Ραντόγκοστς (Λοτζ)

Ραντόγκοστς
Ραντόγκοστς 51°49′14″N 19°25′54″E
Χώρα	Πολωνία
Διοικητική υπαγωγή	Μπαουούτι

Το Ραντόγκοστς (πολωνικά: Radogoszcz) είναι περιοχή-συνοικία στη βόρεια πλευρά του Λοτζ της Πολωνίας. Λόγω ιστορικών γεγονότων, αυτό το όνομα χρησιμοποιείται στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Ραντόγκοστς – διοικητικό οσιέντλε (συνοικία) στο Λοτζ, στην πρώην συνοικία Μπαουούτι (Bałuty), που κατοικείται από 31.715 άτομα.
• Ραντόγκοστς - πρώην χωριό και γκμίνα, που βρίσκεται μεταξύ Λοτζ και Ζγκιες, που ενσωματώθηκε στο Λοτζ μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
• Ράντεγκαστ (Radegast) - συνοικία που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, μια από τις λεγόμενες εξωτερικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένου του Ραντόγκοστς και, μεταξύ άλλων, μέρος των Ζαμπιένιετς, Τεοφίλουφ και Χελένουφ.

Ιστορία του χωριού Ραντόγκοστς

Η πρώτη αναφορά του Ραντόγκοστς προέρχεται από το 1242, από ένα έγγραφο στο οποίο το χωριό αναφέρεται ως ο τόπος συνάντησης των πριγκιπών του Οίκου των Πιαστ, στην οποία επρόκειτο να συμμετάσχει ο Πρίγκιπας Κορράδος Α΄ της Μασοβίας. Το χωριό ήταν η έδρα της ομώνυμης κοινότητας. Κατά τη διάρκεια της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας, το χωριό αναφέρθηκε πολλές φορές σε ιστορικά φορολογικά έγγραφα. Το χωριό βρισκόταν στην ενορία Ζγκιες. Μετά τους διαμελισμούς, το Ραντόγκοστς έγινε μέρος του Ρωσικού Διαμελισμού. Ακόμη και τότε, το χωριό ήταν de facto προάστιο της αναπτυσσόμενης πόλης του Λοτζ. Το 1888 υπήρχαν 33 σπίτια και 344 κάτοικοι. Η αποικία είχε 121 σπίτια και 991 κατοίκους. Το χωριό είχε γραφείο κοινότητας και βιομηχανικές εγκαταστάσεις: σαπωνοποιείο και κεραμοποιεία.

Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το χωριό ενσωματώθηκε στο Λοτζ μαζί με τις γύρω περιοχές ως μέρος του λεγόμενου Μείζονος Λοτζ. Εκείνη την εποχή κατοικούνταν από περίπου 26.000 άτομα.

Όνομα

Σύμφωνα με τον γλωσσολόγο Γιαν Γκζένια από το Πανεπιστήμιο της Σιλεσίας στο Κατοβίτσε, το όνομα «Radogoszcz» είναι ουσιαστικό αρσενικό και ο τύπος εντοπισμού του μοντέλου αυτού του ονόματος θα πρέπει να είναι Radogoszczu, όχι Radogoszczy. Το λάθος της απόρριψης αυτού του ονόματος σαν να ήταν θηλυκό πιθανότατα οφείλεται στην παραλλαγή του ονόματος της πόλης Μπίντγκοστς (Bydgoszcz). Υπάρχει μια πόλη κοντά στο Τάρνουφ που ονομάζεται Ράντγκοστς (Radgoszcz), αλλά είναι θηλυκό και οι κάτοικοι αυτής της πόλης πρέπει να χρησιμοποιούν τη μορφή Radgoszczy.

Ντζιελνίτσα Ράντεγκαστ

Πλατεία Εθνικής Μνήμης με το Μνημείο των Θυμάτων του Ναζισμού, στο βάθος το παλιό κτίριο της φυλακής - ο τόπος της σφαγής του 1945, σήμερα το Μαρτυρολογικό Τμήμα Ραντόγκοστς του Μουσείου Παραδόσεων της Ανεξαρτησίας.

Μαυσωλείο στο Ραντόγκοστς γύρω στο 1965, με τα ερείπια της φυλακής ορατά στο βάθος, τώρα ανακαινισμένο.

Μετά την ενσωμάτωση του χωριού Ραντόγκοστς στο Τρίτο Ράιχ, την 1η Ιανουαρίου 1940, ενσωματώθηκε στο κατεχόμενο Λοτζ - Λίτσμανστατ. Αργότερα (τον Ιούνιο του 1940), το χωριό απέκτησε το καθεστώς μιας εξωτερικής συνοικίας, ως Ράντεγκαστ (Radegast), που περιλάμβανε, εκτός από το χωριό Ραντόγκοστς και τις γειτονικές του περιοχές, και τμήματα των χωριών Ζαμπιένιετς, Τεοφίλουφ και Χελένουφ.

Κατά τη διάρκεια της κατοχής, λειτουργούσε ένα κέντρο διαμετακόμισης στην περιοχή Ράντεγκαστ, από το οποίο οι κρατούμενοι στέλνονταν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης - την εκτεταμένη αστυνομική φυλακή των ανδρών. Οι κρατούμενοι ζούσαν σε πολύ δύσκολες συνθήκες και σε αυστηρά μέτρα ασφαλείας. Αρκετές ώρες πριν ο Κόκκινος Στρατός μπει στην πόλη, οι Γερμανοί αποφάσισαν να βάλουν φωτιά στη φυλακή. Συνέβη το βράδυ 17 προς 18 Ιανουαρίου. Ως αποτέλεσμα της σφαγής, σχεδόν 1.500 κρατούμενοι πολωνικής υπηκοότητας πέθαναν. Μόνο 30 κρατούμενοι επέζησαν.

Παρόλο που η φυλακή βρισκόταν στο κτήμα Γιουλιάνουφ (Julianów), λόγω της γερμανικής ονοματολογίας, υιοθετήθηκε και η πολωνική ονομασία Φυλακή Ραντόγκοστς.

Σήμερα, στο κτίριο της πρώην φυλακής, υπάρχει ένα παράρτημα του Μουσείου Παραδόσεων της Ανεξαρτησίας του Λοτζ - το Μαρτυρολογικό Παράρτημα Ραντόγκοστς. Το κτίριο της φυλακής ανακαινίστηκε το 2018 και άνοιξε εκεί μια σύγχρονη έκθεση που περιγράφει, μεταξύ άλλων, η ιστορία της σφαγής. Δίπλα στο μουσείο δημιουργήθηκε η Πλατεία Εθνικής Μνήμης, όπου τοποθετήθηκε το Μνημείο των Θυμάτων του Ναζισμού με τη μορφή ενός κωδωνοστασίου μήκους 30 μέτρων για τη μνήμη των θυμάτων του Τρίτου Ράιχ στην Πολωνία.

Θέση και όρια του οσιέντλε

Το οσιέντλε Ραντόγκοστς βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της πρώην συνοικίας Μπαουούτι του Λοτζ, κοντά στα σύνορα με το Ζγκιες. Τα βόρεια σύνορα του είναι τα σύνορα του Λοτζ με το Ζγκιες στην άκρη του δάσους. Τα δυτικά σύνορα είναι η σιδηροδρομική γραμμή Νο. 15 από το σιδηροδρομικό σταθμό Λοτζ Καλίσκα έως το Ζγκιες και τα ανατολικά σύνορα είναι η σιδηροδρομική γραμμή No. 16 από το σιδηροδρομικό σταθμό Λοτζ Βίντζεφ στο Ζγκιες. Τα νότια σύνορα εκτείνονται κατά μήκος της κοίτης του ποταμού Σοκοουούφκα μέχρι την Λεωφόρο Βουουκνιάζι, η οποία οδηγεί νότια στην οδό Αγίας Τερέζας του Βρέφους Ιησού, όπου στρίβει ανατολικά. Στη συνέχεια, κατά μήκος των οδών Ζγκιέρσκα, Μπέμα, Σικόρσκι και Γουαγκιεβνίτσκα μέχρι τις σιδηροδρομικές γραμμές.

Συγκρότημα κατοικιών στην Πλατεία Ήλιου (Plac Słoneczny) στο Ραντόγκοστς Φσχουντ (Wschód, «Ανατολικό»).

Χαρακτηριστικά

Το κύριο μέρος του Ραντόγκοστς αποτελείται από δύο μεγάλες συνοικίες που χτίστηκαν τη δεκαετία του 1980, οι οποίες χωρίζονται από την οδό Ζγκιέρσκα:

• Ραντόγκοστς Φσχουντ (Wschód, «Ανατολικό») – χτισμένο σε βαλτώδεις περιοχές, όπου παλαιότερα υπήρχε κεραμοποιία, ερείπια του οποίου παραμένουν σήμερα. Το κτήμα βρίσκεται ανατολικά της οδού Ζγκιέρσκα και περιβάλλεται από την οδό Σφιτεζιάνκι (Świtezianki). Το κεντρικό σημείο της περιοχής είναι η Πλατεία Ήλιο Kategoria:Artykuły z brakującymi przypisami od 2020-12 υ (Plac Słoneczny).
• Ραντόγκοστς Ζάχουντ (Zachód, «Δυτικό») – χτισμένο στη δυτική πλευρά της οδού Ζγκιέρσκα, περιβάλλεται από τις οδούς 11ης Νοεμβρίου (11 Listopada) και Οκουλιτσκιέγκο (Okulickiego). Η συνοικία είναι μικρότερη από το Ραντόγκοστς Φσχουντ. Σχεδόν 60 κτίρια στην περιοχή είναι εξοπλισμένα με ηλιακούς συλλέκτες που ζεσταίνουν το νερό των σπιτιών.

Στα βόρεια των δύο μεγάλων οικιστικών συγκροτημάτων υπάρχει το Χελενούβεκ - ένα μικρό συγκρότημα κατοικιών που αποτελείται κυρίως από μονοκατοικίες.

Καταστήματα

Στο Ραντόγκοστς Φσχουντ υπάρχει ένα μικρό εμπορικό κέντρο Vis a Vis και ένα κατάστημα Castorama DIY. Επιπλέον, στο κεντρικό τμήμα του υπάρχει η Πλατεία Ήλιου (Słoneczny), γύρω από την οποία υπάρχει ένα σύμπλεγμα καταστημάτων που θυμίζουν πλατεία αγοράς. Επιπλέον, υπάρχουν πολλά μικρότερα καταστήματα και σούπερ μάρκετ σε όλη την περιοχή, όπως αλυσίδες Biedronka και Netto.

Συγκοινωνίες

Πρώην αμαξοστάσιο τραμ στο συγκρότημα κατοικιών Χελενούβεκ.

Στο νότιο τμήμα της περιοχής υπάρχει ένας από τους σημαντικότερους συγκοινωνιακούς κόμβους στο Λοτζ - ο κυκλικός κόμβος Ταγματάρχη Άλφρεντ Μίχαου Μπίουικ. Οι Εθνικοί Οδοί 91 και 72 τέμνονται εκεί, μαζί με τον πιο σημαντικό δρόμο βορρά-νότου στο κέντρο της πόλης, Μπαούτι-Ζγκιέρσκα, που είναι επίσης ο κύριος δρόμος εξόδου από το Λοτζ στο Ζγκιες και περαιτέρω στους κόμβους Emilia και Zgierz στο τον Αυτοκινητόδρομο Α1.

Στο συγκρότημα κατοικιών Ραντόγκοστς Ζάχουντ στην οδό 11ης Νοεμβρίου, υπάρχει ο σιδηροδρομικός σταθμός Λοτζ Δυτικού Ραντόγκοστς στη γραμμή Νο. 15, μεταξύ του σταθμού Λοτζ Ζαμπιένιετς και του σταθμού Ζγκιες. Σταματούν εκεί, μεταξύ άλλων, τρένα του Προαστιακού Σιδηρόδρομου του Λοτζ (Łódzka Kolej Aglomeracyjna). Επιπλέον, το 2019 ξεκίνησε η κατασκευή του σιδηροδρομικού σταθμού Λοτζ Ανατολικού Ραντόγκοστς στην απέναντι πλευρά της περιοχής στη γραμμή No. 16, στην οδό Κρέτσιεϊ (Kreciej) μεταξύ του σταθμού Λοτζ Αρτουρούβεκ και του σταθμού Ζγκιες.

Υπάρχει μια διαδρομή του τραμ κατά μήκος της οδού Ζγκιέρσκα, η οποία αποτελεί μέρος του περιφερειακού τραμ του Λοτζ. Πριν από το κλείσιμο των γραμμών προς το Ζγκιες, η γραμμή του προαστιακού τραμ 46 προς Οζόρκουφ έτρεχε εδώ στο τμήμα Ζγκιες - Οζόρκουφ. Επί του παρόντος, η διαδρομή καταλήγει στον βρόχο Χελενούβεκ, ακριβώς δίπλα στον πρώην ομώνυμο αμαξοστάσιο των τραμ. Οι γραμμές 6, 11 και 19 του τραμ εκτελούν επίσης δρομολόγια εδώ.

Η μεταφορά με λεωφορείο στην περιοχή εξυπηρετείται από τις γραμμές MPK Łódź: 59, 65 (παραλλαγές Α και Β), 73, 89, 99 και νυχτερινές γραμμές: Ν2 και Ν5 (παραλλαγές Α και Β).

Βιβλιογραφία

• «Głos Robotniczy», 19 Νοεμβρίου 1945, αρ. 153, σελ. 3 (Απόηχοι της ενσωμάτωσης του Ραντόγκοστς.)
• «Głos Robotniczy», 20 Νοεμβρίου 1945, αρ. 154, σελ. 5 (Απόηχοι της ενσωμάτωσης του Ραντόγκοστς.)
• «Επίσημη Εφημερίδα», 13 Φεβρουαρίου 1946, αρ. 4, σελ. 35 ( Κανονισμός για την αλλαγή των ορίων της πόλης Łódź. )

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Radogoszcz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Βαρσοβία 1888, σελ. 390.