Ντούσαν Γιούρκοβιτς
| Ντούσαν Γιούρκοβιτς | |
|---|---|
.jpg) | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Dušan Jurkovič (Σλοβακικά) |
| Γέννηση | 23 Αυγούστου 1868[1][2][3] Turá Lúka[4][5] |
| Θάνατος | 21 Δεκεμβρίου 1947[1][2][3] Μπρατισλάβα[2][5][6] |
| Τόπος ταφής | Brezová pod Bradlom |
| Χώρα πολιτογράφησης | Αυστροουγγαρία Τσεχοσλοβακία |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | αρχιτέκτονας[7][8][5] γενικός εργολάβος[8] εικονογράφος[6] γλύπτης[6] |
| Συγγενείς | Samuel Jurkovič (παππούς), Jozef Miloslav Hurban (θείος) και Svetozár Hurban-Vajanský (ξάδελφος) |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | Národní umělec (11 Δεκεμβρίου 1945)[9][6] Order of Tomáš Garrigue Masaryk, 1st class (1991) Cross of Pribina class I (1 Ιανουαρίου 2007)[10] honorary doctor of Comenius University (1938) |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Ντούσαν Σάμο Γιούρκοβιτς (23 Αυγούστου 1868, Τουρά Λούκα, τώρα τμήμα της πόλης Μίγιαβα - 21 Δεκεμβρίου 1947, Μπρατισλάβα) ήταν Σλοβάκος αρχιτέκτονας, σχεδιαστής επίπλων, καλλιτέχνης και εθνογράφος. Ένας από τους πιο γνωστούς υποστηρικτές της σλοβακικής τέχνης στην Τσεχοσλοβακία του 20ού αιώνα, είναι γνωστός κυρίως λόγω των έργων του σε πολλά νεκροταφεία του Α' Παγκοσμίου Πολέμου στη Γαλικία και χάρη στα ξύλινα έργα του συγκροτήματος σπα στο Luhačovice και στο ορεινό ξενοδοχείο Maměnka[11] και στο καταφύγιο Libušín Pustevny na Radhošti. Χάρη στο ξυλογλυπτικό του έργο, έμεινε γνωστός και ως «ο ποιητής της ξυλείας». Το αρχιτεκτονικό του ύφος ήταν μια μοναδική σύνθεση της λαϊκής αρχιτεκτονικής και των τότε δημοφιλών αρχιτεκτονικών στιλ, που συνδέονταν κυρίως με την Αρ Νουβό. [12] Ο Γιούρκοβιτς τόνιζε επανειλημμένα: «Το έργο τέχνης έχει τις ρίζες του στο χρόνο. Επίσης, ακούω πάντα προσεκτικά τη φωνή του». [13]
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Γιούρκοβιτς γεννήθηκε στις 23 Αυγούστου 1868 σττην Τουρά Λούκα (τότε μέρος της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας, σήμερα της Σλοβακίας) και ήταν μέλος μιας οικογένειας Σλοβάκων πατριωτών. Ο παππούς του ήταν ο Σαμουέλ Γιούρκοβιτς, ιδρυτής του πρώτου αγροτικού συνεταιρισμού στη Σλοβακία, ο θείος του ήταν ο Γιόζεφ Μιροσλάβ Χουρμπάν, Σλοβάκος συγγραφέας, ποιητής, ιερέας και πατριώτης, ο πατέρας του ήταν συμβολαιογράφος και η μητέρα του ήταν γνώστρια της λαϊκής τέχνης.[14] Ο Γιούρκοβιτς αποφοίτησε από ένα τοπικό σχολείο στο Σόπρον και μετακόμισε στη Βιέννη, όπου μεταξύ 1884 και 1889 σπούδασε στην Εθνική Σχολή Βιομηχανίας υπό τον Καμίλο Σίτε. Εργάστηκε για λίγο στην πόλη Μάρτιν, όπου γοητεύτηκε από τους λαϊκούς ξυλουργούς και τα έργα τους. Στη συνέχεια, μετακόμισε στο Βσετίν (στην ανατολική Μοραβία), όπου συνέχισε τις σπουδές του στο ατελιέ του Μιχάλ Ουρμπάνεκ.
Το 1899, μετακόμισε στο Μπρνο, όπου σχεδίασε το δικό του σπίτι και ένα νέο κτήριο για τη στέγαση του τοπικού σχολείου. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Μπρνο, έγινε φίλος με τους ντόπιους Τσέχους συγγραφείς Jiří Mahen, αδελφούς Mrštík και Josef Merhaut. Μεταξύ των πιο γνωστών σχεδίων του που δημιουργήθηκαν στο Μπρνο ήταν μια βίλα στο Žabovřesky, που συνδυάζει την τοπική λαϊκή τέχνη με τις κυρίαρχες μοντερνιστικές τάσεις της Βιέννης εκείνη την εποχή. Σχεδίασε επίσης το κτήριο της Εταιρείας Φίλων των Τεχνών, το οποίο αποτελεί συνδυασμό της βιεννέζικης σχλής Wiener Werkstätte και της γεωμετρικής σχολής. Επίσης, δημιούργησε ένα έργο ανακατασκευής του κάστρου στο Nové Město nad Metují.
Μετά την κατάταξή του στον αυστροουγγρικό στρατό κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Γιούρκοβιτς έγινε ένα από τα πιο αξιοσημείωτα μέλη του. Επιμελήθηκε περίπου 35 πολεμικά νεκροταφεία κοντά στο Nowy Żmigród της Γαλικίας (τώρα τμήμα της Πολωνίας), τα περισσότερα από τα οποία επηρεάστηκαν σε μεγάλο βαθμό από την τοπική λαϊκή τέχνη και την ξυλουργική των Λέμκων (Ρουθήνιοι).
Μετά το τέλος του πολέμου, ο Γιούρκοβιτς επέστρεψε στη νεοσυσταθείσα Τσεχοσλοβακία και εγκαταστάθηκε στην Μπρατισλάβα. Μεταξύ των πιο γνωστών από τα μετέπειτα έργα του είναι οι τάφοι του Jozef Miloslav Hurban και του Milan Rastislav Štefánik, το μνημείο της Σλοβακικής Εθνικής Εξέγερσης και ο σταθμός τελεφερίκ στο Lomnický štít στα βουνά Υψηλά Τάτρα. Ο Ντούσαν Γιούρκοβιτς πέθανε στις 21 Δεκεμβρίου 1947.
-
Ορεινό εξοχικό σπίτι στο Pustevny na Radhošti της Τσεχίας.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jk01052248. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2019.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 «Jurkovič, Dušan» 12 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jk01052248. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2021.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 arch-pavouk
.cz /index .php /architekti /1245-jurkovic-dusan-samo. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2023. - ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Research Library in Olomouc: (Τσεχικά) REGO. aleph
.vkol .cz /F /?func=find-c&ccl _term=sys%3D000001716&local _base=svk04. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2024. - ↑ (Αγγλικά, Τσεχικά, Σλοβακικά, Σλοβενικά, Πολωνικά, Ουγγρικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Σουηδικά, Κροατικά, Ισπανικά, Πορτογαλικά) European Theatre Architecture. Arts and Theatre Institute. 67. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ 8,0 8,1 The Fine Art Archive. cs
.isabart .org /person /2461. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021. - ↑ «Čestný titul národní umělec». (Τσεχικά) 17 Ιανουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2022.
- ↑ (Σλοβακικά) archiv
.prezident .sk /gasparovic /indexecbb .html?pribinov-kriz-i-trieda. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2022. - ↑ «Hotel Maměnka». Hotel Maměnka.
- ↑ «Dušan Jurkovič - Prvý slovenský architekt». Kultúra SME. SME. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2019.
- ↑ Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie (2001). Vernacular art in Central Europe: international conference, 1-5 October, 1997, "Antykwa", p. 253. (ISBN 83-85739-89-0)
- ↑ «Dušan Jurkovič». Osobnosti.sk. Občianske združenie Osobnosti.sk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2019.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Dušan Jurkovič στο Wikimedia Commons
|