Μετάβαση στο περιεχόμενο

Κομμουνιστικό Κόμμα Πολωνίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κομμουνιστικό Κόμμα Πολωνίας
Komunistyczna Partia Polski
Ίδρυση1918
Διάλυση1939
Συγχώνευση τωνΠολωνικό Σοσιαλιστικό Κόμμα - Αριστερά
Σοσιαλδημοκρατία του Βασιλείου της Πολωνίας και της Λιθουανίας
ΔιάδοχοςΠολωνικό Εργατικό Κόμμα
ΙδεολογίαΚομμουνισμός
Μαρξισμός-Λενινισμός
Πολιτικό φάσμαΑκροαριστερά
Διεθνής προσχώρησηΚομμουνιστική Διεθνής
ΧρώματαΚόκκινο
Πολιτικό σύστημα Πολωνία
Πολιτικά κόμματα
Εκλογές

Το μεσοπολεμικό Κομμουνιστικό Κόμμα Πολωνίας (ΚΚΠ, πολωνικά: Komunistyczna Partia Polski‎‎) ήταν κομμουνιστικό κόμμα που δραστηριοποιήθηκε στην Πολωνία κατά τη διάρκεια της Δεύτερης Πολωνικής Δημοκρατίας. Προέκυψε από μια συγχώνευση του Δεκέμβρη του 1918 της Σοσιαλδημοκρατίας του Βασιλείου της Πολωνίας και της Λιθουανίας (ΣΒΠΛ) και του Πολωνικού Σοσιαλιστικού Κόμματος - Αριστερά (ΠΣΚ - Αριστερά) στο Κομμουνιστικό Εργατικό Κόμμα Πολωνίας (Komunistyczna Partia Robotnicza Polski).[1] Οι κομμουνιστές ήταν μια μικρή δύναμη στην πολωνική πολιτική.[2]

Το Κομμουνιστικό Κόμμα Πολωνίας (μέχρι το 1925 Κομμουνιστικό Εργατικό Κόμμα Πολωνίας) ήταν οργάνωση της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Ακολουθώντας τις ιδέες της Ρόζα Λούξεμπουργκ,[3] ο στόχος του κόμματος ήταν να δημιουργήσει μια Πολωνική Σοσιαλιστική Δημοκρατία, που θα συμπεριληφθεί στη σχεδιαζόμενη Πανευρωπαϊκή Κοινοπολιτεία Σοσιαλιστικών Κρατών. Το κόμμα δεν υποστήριξε τον σχηματισμό της Δεύτερης Πολωνικής Δημοκρατίας το 1918 και υποστήριξε τους Μπολσεβίκους (με επικεφαλής τον Βλαντίμιρ Λένιν) στον Πολωνο-Σοβιετικό Πόλεμο του 1920.[1]

Οι απόψεις που ακολούθησαν και διαδόθηκαν από τους ηγέτες του ΚΚΠ (Μαρία Κοσούτσκα, Άντολφ Βάρσκι, Μαξιμίλιαν Χόρβιτς, Έντβαρντ Προύχνιακ) οδήγησαν στη δύσκολη σχέση του κόμματος με τον Στάλιν.[4] Η Κομμουνιστική Διεθνής (Κομιντέρν) καταδίκασε το ΚΚΠ για την υποστήριξή του στο Πραξικόπημα του Μαΐου του Γιούζεφ Πιουσούτσκι του 1926 (το «λάθος του Μαΐου» του κόμματος).[5] Από το 1933, το ΚΚΠ αντιμετωπιζόταν όλο και περισσότερο με καχυποψία από την Κομιντέρν. Οι κομματικές δομές θεωρήθηκαν ως παραβιασμένες λόγω της διείσδυσης πρακτόρων της πολωνικής στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών. Μερικοί από τους ηγέτες του κόμματος, που κατηγορήθηκαν ψευδώς ότι ήταν τέτοιοι πράκτορες, οι οποίοι εκτελέστηκαν στη συνέχεια στη Σοβιετική Ένωση. Το 1935 και το 1936, το ΚΚΠ ανέλαβε τη δημιουργία ενός ενιαίου μετώπου εργατών και αγροτών στην Πολωνία και στη συνέχεια υποβλήθηκε σε περαιτέρω διώξεις από την Κομιντέρν, η οποία επίσης κατηγόρησε αυθαίρετα τους Πολωνούς κομμουνιστές ότι φιλοξενούσαν στοιχεία τροτσκιστών στις τάξεις τους. Το απόγειο των διώξεων που διεξήχθησαν στη Μόσχα, με στόχο την εξάλειψη των διαφόρων «παρεκκλίσεων» και καταλήγοντας συνήθως σε θανατικές ποινές, έλαβε χώρα το 1937–38, με τις τελευταίες εκτελέσεις να πραγματοποιούνται το 1940.

Τα μέλη του ΚΚΠ διώχθηκαν και συχνά φυλακίστηκαν από το πολωνικό καθεστώς Σανάτσια, το οποίο αποδείχθηκε ότι πιθανότατα έσωσε τις ζωές ορισμένων μελλοντικών Πολωνών κομμουνιστών ηγετών, συμπεριλαμβανομένων των Μπολέσουαφ Μπιέρουτ, Βουαντίσουαφ Γκομούουκα, Άλφρεντ Λάμπε, Έντβαρντ Όχαπ, Στέφαν Γεντριχόφσκι και Αλεξάντερ Ζαβάτσκι (πρώην μέλη του ΚΚΠ που μεταφέρθηκαν κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου από τη Σοβιετική Ένωση στην Πολωνία για συνωμοτική εργασία ήταν οι Μιετσίσουαφ Μότσαρ και Μάριαν Σπιχάλσκι). Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εκκαθάρισης, εβδομήντα μέλη και υποψήφια μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος διέφυγαν ή μεταφέρθηκαν στη Σοβιετική Ένωση και πυροβολήθηκαν εκεί, μαζί με πολλούς άλλους ακτιβιστές (σχεδόν όλοι οι εξέχοντες Πολωνοί κομμουνιστές δολοφονήθηκαν ή στάλθηκαν σε στρατόπεδα εργασίας). Η Κομιντέρν, στην πραγματικότητα υπό τη διεύθυνση του Στάλιν, το 1938 διέλυσε και εκκαθάρισε το κόμμα.[6][7][8][9]

Πολιτικές και θέσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ΚΚΠ καθοδηγήθηκε από τη μαρξιστική ιδεολογία υπό μια αυστηρά ορθόδοξη ερμηνεία. Αντιτάχθηκε στη δημιουργία μιας πολιτικά ανεξάρτητης Πολωνίας. Οι ακτιβιστές του λειτούργησαν ως μέλη του κόμματος και κυβερνητικά στελέχη στη Σοβιετική Ρωσία. Το ΚΚΠ ήταν ενάντια στη μεταρρύθμιση της γης (διανομή ιδιοκτησίας σε ακτήμονες αγρότες). Στόχος του ήταν η οργάνωση της εργατικής τάξης και η ενοποίηση του συνδικαλιστικού κινήματος. Τήρησε τις πολιτικές που καθόρισε η Κομιντέρν στη Μόσχα. Το καθεστώς του ήταν παράνομο, καθώς αρνήθηκε να εγγραφεί ως πολιτικό κόμμα.[10]

Πολωνικό Εργατικό Κόμμα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Φτάνοντας από τη Σοβιετική Ένωση, μια ομάδα Πολωνών κομμουνιστών ρίφθηκε με αλεξίπτωτο στην κατεχόμενη Πολωνία το Δεκέμβριο του 1941. Με την άδεια του Ιωσήφ Στάλιν, τον Ιανουάριο του 1942 ίδρυσαν το Πολωνικό Εργατικό Κόμμα, ένα νέο κομμουνιστικό κόμμα.[11]

Εκλογικά αποτελέσματα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εκλογές Ψήφοι % Έδρες Αλλαγή εδρών
1919 Μποϊκοτάζ
1922 121.448 1.4
2 / 444
Αύξηση 2
1928 217.240 1.9
5 / 444
Αύξηση 3
  1. 1,0 1,1 Αγκνιέσκα Μρόζικ, "Crossing Boundaries: The Case of Wanda Wasilewska and Polish Communism", Aspasia, Berghahn Journals, 1 Μαρτίου 2017, σελ. 42. Crossing Boundaries
  2. Watt, Bitter Glory (1979), σελ. 82.
  3. Άντζεϊ Βέρμπλαν, Szkice i polemiki [Σκίτσα και πολεμικές], σελ. 160–164. Εκδόθηκε το 1970 από το Książka i Wiedza, Βαρσοβία.
  4. Ντουρατσίνσκι, Εουγκένιους (2012). Stalin. Twórca i dyktator supermocarstwa [Στάλιν: ο δημιουργός και δικτάτορας μιας υπερδύναμης], σελ. 172–175 Βαρσοβία: Ακαδημία Ανθρωπιστικών Επιστημών Αλεξάντερ Γκιέιστορ. (ISBN 978-83-7549-150-0).
  5. Μπζόζα, Τσέσουαφ; Σόβα, Άντζεϊ Λέον (2009). Historia Polski 1918–1945 [Ιστορία της Πολωνίας 1918–1945], σελ. 288. Κρακοβία: Wydawnictwo Literackie. (ISBN 978-83-08-04125-3).
  6. Μπζόζα, Τσέσουαφ (2003). Polska w czasach niepodległości i II wojny światowej (1918–1945) [Η Πολωνία στην εποχή της ανεξαρτησίας και του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (1918–1945)], σελ. 237–238. Κρακοβία: Fogra. (ISBN 83-85719-61-X).
  7. Μπζόζα, Τσέσουαφ; Σόβα, Άντζεϊ Λέον (2009). Historia Polski 1918–1945 [Ιστορία της Πολωνίας 1918–1945], σελ. 350-354.
  8. Μπζόζα, Τσέσουαφ; Σόβα, Άντζεϊ Λέον (2009). Historia Polski 1918–1945 [Ιστορία της Πολωνίας 1918–1945], σελ. 578.
  9. Χάλικ Κοχάνσκι (2012). The Eagle Unbowed: Poland and the Poles in the Second World War, σελ. 368. Κέιμπριτζ, Μασαχουσέτη: Harvard University Press. (ISBN 978-0-674-06814-8).
  10. Watt, Bitter Glory (1979), σελ. 90-92.
  11. Μπζόζα, Τσέσουαφ (2003). Polska w czasach niepodległości i II wojny światowej (1918–1945) [Η Πολωνία στην εποχή της ανεξαρτησίας και του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (1918–1945)], σελ. 357–359.
  • Robert E. Blobaum, Rewolucja . Russian Poland, 1904-1907 (Πανεπιστήμιο Κορνέλ 1995).
  • Edward H. Carr, The Communist Party of Poland & the May Error (1936; Estratto Annali Dell'istituto Giangiacomo Feltrinelli 1972).
  • William J. Chase, Εχθροί εντός των Πυλών; Η Κομιντέρν και η σταλινική καταστολή, 1934-1939 (Πανεπιστήμιο Γέιλ 2001).
  • Robert Conquest, Ο μεγάλος τρόμος . Μια επαναξιολόγηση (Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης 1990).
  • Robert Vincent Daniels, Η Συνείδηση της Επανάστασης. Κομμουνιστική αντιπολίτευση στη Σοβιετική Ρωσία (Νέα Υόρκη: Simon and Schuster 1960).
  • MK Dziewanowski, Το Κομμουνιστικό Κόμμα Πολωνίας. Ένα περίγραμμα της ιστορίας (Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ 1959, 2η έκδ. 1976).
  • MK Dziewanowski, Πολωνία στον 20ο αιώνα (Πανεπιστήμιο Κολούμπια 1977).
  • Tony Judt, Επαναξιολογήσεις. Στοχασμοί για τον ξεχασμένο εικοστό αιώνα (Harmondsworth: Penguin 2008).
  • Josef Korbel, Πολωνία μεταξύ Eadt και West. Σοβιετική και Γερμανική διπλωματία προς την Πολωνία 1919-1933 (Πανεπιστήμιο Πρίνστον 1963).
  • WJ Rose, Πολωνία (Harmondsworth: A Penguin Special 1939).
  • Gabriele Simoncini, Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Πολωνίας 1919-29: Μια μελέτη στην πολιτική ιδεολογία (Lewiston: Edwin Mellen 1993).
  • Richard M. Watt, Bitter Glory. Η Πολωνία και η μοίρα της. 1918-1939 (Νέα Υόρκη: Simon and Schuster 1979).
  • Piotr S. Wandycz, Σοβιετικές-Πολωνικές Σχέσεις, 1917-1921 (Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ 1969).
  • Jan B. de Weydenthal, Οι κομμουνιστές της Πολωνίας. Ένα ιστορικό περίγραμμα (Hoover Institute 1978, 2d ed. 1987).
  • Ferdynand Zweig, Πολωνία μεταξύ δύο πολέμων. Μια κριτική μελέτη της κοινωνικής και οικονομικής αλλαγής (Λονδίνο: Secker and Warburg 1944).
  • RF Leslie, Antony Polonsky, Jan M. Ciechanowski, ZA Pelczynski, The History of Poland since 1863 (Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ 1980), επιμέλεια Leslie.
  • Adam Daniel Rotfeld & Anatoly V. Torkunov, επιμ., White Spots Black Spots. Δύσκολα θέματα στις Πολωνο-Ρωσικές σχέσεις 1918-2008 (Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ 2015).
  • Jaff Schatz, «Εβραίοι και το κομμουνιστικό κίνημα στην Πολωνία του Μεσοπολέμου», σελ. 13–37, στο Dark Times, Dire Decisions. Εβραίοι και Κομμουνισμός (Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης 2004), επιμέλεια Jonathan Frankel.