Μαλλιαρός ρινόκερος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μαλλιαρός ρινόκερος
Χρονικό πλαίσιο απολιθωμάτων:
3.6–0.01Ma
Ύστερο Πλειόκαινο — Ύστερο Πλειστόκαινο
Πλήρης σκελετός σε έκθεση
Πλήρης σκελετός σε έκθεση
Σκίτσο που απεικονίζει τον μαλλιαρό ρινόκερο
Σκίτσο που απεικονίζει τον μαλλιαρό ρινόκερο
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata)
Ομοταξία: Θηλαστικά (Mammalia)
Τάξη: Περισσοδάκτυλα (Perissodactyla)
Οικογένεια: Ρινοκεροτίδες (Rhinocerotidae)
Γένος: Κοιλόδοντος (Coelodonta)
Είδος: C. antiquitatis
Διώνυμο
Coelodonta antiquitatis (Κοιλόδοντος ο αρχαιότατος)
Blumebach, 1807

Ο μαλλιαρός ρινόκερος είναι ένα εξαφανισμένο είδος ρινόκερου συνηθισμένο στην Ευρώπη και τη βόρεια Ασία κατά το Πλειστόκαινο και επέζησε μέχρι την τελευταία εποχή των Παγετώνων. Ο μαλλιαρός ρινόκερος ανήκε στη Μεγαπανίδα του Πλειστόκαινου.

Ονοματολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η λατινική ονομασία Coelodonta σημαίνει «κοίλο δόντι», ενώ το antiquitatis σημαίνει «αρχαιότατος». Η κοινή του ονομασία οφείλεται στο γεγονός ότι καλυπτόταν από τρίχωμα.

Μορφολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένας ενήλικος μαλλιαρός ρινόκερος έφτανε σε μήκος τα 3,7 μέτρα και ζύγιζε 2–3 τόνους κατά μέσο όρο, αλλά πιθανόν να μπορούσε να φθάσει τα 4,3–4,4 μέτρα μέγιστο μήκος. Το ύψος του έφτανε τα 2 μέτρα, και το μέγεθος του σώματός του ήταν λίγο μεγαλύτερο από αυτό του λευκού ρινόκερου. Στο ρύγχος του έφερε δύο κέρατα φτιαγμένα από κερατίνη. Το μπροστινό έφτανε σε μήκος τα 61 εκατοστά, ενώ το πίσω ήταν πολύ μικρότερο. Το σώμα του καλυπτόταν από πολύ πυκνό τρίχωμα, ώστε να αντεπεξέρχεται στις χαμηλές τότε θερμοκρασίες.

Γεωγραφική εξάπλωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατανομή του μαλλιαρού ρινόκερου (οι κουκίδες είναι τοποθεσίες απολιθωμάτων):Πάνω = Παγκόσμια, Μέση = Ευρωπαϊκή κατανομή, Κάτω = Σιβηρική κατανομή

Ο μαλλιαρός ρινόκερος ήταν κοινός σε όλη τη βόρεια Ευρώπη και την ανατολική Ασία (ιδίως σε ότι είναι σήμερα η Ρωσία). Η εξάπλωση του είδους αυτού εκτείνεται από τη Νότια Κορέα μέχρι τη Σκωτία και την Ισπανία. Στο τελευταίο μέρος της Πλειστόκαινου εποχής, ο μαλλιαρός ρινόκερος μπορεί να είχε την μεγαλύτερη εξάπλωση από κάθε άλλο γνωστό ρινόκερο, επιζώντα ή εκλειπόντα[1]. Ο μαλλιαρός ρινόκερος συχνά κατοικούσε στις ίδιες περιοχές με τα μαλλιαρά μαμούθ, όμως δεν κατάφερε να περάσει τον Βερίγγειο Πορθμό (Βερίγγεια γέφυρα), και να επεκτείνει την εξάπλωσή του στη Βόρεια Αμερική.

Βιολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο μαλλιαρός ρινόκερος ήταν ένα χορτοφάγο που τρεφόταν με γρασίδι, πλατύφυλλα (μικρά ποώδη φυτά), βρύα και λειχήνες. Τα κέρατα των απολιθωμάτων του μαλλιαρού ρινόκερου δείχνουν σημάδια γδαρσίματος που προφανώς προκλήθηκαν από την πέρα-δώθε κίνηση του κεφαλιού, καθώς έσπρωξε το χιόνι μακριά, ενώ έψαχνε για γρασίδι[1]. Οι μητέρες προστάτευαν πολύ καλά τα μικρά τους και έτσι οι περιπτώσεις θανατηφόρων επιθέσεων ήταν πολύ σπάνιες, άρα και εξαιρετικά μικρό το ποσοστό θνησιμότητας για τα νεογέννητα[2].

Ευρήματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το μουμιοποιημένο δείγμα του Starunia, Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Λονδίνου

Έχουν βρεθεί ελάχιστοι ενήλικοι προϊστορικοί ρινόκεροι σε όλο τον κόσμο, ωστόσο ποτέ ένα μωρό. Πρόσφατα όμως, ένας νεαρός μαλλιαρός ρινόκερος, που ονομάστηκε "Sasha", ανακαλύφθηκε πρόσφατα από τους παλαιοντολόγους στη ρωσική περιοχή Γιακουτία. Σύμφωνα με τους Siberian Times, τα λείψανα του ζώου, που ζυγίζουν περίπου 60 κιλά, παρουσιάστηκαν την Τετάρτη στην Ακαδημία Επιστημών στο Γιακούτσκ, πρωτεύουσα της Δημοκρατίας των Σαχά, από έναν ντόπιο κυνηγό και επιχειρηματία, τον Αλεξάντρ Μπαντέροφ.

Παρόλο που το χαμηλότερο μέρος του κουφαριού που προεξείχε από τον πάγο είχε φαγωθεί από άγρια ζώα, το μεγαλύτερο μέρος του επάνω τμήματος του ζώου - το κεφάλι, δηλαδή το πρόσωπο, ένα αυτί, ένα μάτι, ρουθούνια, δόντια και στόμα, τα δύο κέρατα, όπως και το τρίχωμά του - ήταν σε καλή κατάσταση[3].

Τα αρχαιότερα απολιθώματα μαλλιαρού ρινόκερου εντοπίστηκαν στο Θιβέτ και εικάζεται πως ανήκουν στο αρχαιότερο του είδους του. Το ζώο φαίνεται πως έζησε πριν από 3,6 εκατομμύρια χρόνια[4].

Εξαφάνιση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μαλλιαρός ρινόκερος μαζί με άλλα θηλαστικά της εποχής

Ο μαλλιαρός ρινόκερος ήταν πολύ κοινός στην Ευρώπη και το βόρειο τμήμα της Ασίας κατά τη διάρκεια του Πλειστόκαινου (Περίοδος των Παγετώνων: 2.588.000 - 11.700 π.Χ.)[2] Ο λόγος που το είδος εξαφανίστηκε δεν είναι βέβαιος. Είναι γνωστό ωστόσο πως επιβίωσαν από την τελευταία περίοδο των παγετώνων. Τελικά, εξαφανίστηκαν 10.000 χρόνια πριν, πιθανότατα εξαιτίας των αυξανόμενων θερμοκρασιών και της εξάρσεως των ασθενειών ή από το κυνήγι από τον άνθρωπο.

Πινακοθήκη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 «Extinct Woolly Rhino». International Rhino Foundation. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2016. 
  2. 2,0 2,1 «Μωρό προϊστορικού ρινόκερου βρέθηκε άθικτο στη Σιβηρία». www.zougla.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2016.  Σφάλμα αναφοράς: Μη έγκυρη ετικέτα <ref> • όνομα " Μωρό " ορίζεται πολλές φορές με διαφορετικό περιεχόμενο
  3. «Μωρό ρινόκερος μαμούθ 10.000 ετών βρέθηκε στη Σιβηρία». www.typosthes.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2016. 
  4. «Βρέθηκε ο αρχαιότερος ρινόκερος του κόσμου». Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2016.