Ούτε σε αυτή την περίπτωση

Οι Συμφορές του Πολέμου, Νο.36: Tampoco (Ούτε σε αυτή την περίπτωση), Φρανθίσκο Γκόγια, περ. 1808-1814, 15,5 x 20,6 εκ. (εικόνα)/ 24,9 x 34,1 εκ. (χαρτί)

Το έργο Ούτε σε αυτή την περίπτωση (Ισπανικά: Tampoco) είναι το 36ο από τη σειρά χαρακτικών Οι Συμφορές του Πολέμου του Ισπανού καλλιτέχνη Φρανθίσκο Γκόγια. Ο Γκόγια δεν αποκάλυψε που αποσκοπούσε η δημιουργία αυτών των χαρακτικών, ωστόσο οι ιστορικοί της τέχνης θεωρούν τη σειρά ως μια εικαστική διαμαρτυρία κατά της βίας της επανάστασης της 2ας Μαΐου του 1808, τον ακόλουθο πόλεμο της Ιβηρικής Χερσονήσου κατά την περίοδο 1808-1814, και την οπισθοχώρηση του φιλελευθερισμού μετά την παλινόρθωση της μοναρχίας των Βουρβόνων.

Το έργο

Οι κρεμασμένοι, Ζαν Καλό, οξυγραφία (γραμμική), 8.2×18.6, Μουσείο Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν (Ανν Άρμπορ). Οι θηριωδίες και οι συμφορές που συνοδεύουν κάθε πόλεμο είχαν ήδη αποτυπωθεί στα χαρακτικά του Ζαν Καλό. Οι εκτελεσμένοι, οι οποίοι σύμφωνα με το συνοδευτικό κείμενο είναι ληστές, έχουν κρεμαστεί από δύο κλαδιά του δέντρου με συμμετρικό σχεδόν τρόπο. Μια ιδιότυπη όσο και μακάβρια τάξη φαίνεται να επικρατεί σε αυτή τη σκηνή μαζικής εκτέλεσης.

Ο τίτλος του συγκεκριμένου έργου σχετίζεται άμεσα με τον τίτλο του προηγούμενου (35ου) χαρακτικού της σειράς, Κανείς δεν ξέρει γιατί. Εδώ ο Γκόγια δίνει έμφαση στον κεντρικό άξονα της σύνθεσης, ο οποίος είναι ο κρεμασμένος. Η σημασία του τοπίου είναι μειωμένη καθώς η μορφή του νεκρού δεσπόζει σε πρώτο πλάνο. Όλα εδώ μοιάζουν να έχουν χάσει το νόημά τους. Ο Γάλλος στρατιώτης παρακολουθεί τον κρεμασμένο Ισπανό χωρικό ψύχραιμος, δίχως να δείχνει ικανοποίηση αλλά ούτε και μίσος για τον αντίπαλο. Δείχνει να προβληματίζεται για τη ματαιότητα του πολέμου. Η μεγάλη πέτρα στην οποία ακουμπά τον αγκώνα του προοριζόταν, προφανώς, να φιλοξενήσει κάποια επιγραφή, η οποία όμως δεν προστέθηκε ποτέ. To 1633 ο Ζαν Καλό είχε απεικονίσει μια μαζική εκτέλεση διά απαγχονισμού κατά τη διάρκεια του τριακονταετούς πολέμου. Εδώ ο κεντρικός άξονας είναι το δέντρο και δίνεται περισσότερη έμφαση στο φόντο. Όπως αναφέρεται στους στίχους που συνοδεύουν το χαρακτικό πρόκειται για ληστές που είναι άξιοι της μοίρας τους. Διακόσια περίπου χρόνια αργότερα, ο Γκόγια εστιάζει στην αγριότητα και τη ματαιότητα του συμβάντος δίχως να παίρνει το μέρος κανενός.