Λιόλιος Ξηρολειβαδίτης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Λιόλιος Ξηρολειβαδίτης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1783
Ξηρολίβαδο Ημαθίας
Θάνατος1860|12|29
Μεσολόγγι
Χώρα πολιτογράφησηςΟθωμανική Αυτοκρατορία
Ελλάδα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταστρατιωτικός
Οικογένεια
ΣύζυγοςΔέσπω (Μπότσαρη) Λιόλιου
ΤέκναΣπυρίδων Λιόλιος
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχεςΕλληνική Επανάσταση του 1821
Υπογραφή
δεδομένα
Χειρόγραφο του Λιόλιου που υπογράφει ως πεντακοσίαρχος στη Ζ΄ χιλιαρχία για την απόδειξη παραλαβής 1112 γροσίων

Ο Γεώργιος Λιόλιος Ξηρολειβαδίτης ή Ξερολειβαδιώτης (ο ίδιος υπέγραφε ως Λιόλιος Ξερολιβαδιότης ή Λιόλιος Ελίμπιος=Ολύμπιος) ήταν Έλληνας αρματολός και αγωνιστής της Επανάστασης του ’21 που έδρασε από το τέλος του 18ου ως μετά τα μέσα του 19ου αι.

Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γιώργος (Λιόλιος) Ξηρολειβαδίτης ή Ξηρολειβαδιώτης γεννήθηκε το 1783[1] στο Ξηρολίβαδο του Βερμίου που βρίσκεται νοτιοδυτικά της Βέροιας. Από νεαρή κιόλας ηλικία (15 ετών) εντάχθηκε σε διάφορα σώματα αρματολών και κλεφτών, ακολουθώντας από τότε στρατιωτική στραδιοδρομία[2]

Παντρεύτηκε την αδελφή του Μάρκου Μπότσαρη, Δέσπω[3]. Γιος του ήταν ο Σπυρίδων Λιόλιος, γεννημένος τον Δεκέμβριο του 1817 στο Σούλι[4]. Τα πρώτα χρόνια μετά την επανάσταση η οικογένειά του κατέφυγε στην Κέρκυρα και από εκεί στη Ζάκυνθο[5]. Πέθανε το 1860 στο Μεσολόγγι σε ηλικία 78 ετών[6].

Σταδιοδρομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Λιόλιος Ξηρολιβαδιώτης χειρόγραφο Διαμαρτυρίας στην Γ' Εθνοσυνέλευση

Σύμφωνα με αυτόγραφο σημείωμα του ιδίου, η πολεμική του δράση αρχίζει το 1798[7]. Εντάσσεται σε ομάδες κλεφτών και αρματολών στη Μακεδονία, στη Θεσσαλία αλλά και στην Ήπειρο. Από το 1800 και μετά συμμετέχει στο σώμα του Βλαχάβα και πολεμά κυρίως εναντίον του Αλή Πασά[8]. Στα 1807 και μετά παίρνει μέρος στις καταδρομικές επιχειρήσεις των Μακεδόνων κλεφταρματολών με επίκεντρο τη Σκιάθο[9]. Αν και συμβιβάζεται τελικά με τον Αλή Πασά, από τον οποίο διορίζεται αρματολός της περιοχής της Βέροιας και της Έδεσσας,συνεργαζόμενος με τον Α. Καρατάσο[10], θα πολεμήσει εναντίον του, όταν ξεσπά νέος πόλεμος ανάμεσα στον Αλή και τους Σουλιώτες το 1820, παίρνοντας το μέρος του κουνιάδου του Μάρκου Μπότσαρη. Μαζί με τους υπόλοιπους Σουλιώτες εγκαθίσταται στο Σούλι και αντιμετωπίζει τις επιθέσεις των σουλτανικών δυνάμεων ως φρούραρχος της Κιάφας[4]. Κατά την επανάσταση του 1821 θα ξοδέψει μεγάλο μέρους της περιουσίας του, συντηρώντας μια ομάδα πολεμιστών για τις ανάγκες του αγώνα[11]. Υπηρετεί δίπλα σε σπουδαίους οπλαρχηγούς όπως οι Σουλιώτες Μάρκος και Κώστας Μπότσαρης, ο συμπατριώτης του Αναστάσιος Καρατάσος, ο Κολοκοτρώνης, ο Υψηλάντης, ο Κυριάκος Μαυρομιχάλης[12]. Υπερασπίζεται τους Μύλους της Λέρνας το 1825 πολεμώντας εναντίον του Ιμπραήμ, υπό τον Δημήτριο Υψηλάντη και τον Κυριάκο Μαυρομιχάλη, τους οποίους ακολουθεί και σε διάφορες επιχειρήσεις στην Πελοπόννησο. Έπειτα υπηρετεί υπό τον Κολοκοτρώνη. Στη Δυτ. Ελλάδα συνεργάζεται με τον Χριστόφορο Περραιβό, ενώ υπό τη διεύθυνση του Κώστα Μπότσαρη θα φθάσει ως το Δερβένι Αποκούρου. Επιπλέον το 1826 συνεργάζεται με τον Αναστάσιο Καρατάσο ηγούμενος 150 στρατιωτών και παίρνει μέρος στις επιχειρήσεις γύρω από την Αταλάντη εναντίον του Μουστάμπεη[13]. Το 1827 υπό τον Αδάμ Δούκα εκστρατεύει στο Τρικέρι. Μάλιστα, με δικά του έξοδα κατασκευάζει πλοίο και συμμετέχει σε πειρατικές επιχειρήσεις στη Μικρά Ασία εναντίον των Τούρκων. Αργότερα όμως, επί Καποδίστρια, αναγκάζεται να το παραδώσει στον Μιαούλη, χωρίς να πάρει την αποζημίωση που του υποσχέθηκαν από την Ελληνική Κυβέρνηση[14]. Το 1829 ως πεντακοσίαρχος της Ζ' χιλιαρχίας συμμετέχει στη φύλαξη του περάσματος των Θερμοπυλών[15].

Πέρα από τις βιογραφικές πηγές τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει γνωστά και αρχειακά τεκμήρια που σκιαγραφούν τον βίο του Λιόλιου Ξηρολιβαδίτη κατά την επανάσταση. Για παράδειγμα, τον Σεπτέμβριο του 1823 ο Λιόλιος βρίσκεται στην Ύδρα και από κει μεταβαίνει στη Σαλαμίνα με συστάσεις από τον Αλ. Μαυροκορδάτο. Ο Αναστάσιος Λόντος φροντίζει να ικανοποιηθούν τα αιτήματά του, όχι όμως και η απόδοση αξιωμάτων: «Τας υποθέσεις του Λιόλιου ετελείωσα, πλην των αξιωμάτων οπού ζήτησεν ο Γεώργης»[16]. Ακόμη, τον Απρίλιο του 1826 αλληλογραφεί με τη Διοίκηση σχετικά με τις μετακινήσεις του ίδιου και του γραμματικού του[17], ενώ παρουσιάζεται στην Επίδαυρο κατά τις εργασίες της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης και καταθέτει χειρόγραφη αναφορά διαμαρτυρόμενος έντονα για τη μη αποδοχή των Μακεδόνων (=Ολυμπίων) αντιπροσώπων[18]. Στα 1828 βρίσκεται στη Σαλαμίνα, όπου φθάνει από τον Πόρο η γυναίκα του Δέσπω Λιόλιου. Η οικονομική κατάσταση της οικογένειας είναι πολύ δύσκολη. Γι’ αυτό και δέχονται την οικονομική ενίσχυση των 300 γροσίων από την Κυβέρνηση[19]. Ένα χρόνο αργότερα, το 1829, κι ενώ κατέχει το αξίωμα του πεντακοσίαρχου υπογράφει απόδειξη παραλαβής 1112 γροσίων από τον Αναστάσιο Λόντο, έκτακτο επίτροπο των Βορείων Σποράδων[20]. Μετά την ενθρόνιση του Όθωνα το 1835 ο Λιόλιος κατατάσσεται στη Βασιλική Φάλαγγα στην οποίαν θα φθάσει τον βαθμό του αντισυνταγματάρχη[21].

Αποτίμηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γ. Κρέμος τονίζει την τιμιότητα, την ανιδιοτέλεια και φιλοπατρία του Λιόλιου, ο οποίος διέθεσε όλη την περιουσία του στον αγώνα και «Ετευλεύτα ως πένης ως πάντες οι αληθείς αγωνισταί»[2]. Ο Γαζής χαρακτηρίζει τον Λιόλιο ως ειλικρινή, ευσυνείδητο και πολύ θρήσκο, ειδικά προς το τέλος της ζωής του[22]. Τέλος, ο Ι. Πετρώφ τον περιγράφει ως ακατάβλητο αγωνιστή, πιστό στο εθνικό καθήκον, ανιδιοτελή ευεργέτη του ελληνικού έθνους[23].

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Βακαλόπουλος Ε. Αποστ., Ιστορία της Μακεδονίας 1354-1833, Θεσσαλονίκη 1969.
  • Γαζής, Γεώργιος, Λεξικόν της Επαναστάσεως και άλλα έργα, Ιωάννινα 1971.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Χιονίδης 1977, σελ. 5.
  2. ↑ 2,0 2,1 Κρέμος 1884, σελ.191
  3. ↑ Χιονίδης 1977, σελ. 11.
  4. ↑ 4,0 4,1 Κρέμος 1884, σελ.191.
  5. ↑ Αρσένης 1884, σελ. 535
  6. ↑ Κρέμος 1884, σελ.191. Χιονίδης 1977, σελ.11.
  7. ↑ Κρέμος 1884, σελ.191.
  8. ↑ Ι. Πετρώφ στο: Χιονίδης 1977, σελ.9.
  9. ↑ Για τη στρατιωτική αυτή δράση των κλεφτών στα παράλια των βορείου Αιγαίου γράφει αναλυτικά ο Βακαλόπουλος 1969, σελ. 523-535.
  10. ↑ Γαζής 1971, σελ.87. Κρέμος 1884, σελ.191 και Ι. Πετρώφ στο: Χιονίδης 1977, 9.
  11. ↑ Κρέμος 1884, 191. Ι. Πετρώφ στο: Χιονίδης 1977, 9-10
  12. ↑ Για την πολεμική δράση του Γεωργίου Λιόλιου κατά την επανάσταση βλ. Κρέμος 1884, σελ.191 και Χιονίδης 1977, 6-7.
  13. ↑ Για τη στενή συνεργασία του Λιόλιου με τον Α. Καρατάσο ο Γαζής 1971, 87, σχολιάζει: «την σχέσιν όμως την είχε με τον Καρατάσιον ως συναρματολός και δια τούτο εις όλον τον Αγώνα συνηγωνίζετο και συνέζη με τον Καρατάσιον ως πολλά ηγαπημένος και φιλιωμένος μετ’ αυτού».
  14. ↑ Χιονίδης 1977, σελ. 5-6
  15. ↑ Κασομούλης 1942, σελ.210.
  16. ↑ [Μνημεία της Ελληνικής Ιστορίας, τ. 5ος, Ιστορικόν Αρχείον Αλεξάνδρου Μαυροκορδάτου, τ.ΙΙΙ, Αθήνα 1968, σελ.464-465 αρ.785 (α.μ.590) και σελ.476-477 αρ.794 (α.μ.599).
  17. ↑ Χιονίδης 1977, σελ.6.
  18. ↑ Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τ.18. Αθήνα 2000, σελ.155 αρ.10.
  19. ↑ Χιονίδης 1977, 11.
  20. ↑ ΓΑΚ, Αρχείο Γενικού Φροντιστηρίου (επί Ι. Καποδίστρια, 18280-1829) Φάκελος 64 λήψη 461 (Αρχειομνήμων).
  21. ↑ Ι. Πετρώφ στο: Χιονίδης 1977, σελ.10.
  22. ↑ Γαζής, 1971, σελ. 87
  23. ↑ Ι. Πετρώφ στο: Χιονίδης, 1977, σελ. 9-11


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Λιόλιος_Ξηρολειβαδίτης&oldid=10116980"