Περιοχή Όφεως (Πόντος)
Η περιοχή Όφεως του Πόντου είναι τμήμα της επαρχίας Τραπεζούντας, στα ανατολικά της Τραπεζούντας και δυτικά της Ριζούντας.[1][2] Ο πληθυσμός της είναι 43.591 κάτοικοι σύμφωνα με απογραφή του 2022.[3]
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η επαρχία του Όφι βρισκόταν ανατολικά της Τραπεζούντας, ανάμεσα στις επαρχίες των Σουρμένων και της Ριζούντας. Ο ποταμός Όφις αποτελούσε το φυσικό σύνορο που διαχώριζε τα χωριά των εξισλαμισμένων ελληνικών πληθυσμών από τα χριστιανικά ελληνικά χωριά Χάλτ’ (Sogutlu), Ζουρέλ (Sarakoy), Κουρίτσ’ (Sivrice), Κρηνίτα (Catalsogut), Κοφκία (Yaniktas), Γίγα (Yiga), Ζησινό (Bolumlu) και Λέκκα (Camli). Παρά τη θρησκευτική διαφορετικότητα, η γλώσσα επικοινωνίας όλων των Οφιτών ή Οφλήδων, όπως τους αποκαλούσαν οι Τούρκοι, ήταν η Οφιτική Ποντιακή.[4][5][6]
Σύμφωνα με τα δεδομένα των οθωμανικών φορολογικών κατάστιχων που σώζονται για την περιοχή φαίνεται πως τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του 16ου αιώνα η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού της κοιλάδας διατηρούσε τον χριστιανικό της χαρακτήρα. Ο 17ος και ο 18ος αιώνας υπήρξαν καθοριστικοί για τον σχεδόν όλοκληρωτικό εξισλαμισμό των χωριών του Όφεως. Αυτή την περίοδο πολλοί Χριστιανοί μετακινήθηκαν στις ορεινές περιοχές της άνω κοιλάδας, μακριά από περιοχές με αυξανόμενη παρουσία Μουσουλμάνων.[7] Η δραματική αλλαγή στον θρησκευτικό χαρακτήρα της περιοχής, ωστόσο, δεν συνοδεύτηκε από μια παράλληλη αντικατάσταση της ελληνικής ποντιακής διαλέκτου από την τουρκική.[8]
Μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών του 1923, οι Οφίτες πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του Παρανεστίου της Δράμας (στα χωριά Πολυνέρι, Καλλίκρουνο, Πάστροβα, Περίβλεπτον, Μελισσοχώρι, Μεσοχώρι και Ντούκοβο), στο χωριό Παντοκερασιά του νομού Κιλκίς, όπου συμβίωναν με πρόσφυγες από την ανατολική Θράκη, και τέλος, στην κωμόπολη Φιλώτα της Κοζάνης, όπου συνυπήρχαν μαζί με Πόντιους πρόσφυγες από την περιοχή του Καυκάσου.[4]
Σήμερα στην περιοχή κατοικεί μια μειοψηφία από ελληνόφωνους (δίγλωσσους) μουσουλμάνους, γνώστες της μακρινής χριστιανικής καταγωγής τους και ισχυρής τουρκικής συνείδησης.[9] Πιστεύεται πως τα ελληνικά μιλιούνται σε περίπου 30 χωριά του Όφεως και της γειτονικής επαρχίας Çaykara/Κατωχωρίου, από περίπου 5.000 άτομα.[9][10]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Μαρκασιώτη, Νίκη (2010). Εύξεινος Πόντος, φωτογραφικό λεύκωμα των αδελφών Κακούλη. Αθήνα: Εθνικό Ιστορικό Μουσείο. σελ. 158.
- ↑ Χατζηιωαννίδης, Ηλίας Ιω. (1978). Ιστορικά και λαογραφικά της επαρχίας Όφεως Πόντου. Θεσσαλονίκη. σελ. 14.
- ↑ "Address-based population registration system (ADNKS) results dated 31 December 2022, Favorite Reports" (XLS). TÜİK. Retrieved 19 September 2023.
- ↑ 4,0 4,1 Ρεβυθιάδου, Ανθή (2011). «Η ταυτότητα της Οφιτικής Ποντιακής: Μια γλωσσολογική μελέτη των πηγών και των ομιλητών της.». Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών. doi:. https://doi.org/10.12681/deltiokms.25. Ανακτήθηκε στις 26-10-2023.
- ↑ Χατζηιωαννίδης, Ηλίας (1978). Ιστορικά και Λαογραφικά της Επαρχίας Όφεως Πόντου. Θεσσαλονίκη. line feed character in
|title=at position 43 (βοήθεια) - ↑ Τηλιοπούλου, Μαρία-Άννα. (2008). Παράλληλες Γραμματικές ως Αποτέλεσμα Γλωσσικής Επαφής: Η Περίπτωση της Οφίτικης. Διδακτορική διατριβή, Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
- ↑ Meeker, Michael (1971). «The Black Sea Turks: Some Aspects of their Ethnic and Cultural Background». International Journal of Middle East Studies. doi:. https://www.semanticscholar.org/paper/The-Black-Sea-Turks%3A-Some-Aspects-of-Their-Ethnic-Meeker/68da24c2fee72e324f83d9402c7f1ceec974d9ce.
- ↑ Poutouridou, Margarita (1997). «Η κοιλάδα του Όφι και η έλευση του Ισλάμ: Η περίπτωση των ελληνόφωνων μουσουλμάνων.». Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών. doi:. https://doi.org/10.12681/deltiokms.74. Ανακτήθηκε στις 26-10-2023.
- ↑ 9,0 9,1 «Mackridge, P. 1999.: H ελληνοφωνία στην περιοχή του Όφη (Πόντος)». www.greek-language.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2022.
- ↑ «Jason and the argot: land where Greek's ancient language survives». The Independent (στα Αγγλικά). 3 Ιανουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2023.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Of, Turkey στο Wikimedia Commons
|
 |
Αυτό το λήμμα χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |