Μανουέλ ντε Φάγια
| Μανουέλ ντε Φάγια | |
|---|---|
 | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Manuel de Falla (Ισπανικά)[1] |
| Γέννηση | 23 Νοεμβρίου 1876[2][3][4] Κάδιθ[5][6][7] |
| Θάνατος | 14 Νοεμβρίου 1946[2][6][3] Άλτα Γκράσια[7][8] |
| Τόπος ταφής | κρύπτη του Νέου Καθεδρικού ναού του Κάδιθ |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ισπανία[7] |
| Σπουδές | Βασιλικό Ωδείο της Μαδρίτης |
| Ιδιότητα | συνθέτης[7], ποιητής και πιανίστας |
| Συγγενείς | Ángela García de Paredes (μικρανηψιά) |
| Όργανα | dolceola |
| Είδος τέχνης | ορχήστρα και κλασική μουσική |
| Σημαντικά έργα | El amor bruj, The Three-Cornered Hat, Fantasía Bética, El retablo de maese Pedro και Harpsichord Concerto |
| Βραβεύσεις | Ιππότης της Λεγεώνας της Τιμής και Μεγαλόσταυρος του Αστικού Τάγματος του Αλφόνσου Ι΄ του Σοφού (1940)[9][10] |
| Ιστοσελίδα | https://www.manueldefalla.com/en |
 Σχετικά πολυμέσα | |
O Μανουέλ ντε Φάγια υ Ματέου (ισπανικά: Manuel de Falla y Mattheu, ισπανική προφορά: maˈnwel ðe ˈfaʎa, 23 Νοεμβρίου 1876 – 14 Νοεμβρίου 1946) ήταν ισπανός συνθέτης και πιανίστας. Θεωρείται εκ των σπουδαιότερων ισπανών συνθετών, παρότι το πλήθος των συνθέσεών του δεν ήταν μεγάλο.[11] Στο συνθετικό του έργο ο ντε Φάγια ενσωμάτωσε στοιχεία από την ισπανική εκκλησιαστική μουσική του 16ου αιώνα, την παραδοσιακή μουσική της Ισπανίας, και τη θαρθουέλα.[12]
Μουσική εκπαίδευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γεννήθηκε ως Μανουέλ Μαρία ντε λος Ντολόρες Φάγια υ Ματέου (ισπανικά: Manuel María de los Dolores Falla y Matheu) στην πόλη Κάδιθ της Ανδαλουσίας. Μητέρα του ήταν η καταλανή Μαρία Χεσούς Ματέου και πατέρας του ο Χοσέ Μαρία Φάγια, που καταγόταν από τη Βαλένθια.[13][14]
Το 1885 ξεκίνησε να σπουδάζει πιάνο, ενώ αργότερα διδάχθηκε αρμονία και αντίστιξη. Στην ηλικία των 15 ετών απέκτησε ενδιαφέρον για τη λογοτεχνία και τη δημοσιογραφία και ίδρυσε τα λογοτεχνικά περιοδικά El Burlón και El Cascabel.[15]
Έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1905, ο συνθέτης βραβεύτηκε για την ερμηνεία του στο πιάνο, λαμβάνοντας ένα, ακόμα, βραβείο για την όπερά του «Η σύντομη ζωή» (La vida breve), που ανέβηκε για πρώτη φορά στη Νίκαια της Γαλλίας το 1913.[12] Δύο έτη αργότερα, το 1907, μετέβη στο Παρίσι όπου γνώρισε τους συναδέλφους του Κλωντ Ντεμπυσί, τον Πωλ Ντυκά και τον Μωρίς Ραβέλ· οι προτάσεις του Ραβέλ αναφορικά με την ενορχήστρωση επηρέασαν το συνθετικό έργο του ντε Φάγια.[12] Εκείνη την περίοδο, ο συνθέτης εξέδωσε τα πρώτα τραγούδια για πιάνο και φωνή.[12]
Επέστρεψε στη Μαδρίτη το 1914 και συνέθεσε το μπαλέτο «Ο Μάγος Έρωτας» (El amor brujo) έναν χρόνο αργότερα, ενσωματώνοντας σε αυτό στοιχεία της παραδοσιακής μουσικής της Ανδαλουσίας. Στο ίδιο συνθετικό κλίμα, το 1916 δημιούργησε τη σουίτα για πιάνο και ορχήστρα «Νύχτες στους κήπους της Ισπανίας» (Noches en los jardines de España).[12] Τo 1916-1917 συνέθεσε το μουσικό θεατρικό «Ο Κυβερνήτης και η Μυλωνού» (El corregidor y la molinera),[16] το οποίο μετέτρεψε σε μπαλέτο υπό τον τίτλο «Το Τρίκωχο Καπέλο» (El sombrero de tres picos) το 1919. Με τα έργα αυτά, ο ντε Φάγια εντάχθηκε στους κορυφαίους συνθέτες της Ισπανίας.[12]
Στη συνέχεια, ο συνθέτης εγκαταστάθηκε στη Γρανάδα,[17] όπου το 1922 διοργάνωσε ένα φεστιβάλ ανδαλουσιανού τσιγγάνικου τραγουδιού (cante jondo).[12] Ένα έτος αργότερα, το 1923, ολοκλήρωσε τη σύνθεση της όπερας κουκλοθεάτρου «Το κουκλοθέατρο του Μαστρο-Πέδρο» (El retablo de Maese Pedro).[18] Σε αυτό το έργο,[19] αλλά και στο μεταγενέστερο «Κοντσέρτο για Τσέμπαλο» (1926), στο συνθετικό ύφος του ντε Φάγια απηχείται εκείνο του Ίγκορ Στραβίνσκι.[20]
Από το 1926 κι έπειτα η συνθετική του παραγωγή ήταν περιορισμένη. Κατά τα έτη που ακολούθησαν, πέρασε μεγάλα διαστήματα στο νησί της Μαγιόρκας[21] και το 1939 μετανάστευσε στην Αργεντινή. Πέθανε εκεί το 1946, από έμφραγμα του μυοκαρδίου που υπέστη κατά τη διάρκεια του ύπνου.[22]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2014.
- ↑ 3,0 3,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb13893772b. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ (Αγγλικά) SNAC. w6bg2kz3. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ 6,0 6,1 «Фалья Мануэль де» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 wepa
.unima .org /en /manuel-de-falla /. - ↑ Ιστορικό Αρχείο Ρικόρντι. 954. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2020.
- ↑ www
.boe .es /datos /pdfs /BOE //1940 /200 /A05005-05006 .pdf. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2017. - ↑ BOE-A-1940-7198.
- ↑ Gagné, Nicole V. (17 Ιουλίου 2019). Historical Dictionary of Modern and Contemporary Classical Music (στα Αγγλικά). Rowman & Littlefield. σελ. 121. ISBN 978-1-5381-2298-3.
- ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 12,6 «Manuel de Falla | Spanish composer | Britannica». www.britannica.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2023.
- ↑ «Falla (y Matheu), Manuel de». Grove Music Online (στα Αγγλικά). doi:10.1093/gmo/9781561592630.001.0001/omo-9781561592630-e-0000009266;jsessionid=036fee3c6e312891f06586673984701c. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2023.
- ↑ «Manuel de Falla | CÁDIZ». www.manueldefalla.com. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2023.
- ↑ «Manuel de Falla». Oxford Lieder (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2023.
- ↑ «Manuel de Falla | EL CORREGIDOR Y LA MOLINERA». www.manueldefalla.com. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2023.
- ↑ Burnett, James (1979). Manuel de Falla and the Spanish musical renaissance (στα Αγγλικά). Λονδίνο: Gollancz. σελ. 98. ISBN 978-0-575-02645-2.
- ↑ «Manuel de Falla». www.manueldefalla.com. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2023.
- ↑ Burnett, James (1979). Manuel de Falla and the Spanish musical renaissance (στα Αγγλικά). Λονδίνο: Gollancz. σελ. 27. ISBN 978-0-575-02645-2.
- ↑ Draayer, Suzanne Rhodes (16 Απριλίου 2009). Art Song Composers of Spain: An Encyclopedia (στα Αγγλικά). Scarecrow Press. σελ. 308. ISBN 978-0-8108-6362-0.
- ↑ «Manuel de Falla | GRANADA (1920-1939)». www.manueldefalla.com. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2023.
- ↑ «Manuel de Falla | ARGENTINA». www.manueldefalla.com. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2023.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Harper, Nancy Lee (1998). Manuel de Falla: A Bio-Bibliography. Bio-Bibliographies in Music (στα Αγγλικά). 68. Κονέκτικατ: Greenwood Publishing. ISBN 9780313302923.
- Hess, Carol A. (2001b). Manuel de Falla and Modernism in Spain (στα Αγγλικά). Σικάγο: University of Chicago Press.
- Hess, Carol A. (2004). Sacred Passions: The Life and Music of Manuel de Falla (στα Αγγλικά). Οξφόρδη, Νέα Υόρκη: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-972428-4.
Περαιτέρω βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Andrew Budwig, Manuel de Falla: A Bibliography and Research Guide (στα αγγλικά). Νέα Υόρκη: Garland Publishers, 1986. ISBN 9780824087852
- James Burnett, Manuel de Falla and the Spanish Musical Renaissance (στα αγγλικά). Λονδίνο: Gollancz, 1979. ISBN 9780575026452
- Manuel Orozco Diaz, Falla (στα αγγλικά), Βαρκελώνη: Salvat, 1985
- Nancy Lee Harper, Manuel de Falla: His Life and Music (στα αγγλικά). Μέριλαντ: Scarecrow Press, 2005. ISBN 9781461669548
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
