Πολιορκία του Χάνδακα (1645-1669)

Πολιορκία του Χάνδακα
	Κρητικός Πόλεμος (1645–1655
Χρονολογία	1 Μαΐου 1648 - 25 Αυγούστου (4 Σεπτεμβρίου) 1669
Τόπος	Χάνδακας (Ηράκλειο)
Έκβαση	υποχώρηση των Βενετών και αποχώρηση από την Κρήτη
Αντιμαχόμενοι
Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας	Οθωμανική αυτοκρατορία
Ηγετικά πρόσωπα
Φραντσέσκο Μοροζίνι	Κιοπρουλού Φαζίλ Αχμέτ πασάς
Δυνάμεις

Η Πολιορκία του Χάνδακα υπήρξε η τελευταία μάχη των Βενετών στον Μεγάλο Κρητικό Πόλεμο, την προσπάθειά τους να διατηρήσουν την Κρήτη, που κατείχαν από το 1211. Η πολιορκία του Χάνδακα, του σημερινού Ηρακλείου, ξεκίνησε τον Μάιο του 1648 με την άφιξη του οθωμανικού στόλου και την απόβαση των Οθωμανών έξω από την πόλη. Διοικητής τους ήταν ο μετέπειτα Βεζίρης Κιοπρουλού Φαζίλ Αχμέτ πασάς, ενώ διοικητής των πολιορκημένων ο Φραντσέσκο Μοροζίνι, μετέπειτα κατακτητής του Μωρέα και Δόγης. Οι Οθωμανοί χρησιμοποίησαν πυροβολικό προκειμένου να διασπάσουν τα τείχη της πόλης, χωρίς αποτέλεσμα. Σε απάντηση της πολιορκίας οι Βενετοί επιχείρησαν να αποκλείσουν τα Δαρδανέλλια, καθώς και να κάνουν απόβαση στην περιοχή του Χάνδακα, όμως και οι δυο προσπάθειες απέτυχαν.

Την ίδια τύχη είχε και μια εκστρατεία των Γάλλων να απελευθερώσουν την πόλη το 1669, που κατέληξε σε καταστροφή με την ανατίναξη μάλιστα της Γαλλικής υποναυαρχίδας από ατύχημα. Κατόπιν αυτών ο Μοροζίνι μη έχοντας επιλογή διαπραγματεύτηκε την παράδοση της πόλης, την οποία αποδέχθηκαν οι Οθωμανοί, επιτρέποντας στο σύνολο των υπερασπιστών της πόλης που είχαν απομείνει -περίπου 3.600- να αποχωρήσουν με κάποια από τα υπάρχοντά τους. Ο πληθυσμός, στον οποίο δόθηκε περιθώριο δώδεκα ημερών καλού καιρού για να ετοιμαστεί, επιβιβάστηκε σε πλοία με κατεύθυνση τα νησιά του Ιονίου, τα οποία κατείχαν τότε οι Ενετοί, στα οποία ωστόσο λίγοι από τους πρώην κατοίκους του Χάνδακα έφτασαν. Ο Μοροζίνι κατηγορήθηκε για την εγκατάλειψη της πόλης, ωστόσο αθωώθηκε ύστερα από σύντομη δίκη.

Η πολιορκία του Χάνδακα πέρασε στο ευρωπαϊκό φολκλόρ της εποχής ως σύμβολο του αγώνα Μουσουλμάνων. Διήρκεσε 26χρόνια και αποτελεί τη μεγαλύτερη σε διάρκεια πολιορκία της ιστορίας.

Η παράδοση του Χάνδακα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η συνθήκη παράδοσης της πόλης υπογράφτηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 1669 από τον Κιοπρουλή Πασά και τον Φραντσέσκο Μοροζίνι. Σύμφωνα με τον Νικόλαο Σταυρινίδη, τα μεσάνυχτα της 26ης Σεπτεμβρίου 1669, οι Ενετοί κατέβασαν τον πελώριο Σταυρό που είχαν στήσει στα 1648, στο πιο ψηλό μέρος του φρουρίου στο Πύργο του Μαρτινέγκο, σε ανάμνηση μιας μεγάλης νίκης τους κατά των Τούρκων. Ο Εβλιγιά Τσελεμπή περιγράφει πως κατά την παράδοση του Χάνδακα παραδόθηκαν στον Κιοπρουλή 83 κλειδιά δημοσίων κτιρίων της πόλης και του φρουρίου μέσα σε ένα ασημένιο πιάτο και ο Κιοπρουλής έριξε 600 δουκάτα μέσα στο καπέλο του Βενετσάνου απεσταλμένου και από 400 για τους δύο συνοδούς του. Στην τελετή παράδοσης της πόλης παραβρέθηκαν εκτός άλλων ο μικρός αδελφός του Κιοπρουλή, Μουσταφάς Μπέης και ο Αντρέας Μπαρότσης, ουσιαστικός συντελεστής της προδοσίας της πόλης.

Προτάσεις για βιολογικό πόλεμο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έγγραφα που βρέθηκαν στα αρχεία της βιβλιοθήκης της Δημοκρατίας παρουσιάζουν ένα σχέδιο που είχε η Βενετία με στόχο να πλήξει τον στρατό των Οθωμανών που πολιορκούσε την Κρήτη με επιδημία πανώλης. Το σχέδιο είχε στόχο να ψεκάσουν τους Τούρκους με ένα υγρό που είχε εξαχθεί από τα σπλάχνα των θυμάτων που είχε προκαλέσει η μεγάλη πανώλη στη Βενετία, όμως το σχέδιο τελικά δεν εφαρμόστηκε ποτέ.^[1] Το σχέδιο αυτό ήταν άγνωστο στο ευρύ κοινό και στους ιστορικούς για πολλούς αιώνες μέχρι τον Δεκέμβριο του 2015 που έγινε η δημοσιοποίηση του.^[2]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ Thalassinou, Eleni et. al (December 21, 2015). "Biological Warfare Plan in the 17th Century—the Siege of Candia, 1648–1669"
↑ Carus, W. Seth (September 2016). "Letter to the Editor-Biological Warfare in the 17th Century"

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

The Twenty Years Siege of Candia, Edward Taylor Fletcher, Literary and Historical Society of Quebec

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δημήτρης Μπελέζος, Γεώργιος Τ. Τσερεβελάκης, Γεώργιος Χ. Κουφογιώργος, Χάνδακας 1648-1669. Η πιο μακρόχρονη πολιορκία της ιστορίας, Περισκόπιο, 2007
Νικ. Σταυρινίδης, Η τελευταία περίοδος της πολιορκίας του Μ. Κάστρου,1979
Εβλιά Τσελεμπί,Οδοιπορικό στην Ελλάδα (1668-1671), Εκάτη 2005

Αυτό το λήμμα σχετικά με ένα ιστορικό θέμα χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το.

[1] Thalassinou, Eleni et. al (December 21, 2015). "Biological Warfare Plan in the 17th Century—the Siege of Candia, 1648–1669"

[2] Carus, W. Seth (September 2016). "Letter to the Editor-Biological Warfare in the 17th Century"

[1]

[2]