Σαπαρμουράτ Νιγιάζοφ

Σαπαρμουράτ Νιγιάζοφ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Saparmyrat Ataýewiç Nyýazow (Τουρκμενικά)
Γέννηση	Σαπαρμουράτ Ατάγιεβιτς Αννανιγιάζοφ 19  Φεβρουαρίου 1940 Gypjak
Θάνατος	21  Δεκεμβρίου 2006 Ασγκαμπάτ
Αιτία θανάτου	έμφραγμα του μυοκαρδίου
Συνθήκες θανάτου	φυσικά αίτια
Τόπος ταφής	Türkmenbaşy Mosque
Χώρα πολιτογράφησης	Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών Τουρκμενιστάν
Θρησκεία	Σουνιτισμός Ισλάμ
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Τουρκμενική γλώσσα Ρωσικά
Σπουδές	Πολυτεχνικό Πανεπιστήμιο της Αγίας Πετρούπολης Ανωτάτη κομματική σχολή της Κεντρικής Επιτροπής του Κ.Κ.Σ.Ε
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	πολιτικός αυτοβιογράφος
Αξιοσημείωτο έργο	Ρουχνάμα Εθνικός Ύμνος του Τουρκμενιστάν Walk of Health
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/Κίνημα	Κομμουνιστικό Κόμμα Σοβιετικής Ένωσης και Δημοκρατικό Κόμμα του Τουρκμενιστάν
Οικογένεια
Σύζυγος	Muza Niýazowa
Τέκνα	Μουράτ Νιγιαζόφ
Γονείς	Atamyrat Nyýazow και Γκουρμπανσολτάν Ετζέ
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατός	αρχιστράτηγος και ανώτατος διοικητής/Armed Forces of Turkmenistan
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Πρόεδρος του Τουρκμενιστάν (1990–2006) people's deputy of union of socialist soviet republics
Βραβεύσεις	Hero of Turkmenistan d:Q4335952 d:Q4335857 d:Q30894224 Τάγμα της Φιλίας των Λαών μετάλλιο για την αξία της εργασίας Ιωβηλαίο μετάλλιο για την 100ή επέτειο από τη γέννηση του Βλαντίμιρ Ιλίτς Λένιν μετάλλιο Μεσρόπ Μαστότς Τάγμα του Πρίγκηπα Γιάροσλαβ του Σοφού, 1η τάξη Order of Holy Prince Daniel of Moscow 1st class d:Q98457058 (1971)
Υπογραφή
Σχετικά πολυμέσα

Ο Σαπαρμουράτ Ατάγιεβιτς Νιγιάζοφ (τουρκμενικά: Saparmyrat Ataýewiç Nyýazow‎‎, ρωσικά: Сапармурат Атаевич Ниязов‎‎, γεννηθείς Αννανιγιάζοφ, τουρκμενικά: Annanyýazow‎‎, ρωσικά: Аннаниязов‎‎, 19 Φεβρουαρίου 1940, Κιπτσάκ, Τουρκμενική ΣΣΔ, ΕΣΣΔ - 21 Δεκεμβρίου 2006, Ασγκαμπάτ, Τουρκμενιστάν), με τίτλο Τουρκμενμπασί (πατέρας των Τουρκμένιων, τουρκμενικά: Türkmenbaşy‎‎, ρωσικά: Туркменбаши‎‎), ήταν Τουρκμένιος πολιτικός που διετέλεσε πρόεδρος του Τουρκμενιστάν από το 1990 ως το 2006.

Παιδικά και νεανικά χρόνια

Έμεινε ορφανός από πολύ μικρή ηλικία, καθώς ο πατέρας του σκοτώθηκε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και η υπόλοιπη οικογένειά του πέθαναν σε μεγάλο σεισμό που ισοπέδωσε το Ασγκαμπάτ, το 1948. Μεγάλωσε σε ορφανοτροφείο της ΕΣΣΔ και έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος. Το 1967 αποφοίτησε από το Πολυτεχνικό Ινστιτούτο του Λένινγκραντ με πτυχίο μηχανικού και επέστρεψε στο Τουρκμενιστάν, όπου εργάστηκε σε εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

Πορεία προς την απόλυτη εξουσία

Σύντομα αναρριχήθηκε μέσα στο κόμμα και έφτασε να γίνει αρχηγός της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας του Τουρκμενιστάν. Μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας (1991) έγινε πρώτος Πρόεδρος στη χώρα. Ανακηρύχθηκε από τη Βουλή ισόβιος Πρόεδρος στις 29 Δεκεμβρίου 1999. Ο Πρόεδρος εξελέγη για πρώτη φορά χωρίς αντίπαλο, στις 21 Ιουνίου 1992 και με δημοψήφισμα (Ιανουάριος 1994) η θητεία του παρατάθηκε ως το 2002. Το 1999, ο Νιγιάζοφ ανακηρύχθηκε από το κοινοβούλιο ισόβιος Πρόεδρος. Η κυβέρνηση σχηματίζεται από το Δημοκρατικό Κόμμα του Τουρκμενιστάν (TDP), του οποίου οι βουλευτές ελέγχουν συνολικά τόσο τη Βουλή (50 μέλη) όσο και το τελευταίο Συμβούλιο του Λαού (65 μέλη).

Μεταρρυθμίσεις και προσωπολατρεία

Ηγέτης αυταρχικός, θέλησε να αλλάξει πολλά στη χώρα του,. Μετονόμασε την πόλη Κρασνοβόντσκ, στην Κασπία, σε Τουρκμένμπασι, ενώ έδωσε το όνομά του αλλά και τα ονόματα της οικογένειάς του σε σχολεία, αεροδρόμια, νοσοκομεία, τους μήνες και σε έναν μετεωρίτη. Το πρόσωπό του φιγουράρει σε όλα τα χαρτονομίσματα μανάτ στη χώρα και στα δημόσια κτήρια και δρόμους, μεγάλα πορτρέτα του βρίσκονται σχεδόν παντού αλλά και ανδριάντες του και αγάλματα της μητέρας του. Ήταν διάσημος για την εκκεντρική του πολιτική.

Για παράδειγμα, τον Αύγουστο του 2004 διέταξε να κατασκευαστεί ένα γιγάντιο παλάτι από πάγο στη μέση μιας ερημικής περιοχής. Απαγόρευσε με διάταγμα στους εκφωνητές ειδήσεων να φορούν μέικ απ γιατί δεν μπορούσε να καταλάβει το φύλο τους. Η εκπαίδευση βασίζεται σε αυτόν και οι λόγοι του διδάσκονται στα σχολεία. Μετονόμασε τις ημέρες και τους μήνες σε ονόματα ηρώων και συμβόλων, εισήγαγε νέο αλφάβητο για να αντικαταστήσει το κυριλλικό (βασισμένο στο λατινικό) και απαγόρευσε τα μακριά μαλλιά, τα χρυσά δόντια και τις γενειάδες.

Αντιδράσεις

Στις 25 Νοεμβρίου του 2002 σημειώθηκε ύποπτη απόπειρα δολοφονίας του και οι αρχές προχώρησαν σε σωρεία συλλήψεων υπόπτων και μελών της οικογενείας τους. Το καλοκαίρι του 2004 μια εκστρατεία με φυλλάδια που ζητούσαν την ανατροπή και την παραπομπή σε δίκη του Νιγιάζοφ έκανε την εμφάνισή της. Ως αντίδραση, απολύθηκε ο Υπουργός Εσωτερικών και ο διευθυντής της αστυνομίας. Μάλιστα, τους απέλυσε ξαφνικά, μιλώντας στην τηλεόραση.

Θάνατος

Οι φήμες για την κατάσταση της υγείας του και για επιδείνωσή της, οργίασαν μέσα στο 2006. Ο Νιγιάζοφ πέθανε από ξαφνική καρδιακή προσβολή, το Δεκέμβριο του 2006. Τον διαδέχθηκε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κουρμπανγκουλί Μπερντιμουχαμέντοφ. Ο τελευταίος κατήργησε τον Απρίλιο του 2008 όλες τις μετονομασίες που είχε πραγματοποιήσει ο Νιγιάζοφ στο ημερολόγιο.