Πρότυπα Ζουάνγκ
| Πρότυπα Ζουάνγκ | |
|---|---|
| Σύστημα γραφής | λατινική γραφή |
| Κατάσταση | |
| Επίσημη γλώσσα |  Κίνα (αναγνωρισμένη μειονοτική γλώσσα στο Γκουανγκξί και στον Νομό Γουενσάν στο Γιουνάν) |
Τα Πρότυπα Ζουάνγκ (αυτονύμιο: Zhuang, Vahcuengh (πριν το 1982: Vaƅcueŋƅ, Σαουντίπ: 话壮), απλοποιημένα κινέζικα: 壮语, πινγίν: Zhuàngyǔ, παραδοσιακά Κινέζικα: 壯語, πινγίν: Zhuàngyǔ) είναι η επίσημη τυποποιημένη μορφή των Γλωσσών Ζουάνγκ, οι οποίες είναι μέρος των Βόρειων Γλωσσών Τάι. Η προφορά βασίζεται στην διάλεκτο Γιονγκμπέι Ζουάνγκ στο Σουανγκτσιάο στην Επαρχία Γουμίνγκ στο Κουανγκσί με μερική επιρροή από την Φουλιάνγκ, επίσης στην Επαρχία Γουμίνγκ,[1] ενώ το λεξιλόγιο βασίζεται κυρίως στις βόρειες διαλέκτους. Το επίσημο πρότυπο καλύπτει τόσο τα προφορικά Ζουάνγκ, καθώς και τα γραπτά Ζουάνγκ. Είναι το εθνικό πρότυπο των γλωσσών Ζουάνγκ, αν και στο Γιουνάν χρησιμοποιείται ένα τοπικό πρότυπο.[2][3]
Φωνολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα πρότυπα Ζουάνγκ έχουν 6 τόνους, ενώ υπάρχει ένας μακρύς και ένας σύντομος έβδομος τόνος ο (αριθμημένες 7-8). Οι συλλαβές είναι οι εξής:
| Αριθμός | Γράμμα | Περίγραμμα | Περιγραφή | Παράδειγμα | Σχολιάστε |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | (κανένα) | [˨˦] | άνω τόνος | son | διδάσκω |
| 2 | -z | [˧˩] | χαμηλή πτώση | mwngz | εσύ |
| 3 | -j | [˥] | υψηλό επίπεδο | hwnj | σκαρφαλώνω |
| 4 | -x | [˦˨] | πτώση | max | άλογο |
| 5 | -q | [˧˥] | υψηλός άνω τόνος | gvaq |
διασχίζω |
| 6 | -h | [˧] | μέσο επίπεδο | dah | ποταμός |
| Μακρύς 7 | μακρύ φωνήεν + -p/t/k | [˧˥] | υψηλή άνοδο | bak | στόμα |
| σύντομος 7 | βραχύ φωνήεν + -p/t/k | [˥] | υψηλό επίπεδο | daep | συκώτι |
| 8 | -b/g/d | [˧] | μέσο επίπεδο | bag
daeb |
χακάρω
στοιβάζω |
Η πρόταση Son mwngz hwnj max gvaq dah (σημαίνει "Να σου μάθω να ανέβεις σε ένα άλογο για να διασχίσεις ένα ποτάμι") χρησιμοποιείται συχνά για να βοηθήσει τους ανθρώπους να θυμούνται τα έξι τόνους.
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ταξινόμηση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα Πρότυπα Ζουάνγκ είναι τεχνητό μείγμα που αποτελείται από αρκετές γλώσσες Ζουάνγκ. Το λεξικό βασίζεται σε διάφορες Βόρειες Ζουάνγκ διαλέκτους. Η φωνολογία είναι κυρίως αυτή της Σουανγκτσιάο, με την προσθήκη των συλλαβών νι, έι, ου από την διάλεκτο Φουλιάνγκ, η οποία ομιλείται στην διάλεκτο Γουμίνγκ. Ο Ζανγκ (1999), μαζί με άλλους Κινέζους μελετητές, κατατάσσει την διάλεκτο Σουανγκτσιάο ως Βόρεια Τάι (Βόρεια Zhuang),[4] ενώ ο Πιτταγιαπόρν το 2009 έβαλε την γλώσσα έξω από τις Βόρειες Τάι γλώσσες, αν και είναι στενά συνδεδεμένη με αυτές.[5] Η διάλεκτος Σουανγκτσιάο επιλέχθηκε για την πρότυπη προφορά την δεκαετία του 1950, επειδή θεωρήθηκε ότι ήταν μια Βόρεια Ζουάνγκ γλώσσα, αλλά με χαρακτηριστικά της Νότιας Ζουάνγκ.
Τομείς χρήσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα Πρότυπα Ζουάνγκ χρησιμοποιούνται περισσότερο σε τομείς όπου παλαιότερα υπήρχε σπάνια χρήση των γραπτών Ζουάνγκ, όπως στις εφημερίδες, στις μεταφράσεις της κομμουνιστικής βιβλιογραφίας[6] και στην πεζογραφία. Είναι μία από τις επίσημες γλώσσες της Κίνας που εμφανίζεται σε χαρτονομίσματα. Επίσης, όλοι οι κινέζικοι νόμοι πρέπει να είναι τυπωμένοι στα Ζουάνγκ, και χρησιμοποιείται για δίγλωσσες πινακίδες. Ενώ χρησιμοποιείται για προγράμματα αλφαβητισμού για ενήλικες, σήμερα διδάσκεται σε ένα πολύ μικρό ποσοστό πρωτοβάθμιων και δευτεροβάθμιων σχολείων σε περιοχές που ομιλείται η γλώσσα. Σε λιγότερο επίσημους τομείς το παραδοσιακό σύστημα Σαουντίπ χρησιμοποιείται πιο συχνά.[7] Στα δημοτικά τραγούδια το Σαουντίπ παραμένει το κυρίαρχο είδος, με τις περισσότερες εκδόσεις στα Πρότυπα Ζουάνγκ να βασίζονται σε εκδόσεις του Σαουντίπ.
Επίσημη Εξέταση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 2012, η πρώτη εξέταση αριστείας στα Ζουάνγκ είχε 328 συμμετέχοντες, ενώ το 58% πέρασε τις εξετάσεις.[8]
Διαφορές από τα Γουμίνγκ Ζουάνγκ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ενώ τα Τυποποιημένα Ζουάνγκ προφέρονται σε μεγάλο βαθμό όπως στην Διάλεκτο Σουανγκτσιάο Γουμίνγκ, υπάρχει ένας βαθμός σκόπιμου μείγματος μεταξύ των διαλέκτων στο λεξιλόγιο:
| Πρότυπα Ζουάνγκ | ΔΦΑ | Γουμίνγκ | ΔΦΑ | μετάφραση |
|---|---|---|---|---|
| gyaeuj | [kʲau˥] | raeuj | [ɣau˥] | κεφάλι |
| da | [ta˨˦] | ra | [ɣa˨˦] | μάτι |
| ga | [ɡa˨˦] | χα | [ha˨˦] | πόδι |
Συστήματα γραφής
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1957 η λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας εισήγαγε νέο αλφάβητο για την τυποποιημένη γλώσσα Ζουάνγκ. Το αλφάβητο περιελάμβανε ένα μείγμα τροποποιημένων Κυριλλικών και γραμμάτων του ΔΦΑ. Μια ορθογραφική μεταρρύθμιση αφαίρεσε τα γράμματα του Κυριλλικού αλφαβήτου και του ΔΦΑ, και αντικαταστάθηκαν από το λατινικό αλφάβητο για την διευκόλυνση της εκτύπωσης και της υπολογιστικής χρήσης της.[9] Αυτά τα αλφάβητα αποτελούν μέρος των Πρότυπων Ζουάνγκ.
Το παλιό αλφάβητο της γλώσσας Ζουάνγκ, το Σαουντίπ, είναι ένα αλφάβητο βασισμένο στους Κινεζικούς χαρακτήρες, παρόμοιο με το βιετναμέζικο τσου νομ. Κάποια λογογράμματα του Σαουντίπ έχουν δανειστεί απευθείας από την Κινεζική γλώσσα, ενώ άλλα δημιουργήθηκαν από τα υπάρχοντα στοιχεία των Κινεζικών χαρακτήρων. Το Σαουντίπ έχει χρησιμοποιηθεί για πάνω από χίλια χρόνια για πολλές διάλεκτους Ζουάνγκ. Σε αντίθεση με τα Κινέζικα, τα Σαουντίπ δεν είχαν ποτέ τυποποημένη έκδοση, με αποτέλεσμα να διαφέρουν οι επιλογές των συγγραφέων στους χαρακτήρες, καθώς και στην ορθογραφία. Σήμερα, το Σαουντίπ δεν είναι μέρος του επίσημου συστήματος γραφής.
Παράδειγμα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το πρώτο άρθρο της Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
| Λατινική γραφή | ||
|---|---|---|
| 1957 | 1982 | Ελληνικά |
| Bouч bouч ma dəŋƨ laзƃɯn couƅ miƨ cɯyouƨ, cunƅyenƨ cəuƽ genƨli bouчbouч biŋƨdəŋз. Gyɵŋƽ vunƨ miƨ liзsiŋ cəuƽ lieŋƨsim, ɯŋdaŋ daiƅ gyɵŋƽ de lumз beiчnueŋч ityieŋƅ. | Boux boux ma daengz lajmbwn couh miz cwyouz, cunhyenz caeuq genzli bouxboux bingzdaengj. Gyoengq vunz miz lijsing caeuq liengzsim, wngdang daih gyoengq de lumj beixnuengx ityiengh. | Όλα οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση και οφείλουν να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με πνεύμα αδελφοσύνης. |
| Σαουντίπ |
|---|
|
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 张均如 / Zhang Junru, et al.
- ↑ «壮语拼音方案（一）». Wszhuangzu.cn. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2012.
- ↑ «壮语拼音方案（二）». Wszhuangzu.cn. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2012.
- ↑ 张均如 / Zhang Junru, et al.
- ↑ Pittayaporn, Pittayawat. 2009.
- ↑ Li, Xulian; Huang, Quanxi (2004).
- ↑ 《广西壮族人文字使用现状及文字社会声望调查研究》 "Research into survey of the scripts used by Zhuang in Guangxi" 唐未平 Tang Weiping http://www.doc88.com/p-644582398739.html Αρχειοθετήθηκε 2013-10-17 στο Wayback Machine.
- ↑ 广西首次壮语文水平考试及格率58% Chinese news report on first Zhuang Proficiency Test
- ↑ Minglang Zhou, Multilingualism in China: the politics of writing reforms for minority languages 1949-2002 (Berlin, Mouton de Gruyter 2003), (ISBN 3-11-017896-6), pp. 251–258.