Πολωνικές Λεγεώνες (ναπολεόντεια περίοδος)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Γιαν Χένρικ Ντομπρόφσκι, ο πιο διάσημος διοικητής των Πολωνικών Λεγεώνων
Πεζικό της Λεγεώνας του Βιστούλα
Λάβαρο της 1ης Λεγεώνας των Πολωνικών Λεγεώνων στην Ιταλία
Στρατιώτης της Πολωνικής Λεγεώνας στην Ιταλία
Η είσοδος του Ντομπρόφσκι στη Ρώμη

Οι Πολωνικές Λεγεώνες (πολωνικά: Legiony Polskie we Włoszech), γνωστές και ως Λεγεώνες του Ντομπρόφσκι,[1] στη ναπολεόντεια περίοδο, ήταν αρκετές πολωνικές στρατιωτικές μονάδες που υπηρέτησαν με τον Γαλλικό Στρατό, κυρίως από το 1797 έως το 1803, αν και ορισμένες μονάδες συνέχισαν να υπηρετούν μέχρι το 1815.

Μετά τον τρίτο διαμελισμό της Πολωνίας το 1795, πολλοί Πολωνοί πίστευαν ότι η Επαναστατική Γαλλία και οι σύμμαχοί της θα έρχονταν σε βοήθεια της Πολωνίας. Οι εχθροί της Γαλλίας περιελάμβαναν τους διαμελιστές της Πολωνίας, την Πρωσία, την Αυστρία και την Ρωσική Αυτοκρατορία. Πολλοί Πολωνοί στρατιώτες, αξιωματικοί και εθελοντές λοιπόν μετανάστευσαν, ειδικά στα μέρη της υπό γαλλική κυριαρχία Ιταλίας ή υπηρετώντας ως εξαρτημένα κράτη ή αδελφές δημοκρατίες στη Γαλλία (που οδηγεί στην έκφραση «Πολωνικές Λεγεώνες στην Ιταλία») και στην ίδια τη Γαλλία, όπου ένωσαν τις δυνάμεις τους με τον τοπικό στρατό. Ο αριθμός των Πολωνών νεοσύλλεκτων έφτασε σύντομα πολλές χιλιάδες. Με την υποστήριξη του Ναπολέοντα Βοναπάρτη, δημιουργήθηκαν πολωνικές στρατιωτικές μονάδες, που έφεραν πολωνικούς στρατιωτικούς βαθμούς και διοικούνταν από Πολωνούς αξιωματικούς. Έγιναν γνωστοί ως «Πολωνικές Λεγεώνες», ένας εξόριστος πολωνικός στρατός, υπό γαλλική διοίκηση. Οι πιο γνωστοί Πολωνοί διοικητές των Λεγεώνων περιλάμβαναν τους Γιαν Χένρικ Ντομπρόφσκι, Κάρολ Κνιαζιέβιτς και Γιούζεφ Βιμπίτσκι.

Οι Πολωνικές Λεγεώνες που υπηρέτησαν στο πλευρό του Γαλλικού Στρατού κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων Πολέμων γνώρισαν μάχες στις περισσότερες εκστρατείες του Ναπολέοντα, από τις Δυτικές Ινδίες, μέσω της Ιταλίας και της Αιγύπτου. Όταν δημιουργήθηκε το Δουκάτο της Βαρσοβίας το 1807, πολλοί από τους βετεράνους των Λεγεώνων σχημάτισαν έναν πυρήνα γύρω από τον οποίο αναπτύχθηκε ο στρατός του Δουκάτου υπό τον Γιούζεφ Πονιατόφσκι. Αυτή η δύναμη πολέμησε έναν νικηφόρο πόλεμο εναντίον της Αυστρίας το 1809 και θα συνέχιζε να πολεμά δίπλα στο Γαλλικό Στρατό σε πολλές εκστρατείες, με αποκορύφωμα την καταστροφική εισβολή στη Ρωσία το 1812, η οποία σηματοδότησε το τέλος της Ναπολεόντειας αυτοκρατορίας, συμπεριλαμβανομένων των Λεγεώνων και των συμμαχικών κρατών, όπως το Δουκάτο της Βαρσοβίας.

Χρονοδιάγραμμα και αριθμοί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μεταξύ των ιστορικών υπάρχει ένας βαθμός αβεβαιότητας σχετικά με την περίοδο κατά την οποία υπήρχαν οι Λεγεώνες. Ο Μαγκόστσι σημειώνει ότι «η ακμή της δραστηριότητάς τους» πέφτει στα έτη 1797–1801,[2] ενώ ο Λέρσκι ορίζει τις Λεγεώνες ως μονάδες που λειτούργησαν μεταξύ 1797 και 1803.[1] Ομοίως, ο Ντέιβις ορίζει τον χρόνο ύπαρξής τους από πέντε έως έξι χρόνια.[3] Η πολωνική Εγκυκλοπαίδεια PWN τις ορίζει ως μονάδες που λειτουργούσαν την περίοδο 1797–1801 (το 1801 οι Λεγεώνες αναδιοργανώθηκαν σε ημι-ταξιαρχίες).[4] Η πολωνική Εγκυκλοπαίδεια WIEM σημειώνει ότι οι Λεγεώνες καταργήθηκαν με το θάνατο του μεγαλύτερου μέρους του προσωπικού τους στην εκστρατεία της Αϊτής, η οποία ολοκληρώθηκε το 1803.[5] Κατά την αφήγηση της ιστορίας των Πολωνικών Λεγεώνων, ορισμένα έργα περιγράφουν επίσης τις επιχειρήσεις των πολωνικών μονάδων υπό τους Γάλλους την περίοδο μετά το 1803. Αρκετοί μικρότεροι σχηματισμοί υπήρχαν εκείνη την εποχή, ο πιο αξιοσημείωτος από τους οποίους ήταν η Λεγεώνα του Βιστούλα, που υπήρχε μεταξύ 1808 και 1813.[6]

Οι εκτιμήσεις για τη δύναμη των Πολωνικών Λεγεώνων ποικίλλουν επίσης και πιστεύεται ότι μεταξύ 20.000 και 30.000 ανδρών υπηρέτησαν στις τάξεις των Λεγεώνων ανά πάσα στιγμή κατά τη διάρκεια της ύπαρξής τους. Η εκτίμηση της Εγκυκλοπαίδειας WIEM είναι 21.000 για την περίοδο έως το 1803. Ο Ντέιβις προτείνει 25.000 για την περίοδο μέχρι το 1802-1803, όπως και οι Μαγκόστσι.[2][3] Οι Μπιντελό και Τζέφρις εκτιμούν έως και 30.000 για την περίοδο έως το 1801.[7] Οι περισσότεροι στρατιώτες προέρχονταν από τις τάξεις της αγροτιάς, με μόνο το 10% περίπου να προέρχεται από τους ευγενείς.[2]

Προέλευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά τον τρίτο διαμελισμό της Πολωνίας (1795), πολλοί Πολωνοί πίστευαν ότι η επαναστατική Γαλλία, της οποίας η κοινή γνώμη ήταν πολύ συμπαθής προς τα ιδανικά του πολωνικού Συντάγματος της 3ης Μαΐου 1791, θα ερχόταν σε βοήθεια της Πολωνίας.[8][9] Οι εχθροί της Γαλλίας περιελάμβαναν τους διαμελιστές της Πολωνίας, την Πρωσία, την Αυστρία και την Αυτοκρατορική Ρωσία.[3] Το Παρίσι ήταν η έδρα της πολωνικής εξόριστης κυβέρνησης, με την Αντιπροσωπεία (Deputacja) του Φραντσίσεκ Κσαβέρι Ντμοχόφσκι και τον Οργανισμό (Agencja) του Γιούζεφ Βιμπίτσκι.[3] Πολλοί Πολωνοί στρατιώτες, αξιωματικοί και εθελοντές λοιπόν μετανάστευσαν, ιδιαίτερα στην Ιταλία και στη Γαλλία.[1] Τελικά, ο Οργανισμός πέτυχε να πείσει τη γαλλική κυβέρνηση (το Διευθυντήριο) να οργανώσει μια πολωνική στρατιωτική μονάδα.[3] Καθώς το γαλλικό Σύνταγμα δεν επέτρεπε την απασχόληση ξένων στρατευμάτων στο γαλλικό έδαφος, οι Γάλλοι αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν τους Πολωνούς για να ενισχύσουν τους συμμάχους τους στην Ιταλία, τη Δημοκρατία της Σισαλπίνης.[8]

Ο Γιαν Χένρικ Ντομπρόφσκι, πρώην υψηλόβαθμος αξιωματικός του στρατού της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας, ξεκίνησε το έργο του το 1796 – ένα χρόνο μετά την ολοκληρωτική καταστροφή της Κοινοπολιτείας. Εκείνη την εποχή πήγε στο Παρίσι και αργότερα στο Μιλάνο, όπου η ιδέα του υποστηρίχθηκε από τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη, ο οποίος έβλεπε τους Πολωνούς ως μια πολλά υποσχόμενη πηγή νέων νεοσυλλέκτων και ο οποίος εμφανίστηκε επιφανειακά δεκτικός στην ιδέα της απελευθέρωσης της Πολωνίας.[1][3][8][10] Ο Ντομπρόφσκι εξουσιοδοτήθηκε σύντομα από τη συμμαχική με τη Γαλλία Δημοκρατία της Σισαλπίνης να δημιουργήσει τις Πολωνικές Λεγεώνες, οι οποίες θα ήταν μέρος του στρατού της νεοσύστατης Δημοκρατίας της Λομβαρδίας.[1][10] Αυτή η συμφωνία, που συντάχθηκε από τον Ναπολέοντα, υπογράφηκε στις 9 Ιανουαρίου 1797 και σηματοδότησε την επίσημη δημιουργία των Λεγεώνων.[1][10]

Ιστορικό εκστρατειών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκτίμηση και μνημόνευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην ανάλυση της δημιουργίας των Πολωνικών Λεγεώνων, πολλοί ιστορικοί υποστήριξαν ότι ο Ναπολέων χρησιμοποίησε τους Πολωνούς ως πηγή στρατολογήσεων και ότι είχε μικρή επιθυμία να επενδύσει στην αναδημιουργία του πολωνικού κράτους.[3] Μεταξύ των πιο αξιοσημείωτων από τους σύγχρονους Πολωνούς επικριτές του Ναπολέοντα ήταν ο Ταντέους Κοστσιούσκο, ο οποίος αρνήθηκε να ενταχθεί στις Λεγεώνες, υποστηρίζοντας ότι ο Ναπολέων δεν θα αποκαθιστούσε την Πολωνία σε οποιαδήποτε ανθεκτική μορφή.[3] Από την άποψη αυτή, ο Κοστσιούσκο δήλωσε επίσης ότι το Δουκάτο της Βαρσοβίας δημιουργήθηκε το 1807 μόνο επειδή ήταν σκόπιμο, παρά επειδή ο Ναπολέων υποστήριζε την πολωνική κυριαρχία.[11] Ωστόσο, η μνήμη των Πολωνικών Λεγεώνων του Ναπολέοντα είναι ισχυρή στην Πολωνία και ο ίδιος ο Ναπολέων θεωρείται συχνά ως ήρωας και ελευθερωτής εκεί.[12] Σχετικά με την Πολωνική Λεγεώνα, ο ίδιος ο Ναπολέων φημολογείται ότι είπε πως 800 Πολωνοί θα ισοδυναμούσαν με 8.000 εχθρικούς στρατιώτες.[13]

Παρά την καταστροφή τους, οι Λεγεώνες έγιναν θρυλικές στην Πολωνία, βοηθώντας στη διάδοση των πολιτικών και δημοκρατικών ιδεωδών της Γαλλικής Επανάστασης σε ολόκληρη τη χώρα.[1][14][15][16] Οι λεγεωνάριοι σχημάτισαν ένα στέλεχος για τον Στρατό του Δουκάτου της Βαρσοβίας και επίσης αργότερα για τον Στρατό της Πολωνίας του Συνεδρίου.[14][16]

Οι Λεγεώνες είναι επίσης αξιοσημείωτες ως η πηγή ενός από τα θέματα που περιέχονται στον μελλοντικό πολωνικό εθνικό ύμνο, «Η μαζούρκα του Νταμπρόφσκι». Γράφτηκε από τον Γιούζεφ Βιμπίτσκι, περιλαμβάνει λέξεις που υπόσχονται «την επιστροφή του πολωνικού στρατού από την Ιταλία στην Πολωνία» και δηλώνει ότι «η Πολωνία δεν χάνεται όσο ζούμε» σε σχέση με τις Πολωνικές Λεγεώνες.[14][17]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Γέζι Γιαν Λέρσκι (1996). Historical Dictionary of Poland, 966–1945. Greenwood Publishing Group. σελ. 104. ISBN 978-0-313-26007-0. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2012. 
  2. 2,0 2,1 2,2 Πολ Ρόμπερτ Μαγκόστσι· Τζιν Γ. Σέντλαρ· Ρόμπερτ A. Καν· Τσαρλς Τζέβιχ· Γιόσεφ Ρότσιλντ (1974). A History of East Central Europe. University of Washington Press. σελ. 31. ISBN 978-0-295-95358-8. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2012. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Νόρμαν Ντέιβις (2005). God's Playground: A History of Poland in Two Volumes. Oxford University Press. σελίδες 216–217. ISBN 978-0-19-925340-1. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2012. 
  4. «Legiony polskie». Διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια PWN. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2012. 
  5. «Legiony Polskie – WIEM, darmowa encyklopedia». Εγκυκλοπαίδεια WIEM. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2012. 
  6. Τζορτζ Νάφζιγκερ και Ταντ Γ. Κφιατκόφσκι, The Polish Vistula Legion. Napoleon. No. 1: Ιανουάριος 1996
  7. Ρομπέρτ Μπιντελό· Ίαν Τζέφρις (12 Οκτωβρίου 2007). A History of Eastern Europe: Crisis And Change. Psychology Press. σελ. 279. ISBN 978-0-415-36626-7. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2012. 
  8. 8,0 8,1 8,2 Όττο Φον Πίβκα· Μίχαελ Ρόφε (15 Ιουνίου 1974). Napoleon's Polish Troops. Osprey Publishing. σελ. 3. ISBN 978-0-85045-198-6. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2012. [νεκρός σύνδεσμος]
  9. Χένρικ Κότσουι (2001). Francja wobec Sejmu Wielkiego: zarys stosunków dyplomatycznych między Francją a Polską w latach 1788–1792. Wydawn. Uniwersytetu Jagiellońskiego. σελ. 130. ISBN 978-83-233-1489-9. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2012. 
  10. 10,0 10,1 10,2 Γέζι Γιαν Λέρσκι (1996). Historical Dictionary of Poland, 966–1945. Greenwood Publishing Group. σελίδες 102–103. ISBN 978-0-313-26007-0. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2012. 
  11. Νόρμαν Ντέιβις (2005). God's Playground: A History of Poland in Two Volumes. Oxford University Press. σελ. 218. ISBN 978-0-19-925340-1. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2012. 
  12. "Ο Ναπολέων έγινε ο de facto απελευθερωτής και αναστηλωτής της Πολωνίας και, στα μάτια των Πολωνών, ο ήρωάς τους", Μάριαν Κούκιελ, "Czartoryski and European Unity 1770–1861", σελ. 78.
  13. The Duchy of Warsaw, 1807–1813. Παγκόσμια Ιστορία στο KMLA. Πρόσβαση στις 20 Σεπτεμβρίου 2012.
  14. 14,0 14,1 14,2 Πιοτρ Στέφαν Βάντιτς (1980). The United States and Poland. Harvard University Press. σελ. 53. ISBN 978-0-674-92685-1. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2012. 
  15. Ρομπέρτ Μπιντελό· Ίαν Τζέφρις (12 Οκτωβρίου 2007). A History of Eastern Europe: Crisis And Change. Psychology Press. σελ. 280. ISBN 978-0-415-36626-7. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2012. 
  16. 16,0 16,1 Πολ Ρόμπερτ Μαγκόστσι· Τζιν Γ. Σέντλαρ· Ρόμπερτ A. Καν· Τσαρλς Γέβιχ· Γιόσεφ Ρότσλιντ (1974). A History of East Central Europe. University of Washington Press. σελ. 32. ISBN 978-0-295-95358-8. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2012. 
  17. Πολ Ρόμπερτ Μαγκόστσι· Τζιν Γ. Σέντλαρ· Ρόμπερτ A. Καν· Τσαρλς Γέβιχ· Γιόσεφ Ρότσλιντ (1974). A History of East Central Europe. University of Washington Press. σελ. 29. ISBN 978-0-295-95358-8. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2012. 

Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Γιαν Παχόνσκι, Ρέουελ Κ. Γουίλσον. Poland's Caribbean Tragedy: A Study of Polish Legions in the Haitian War of Independence 1802–1803. Μονογραφίες Ανατολικής Ευρώπης, 1986. (ISBN 978-0-88033-093-0)ISBN 978-0-88033-093-0 .
  • Λεόναρντ Χόντζκο, Histoire Des Légions Polonaises en Italie, Παρίσι, 1929. (Σημαντική πρώτη ολοκληρωμένη μελέτη των Πολωνικών Λεγεώνων στην Ιταλία κατά τους Ναπολεόντειους πολέμους, η οποία περιέχει πολλές αναφορές σε αξιωματικούς και στρατευμένους.)
  • Elena I. Fedosova, Polish Projects of Napoleon Bonaparte, The Journal of the International Napoleonic Society, 1/2/98
  • Μπρονίσουαφ Γκεμπασέφσκι, Wojsko Polskie. Ksiestwo Warszawskie 1807–1814 . Βαρσοβία, 1905 (1η εκδ.), 1912, (2η εκδ.). (Η καλύτερη αναφορά στον Στρατό του Δουκάτου της Βαρσοβίας περιέχει έναν κατάλογο αξιωματικών του Δουκάτου της Βαρσοβίας από το 1809 έως το 1814 καθώς και έναν κατάλογο αξιωματικών των Λιθουανικών Συνταγμάτων το 1812.)
  • Στανίσουαφ Κίρκορ, Legia Nadwislanska, 1808–1814. Λονδίνο, 1981. (Η καλύτερη ιστορία της Λεγεώνας του Βιστούλα περιέχει βιογραφικά σκίτσα όλων των αξιωματικών και μερικές φορές περιλαμβάνει όχι μόνο το όνομα του πατέρα αλλά και το πατρικό όνομα της μητέρας. Απαριθμεί επίσης τους αποδέκτες του Τάγματος Στρατιωτικής Αξίας της Πολωνίας και της Λεγεώνας της Τιμής.)
  • Στανίσουαφ Κίρκορ, Pod Sztandarami Napoleona, Λονδίνο, 1982. (Σύμφωνα με τα Πρότυπα του Ναπολέοντα υπάρχουν κατάλογοι αξιωματικών του 4ου, 7ου και 9ου Συντάγματος πεζικού του Δουκάτου της Βαρσοβίας που ήταν η Πολωνική Μεραρχία στην υπηρεσία της Γαλλίας και του Ναπολέοντα στην Ισπανία. Απαριθμεί επίσης τους αξιωματικούς και τους στρατευμένους της Μοίρας Έλβα και περιέχει άλλα άρθρα για τους Ναπολεόντειους Πολωνούς αξιωματικούς.)
  • Κοζλόφσκι, History lgo Potem 9go Pulku Wielkiego Ksiestwa Warszawskiego, Napisana Prez Kpt. Kozlowskiego, ΠόζνανΚρακοβία, 1887. (Ο Στρατηγός Κοζλόφσκι παρουσιάζει μια ιστορία του 1ου και αργότερα του 9ου Συντάγματος του Δουκάτου της Βαρσοβίας.)
  • Τζόναθαν Νορθh, War of Lost Hope, Polish Accounts of the Napoleonic Expedition to Saint Domingue, 1801 έως 1804 . Λονδίνο, 2018.
  • Γιαν Παχόνσκι, Legiony Polskie. Prawda i Legenda, 1794–1807 . Βαρσοβία, I-1969, II-1976, III-1971, IV-1979. (Η πιο επιστημονική ολοκληρωμένη εργασία που έγινε ποτέ για τις Πολωνικές Λεγεώνες, η οποία περιλαμβάνει βιογραφικά σκίτσα σχεδόν όλων των αξιωματικών, συμπεριλαμβανομένων των τόπων γέννησης, των ονομάτων γονέων καθώς και των αρχείων υπηρεσίας.)
  • Γιαν Παχόνσκι, Polacy Na Antylach i Morzu Karaibskim, Κρακοβία, 1979. (Σχέδια αξιωματικών και μερικών στρατευμένων που υπηρέτησαν στα διάφορα νησιά της Καραϊβικής κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων πολέμων.)
  • Αλεξάντερ Ρεμπόφσκι, Żródła do Historii Pulku Polskiego Lekkokonnego Gwardii Napoleona I, Wyd. A. Rembowski, Βαρσοβία, 1899. (Το καλύτερο βιβλίο για το πολωνικό ελαφρύ άλογο της φρουράς περιέχει μια πλήρη λίστα με όλους τους αξιωματικούς και τους στρατευμένους άνδρες με αναφορά στα υπηρεσιακά τους αρχεία.)
  • AM Σκαουκόφσκι, Polacy Na San Domingo, 1802–1809. Πόζναν, 1921. (Ένα από τα καλύτερα πρώιμα έργα για τον πόλεμο του Σαν Ντομίνγκο που απαριθμεί τους περισσότερους αξιωματικούς και μερικούς στρατευμένους.)
  • Γιόσεφ Τισκιέβιτς, Histoire Du 17ième Régiment De Cavalerie Polonaise Ðe Lanciers Du Comte Michel Tyszkiewlcz, 1812–1815 . Κρακοβία, 1904. (Η ιστορία του συντάγματος περιορισμένης έκδοσης του 17ου Συντάγματος περιέχει μια πλήρη λίστα όλων των αξιωματικών και των στρατευμένων ανδρών αυτού του λεγόμενου λιθουανικού συντάγματος.)
  • Ανρί Λασούγκ, Αν Μπράουν, The Anatomy of Glory, Napoleon and His Guard, Providence, RI, Λονδίνο, 1962, (2η) έκδ. Νέα Υόρκη, 1978, (3η) έκδ.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]