Νομός Σαράντα Εκκλησιών

Ο Νομός Σαράντα Εκκλησιών ήταν διοικητική διαίρεση, Νομός, της Ελλάδος κατά την περίοδο 1920 - 1922. Η Ανατολική Θράκη προσαρτήθηκε στην Ελλάδα με τη Συνθήκη των Σεβρών, και κατελήφθη από τον ελληνικό στρατό υπό τον Εμμανουήλ Ζυμβρακάκη τον Ιούνιο-Ιούλιο 1920. Εγκαταλήφθηκε δε πάλι τον Οκτώβριο του 1922 στα πλαίσια της Ανακωχής των Μουδανιών.

Με τη Συνθήκη της Λωζάνης του 1923 η περιοχή προσαρτήθηκε στην Τουρκία. Ο νομός αυτός βρισκόταν στο βορειοανατολικό τμήμα της χώρας, και ήταν ακριτικός. Συνόρευε στα βόρεια με τη Βουλγαρία, και καταλάμβανε τα ανατολικά τμήματα της Ανατολικής Θράκης, και ήταν ο μοναδικός νομός της Ελλάδας, που βρεχόταν από τη Μαύρη Θάλασσα. Σήμερα τα εδάφη του τέως ελληνικού νομού αποτελούν κυρίως μέρος της τούρκικης επαρχίας Κιρκλάρελι που έχει διαφορετική έκταση.

Διοικητικά ο νομός ανήκε στη Γενική Διοίκηση Θράκης μαζί με τους νομούς Έβρου, Αδριανουπόλεως, Καλλιπόλεως, Ροδόπης, και Ραιδεστού. Ο νομός σύμφωνα με την απογραφή του 1920 είχε 7 επαρχίες (υποδιοικήσεις), 238 πόλεις, χωριά και οικισμούς με πρωτεύουσα την πόλη Σαράντα Εκκλησιές.

Με την ανταλλαγή πληθυσμών οι περισσότεροι κάτοικοι εγκαταστάθηκαν στην Κεντρική Μακεδονία και τη Δυτική Θράκη ενώ πολλοί μετανάστευσαν στην Αμερική. Στη Θεσσαλονίκη οι πρόσφυγες ίδρυσαν συνοικισμό τον οποίο ονόμασαν Σαράντα Εκκλησιές.

Υποδιοικήσεις (επαρχίες) Νομού Σαράντα Εκκλησιών

Επαρχία	Πρωτεύουσα	Πληθυσμός
Σαράντα Εκκλησιών	Σαράντα Εκκλησιές	41.070
Ανακτορίου	Ανακτόριον	19.111
Αρκαδιουπόλεως	Αρκαδιούπολη	21.333
Αρτισκού	Αρτισκός ή Ελευθέραι	20.861
Βιζύης	Βιζύη	18.953
Βρύσεως	Βρύση	11.919
Σιδηροχωρίου	Σιδηροχώρι	5.253
	Σύνολο	141.833

Μεγαλύτερες πόλεις και οικισμοί του Νομού Σαράντα Εκκλησιών

Πόλη	Πληθυσμός
Σαράντα Εκκλησιές	16.416
Αρκαδιούπολη	5.715
Βιζύη	3.830
Ανακτόριον	3.358
Βρύση	3.279
Αρτισκός ή Ελευθέραι	3.108
Σκοπός	3,045
Γέννα	1.996
Κουπέριο	1.879
Σιδηροχώρι	1.766