Μουσείο Εγκληματολογίας (ΕΚΠΑ)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μουσείο Εγκληματολογίας ΕΚΠΑ
Χάρτης
Είδοςμουσείο
ΔιεύθυνσηΜικράς Ασίας 75
Γεωγραφικές συντεταγμένες37°59′4″N 23°46′1″E
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Αθηναίων
ΤοποθεσίαΓουδή και Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών
ΧώραΕλλάδα
Έναρξη κατασκευής1932
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
δεδομένα (π)
Ιωάννης Γεωργιάδης ιδρυτής Μουσείου Εγκληματολογίας ΕΚΠΑ

Το Μουσείο Εγκληματολογίας (ΕΚΠΑ) είναι ένας πανεπιστημιακός χώρος εκθεμάτων που ανήκει στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στο μουσείο καταγράφεται η ιστορία του εγκλήματος στον ελληνικό χώρο κατά τον 19ο και τον 20ο αιώνα. Το κοινό στο οποίο κατά βάση απευθύνεται το μουσείο είναι φοιτητές σχετικές με την σχολή της Ιατρικής, προκειμένου να λάβουν πληροφορίες.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Μουσείο Εγκληματολογίας ιδρύθηκε το 1932 σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 5343/1932 (ΦΕΚ 86/Α΄), άρθρο 297 «Περί Οργανισμού του Πανεπιστημίου Αθηνών».

Ιδρυτής του, ήταν ο Καθηγητής Ιατροδικαστικής Ιωάννης Γεωργιάδης (1874-1960), ο οποίος είχε στην κατοχή του ποικίλα αντικείμενα με τα οποία διαπράχθηκαν εγκλήματα. Έπειτα το έργο του ανέλαβαν διάδοχοι με τη βοήθεια της Αστυνομίας και του Ελληνικού Στρατού οι οποίοι εμπλούτισαν το μουσείο, με αρκετό υλικό. Πριν το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το Μουσείο στεγάστηκε σε ένα δωμάτιο στην οδό Σωκράτους, πλησίον της Ομόνοιας. Αργότερα, μεταφέρθηκε στο κτήριο στην οδό Ακαδημίας και Μασσαλίας, όπου σήμερα στεγάζεται το εντευκτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών «Κωστής Παλαμάς» και στο οποίο παρέμεινε για περίπου μισό αιώνα. Το 1974 το Εργαστήριο Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας μεταφέρθηκε στο κτήριο του Εργαστηρίου Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας στην περιοχή Γουδή και μαζί του μεταφέρθηκε και το Μουσείο σε συγκεκριμένο χώρο φύλαξης των εκθεμάτων. Το 1977 ο τότε διευθυντής του Εργαστηρίου Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας Αντώνιος Κουτσελίνης, ανέλαβε προσωπικά τη διαφύλαξη, επανέκθεση και διεύρυνση της εγκληματολογικής συλλογής. Το 1992, το Εγκληματολογικό Μουσείο επαναλειτούργησε στον πρώτο όροφο του Εργαστηρίου, ύστερα από την κατασκευή προσθήκης στο ήδη υπάρχον κτήριο.[1]

Προσβασιμότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το μουσείο ιδρύθηκε και συντηρείται για εκπαιδευτικούς σκοπούς τόσο των φοιτητών του τμήματος ιατρικής του ΕΚΠΑ όσο και άλλων επιστημονικών κλάδων που δραστηριοποιούνται στην Ιατρική και το Έγκλημα.

Συνεπώς, η πρόσβαση στο κοινό, λόγω της φύσης των εκθεμάτων, είναι εφικτή μόνο μετά από συνεννόηση με την διεύθυνση του μουσείου.

Στους σκοπούς του μουσείου, συμπεριλαμβάνεται η καταγραφή της ιστορίας του εγκλήματος στην Ελλάδα[2] καθώς και η κάλυψη των ερευνητικών εργασιών των φοιτητών μέσα από τα εκθέματα, τις συλλογές και τα αρχεία.

Εκθέματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο Μουσείο Εγκληματολογίας διακρίνονται συλλογές Εγκληματολογικού, Ιατροδικαστικού, Τοξικολογικού και Γενικότερου ενδιαφέροντος.

Συλλογές Εγκληματολογικού ενδιαφέροντος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Συλλογή Πολεμικού Υλικού:
    Γκιλοτίνα (έκθεμα του Μουσείου)
    • Όπλα, αγχέμαχα όπλα και πυροβόλα
    • Λαιμητόμος (γκιλοτίνα)
    • Αντικείμενα, εργαλεία και βακτηρίες (μαγκούρες)
    • Εκρηκτικές ύλες και πυρομαχικά
    • Στρατιωτικός εξοπλισμός
  2. Συλλογή Αντικειμένων Μαγγανείας
  3. Συλλογή Πλαστών Χαρτονομισμάτων

Συλλογές Ιατροδικαστικού ενδιαφέροντος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Συλλογή Aνθρώπινων Yπολειμμάτων:
    • Ξηρά Παρασκευάσματα
    • Μονιμοποιημένα Παρασκευάσματα
  2. Συλλογή Ζωικών Υπολειμμάτων:
    • Μουμιοποιημένα Ζωικά Υπολείμματα
    • Σκελετικό Υλικό
  3. Συλλογή Αντικειμένων Γενικότερου Ιατροδικαστικού Ενδιαφέροντος:
    • Αντικείμενα Πρόκλησης Ηδονής
    • Λοιπά Αντικείμενα Ιατροδικαστικού Ενδιαφέροντος
  4. Συλλογή Προπλασμάτων:
    • Προπλάσματα Μανιταριών
    • Κέρινα προπλάσματα
    • Λοιπά Προπλάσματα
  5. Συλλογή Βρόχων:
    • Αυτοσχέδιοι Βρόχοι
  6. Συλλογή Υποδημάτων:
    • Υποδήματα τα οποία πιστοποιούν θανάτους κυρίως από ηλεκτροπληξία ή από πτώση από ύψος

Συλλογές Τοξικολογικού Ενδιαφέροντος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Συλλογή Εξαρτησιογόνων Ουσιών: δείγματα ναρκωτικών και παραισθησιογόνων-ψευδαισθησιογόνων ουσιών
  2. Συλλογή Πειστηρίων Δηλητηριάσεων: αντικείμενα-πειστήρια από περιπτώσεις δηλητηριάσεων
  3. Συλλογή Χημικών και Φαρμακευτικών Ουσιών: χημικά αντιδραστήρια και φαρμακευτικά σκευάσματα

Συλλογές Γενικότερου Ενδιαφέροντος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Συλλογή με Πίνακες: συγκεντρωτικούς εποπτικούς πίνακες με δείγματα εγκληματολογικού αλλά και ποικίλου περιεχομένου (σφαίρες, σχοινιά, τρίχες κ.ά.)
  2. Συλλογή με Έντυπο Υλικό:
    • έγγραφα,
    • περιοδικά
    • φωτογραφίες, σκίτσα και ακτινογραφίες
  3. Συλλογή για την Ιστορία του Μουσείου: αντικείμενα που σχετίζονται με την ίδρυση και την ιστορική εξέλιξη του Εγκληματολογικού Μουσείου

Συλλογή Ανθρώπινων Υπολειμμάτων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο κομμάτι αυτό της συλλογής εντάσσονται τόσο ανθρώπινα υπολείμματα, όσο και αντικείμενα που σχετίζονται με τον άνθρωπο γενικότερα. Συγκεκριμένα στο Μουσείο μπορεί κάποιος να δει: [3]

Κεφάλια ληστάρχων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τα τέλη του 19ου αιώνα με αρχές του 20ου η ληστοκρατία ήταν ένα αρκετά συχνό φαινόμενο στην Ελλάδα. Οι ληστές επικηρύσσονταν και σκοτώνονταν δια τουφεκισμού. Προκειμένου να ταυτοποιηθούν τους έκοβαν τα κεφάλια και τα έστελναν στο εργαστήριο Ιατροδικαστικής στην Αθήνα. Κατά αυτόν τον τρόπο έφτασαν να εκτίθενται σήμερα στο Μουσείο. Στη συλλογή "φιλοξενούνται" τα κεφάλια των:

  • Φώτη Γιαγκούλα, του Πάνου Μπαμπάνη και του Τσαμίτα. Οι τρεις λήσταρχοι άνηκαν στην ίδια συμμορία με αρχηγό τον Γιαγκούλα. Συνοδεία του Γιαγκούλα εκτίθεται και το μαχαίρι του, η Παρδάλα, όπως το είχε ονομάσει ο ίδιος.
  • Δημήτρη Τζάτζα, του Καραντώνη και του Τάκη Ζάμπουρα. Οι τρεις λήσταρχοι μέλη της ίδιας συμμορίας σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια συμπλοκής στις 23 Μαρτίου του 1930.
  • Σταύρου
  • Γκαραβέλη
  • Καραπάνου
  • Κουνελάκη
  • Μπελάρα

Μουμιοποιημένος σκελετός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο σκελετός είχε εντοπιστεί στη σπηλιά του Νταβέλη κατά τη δεκαετία του 1950. Βάση εξετάσεων που έγιναν διαπιστώθηκε πως πρόκειται για νεαρό άνδρα (περίπου 25 με 30 χρονών).

Έμβρυα και νεογνά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην συλλογή του Μουσείο μπορεί να συναντήσει κάποιος έμβρυα και νεογνά είτε διατηρημένα σε φορμόλη είτε μουμιοποιημένα. Πρόκειται για περιπτώσεις τερατογενέσεων και εμβρύων με συγγενείς ανωμαλίες(οι συγγενείς ανωμαλίες είναι συνήθως προβλήματα που δημιουργούνται από την καρδιά ,τον εγκέφαλο,από όγκους στην κοιλιακή χώρα, από τρισωμίες όπου εκδηλώνεται το σύνδρομο Down, από σπάνια γενετικά σύνδρομα,από τα νεφρά,από τα κάτω άκρα,από δερματολογικά προβλήματα,από την σπονδυλική στήλη και από το πρόσωπο).Έμβρυα αμβλώσεων (σε διάφορα στάδια της εγκυμοσύνης)ή περιπτώσεις εγκατάλειψης νεογνών,τα γνωστά Παιδία της σοφίτας.

Χαρακτηριστική περίπτωση τερατογένεσης αποτελεί το μωρό με τα δύο κεφάλια,έκθεμα που συνοδεύεται και από μία ακτινογραφία του μωρού.Μια ακόμα μοναδική περίπτωση είναι το κεφάλι μωρού,του οποίου ο θάνατος οφείλεται σε εγκληματική ενέργεια.

Ανθρώπινα μέλη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μεταξύ αυτών βρίσκονται:

  • Το χέρι και το αυτί του Αλέξανδρου Σχινά. Ο Σχινάς έμεινε γνωστός στην ιστορία ως Βασιλοκτόνος, λόγω του ότι ήταν αυτός που δολοφόνησε τον βασιλιά Γεώργιο 'Α. Τόσο το χέρι όσο και το αυτί έχουν σταλεί για ταυτοποίηση. Από το χέρι μπορούσαν να πάρουν το δακτυλικό αποτύπωμα.Το αυτί πριν την ανακάλυψη του DNA χρησιμοποιούνταν και αυτό ως μέσο ταυτοποίησης.Ο λόγος που το χρησιμοποιούσαν είναι ότι αποτελεί ένα μοναδικό χαρακτηριστικό του ανθρώπινου σώματος,διότι η ανατομία του είναι ίδια με αυτή είτε του πατέρα είτε με αυτή της μητέρας.Στο Μουσείο εκτίθεται επίσης και αντίγραφο του όπλου που χρησιμοποίησε ο Σχινάς(είναι ένα από τα λίγα αντίγραφα που φιλοξενεί το Μουσείο,η πλειοψηφία των εκθεμάτων είναι τα γνήσια αντικείμενα).[εκκρεμεί παραπομπή]
  • Χέρι προσκολλημένο στη λάμπα λόγο ηλεκτροπληξίας.
  • Κομμάτια δέρματος με δερματοστιξία(τατουάζ).Τα παλαιότερα χρόνια τα τατουάζ δεν ήταν κάτι τόσο σύνηθες όσο σήμερα.Τατουάζ συνήθως είχαν είτε ναυτικοί είτε εγκληματίες και οι κακοποιοί.Τα τμήματα αυτά του σώματος είχαν βοηθήσει τους ιατροδικαστές ως προς την ταυτοποίηση.
  • Ανθρώπινα κρανία και κεφάλια.Χαρακτηριστικό είναι το κεφάλι άνδρα ο οποίος φέρει εμφανές τραύμα από τσεκούρι.
  • Μέλη όπως χέρια και πόδια.

Κέρινα ομοιώματα ανθρώπων & οργάνων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κομμάτι της συλλογής αποτελούν και τα κέρινα ομοιώματα.Τα ομοιώματα αυτά αναπαριστούν την αντίδραση του ανθρώπινου οργανισμού σε ασθένειες και στα συμπτώματα αυτών(έμφραγμα του μυοκαρδίου,θλαστικό τραύμα,σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα).Επίσης αναπαρίστανται τραύματα που έχουν προέλθει από διάφορες εγκληματικές ενέργειες(πυροβολισμός ή πυροβολισμός εξ'επαφής,τραύματα από κυνηγετικό όπλο,ασφυξία,πτώση από ύψος).Σκοπός κατασκευής τους ήταν τόσο να μελετηθεί η εκάστοτε περίπτωση ξεχωριστά(πως αντιδρά ο οργανισμός) όσο και και εκπαιδευτικούς λόγους(ποια εικόνα εμφανίζει η καθεμία από τις παραπάνω περιπτώσεις).

Ανθρώπινα αντικείμενα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στη συγκεκριμένη κατηγορία τα περισσότερα εκθέματα είναι παπούτσια. Ο λόγος που υπάρχουν στο συγκεκριμένο Μουσείο είναι γιατί αποτελούν πειστήρια εγκλημάτων.

Εκθέματα αντικειμένων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Γκιλοτίνα: Η γκιλοτίνα-γνωστή ως λαιμητόμος ήταν ένα φονικό όπλο που χρησιμοποιήθηκε κυρίως την εποχή της βασιλείας του Όθωνα για όσους τάσσονταν κατά του βασιλικού πολιτεύματος.
  • Συλλογή Υλικών μαγγανείας: Η χρήση τους γινόταν αποκλειστικά για την εξαπάτηση του κόσμου καθώς και για τελετές μαύρης μαγείας.
  • Συλλογή πλαστών χαρτονομισμάτων: Χρησιμοποιήθηκαν για χρηματική απάτη κατά τη διάρκεια χρηματικών συναλλαγών.
  • Συλλογή μαχαιριών: Πρόκειται για αυτοσχέδια μαχαίρια που κατασκεύαζαν οι φυλακισμένοι από κάγκελα και σεντόνι. Φημολογείται ότι σε ένα από αυτά έχει χαραχθεί το κεφάλι του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και χρονολογείται από το 1821.
  • Συλλογή γραμμάτων ανθρώπων με ψυχικά προβλήματα: Γράμματα που αναφέρονται στην Ανάσταση των νεκρών και στη Δευτέρα Παρουσία και σε άλλα θέματα.
  • Συλλογή δηλητηριωδών μανιταριών και ναρκωτικών: Τα δηλητηριώδη μανιτάρια χρησιμοποιούνταν για τη δημιουργία ναρκωτικών και παραισθησιογόνων ουσιών. Τα διάφορα είδη ναρκωτικών καθώς και οι αυτοσχέδιοι ναργιλέδες που κατασκεύαζαν οι φυλακισμένοι από κονσέρβες και ινδικές καρύδες υπάρχουν χρησιμοποιούνται για εκπαιδευτικούς σκοπούς.[4]

Τρόποι πρόσκτησης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ως δημιουργός της συλλογής του μουσείου εγκληματολογίας, ο Ιωάννης Γεωργιάδης ήταν αυτός που ξεκίνησε το όλο εγχείρημα συλλέγοντας σταδιακά τα «αντικείμενα» της συλλογής. Η πρόσκτηση επομένως των εκθεμάτων έγινε από τον ίδιο, έχοντας βέβαια και τη βοήθεια άλλων ανθρώπων, οι οποίοι συνέβαλαν σε αυτή τη προσπάθεια.

Πιο συγκεκριμένα από το 1912, πριν ακόμα από την ίδρυση του μουσείου, ξεκίνησε να συλλέγει στοιχεία. Αυτά θεωρήθηκαν από τον ίδιο σημαντικά και ενδιαφέροντα, έτσι ώστε να διατηρηθούν και μετέπειτα να τοποθετηθούν στην έκθεση που θα έστηνε για την δημιουργία του Εγκληματολογικού Μουσείου. Έτσι λοιπόν, ο Ιωάννης Γεωργιάδης ως ιατροδικαστής αλλά και καθηγητής ιατροδικαστικής, είχε αυτή τη δυνατότητα να συλλέγει σταδιακά τα εκθέματα της συλλογής του[5].

Ένας άλλος τρόπος πρόσκτησης ήταν με τη βοήθεια της αστυνομίας. Λόγω του ότι στην Ελλάδα στα τέλη 19ου και αρχές 20ου αιώνα υπήρχε μεγάλο ποσοστό ληστειών, η αστυνομία αναγκαζόταν να αναλάβει δραστικά μέτρα για την επίλυση αυτού του προβλήματος. Έτσι οι ληστές οδηγούνταν στην θανάτωσή τους δια του τουφεκισμού, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα να παραμορφώσει τα κρανία τους. Για το λόγο αυτό η αστυνομία τους αποκεφάλιζε και μετέπειτα έστελνε τα κεφάλια των ληστών στο εγκληματολογικό προκειμένου να γίνει η ταυτοποίησή τους, αλλά και για να υπάρξουν με αυτό το τρόπο απτές αποδείξεις ότι σκότωσαν τους επικηρυγμένους ληστές. Εν συνεχεία, μερικά από τα κεφάλια αυτά, τα οποία θεωρήθηκαν σημαντικά από τον Ιωάννη Γεωργιάδη, τα ανέλαβε ο ιατροδικαστής Κωνσταντέλος ώστε να κάνει τις απαραίτητες διαδικασίες για να μπορέσουν να διατηρηθούν καθ΄ όλη τη διάρκεια παραμονής τους στην έκθεση του Εγκληματολογικού Μουσείου. Χάρη στην εξαιρετική δουλειά του ιατροδικαστή Κωνσταντέλου τα κεφάλια αυτά έχουν διατηρηθεί για πάνω από 100 χρόνια[6].

Επιπλέον, πολλά από τα εκθέματα του μουσείου αποτελούσαν πειστήρια δικαστικών υποθέσεων. Μετά, λοιπόν, από το κλείσιμο της εκάστοτε υπόθεσης ο Ιωάννης Γεωργιάδης, κρατούσε αυτά τα πειστήρια με σκοπό να μπορέσει να αναλύσει, αλλά και να σκιαγραφήσει τη προσωπικότητα των δραστών μελετώντας τα επιμέρους στοιχεία που θα του έδιναν περισσότερες πληροφορίες για αυτούς. Μέσα από τη δημιουργία του Εγκληματολογικού Μουσείου του δόθηκε, επομένως, η ευκαιρία να μπορέσει να αναδείξει το προφίλ του εγκληματία μέσα από τα εκθέματά του, το οποίο στηριζόταν στην ολοκλήρωση της μελέτης των πειστηρίων αυτών[5].

Επιπρόσθετα υπάρχει ένα κομμάτι της συλλογής του Μουσείου και πιο συγκεκριμένα η συλλογή πλαστών χαρτονομισμάτων, τα οποία παραχωρήθηκαν στο Μουσείο από  την Τράπεζα της Ελλάδος, αντιπροσωπεύοντας το έγκλημα της πλαστογραφίας[5].

Τέλος ένας ακόμη τρόπος πρόσκτησης υλικού για τα εκθέματα του Μουσείου ήταν τα πειστήρια εγκληματικών πράξεων. Τέτοια είναι η συλλογή από σφαίρες που έχουν αφαιρεθεί από διάφορα θύματα και οι οποίες βοήθησαν στον εντοπισμό του εγκληματία και στη ταυτοποίηση της σφαίρας με το όπλο του εγκλήματος[5].

Συντήρηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όσον αφορά τη συντήρηση των εκθεμάτων, η διαδικασία ξεκινάει από την μεταφορά στο χώρο του Μουσείου, όπου τα εκθέματα (στην συγκεκριμένη περίπτωση ανθρώπινα μέλη) αποθηκεύονται σε ντενεκέδες με πετρέλαιο και χονδρό αλάτι, μέχρι το πέρασμα μερικών μηνών όπου τοποθετούνται σε γυάλινα βάζα με συντηρητικό υλικό που αποτελείται από φαινόλη, οινόπνευμα και ίχνη φορμόλης. Επιπλέον, οστά και κρανία ανθρώπων έχουν υποστεί την τεχνική της μουμιοποίησης είτε τεχνητής είτε φυσικής. Άλλα εκθέματα που έχουν περάσει από τη διαδικασία της συντήρησης είναι τα όπλα (κυρίως τα μαχαίρια). Ωστόσο, τα κέρινα ομοιώματα που διαθέτει το Μουσείο δεν έχουν συντηρηθεί ακόμα.[3]

Όλος ο χώρος του Μουσείου είναι κλιματιζόμενος σε σταθερή θερμοκρασία και διαθέτει αφυγραντήρες, ώστε να αποφευχθεί η γρήγορη φθορά των εκθεμάτων, τα οποία βρίσκονται μέσα σε γυάλινες προθήκες. Παρόλα αυτά, η συντήρηση είναι πολύ δύσκολη, καθώς χρειάζεται ειδικές γνώσεις και εξειδικευμένο κι εκπαιδευμένο προσωπικό που θα ασχοληθεί με τη συντήρηση όλων των εκθεμάτων, αλλά βαθμιαία γίνονται προσπάθειες.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «Εγκληματολογικό». Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2019. 
  2. ↑ «Σκοπός και Επιδιώξεις | Μουσείο Εγκληματολογίας». web.archive.org. 22 Ιουλίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2019. CS1 maint: Unfit url (link)
  3. ↑ 3,0 3,1 Παππά, Μαρία. «Μέσα στο Εγκληματολογικό Μουσείο της Αθήνας». Lifo. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2019. 
  4. ↑ «Το «άγνωστο» Εγκληματολογικό Μουσείο: Τα φονικά όπλα, τα έμβρυα, το κεφάλι του Γιαγκούλα & η μούμια – θρύλος (pics)». www.reader.gr. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2019. [νεκρός σύνδεσμος]
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 «Το «άγνωστο» Εγκληματολογικό Μουσείο: Τα φονικά όπλα, τα έμβρυα, το κεφάλι του Γιαγκούλα & η μούμια – θρύλος (pics)». www.reader.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2019. 
  6. ↑ «Mέσα στο Εγκληματολογικό Μουσείο της Αθήνας». LiFO. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2019. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μουσείο_Εγκληματολογίας_(ΕΚΠΑ)&oldid=9856884"