Σκοτούσσα Φαρσάλων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Σκοτούσσα (παραλλαγές ως Σκοτούσα και Σκοτόεσα) ήταν αρχαία πόλη της Θεσσαλίας μεταξύ των Φαρσάλων και της Λάρισας. Είναι κυρίως γνωστή για την περιοχή Κυνός Κεφαλές έξω από την πόλη όπου δόθηκε η ομώνυμη μάχη κατά την αρχαιότητα μεταξύ των Μακεδόνων και των Ρωμαίων. Στην σημερινή εποχή, σε κοντινή περιοχή υπάρχει μικρός οικισμός με την ίδια ονομασία ο οποίος υπάγεται στον δήμο Φαρσάλων, και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 97 κατοίκων.[1][2]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ονομασία πιθανώς προέρχεται από την λέξη σκότος. Η πόλη χρονολογείται με βεβαιότητα από τον 6ο αιώνα π.Χ. βάσει νομισματικών στοιχείων καθώς εξέδιδε τα δικά της νομίσματα από τότε. Ήταν σημαντική πόλη κατά τον 5ο αιώνα π.Χ. ως η έδρα του δέντρου του Φηγωναίου Διός. Το ιερό θεωρούνταν από τους Θεσσαλούς πως αντιστοιχούσε στην ομηρική Δωδώνη, πρόδρομο του αντίστοιχου μαντείου στην Ήπειρο. Ο πλούτος της αρχαίας πόλης στηρίζονταν κυρίως στο σιτάρι. Από την Σκοτούσσα κατάγονταν ο Πολυδάμας, ολυμπιονίκης του 5ου αιώνα π.Χ. στο παγκράτιο -το 2015 τοποθετήθηκε μνημείο προς τιμή του στην κεντρική πλατεία της Σκοτούσσας-.[3][2]

  • Δραχμή του 5ου αιώνα π.Χ., με παράσταση ίππου και σιτηρού, επιγραφή ΣΚΟ
    Δραχμή του 5ου αιώνα π.Χ., με παράσταση ίππου και σιτηρού, επιγραφή ΣΚΟ
  • Χάλκινο νόμισμα των μέσων του 4ου αιώνα π.Χ., με παράσταση νύμφης και σταφυλιών, επιγραφή ΣΚΟΤΟΥΣΣΑΙ
    Χάλκινο νόμισμα των μέσων του 4ου αιώνα π.Χ., με παράσταση νύμφης και σταφυλιών, επιγραφή ΣΚΟΤΟΥΣΣΑΙ
  • Χάλκινο νόμισμα του 3ου αιώνα π.Χ., με παράσταση του Ηρακλή και ροπάλου, επιγραφή ΣΚΟΤΟΥΣΑΙΩΝ
    Χάλκινο νόμισμα του 3ου αιώνα π.Χ., με παράσταση του Ηρακλή και ροπάλου, επιγραφή ΣΚΟΤΟΥΣΑΙΩΝ

Το 369 π.Χ. η πόλη σχεδόν καταστράφηκε, καθώς ο Αλέξανδρος, τύραννος των Φερών ο οποίος επιδίωκε να επεκτείνει την επιρροή του στην υπόλοιπη Θεσσαλία, λεηλάτησε την πόλη σκοτώνοντας το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού και πουλώντας τους υπόλοιπους ως δούλους. Πάραυτα η πόλη κατόρθωσε να επιβιώσει και συνέχισε να παράγει αξιόλογους πολίτες, όπως μαρτυράται από πολλές επιγραφές σε άλλα σημεία της Ελλάδας όπου αναφέρονται αξιωματούχοι με καταγωγή από την Σκοτούσσα.[2]

Αργότερα, κατά τον Β´ Μακεδονικό πόλεμο, τα στρατεύματα του Φιλίππου Ε´ της Μακεδονίας και του Ρωμαίου Τίτου Κουίνκτιου Φλαμινίνου συγκρούστηκαν το 197 π.Χ. έξω από την Σκοτούσσα, στην τοποθεσία γνωστή ως Κυνός Κεφαλές, και το λοφώδες έδαφος της περιοχής έσπασε την συνοχή των μακεδονικών φαλαγγών δίνοντας την νίκη στις ρωμαϊκές λεγεώνες κατά την μάχη των Κυνός Κεφαλών. Εντός της πόλεως ο Πλούταρχος ανέφερε πως υπήρχε ένα μνημείο πολυάνδρειου το οποίο κτίστηκε από τον Φίλιππο Ε´, έναν τόμβο για τους Μακεδόνου του Αντίοχου του 191 π.Χ., και ένας άλλος λόφος ο οποίος ήταν γνωστός ως ο τάφος των Αμαζόνων.[2][4]

Η πόλη συνέχισε να υπάρχει έως και τουλάχιστον τον 2ο αιώνα μ.Χ., όταν ο περιηγητής Παυσανίας ανέφερε πως είχε πλέον ερημωθεί.[2]

Αρχαιολογικές έρευνες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι αρχαιολογικές έρευνες ξεκίνησαν στην Σκοτούσσα τον 19ο αιώνα όταν και ανακαλύφθηκαν ίχνη ναού και τειχών. Στην πόλη υπήρχε φαίνεται πως υπήρχε ναός του Ηρακλή και του Απόλλωνα Κερδώου. Άλλες θεότητες που λατρεύονταν ήταν του Ασκληπιού, του Ποσειδώνα, και της θεάς Ελένης σύμφωνα με επιγραφικά στοιχεία.[2]

Η αρχαία πόλη αντιστοιχούσε στην σύγχρονη αγροτική περιοχή της Aγίας Tριάδας Λάρισας. Έχει ανακαλυφθεί ενεπίγραφη στήλη η οποία χρονολογείται στις αρχές του 2ου αιώνα π.X. και παρέχει πλήθος πληροφοριών για την αρχαία πόλη. Αποτελεί ψήφισμα της πόλης της Σκοτούσσας σχετικά με τα αμυντικά έργα στο οποίο γίνεται περιγραφή των τειχών της, και φαίνεται να διέθετε ισχυρά τείχη καθώς είχε πάνω από 40 πύργους.[5][2]

Στην περιοχή εξακολουθούν να γίνονται συχνές αρχαιολογικές έρευνες, καθώς και ενημερωτικές εκδηλώσεις από τον δήμο Φαρσάλων σχετικά με την αρχαία πόλη.[6][7][8]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «Σκοτούσσα (η) Δήμου Φαρσάλων. Λάρισα - Θεσσαλία». Dhmos.gr. 2015-05-31. http://www.dhmos.gr/skotoussa-dimos-farsalon/. Ανακτήθηκε στις 2017-03-08. [νεκρός σύνδεσμος]
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Culture, Hellenic Ministry of. «Σκοτούσσα - Arcgaeological Atlas of Thessaly». atlasthessalias.culture.gr (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2017. 
  3. ↑ «Παγκράτιο στη Σκοτούσσα Φαρσάλων». http://www.eleftheria.gr/%CE%BB%CE%AC%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%B1/item/91182-%CF%80%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CF%81%CE%AC%CF%84%CE%B9%CE%BF-%CF%83%CF%84%CE%B7-%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%84%CE%BF%CF%8D%CF%83%CF%83%CE%B1-%CF%86%CE%B1%CF%81%CF%83%CE%AC%CE%BB%CF%89%CE%BD.html. Ανακτήθηκε στις 2017-03-08. 
  4. ↑ «The Princeton Encyclopedia of Classical Sites, SKOTOUSSA, Thessaly, Greece». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2017. 
  5. ↑ Missailidou-Despotidou, V. (1993-01-01). «A Hellenistic Inscription from Skotoussa (Thessaly) and the Fortifications of the City». The Annual of the British School at Athens 88: 187–217. http://www.jstor.org/stable/30064366. 
  6. ↑ «Σκοτούσσα 2016 - εκδήλωση παρουσίασης του αρχαιολογικού έργου». www.farsala.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιανουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2017. 
  7. ↑ Γκουσιάρη, Μάνια (2016-10-12). «Οι αρχαιλογικοί θησαυροί στην Αρχαία Σκοτούσσα Φαρσάλων - ert.gr». ert.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-10-13. https://web.archive.org/web/20161013124924/http://www.ert.gr/archelogiki-thisavri-apo-tis-anaskafes-stin-archea-skotoussa-farsalon-parousiazonte/. Ανακτήθηκε στις 2017-03-08. 
  8. ↑ «Παρουσίαση της τρίχρονης αρχαιολογικής έρευνας στην Αρχαία Σκοτούσσα». iFarsala. 17 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2017. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Σκοτούσσα_Φαρσάλων&oldid=10516016"