Κρίση του Οκτωβρίου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κινήσεις στρατευμάτων σε κατοικημένη περιοχή του Κεμπέκ.

Η Κρίση του Οκτωβρίου (αγγλικά: October Crisis, γαλλικά: La crise d' octobre) ήταν μια σειρά γεγονότων που συνέβησαν τον Οκτώβριο του 1970 στον Καναδά και πυροδοτήθηκαν από δύο απαγωγές κυβερνητικών αξιωματούχων. Υπεύθυνα για τις απαγωγές ήταν μέλη της οργάνωσης Απελευθερωτικό Μέτωπο του Κεμπέκ (Front de Libération du Québec - FLQ) και τα γεγονότα που ακολούθησαν σημειώθηκαν κυρίως στη Μητροπολιτική περιοχή του Μόντρεαλ.

Οι περιστάσεις τελικά οδήγησαν στην μοναδική εν καιρώ ειρήνης εφαρμογή του “Νόμου περί Πολεμικών Μέτρων” (War Measures Act) στην ιστορία του Καναδά, από τον Γενικό Κυβερνήτη της Χώρας Roland Michener, μετά από εντολή του πρωθυπουργού Πιέρ Τρυντώ (Pierre Trudeau), αφού αυτό είχε ζητηθεί από τον πρωθυπουργό του Κεμπέκ, Ρομπέρ Μπουρασσά (Robert Bourassa) και από το Δήμαρχο του Μόντρεαλ, Ζαν Ντραπώ (Jean Drapeau).

Η επιβολή των Πολεμικών Μέτρων έλαβε χώρα ταυτόχρονα με την ευρεία ανάπτυξη καναδικών στρατευμάτων σε όλο το Κεμπέκ και στην Οτάβα, κατ' εφαρμογή άλλης νομοθεσίας, δίνοντας την εντύπωση ότι είχε επιβληθεί στρατιωτικός νόμος, αν και ο στρατός παρέμεινε σε ρόλο υποστηρικτικό των πολιτικών αρχών του Κεμπέκ. Η αστυνομία εξοπλίστηκε επίσης με εκτεταμένες εξουσίες και προχώρησε σε συλλήψεις και προσωρινές κρατήσεις, χωρίς εγγύηση, 497 ατόμων, σε 62 μόνο εκ των οποίων αργότερα απαγγέλθηκαν κατηγορίες.

Κατά το χρόνο των γεγονότων, οι δημοσκοπήσεις σε όλον τον Καναδά (συμπεριλαμβανομένης της περιοχής του Κεμπέκ) έδειχναν ευρεία υποστήριξη για τη χρήση του νόμου περί Πολεμικών Μέτρων.[1] Η επιβολή των μέτρων αυτών, ωστόσο, επικρίθηκε εκείνη την εποχή αλλά και στη συνέχεια από πολλούς επιφανείς ηγέτες, συμπεριλαμβανομένων των René Lévesque, Robert Stanfield[2] και Tommy Douglas,[3] οι οποίοι πίστευαν ότι τα μέτρα ήταν υπερβολικά και το προηγούμενο που καθιερωνόταν ως προς την αναστολή των πολιτικών ελευθεριών επικίνδυνο. Η κριτική αυτή ενισχύεται από στοιχεία που αποδεικνύουν ότι αξιωματούχοι της αστυνομίας καταχράστηκαν τις εξουσίες τους και έθεσαν υπό κράτηση, χωρίς αιτία, εξέχοντες καλλιτέχνες και διανοούμενους που συνδέονταν με το κίνημα της ανεξαρτησίας του Κεμπέκ.[4]

Τα γεγονότα του Οκτωβρίου του 1970 ενίσχυσαν την υποστήριξη κατά της χρήσης βίας στο πλαίσιο των προσπαθειών για ανεξαρτησία του Κεμπέκ και διοχέτευσαν το κίνημα αυτό προς τη χρήση πολιτικών μέσων για την επίτευξη μεγαλύτερης αυτονομίας και ανεξαρτησίας,[5] συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης του φιλοανεξάρτητου Κόμματος Québécois (Parti Québécois), το οποίο κατάφερε στη συνέχεια να κερδίσει την άνοδό του στην επαρχιακή κυβέρνηση, το 1976.


Ιστορικό πλαίσιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το 1963 έως το 1970 το εθνικιστικό Απελευθερωτικό Μέτωπο του Κεμπέκ είχε πυροδοτήσει πάνω από 95 βόμβες.[6] Συνήθεις στόχοι ήταν γραμματοκιβώτια, ιδιαίτερα στην εύπορη και βασικά αγγλόφωνη πόλη Westmount. Η μεγαλύτερη, ωστόσο, βομβιστική επίθεση ήταν αυτή κατά του Χρηματιστηρίου του Μόντρεαλ στις 13 Φεβρουαρίου 1969, η οποία προκάλεσε εκτεταμένες υλικές ζημιές, αλλά και τον τραυματισμό 27 ατόμων. Άλλοι στόχοι περιελάμβαναν το Δημαρχείο του Μόντρεαλ, τα γραφεία κατάταξης στην Βασιλική Έφιππη Καναδική Αστυνομία, σιδηροδρομικές γραμμές, καθώς και εγκαταστάσεις του στρατού. Μέλη του Μετώπου, σε κινήσεις στρατηγικής, είχαν κλέψει αρκετούς τόνους δυναμίτη από στρατιωτικές και βιομηχανικές εγκαταστάσεις, και, καθώς χρηματοδοτούσαν τις επιχειρήσεις τους με χρήματα από ληστείες τραπεζών, εξέφραζαν απειλές για νέες επιθέσεις, μέσω του επίσημου οργάνου επικοινωνίας τους, γνωστό ως "ο Σύνδεσμος" (La Cognée).

Μέχρι το 1970, 23 μέλη του Μετώπου ήταν στη φυλακή, μεταξύ των οποίων τέσσερα μέλη καταδικασμένα για ανθρωποκτονίες. Στις 26 Φεβρουαρίου 1970 συνελήφθησαν δύο άντρες σε ένα κλειστό ημιφορτηγό στο Μόντρεαλ, ένας από τους οποίους ήταν ο Jacques Lanctôt. Στην κατοχή τους βρέθηκαν μια κοντόκανη καραμπίνα και μια προκήρυξη που ανήγγειλε την απαγωγή του ισραηλινού προξένου. Τον Ιούνιο η αστυνομία διεξήγαγε κατ' οίκον έρευνα σε σπίτι της μικρής κοινότητας Prévost, βόρεια του Μόντρεαλ, στα Λαυρεντιανά Όρη, όπου βρήκε πυροβόλα όπλα, πυρομαχικά, 140 κιλά δυναμίτη, πυροκροτητές, καθώς και προσχέδιο σημειώματος για λύτρα που θα χρησιμοποιείτο στην απαγωγή του προξένου των Ηνωμένων Πολιτειών.[7]

Χρονολογικός πίνακας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένα γραμματοκιβώτιο στο Μόντρεαλ με γκραφίτι που γράφει FLQ oui (ΑΜΚ ναι) τον Ιούλιο του 1975. Το ΑΜΚ έκανε αρκετές βομβιστικές επιθέσεις κατά τις οποίες ανατινάχτηκαν γραμματοκιβώτια, που έφεραν το εθνόσημο των Καναδικών Ενόπλων Δυνάμεων.
  • 5 Οκτωβρίου: Μόντρεαλ, Κεμπέκ: Δύο μέλη του “Πυρήνα Απελευθέρωσης” του ΑΜΚ απαγάγουν τον Βρετανό Εμπορικό Ακόλουθο James Cross από το σπίτι του. Οι απαγωγείς δρουν μεταμφιεσμένοι σαν διανομείς που υποτίθεται ότι θέλουν να του παραδώσουν ένα πακέτο για τα - πρόσφατα τότε - γενέθλιά του. Μόλις η υπηρέτρια τούς αφήνει να μπουν στο σπίτι, αυτοί εμφανίζουν ένα τυφέκιο και ένα περίστροφο και απαγάγουν τον Cross. Ακολουθεί ένα ανακοινωθέν προς τις αρχές που περιέχει αιτήματα των απαγωγέων, τα οποία περιλαμβάνουν την ανταλλαγή του Cross με “πολιτικούς κρατούμενους”, καταδικασμένα ή προσωρινά κρατούμενα μέλη του ΑΜΚ, και την αναπαραγωγή του μανιφέστου του ΑΜΚ από την κρατική Καναδική Τηλεόραση (CBC). Οι όροι του σημειώματος για λύτρα είναι ίδιοι με εκείνους που βρέθηκαν τον Ιούνιο για τη σχεδιαζόμενη απαγωγή του προξένου των ΗΠΑ. Αυτή τη χρονική στιγμή, ωστόσο, η αστυνομία δεν συνδέει τα δύο περιστατικά.
  • 8 Οκτωβρίου: Μετάδοση του μανιφέστου του ΑΜΚ σε όλα τα γαλλικά και αγγλόφωνα μέσα ενημέρωσης του Κεμπέκ.
  • 10 Οκτωβρίου: Μόντρεαλ , Κεμπέκ: Μέλη του πυρήνα Chenier προσεγγίζουν το σπίτι του Υπουργού Εργασίας της επαρχίας του Κεμπέκ, Pierre Laporte, ενώ αυτός παίζει ποδόσφαιρο με τον ανιψιό του στην αυλή και τον απαγάγουν.
  • 11 Οκτωβρίου: Το CBC μεταδίδει το περιεχόμενο μιας επιστολής του Pierre Laporte, γραμμένης στην αιχμαλωσία, που απευθύνεται προς τον πρωθυπουργό του Κεμπέκ, Robert Bourassa.[8]
  • 12 Οκτωβρίου: Ανατίθεται στον Καναδικό στρατό να περιπολεί στην περιοχή της Οτάβα, κατόπιν αιτήματος της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.[9] Ο δικηγόρος Robert Lemieux ορίζεται από το ΑΜΚ να διαπραγματευτεί την απελευθέρωση των James Cross και Pierre Laporte. Η κυβέρνηση του Κεμπέκ ορίζει για τον σκοπό αυτό τον Robert Demers.[10]
  • 13 Οκτωβρίου: Ο πρωθυπουργός Trudeau παραχωρεί συνέντευξη στο CBC αναφορικά με την στρατιωτική παρουσία.[11] Σε μια συνέντευξη που εξελίσσεται μαχητική, ο Trudeau ρωτά τον δημοσιογράφο τι θα έκανε στη θέση του. Όταν ερωτάται πόσο μακριά θα το τραβήξει, ο Trudeau απαντά “απλά κοίτα με”.
  • 14 Οκτωβρίου: Δεκαέξι προσωπικότητες του Κεμπέκ, συμπεριλαμβανομένων των René Lévesque και Claude Ryan, καλούν για διαπραγμάτευση προς “ανταλλαγή των δυο ομήρων με τους πολιτικούς κρατούμενους”. Ο δικηγόρος του ΑΜΚ Robert Lemieux προτρέπει τους φοιτητές του Πανεπιστημίου του Μόντρεαλ (Université de Montréal) να μποϊκοτάρουν τα μαθήματά τους ως ένδειξη υποστήριξης στο ΑΜΚ.
  • 15 Οκτωβρίου: Πόλη του Κεμπέκ: ​​Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δικηγόρων Lemieux και Demers τερματίζονται.[12] Η κυβέρνηση του Κεμπέκ, αποκλειστικά υπεύθυνη για το νόμο και την τάξη, ζητεί επισήμως την παρέμβαση του καναδικού στρατού στην "ενίσχυση της πολιτικής δύναμης", όπως είναι το αποκλειστικό δικαίωμά της στο πλαίσιο του νόμου περί εθνικής άμυνας. Και τα τρία κόμματα της αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένου του Parti Québécois, υποστηρίζουν την απόφαση με ψήφισμά τους στην Εθνοσυνέλευση. Την ίδια ημέρα, δίνεται βήμα σε αυτονομιστικές ομάδες να μιλήσουν στο Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ. Ο Robert Lemieux διοργανώνει συλλαλητήριο 3.000 σπουδαστών στο Paul Sauvé Arena για να δείξει την υποστήριξη προς το ΑΜΚ. Ο ηγέτης των εργατικών Michel Chartrand δηλώνει ότι η λαϊκή υποστήριξη για το ΑΜΚ αυξάνεται[8] και ότι "πρόκειται να κερδίσουμε, επειδή υπάρχουν περισσότερα αγόρια έτοιμα να πυροβολήσουν τα μέλη του Κοινοβουλίου από ό,τι υπάρχουν αστυνομικοί".[13] Η συγκέντρωση τρομάζει πολλούς Καναδούς, οι οποίοι το βλέπουν ως ένα πιθανή προοίμιο μιας ολοκληρωτικής εξέγερσης στο Κεμπέκ.
  • 16 Οκτωβρίου: Ο πρωθυπουργός Bourassa ζητεί επίσημα από την κυβέρνηση του Καναδά να χορηγήσει στη κυβέρνηση του Κεμπέκ “έκτακτες εξουσίες” που θα της επιτρέψουν να "συλλαμβάνει και να θέτει υπό κράτηση" άτομα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την εφαρμογή του νόμου περί Πολεμικών Μέτρων, επιτρέποντας την αναστολή του habeas corpus, δίνοντας ευρείες εξουσίες σύλληψης στην αστυνομία. Η πόλη του Μόντρεαλ είχε ήδη υποβάλει ένα τέτοιο αίτημα την προηγούμενη ημέρα. Τα μέτρα αυτά τίθενται σε ισχύ στις 4:00 π.μ. Ο πρωθυπουργός Πιέρ Έλιοτ Τρυντώ απευθύνει διάγγελμα ανακοινώνοντας την εφαρμογή του νόμου περί Πολεμικών Μέτρων.
  • 17 Οκτωβρίου: Μόντρεαλ, Κεμπέκ: Ο πυρήνας Chenier του ΑΜΚ ανακοινώνει ότι ο όμηρος Pierre Laporte έχει εκτελεστεί. Είχε στραγγαλιστεί, το πτώμα του τοποθετήθηκε στο πορτ-μπαγκάζ ενός αυτοκινήτου και εγκαταλείφθηκε στο δάσος κοντά στο αεροδρόμιο του Saint-Hubert, λίγα χιλιόμετρα από το Μόντρεαλ. Σε ένα ανακοινωθέν προς την αστυνομία, με το οποίο ενημερώνουν ότι ο Pierre Laporte έχει εκτελεστεί, αναφέρονται σε αυτόν χλευαστικά ως “υπουργός ανεργίας και αφομοίωσης" . Σε ένα άλλο ανακοινωθέν που εκδόθηκε από τον “Πυρήνα Απελευθέρωσης", ο οποίος κρατούσε τον απαχθέντα James Cross, οι απαγωγείς του δηλώνουν ότι αναστέλλουν επ' αόριστον τη θανατική ποινή του, ότι δεν θα τον αφήσουν ελεύθερο μέχρι να ικανοποιηθούν τα αιτήματά τους, και ότι θα εκτελεστεί αν η “φασιστική αστυνομία” τούς ανακαλύψει και προσπαθήσει να επέμβει. Τα αιτήματά τους είναι: 1) Η δημοσίευση του Μανιφέστου του ΑΜΚ. 2) Η απελευθέρωση 23 πολιτικών κρατουμένων. 3) Ένα αεροπλάνο για να τους μεταφέρει είτε στην Κούβα είτε στην Αλγερία (δύο χώρες με τις οποίες αισθάνονταν μια ισχυρή σύνδεση λόγω του αγώνα τους ενάντια στην αποικιοκρατία και τον ιμπεριαλισμό). 4) Η επαναπρόσληψη των "παιδιών του Lapalme". 5) “Εθελοντικός φόρος” (λύτρα) 500.000 δολαρίων, τοποθετημένα στο αεροπλάνο πριν από την αναχώρηση. 6)Το όνομα του πληροφοριοδότη ο οποίος είχε “πουλήσει” τους ακτιβιστές του ΑΜΚ νωρίτερα μέσα στο έτος.[14] Σε μια από τις αμφιλεγόμενες πτυχές της υπόθεσης, οι εκθέσεις της αστυνομίας που παρέμειναν αδημοσίευτες έως το 2010, αναφέρουν ότι ο Pierre Laporte σκοτώθηκε κατά λάθος, κατά τη διάρκεια συμπλοκής. Στη συνέχεια, το ΑΜΚ θέλησε να χρησιμοποιήσει τον θάνατό του προς όφελός του, πείθοντας την κυβέρνηση ότι θα πρέπει να λάβουν την οργάνωση σοβαρά υπόψη.[15]
  • 18 Οκτωβρίου: Καταγγέλλοντας τις πράξεις “ανατροπής και τρομοκρατίας - τα οποία αμφότερα είναι τόσο τραγικά αντίθετα προς το συμφέρον του λαού μας”, ο αρθρογράφος, πολιτικός και μελλοντικός πρωθυπουργός του Κεμπέκ René Lévesque επικρίνει την επιβολή των Πολεμικών Μέτρων: “Μέχρι να λάβουμε αποδείξεις (σχετικά με το μέγεθος του επαναστατικού στρατού) για το αντίθετο, θα πιστεύουμε ότι εμπλέκεται μια τόσο ισχνή, αριθμητικά ασήμαντη φράξια, που η εσπευσμένη επιβολή των Πολεμικών Μέτρων ήταν μια αντίδραση πανικού και εντελώς υπερβολική, ειδικά έχοντας υπόψη τον δυσανάλογο χρόνο κατά τον οποίο θέλουν να διατηρήσουν το καθεστώς αυτό”.[16]
  • 6 Νοέμβρη: Αστυνομική επιχείρηση σε κρησφύγετο του πυρήνα Chenier του ΑΜΚ. Παρά το γεγονός ότι τρία μέλη διαφεύγουν από την επέμβαση, συλλαμβάνεται ο Bernard Lortie και κατηγορείται για την απαγωγή και τη δολοφονία του Pierre Laporte.
  • 4 Δεκέμβρη: Μόντρεαλ, Κεμπέκ: Αφού κρατήθηκαν όμηροι για 62 ημέρες, ο απαχθείς Βρετανός εμπορικός ακόλουθος James Cross απελευθερώνεται από τον Πυρήνα Απελευθέρωσης του ΑΜΚ μετά από διαπραγματεύσεις μεταξύ των δικηγόρων Bernard Mergler και Robert Demers.[12][17] Ταυτόχρονα, στους πέντε γνωστούς απαγωγείς Marc Carbonneau, Yves Langlois, Jacques Lanctôt, Jacques Cossette - Trudel και τη σύζυγό του, Louise Lanctôt επιτρέπεται από την κυβέρνηση του Καναδά η ασφαλής διέλευση στην Κούβα, μετά την έγκριση του Φιντέλ Κάστρο. Τους μεταφέρει αεροπορικώς ένα αεροσκάφος της Καναδικής Αεροπορίας. Ο Jacques Lanctôt είναι ο ίδιος άνθρωπος που, νωρίτερα το 1970, είχε συλληφθεί και στη συνέχεια αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση για την απόπειρα απαγωγής του Ισραηλινού προξένου.
  • 23 Δεκεμβρίου: Ο Πρωθυπουργός Pierre Trudeau ανακοινώνει ότι όλα τα στρατεύματα που σταθμεύουν στο Κεμπέκ θα αποσυρθούν την 5η Ιανουαρίου 1971.
  • 28 Δεκεμβρίου: Saint-Luc, Κεμπέκ: Τα τρία μέλη του πυρήνα Chenier που παραμένουν ασύλληπτα, οι Paul Rose, Jacques Rose, και Francis Simard, ανακαλύπτονται να κρύβονται σε μια σήραγγα 6 μέτρων σε μια αγροτική κοινότητα και συλλαμβάνονται. Αργότερα θα τους απαγγελθούν κατηγορίες για την απαγωγή και δολοφονία του Pierre Laporte.

Επιβολή πολεμικών μέτρων και εμπλοκή του στρατού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ελικόπτερο και άνδρας των καναδικών Ενόπλων Δυνάμεων στο κέντρο του Μόντρεαλ.

Όταν ο δημοσιογράφος του CBC, Tim Ralfe ρώτησε τον Trudeau πόσο μακριά ήταν πρόθυμος να πάει για να σταματήσει το ΑΜΚ, αυτός απάντησε: "Απλά δείτε με". Τρεις ημέρες αργότερα, στις 16 Οκτωβρίου, το Υπουργικό Συμβούλιο υπό την προεδρία του ζήτησε από το Γενικό Κυβερνήτη να εφαρμόσει το νόμο περί Πολεμικών Μέτρων, κατόπιν αιτήματος του Πρωθυπουργού του Κεμπέκ, Robert Bourassa και του Δημάρχου του Μόντρεαλ, Jean Drapeau.[18] Οι διατάξεις τέθηκαν σε ισχύ στις 4:00 π.μ. Ο νόμος περί Πολεμικών Μέτρων έδωσε στην αστυνομία τη δυνατότητα να συλλαμβάνει χωρίς ένταλμα, κάτι που οδήγησε σε 497 συλλήψεις, προσώπων για τα οποία υπήρχαν υποψίες συμμετοχής στο ΑΜΚ ή ότι ήταν “συμπαθούντες”.

Ο νόμος επιβλήθηκε μετά τη διακοπή των διαπραγματεύσεων με το ΑΜΚ, εν αναμονή κλιμάκωσης του τρομοκρατικού σχεδιασμού του. Κατά τη δεδομένη χρονική στιγμή, οι δημοσκοπήσεις στο Κεμπέκ και στον υπόλοιπο Καναδά έδειξαν συντριπτική υποστήριξη για τα Πολεμικά Μέτρα.[19]

[20] Σε μια δημοσκόπηση του Δεκεμβρίου του 1970 διαπιστώθηκε ότι το 89% των αγγλόφωνων και το 86% των γαλλόφωνων Καναδών υποστήριξαν την εφαρμογή του νόμου. Τα αντίστοιχα ποσοστά αποδοκιμασίας ήταν 6% και 9% και οι υπόλοιποι αναποφάσιστοι.[21]Έκτοτε, ωστόσο, η εφαρμογή των Πολεμικών Μέτρων από την κυβέρνηση εν καιρώ ειρήνης έχει αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης στον Καναδά, καθώς έδωσε την αστυνομία σαρωτικές εξουσίες σύλληψης και κράτησης.

Ταυτοχρόνως, κατ’ εφαρμογή διατάξεων ανεξάρτητων από το νόμο περί Πολεμικών Μέτρων και πολύ πιο συχνά χρησιμοποιούμενων, ο Γενικός Εισαγγελέας του Κεμπέκ έδωσε εντολή στον Αρχηγό του Επιτελείου Άμυνας (Chief of the Defence Staff) για την ανάπτυξη του στρατού, σύμφωνα με το νόμο περί Εθνικής Άμυνας. Στρατεύματα από βάσεις στο Κεμπέκ και άλλα μέρη της χώρας κινήθηκαν, υπό τη διεύθυνση της Sûreté du Québec (επαρχιακής αστυνομίας του Κεμπέκ), αναλαμβάνοντας θέσεις για φύλαξη στόχων, τόσο άψυχων όσο και έμψυχων. Αυτό απελευθέρωσε αστυνομικές δυνάμεις ώστε να διεξάγουν πιο δυναμικές επιχειρήσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης.

Έξω από το Κεμπέκ, κυρίως στην περιοχή της Οτάβας, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση ανέπτυξε στρατεύματα για τη φύλαξη των ομοσπονδιακών γραφείων και των εργαζομένων σε αυτά. Ο συνδυασμός των αυξημένων δυνατοτήτων για συλλήψεις από τα Πολεμικά Μέτρα και η ανάπτυξη του στρατού από την κυβέρνηση του Κεμπέκ, έδωσε ευρέως την εντύπωση ότι είχε επιβληθεί στρατιωτικός νόμος. Μια σημαντική διαφορά, ωστόσο, είναι ότι ο στρατός παρέμεινε σε υποστηρικτικό ρόλο προς τις πολιτικές αρχές (στην περίπτωση αυτή, τις αρχές του Κεμπέκ) και δεν απέκτησε δικαιοδοτικό ρόλο. Τόσο η κριτική προς την κυβέρνηση και την εφαρμογή του νόμου περί Πολεμικών Μέτρων όσο και οι δραστηριότητες του Parti Québécois δεν περιορίστηκαν.[18] Παρ' όλα αυτά, το θέαμα των αρμάτων μάχης στο γρασίδι του ομοσπονδιακού κοινοβουλίου ήταν ανησυχητικό για πολλούς Καναδούς. Επιπλέον, η αστυνομία έκανε μερικές φορές κατάχρηση των αρμοδιοτήτων τους και επέβαλε κράτηση χωρίς αιτία σε εξέχοντες καλλιτέχνες και διανοούμενους που συνδέονταν με το κίνημα της ανεξαρτησίας.

Η κρίση του Οκτωβρίου ήταν η μόνη περίπτωση κατά την οποία ο εφαρμόστηκε ο Νόμος περί Πολεμικών Μέτρων σε καιρό ειρήνης. Το ΑΜΚ κηρύχθηκε παράνομη ένωση, που σημαίνει ότι, σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου, ο στρατός είχε πλήρη εξουσία για σύλληψη, ανάκριση και κράτηση όποιου θεωρούσε ότι συνδεόταν με το ΑΜΚ, κάτι που συνεπαγόταν σημαντικές κυρώσεις: “Όποιος ήταν μέλος σε αυτή την ομάδα, ενήργησε ή την υποστήριξε με κάποιο τρόπο τιμωρείται με ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα πέντε έτη. Όποιος συλλαμβάνεται για τέτοιο σκοπό [ενν. για την απαγγελία τέτοιων κατηγοριών] μπορεί να κρατηθεί χωρίς δυνατότητα χορήγησης εγγύησης μέχρι ενενήντα ημέρες. Η αστυνομία και ο στρατός διεξήγαγαν 3.000 έρευνες και 497 άτομα συνελήφθησαν.[22] Παράλληλα, τα Πολεμικά Μέτρα σήμαιναν αναστολή και περιορισμό πολλών από τα ανθρώπινα δικαιώματα αυτών που κρατούνταν. Για παράδειγμα “Όσοι συλλαμβάνονται στο πλαίσιο του νόμου στερούνται τις δικονομικές εγγυήσεις και το Habeas corpus (δικαίωμα του ατόμου να κρίνεται δικαστικά η νομιμότητα της κράτησής του). Η εισαγγελία θα μπορούσε να έχει υπό κράτηση έναν ύποπτο για επτά ημέρες πριν απαγγείλει κατηγορίες. Εξάλλου, ο γενικός εισαγγελέας μπορούσε να διατάξει, πριν παρέλθουν οι επτά ημέρες, να κρατηθεί ο κατηγορούμενος για χρονικό διάστημα έως 21 ημερών. Οι κρατούμενοι δεν είχαν το δικαίωμα να συμβουλευτούν δικηγόρο και πολλοί κρατούνταν σε απομόνωση”.[23]

Υπήρξαν περιπτώσεις, λίγες ωστόσο, ανθρώπων που δικαιολογημένα ενοχλήθηκαν από τον τρόπο που έγινε η ανάκρισή τους. Παρ’ όλα αυτά, η πλειοψηφία όσων εξετάστηκαν διατύπωσε ολιγάριθμες διαμαρτυρίες και αρκετοί σημείωσαν την ευγενική φύση των ανακρίσεων και των ερευνών.[18] Επιπλέον, ο Συνήγορος του Πολίτη (Ombudsman) του Κεμπέκ, Louis Marceau, έδωσε εντολή να εξετάζονται οι καταγγελίες των κρατουμένων και η κυβέρνηση Κεμπέκ συμφώνησε να καταβάλει αποζημίωση σε οποιοδήποτε πρόσωπο συνελήφθη αδικαιολόγητα. Στις 3 Φεβρουαρίου 1971, ο John Turner, υπουργός Δικαιοσύνης του Καναδά, ανέφερε ότι 497 άτομα συνελήφθησαν στο πλαίσιο των Πολεμικών Μέτρων, εκ των οποίων 435 είχαν ήδη αφεθεί ελεύθεροι. Στους υπόλοιπους 62 απαγγέλθηκαν κατηγορίες, εκ των οποίων σε 32 για εγκλήματα αρκετής σοβαρότητας ώστε να κρατηθούν από δικαστή Δικαστηρίου του Κεμπέκ χωρίς τη δυνατότητα παροχής εγγύησης.

Επακόλουθα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Pierre Laporte βρέθηκε τελικά δολοφονημένος από τους απαγωγείς του, ενώ ο James Cross απελευθερώθηκε μετά από 60 ημέρες, ως αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων με τους απαγωγείς οι οποίοι προτίμησαν την εξορία στην Κούβα παρά να δικαστούν στο Κεμπέκ. Τα μέλη του πυρήνα που ευθυνόταν για το θάνατο του Laporte συνελήφθησαν μετά την επιστροφή τους και τους απαγγέλθηκαν κατηγορίες για απαγωγή και ανθρωποκτονία.

Ο χειρισμός του περιστατικού από τις ομοσπονδιακές και επαρχιακές κυβερνήσεις εξακολουθεί και σήμερα να πυροδοτεί διαμάχη. Ήταν η μοναδική φορά που εφαρμόστηκε ο νόμος περί Πολεμικών Μέτρων σε καιρό ειρήνης στον Καναδά.[24] Κάποιοι επικριτές (κυρίως ο Tommy Douglas και ορισμένα μέλη του Νέου Δημοκρατικού Κόμματος [New Democratic Party])[25]) πίστευαν ότι ο Trudeau αντέδρασε υπερβολικά με την εφαρμογή του νόμου και την αναστολή των πολιτικών ελευθεριών και ότι το προηγούμενο που δημιουργήθηκε από το περιστατικό αυτό ήταν επικίνδυνο. Ο ομοσπονδιακός ηγέτης των Προοδευτικών Συντηρητικών Robert Stanfield αρχικά υποστήριξε τις δράσεις του Trudeau, αλλά αργότερα το μετάνιωσε.[26] Το μέγεθος της οργάνωσης ΑΜΚ και ο αριθμός των υποστηρικτών του στη κοινή γνώμη δεν ήταν γνωστά. Ωστόσο, στο μανιφέστο του, το ΑΜΚ δήλωσε: "Κατά το επόμενο έτος ο (πρωθυπουργός του Κεμπέκ Robert) Bourassa θα πρέπει να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα: 100.000 επαναστάτες εργάτες, ένοπλοι και οργανωμένοι". Με δεδομένη αυτήν τη δήλωση, σε συνδυασμό με επτά χρόνια βομβιστικών ενεργειών και τη φρασεολογία των ανακοινωθέντων τους καθ' όλην εκείνη την περίοδο, με τα οποία προσπάθησαν να παρουσιάσουν μια εικόνα ενός ισχυρού οργανισμού που εξαπλώνεται κρυφά σε όλους τους τομείς της κοινωνίας, οι αρχές ανέλαβαν σημαντική δράση.

Πράγματι, τα γεγονότα του Οκτωβρίου του 1970 παγίωσαν μια μείωση της υποστήριξης προς τη βίαιη πλευρά του αυτονομιστικού κινήματος του Κεμπέκ η οποία υποστήριξη είχε αυξηθεί κατά τη διάρκεια των προηγούμενων δέκα περίπου χρόνων[5] και μεγένθυναν τη στήριξη πολιτικών μέσων για την επίτευξη της ανεξαρτησίας, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης του αυτονομιστικού Parti Québécois, το οποίο το 1976 κέρδισε την εξουσία σε επαρχιακό επίπεδο. Μετά την ήττα της Συμφωνίας της Meech Lake, με την οποία επιδιωκόταν η αναθεώρηση του Συντάγματος του Καναδά με την εφαρμογή του Αναθεωρητικού Νόμου του 1982, χωρίς επικύρωση από το Κεμπέκ, δημιουργήθηκε σε ομοσπονδιακό επίπεδο ένα ακόμα πολιτικό κόμμα υπέρ της ανεξαρτησίας, το Bloc Québécois.

Το 1988 ο νόμος περί Πολεμικών Μέτρων αντικαταστάθηκε από το Νόμο Έκτακτης Ανάγκης και το νόμο περί Ετοιμότητας για Έκτακτες Καταστάσεις.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Chronology of the October Crisis, 1970, and its Aftermath – Quebec History». Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2008. 
  2. «Remembering Robert Stanfield» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Απριλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2008. 
  3. «Top Ten Greatest Canadians – Tommy Douglas». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-04-25. https://web.archive.org/web/20080425041156/http://www.cbc.ca/greatest/top_ten/nominee/douglas-tommy-know.html. Ανακτήθηκε στις 2008-04-13. 
  4. «Socialist History Project – Socialists and the October Crisis, Part 2». Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2008. 
  5. 5,0 5,1 Fournier, Louis. FLQ: Anatomy of an Underground Movement, pg. 256
  6. «The Globe and Mail: Series – Pierre Elliott Trudeau 1919–2000». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-01-18. https://web.archive.org/web/20080118071232/http://www.theglobeandmail.com/series/trudeau/jgray2_sep30.html. Ανακτήθηκε στις 2008-04-20. «Seven people had died and dozens had been injured. In retrospect, it seems impossible, but one bomb was planted somewhere in Quebec every 10 days.» 
  7. «Chronology of the October Crisis, 1970, and its Aftermath – Quebec History». .marianopolis.edu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Φεβρουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2011. 
  8. 8,0 8,1 Canada since 1945: power, politics ... - Google Books. Books.google.ca. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2011. 
  9. Appendix D of “The October Crisis, 1970: An Insiders View”, by Prof. William Tetley. http://www.mcgill.ca/maritimelaw/crisis/ Αρχειοθετήθηκε 2009-06-29 στο Wayback Machine.
  10. Tetley, William. The October Crisis, 1970 : An Insider View, pg 202. Demers, Robert. "Memories of October 70 (2010)" https://sites.google.com/site/octobercrisis70/ Αρχειοθετήθηκε 2020-10-21 στο Wayback Machine.
  11. «The October Crisis: Civil Liberties Suspended | CBC Archives». Archives.cbc.ca. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2011. 
  12. 12,0 12,1 Demers, Robert. "Memories of October 70 (2010)" https://sites.google.com/site/octobercrisis70/ Αρχειοθετήθηκε 2020-10-21 στο Wayback Machine.
  13. «The Globe and Mail: Series – Pierre Elliott Trudeau 1919–2000». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-01-18. https://web.archive.org/web/20080118071232/http://www.theglobeandmail.com/series/trudeau/jgray2_sep30.html. Ανακτήθηκε στις 2008-04-13. 
  14. FLQ: The Anatomy of an Underground Movement
  15. «Révélations sur la mort de Pierre Laporte» (στα French). Radio Canada. September 24, 2010. http://www.radio-canada.ca/nouvelles/Politique/2010/09/23/006-flq-mort-laporte.shtml. Ανακτήθηκε στις March 18, 2013. 
  16. «Statement by René Lévesque on the War Measures Act - Quebec History». Faculty.marianopolis.edu. 17 Οκτωβρίου 1970. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2011. 
  17. Montreal Star interview of Bernard Mergler published December 7, 1970 http://www.tou.tv/tout-le-monde-en-parlait/S05E16 Αρχειοθετήθηκε 2013-03-08 στο Wayback Machine. [archive]
  18. 18,0 18,1 18,2 Tetley, William (2007). The October Crisis, 1970: An Insiders View. McGill-Queens University Press. σελίδες 88. 
  19. «Chronology of the October Crisis, 1970, and its Aftermath – Quebec History». Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2008. There was widespread editorial approval of the action taken by the federal government; only Claude Ryan, in Le Devoir, condemned it as did René Lévesque, leader of the Parti Québécois. Polls taken shortly afterwards, showed that there was as much as 92% approval for the action taken by the Federal government. 
  20. «Chronology of the October Crisis, 1970, and its Aftermath – Quebec History». Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2008. In a series of polls conducted over the next few weeks, public support for the course of action undertaken by the Government of Canada continued to be overwhelming (72 to 84% approval rate). In a poll conducted on December 19 by the Canadian Institute of Public Opinion, Canadians indicated that their opinion of Trudeau, Bourassa, Caouette and Robarts, who had all expressed strong support for the War Measures Act, was more favourable than before, while their view of Stanfield and Douglas, who had expressed reservations for the Act, was less favourable than previously. 
  21. Tetley, William. The October Crisis, 1970: An Insider's View, pg. 103.
  22. Tetley, William. «The Importance of the Quebec "October Crisis, 1970" to the "Quiet Revolution" in the Province of Quebec (and the rest of Canada (ROC) as well)». McGill University. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2014. [νεκρός σύνδεσμος]
  23. Clement, Dominique (2008). «The October Crisis of 1970: Human Rights Abuses Under the War Measures Act». The Journal of Canadian Studies 42 (2). http://www.historyofrights.com/PDF/article_JCS.pdf. Ανακτήθηκε στις 25 January 2014. [νεκρός σύνδεσμος]
  24. «Quebec terrorists FLQ kidnapped 2 & began the Oct crisis». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2008. Public opinion polls showed that nearly nine in 10 citizens – both Anglo and French-speaking – supported Trudeau's hardline tactics against the FLQ. 
  25. «Top Ten Greatest Canadians – Tommy Douglas». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-04-25. https://web.archive.org/web/20080425041156/http://www.cbc.ca/greatest/top_ten/nominee/douglas-tommy-know.html. Ανακτήθηκε στις 2008-04-13. «The decision to vote against the motion (which passed with a majority vote) was not viewed favourably; the NDP's approval rating dropped to seven per cent in public opinion polls. Still, Douglas maintained that Trudeau was going too far: "The government, I submit, is using a sledgehammer to crack a peanut."» 
  26. «Remembering Robert Stanfield: A Good-Humoured and Gallant Man» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Απριλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2008. That particular backing [of the War Measures Act] was Stanfield’s only regret in a long political life. He later admitted that he wished he’d joined his lone dissenting colleague, David MacDonald, who voted against the Public Order Temporary Measures Act when it came before the House that November. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Quebec στο Wikimedia Commons