Σκύλος οδηγός τυφλών

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ένας τυφλός άνδρας οδηγείται από τον σκύλο οδηγό του σε εμπορικό κέντρο στη Μπραζίλια της Βραζιλίας.
Μια τυφλή γυναίκα μαθαίνει να χρησιμοποιεί τον σκύλο οδηγό της σε ένα δοκιμαστικό περιβάλλον.

Ο σκύλος οδηγός τυφλών ή σκύλος οδηγός ή σκύλος τυφλών είναι σκύλος βοήθειας που εκπαιδεύεται να καθοδηγεί τυφλούς ή άτομα με προβλήματα όρασης γύρω από εμπόδια. Παρόλο που οι σκύλοι μπορούν να εκπαιδευτούν να πλοηγούνται σε διάφορα εμπόδια, έχουν αχρωματοψία κόκκινου-πράσινου και δεν μπορούν να ερμηνεύσουν τα φανάρια του δρόμου. Ο άνθρωπος κάνει την καθοδήγηση, με βάση τις δεξιότητες που αποκτήθηκαν μέσω προηγούμενης εκπαίδευσης κινητικότητας. Ο χειριστής μπορεί να παρομοιαστεί με τον πλοηγό ενός αεροσκάφους, ο οποίος πρέπει να ξέρει πώς να πηγαίνει από το ένα μέρος στο άλλο, και ο σκύλος είναι ο πιλότος, που το μεταφέρει εκεί με ασφάλεια. Σε πολλές χώρες, οι σκύλοι οδηγοί, μαζί με τους περισσότερους άλλους σκύλους υπηρεσίας και ακοής, εξαιρούνται από κανονισμούς κατά της παρουσίας ζώων σε χώρους όπως εστιατόρια και μέσα μαζικής μεταφοράς.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένας τυφλός με τον σκύλο οδηγό του στο Μόντρεαλ, 1941.

Οι αναφορές σε ζώα υπηρεσίας χρονολογούνται τουλάχιστον από τα μέσα του 16ου αιώνα. Η δεύτερη γραμμή του δημοφιλούς αλφαβήτου στίχων «A was an Archer» είναι συνήθως «B was a Blind-man/Led by a dog».[1] Στο μυθιστόρημα του 19ου αιώνα Aurora Leigh της Ελίζαμπεθ Μπάρετ Μπράουνινγκ, ο χαρακτήρας του τίτλου παρατηρεί: «Ο τυφλός περπατά όπου τραβάει ο σκύλος/ Και έτσι απάντησα».[2] Οι σκύλοι οδηγοί αναφέρονται επίσης στο Χριστουγεννιάτικη ιστορία του Κάρολου Ντίκενς: «Ακόμα και τα σκυλιά των τυφλών φάνηκαν να τον γνώριζαν· και όταν τον έβλεπαν να έρχεται, τραβούσαν τους ιδιοκτήτες τους στις πόρτες και στους ορόφους και μετά κουνούσαν τους ουρές σαν να έλεγαν, «Κανένα μάτι δεν είναι καλύτερο από ένα κακό μάτι, σκοτεινέ αφέντη!».

Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι σκύλοι μπορεί να έχουν χρησιμοποιηθεί ως οδηγοί για άτομα με προβλήματα όρασης, με βάση τις απεικονίσεις ενός τυφλού που οδηγείται από τον σκύλο του στον τοίχο ενός σπιτιού στο Ερκολάνο, που θάφτηκε όταν ο Βεζούβιος εξερράγη το 79 π.Χ.[3] Αυτή και άλλες οπτικές απεικονίσεις υποδεικνύουν ότι τα σκυλιά ήταν συνήθεις σύντροφοι των τυφλών για χιλιάδες χρόνια. Θα απαιτούνταν πρόσθετα υλικά αποδεικτικά στοιχεία για τη θετική αξιολόγηση της χρήσης τους ως οδηγούς.

Τα πρώτα σχολεία εκπαίδευσης σκύλων υπηρεσίας ιδρύθηκαν στη Γερμανία κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, για να ενισχύσουν την κινητικότητα των βετεράνων που επέστρεψαν οι οποίοι είχαν τυφλωθεί στη μάχη. Το ενδιαφέρον για τα ζώα εξυπηρέτησης εκτός Γερμανίας δεν έγινε ευρέως διαδεδομένο έως ότου η Ντόροθι Χάρισον Γιούστις, μια Αμερικανίδα εκτροφέας σκύλων που ζούσε στην Ελβετία, έγραψε από πρώτο χέρι μία αναφορά για ένα σχολείο εκπαίδευσης ζώων υπηρεσίας στο Πότσδαμ της Γερμανίας, που δημοσιεύτηκε στο The Saturday Evening Post το 1927. Την ίδια χρονιά, ο γερουσιαστής των Ηνωμένων Πολιτειών, Τόμας Ντ. Σολ της Μινεσότα, συνδυάστηκε με ένα ζώο υπηρεσίας που εισήχθη από τη Γερμανία,[4] το οποίο εκπαιδεύτηκε από τον ιδιοκτήτη του, Τζακ Σίνικιν από τη Μινεσότα.[5]

Το κίνημα των ζώων υπηρεσίας δεν επικράτησε στην Αμερική έως ότου ο Μόρις Φρανκ, κάτοικος του Νάσβιλ, επέστρεψε από την Ελβετία αφού εκπαιδεύτηκε με ένα από τα σκυλιά της Γιούστις, ένα θηλυκό γερμανικό ποιμενικό ονόματι Μπάντι.[6] Ο Φρανκ και η Μπάντι ξεκίνησαν μια περιοδεία δημοσιότητας για να πείσουν τους Αμερικανούς για τις ικανότητες των ζώων εξυπηρέτησης και την ανάγκη να επιτραπεί στα άτομα με ζώα εξυπηρέτησης να έχουν πρόσβαση στα μέσα μαζικής μεταφοράς, σε ξενοδοχεία και σε άλλους χώρους ανοιχτούς στο κοινό. Το 1929, η Γιούστις και ο Φρανκ συνίδρυσαν το σχολείο The Seeing Eye στο Νάσβιλ του Τενεσί (μετακόμισαν το 1931 στο Νιου Τζέρσεϊ).[7]

Τα πρώτα ζώα υπηρεσίας στη Μεγάλη Βρετανία ήταν οι γερμανικοί ποιμενικοί. Τέσσερις από αυτούς τους πρώτους ήταν οι Flash (Φλας), Judy (Τζούντι), Meta (Μέτα) και Folly (Φόλι), οι οποίοι παραδόθηκαν στους νέους ιδιοκτήτες τους, βετεράνους που τυφλώθηκαν στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στις 6 Οκτωβρίου 1931, στο Γουόλασι του Μέρζισαϊντ.[8] Ο νέος ιδιοκτήτης της Judy ήταν ο Μάσγκρειβ Φράνκλαντ (Musgrave Frankland).[9][10] Το 1934, η Βρετανική Ένωση Σκύλων Οδηγών για Τυφλούς (The Guide Dogs for the Blind Association) άρχισε να λειτουργεί, αν και ο πρώτος τους μόνιμος εκπαιδευτής ήταν ένας Ρώσος στρατιωτικός, ο Λοχαγός Νικόλαι Λιάκχοφ, ο οποίος μετακόμισε στο Ηνωμένο Βασίλειο το 1933.[10]

Ο Έλιοτ Σ. Χάμφρι ήταν ένας κτηνοτρόφος που εκπαίδευσε τους πρώτους σκύλους οδηγούς τυφλών που χρησιμοποιήθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Χάμφρεϊ προσλήφθηκε για να εκτρέφει γερμανικούς ποιμενικούς σε ένα κέντρο στην Ελβετία, το οποίο είχε δημιουργηθεί από την Ντόροθι Χάρισον Γιούστις από τη Φιλαδέλφεια και ξεκίνησε τη δουλειά που οδήγησε στο πρόγραμμα «Seeing-Eye Dog».

Οι πρώτοι σκύλοι που παρήχθησαν στο κέντρο, γνωστό ως Fortunate Fields, χρησιμοποιήθηκαν για στρατιωτικές και αστυνομικές εργασίες και για τον εντοπισμό αγνοουμένων. Τότε ο Χάμφρεϊ εκπαίδευσε γερμανικούς ποιμενικούς να καθοδηγούν τους τυφλούς.

Οι Γερμανοί είχαν αναπτύξει ένα πρόγραμμα σκύλων οδηγών κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά ο Χάμφρεϊ επινόησε διαφορετικές διαδικασίες και είναι οι δικές του που ακολουθούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες.[11]

Φυλές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σκύλοι οδηγοί Λαμπραντόρ Ριτρίβερ που ξεκουράζονται.
Σκύλος οδηγός Λαμπραντόρ που στέκεται δίπλα στον χειριστή του.

Οι φυλές σκύλων οδηγών επιλέγονται για την ιδιοσυγκρασία και την ικανότητα εκπαίδευσης. Προς το παρόν, οι Γκόλντεν Ριτρίβερ, Λαμπραντόρ Ριτρίβερ, Κανίς, Γερμανικός Ποιμενικός και Γκόλντεν Ριτρίβερ/Λαμπραντόρ είναι πιο πιθανό να επιλέγονται από τις εγκαταστάσεις των ζώων εξυπηρέτησης.[12]

Η πιο δημοφιλής φυλή που χρησιμοποιείται παγκοσμίως σήμερα είναι το Λαμπραντόρ Ριτρίβερ. Αυτή η φυλή έχει καλό μέγεθος, διατηρείται εύκολα λόγω του κοντού τριχώματος της, είναι γενικά υγιής και έχει ένα ήπιο αλλά πρόθυμο ταμπεραμέντο.[13] Διασταυρώσεις όπως το Γκόλνταντορ (Γκόλντεν Ριτρίβερ/Λαμπραντόρ), συνδυάζουν την ευαισθησία του Γκόλντεν Ριτρίβερ/Λαμπραντόρ και την ανοχή του Λαμπραντόρ Ριτρίβερ και τα λαμπρακανίς (τα Λαμπραντόρ/Κανίς εκτρέφονται για να βοηθήσουν στη μείωση των αλλεργιογόνων, καθώς όλες οι φυλές αποβάλλουν τρίχες αλλά τα επίπεδα ποικίλλουν) είναι επίσης κοινά.

Ορισμένες σχολές, όπως το Guide Dog Foundation, έχουν προσθέσει τα κοινά κανίς στο μητρώο φυλών τους.[14] Αν και οι γερμανικοί ποιμενικοί ήταν κάποτε μια κοινή φυλή που χρησιμοποιούνταν για εργασίες καθοδήγησης, πολλές σχολές έχουν σταματήσει να χρησιμοποιούν αυτή τη φυλή λόγω των δεξιοτήτων και του ακλόνητου ηγετικού ρόλου που απαιτούνται από τον χειριστή για να διατηρήσει τη φυλή ενεργή και μη καταστροφική.[12]

Διάκριση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δεδομένου ότι ορισμένες σχολές σκέψης στο Ισλάμ θεωρούν τα σκυλιά γενικά ως ακάθαρτα,[15] οι Μουσουλμάνοι οδηγοί ταξί και οι ιδιοκτήτες καταστημάτων αρνήθηκαν μερικές φορές να φιλοξενήσουν πελάτες που είχαν ζώα εξυπηρέτησης, γεγονός που οδήγησε σε κατηγορίες διακρίσεων εναντίον τους.[16] Ωστόσο, το 2003 το Ισλαμικό Συμβούλιο της Σαρία, ένας βρετανικός οργανισμός που παρέχει μη δεσμευτική καθοδήγηση για την ερμηνεία του ισλαμικού θρησκευτικού νόμου, αποφάσισε ότι η απαγόρευση των σκύλων δεν ισχύει για αυτούς που χρησιμοποιούνται για εργασίες καθοδήγησης.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Opie, Iona (1952). Opie, Peter, επιμ. The Webster Dictionary of Nursery Rhymes. Oxford: Oxford University Press. 
  2. Barrett Browning, Elizabeth. Aurora Leigh, Book V.. ll. σελίδες 1028–9. 
  3. Magazine, Smithsonian· Eschner, Kat (7 Αυγούστου 2017). «The Cuddly Tail of Guide Dogs». Smithsonian Magazine (στα Αγγλικά). 
  4. Putnam, Peter Brock (1997). Love in the Lead: The Miracle of the Seeing Eye Dog (2nd έκδοση). University Press of America. σελ. 20. 
  5. «Twin-Cities Jew First in America to Train Dogs to Lead the Blind». The Jewish Veteran (στα Αγγλικά). Jewish War Veterans of the United States of America. 1938. σελ. 7. 
  6. «Through Buddy's Eyes». Vanderbilt News. Vanderbilt University. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2021. 
  7. «Guide Dog Users of Canada - History of Guide Dogs». Guide Dog Users of Canada. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2016. 
  8. Hughes, Lorna. «Dog walk marks 80th anniversary of first guide dogs in Wallasey». Liverpool Echo. http://www.liverpoolecho.co.uk/news/liverpool-news/dog-walk-marks-80th-anniversary-3362267. Ανακτήθηκε στις 17 June 2016. 
  9. Article(απαιτείται συνδρομή), The London Paper at exacteditions.com
  10. 10,0 10,1 «The History of Guide Dogs in Britain». The Guide Dogs for the Blind Association. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (Microsoft Word document) στις 21 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2012. 
  11. Treaster, Joseph B. (1981-06-11). «Elliott Humphrey, 92; Pioneered in Tutoring of Guide Dogs in U.s.» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/1981/06/11/obituaries/elliott-humphrey-92-pioneered-in-tutoring-of-guide-dogs-in-us.html. Ανακτήθηκε στις 2019-08-20. 
  12. 12,0 12,1 «What breeds of dog are used for guide dogs? - Service Dog Central». servicedogcentral.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Οκτωβρίου 2020. 
  13. «PetProject.HK: Things for Pets, Delivered». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2017. 
  14. «Get a Guide Dog - Guide Dog Foundation». www.guidedog.org. 
  15. Encyclopedia of Religion and Nature, s.v. "Dogs in the Islamic Tradition and Nature." New York: Continuum International, forthcoming 2004. By: Dr. Khaled Abou El Fadl
  16. «Muslim Cab Drivers Refuse to Transport Alcohol, and Dogs». ABC News (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2021. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]