντεμαρ των Μπγιέλμπο βασιλιά τη Σουηδίας και παιδιά της ήταν:

  • Ίνγκεμποργκ 1263-1292, παντρεύτηκε τον Γεράρδο Β΄ των Σάουενμπουργκ κόμη του Χόλσταϊν-Πλεν.
  • Έρικ Βάντελμαρσον 1272-1330.
  • Μαρίνα απεβ. μετά το 1285, παντρεύτηκε τον Ροδόλφο Β΄ κόμη του Ντήπχολτς.
  • Ριτσέζα 1265-70 - πριν το 1292, παντρεύτηκε τον Πσέμισλ Β΄ των Πιαστ, βασιλιά της Πολωνίας & υψηλό δούκα της Πολωνίας.
  • Αικατερίνη απεβ. 1283.
  • Μαργαρίτα, μοναχή.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Sophia». (Σουηδικά) Dictionary of Swedish National Biography. 6154.
  2. p10549.htm#i105485. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  3. Sophia, urn:sbl:6154, Svenskt biografiskt lexikon (art av Dick Harrison), hämtad 2016-09-06.
  4. Sophia, urn:sbl:6154, Svenskt biografiskt lexikon (art av Dick Harrison), hämtad 2016-09-06.
  5. Christer Öhman (Swedish): Helgon, bönder och krigare. Berättelser ur den svenska historien (Saints, farmers and warriors. Stories from the history of Sweden)
  6. Sophia, urn:sbl:6154, Svenskt biografiskt lexikon (art av Dick Harrison), hämtad 2016-09-06.
  7. Sophia, urn:sbl:6154, Svenskt biografiskt lexikon (art av Dick Harrison), hämtad 2016-09-06.
  8. Christer Öhman (Swedish): Helgon, bönder och krigare. Berättelser ur den svenska historien (Saints, farmers and warriors. Stories from the history of Sweden)
  9. Sophia, urn:sbl:6154, Svenskt biografiskt lexikon (art av Dick Harrison), hämtad 2016-09-06.
  10. Sophia, urn:sbl:6154, Svenskt biografiskt lexikon (art av Dick Harrison), hämtad 2016-09-06.
  11. Sophia, urn:sbl:6154, Svenskt biografiskt lexikon (art av Dick Harrison), hämtad 2016-09-06.
  12. Christer Öhman (Swedish): Helgon, bönder och krigare. Berättelser ur den svenska historien (Saints, farmers and warriors. Stories from the history of Sweden)
  13. Sophia, urn:sbl:6154, Svenskt biografiskt lexikon (art av Dick Harrison), hämtad 2016-09-06.
  14. Christer Öhman (Swedish): Helgon, bönder och krigare. Berättelser ur den svenska historien (Saints, farmers and warriors. Stories from the history of Sweden)
  15. Sophia, urn:sbl:6154, Svenskt biografiskt lexikon (art av Dick Harrison), hämtad 2016-09-06.
  16. Christer Öhman (Swedish): Helgon, bönder och krigare. Berättelser ur den svenska historien (Saints, farmers and warriors. Stories from the history of Sweden)
  17. Sophia, urn:sbl:6154, Svenskt biografiskt lexikon (art av Dick Harrison), hämtad 2016-09-06.
  18. Sophia, urn:sbl:6154, Svenskt biografiskt lexikon (art av Dick Harrison), hämtad 2016-09-06.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Christer Öhman (Swedish): Helgon, bönder och krigare. Berättelser ur den svenska historien [Saints, farmers and warriors. Stories from the history of Sweden]
  • Sophia, urn:sbl:6154, Svenskt biografiskt lexikon (art av Dick Harrison), hämtad 2016-09-06.