Μετάβαση στο περιεχόμενο

Κατάλογος γερμανικών βαρέων καταδρομικών

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το βαρύ καταδρομικό Blücher κατά τη διάρκεια θαλάσσιων δοκιμών

Το γερμανικό ναυτικό (Reichsmarine, αργότερα μετονομάστηκε σε Kriegsmarine) σχεδίασε και ενέταξε σε υπηρεσία αριθμό βαρέων καταδρομικών. Η ανάπτυξη τέτοιων σκαφών ξεκίνησε τη δεκαετία του 1920 και συνεχίστηκε μέχρι το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Σχεδιάστηκαν τέσσερις διαφορετικές κλάσεις πλοίων (Deutschland, D, P, Admiral Hipper) Παρόλο που σύμφωνα με τα σχέδια που καταρτίστηκαν θα είχαν ναυπηγηθεί συνολικά 22 πλοία, τελικά ολοκληρώθηκαν μόνο τρία καταδρομικά κλάσης Deutschland και τρία από τα πέντε της κλάσης Admiral Hipper.

Σύμφωνα με τη Συνθήκη των Βερσαλλιών, η Γερμανία μπορούσε να κατασκευάσει πλοία με εκτόπισμα το πολύ 10.000 τόνων. Τα βαρέα καταδρομικά κλάσης Deutschland υλοποιήθηκαν βάσει του περιορισμού αυτού. Αποκαλούνταν συχνά "θωρηκτά τσέπης" και ενσωμάτωναν πολλές καινοτομίες προκειμένου να εξοικονομηθεί βάρος, συμπεριλαμβανομένης της συγκόλλησης τμημάτων και της χρήσης μηχανών diesel. Στα 1934 σχεδιάζονταν η έναρξη ναυπήγησης των σκαφών της κλάσης D, όμως αντί αυτών κατασκευάστηκαν τελικά τα δύο πολύ μεγαλύτερα θωρηκτά της κλάσης Scharnhorst.

Στα 1937 ξεκίνησαν οι εργασίες για την υλοποίηση των καταδρομικών της σειράς P, η οποία θα αποτελούνταν από δώδεκα σκάφη. Η ναυπήγηση των πλοίων αυτών ήταν κομβικό στοιχείο του ευρύτερου προγράμματος επέκτασης του στόλου (Σχέδιο Ζ) που είχε αναπτύξει ο Μέγας Ναύαρχος Έριχ Ραίντερ. Το σχέδιο στόχευε στον κατάλληλο εξοπλισμό του Kriegsmarine προκειμένου να μπορεί να διεξάγει επιχειρήσεις ενάντια στις βρετανικές νηοπομπές. Έγιναν διάφορες αλλαγές στα σχέδια τα επόμενα χρόνια, ενώ τελικά δεν ναυπηγήθηκε κανένα σκάφος αυτής της κλάσης.

Η επόμενη γενιά βαρέων καταδρομικών ήταν και η τελευταία: από τα πέντε σκάφη κλάσης Admiral Hipper που προβλέπονταν στα πλαίσια του Αγγλογερμανικού Ναυτικού Συμφώνου του 1935, ολοκληρώθηκαν τελικά μόνο τρία, ενώ με το ξέσπασμα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου διεκόπησαν οι εργασίες ναυπήγησης των άλλων δύο.

Τα έξι πλοία που ολοκληρώθηκαν γνώρισαν σημαντική επιχειρησιακή δράση πριν και κατά τη διάρκεια του παγκοσμίου πολέμου. Όταν ξέσπασε ο Ισπανικός Εμφύλιος Πόλεμος, το Deutschland και τα αδελφά πλοία του συμμετείχαν στη ναυτική δύναμη για την επιβολή της ουδετερότητας. Σχεδόν όλα τα βαρέα καταδρομικά έλαβαν μέρος σε επιχειρήσεις ενάντια στις συμμαχικές νηοπομπές όταν ξέσπασε ο παγκόσμιος πόλεμος. Το πιο επιτυχημένο ήταν το Admiral Scheer. Το Blücher βυθίστηκε από νορβηγικές επάκτιες πυροβολαρχίες κατά τη διάρκεια της Επιχείρησης Weserübung, το Seydlitz (που προορίζονταν να μετατραπεί σε αεροπλανοφόρο) παρέμεινε ημιτελές ενώ το Lützow πωλήθηκε στην ΕΣΣΔ. Από τα έξι σκάφη, μόνο το Prinz Eugen επιβίωσε του πολέμου, για να δοθεί στις ΗΠΑ ως πολεμική αποζημίωση. Βυθίστηκε σε πυρηνική δοκιμή στην Ατόλλη Μπικίνι.

Το Admiral Graf Spee (1936)

Στις αρχές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου χρησιμοποιήθηκαν σε επιχειρήσεις εναντίον των συμμαχικών νηοπομπών. Τον Δεκέμβριο του 1939, μετά την περίφημη ναυμαχία του Ρίο ντε λα Πλάτα, το Admiral Graf Spee αυτοβυθίστηκε ανοιχτά του Μοντεβίδεο.[1] Μετά από την ολοκλήρωση της πρώτης του αποστολής στον βόρειο Ατλαντικό, το Deutschland μετονομάστηκε σε Lützow. Μαζί με το Admiral Scheer ταξινομούνταν πλέον ως βαρέα καταδρομικά, αντί για Panzerschiffe.[2] Το Lützow συμμετείχε στην επιχείρηση Weserübung, κατά τη διάρκεια της οποίας υπέστη σοβαρές ζημιές από νορβηγικές παράκτιες πυροβολαρχίες και μια βρετανική τορπίλη.[3][4] Μετά την ολοκλήρωση των απαραίτητων επισκευών παρέμεινε στα νορβηγικά λιμάνια προκειμένου να μπορεί να πλήξει τις νηοπομπές που απέπλεαν από τη Μεγάλη Βρετανία με προορισμό την ΕΣΣΔ, περιπλέοντας τη σκανδιναβική χερσόνησο.[5] Αργότερα ανέλαβε παρόμοιες αποστολές και το Admiral Scheer.[6] Στα τέλη του 1943 τα δύο πλοία επέστρεψαν σε γερμανικά ύδατα.[7] Λίγες εβδομάδες πριν το τέλος του πολέμου βρετανικά βομβαρδιστικά τα βύθισαν.[7] Το 1947 οι Σοβιετικοί ανέλκυσαν το Lützow και το αξιοποίησαν σαν στόχο.[8]

Πλοίο Οπλισμός Θωράκιση Εκτόπισμα Ισχύς και
μέγιστη ταχύτητα πλεύσης
Υπηρεσία
Έναρξη
ναυπήγησης
Ένταξη σε
υπηρεσία
Κατάληξη
Deutschland/Lützow 6 πυροβόλα των 28 cm[9] 80 mm[9] 14.519 t
(14.290 LT)[9]
28 kn[9] 5 Φεβρουαρίου 1929[10] 19 Μαΐου 1931[11] Βυθίστηκε κατά τη
διάρκεια σοβιετικών
δοκιμών όπλων το 1947[8]
Admiral Scheer 15.424 t
(15.180 LT)[9]
25 Ιουνίου 1931[10] 1η Απριλίου 1933[7] Βυθίστηκε στις 9 Απριλίου 1945.
Αργότερα διαλύθηκε για σκραπ[7]
Admiral Graf Spee 16.277 t
(16.020 LT)[9]
1η Οκτωβρίου 1932[10] 30 Ιουνίου 1934[7] Αυτοβυθίστηκε στις 17 Δεκεμβρίου 1939[7]
Το Admiral Hipper

Τα σκάφη αυτής της κλάσης ήταν τα τελευταία βαρέα καταδρομικά του γερμανικού ναυτικού. Ο σχεδιασμός τους έγινε στα 1934-36,,[12] ενώ ήταν ακόμα σε εξέλιξη οι διεργασίες που οδήγησαν στο Αγγλογερμανικό Ναυτικό Σύμφωνο. Βάσει αυτού η Γερμανία είχε το δικαίωμα να ναυπηγήσει βαρέα καταδρομικά συνολικού εκτοπίσματος 50.000, επί της ουσίας πέντε σκαφών των 10.000 τόνων.[13] Μόνο τα Admiral Hipper, Blücher και Prinz Eugen ολοκληρώθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν σε πολεμικές επιχειρήσεις. Το Seydlitz είχε σχεδόν ολοκληρωθεί όταν αποφασίστηκε η μετατροπή του σε αεροπλανοφόρο. Παρέμεινε ημιτελές ενώ τελικά αποφασίστηκε η πώλησή του στην ΕΣΣΔ, όπου και διαλύθηκε τελικά για σκραπ. Το ημιτελές Lützow πωλήθηκε στη Σοβιετική Ένωση το 1940.[14] Μετονομάστηκε σε Πετροπαβλόφσκ και συνέβαλε στην άμυνα του Λένινγκραντ. Χτυπήθηκε από γερμανικά βομβαρδιστικά κάθετης εφόρμησης,[15] ενώ αργότερα ανελκύστηκε και επισκευάσθηκε. Παρέμεινε στη δύναμη του στόλου μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1950, οπότε και διαλύθηκε για σκραπ.[16][14]

Τα Admiral Hipper και Blücher έλαβαν μέρος στις επιχειρήσεις για την κατάληψη της Νορβηγίας το 1940. Το δεύτερο βυθίστηκε από νορβηγικές παράκτιες πυροβολαρχίες στα ανοιχτά του Όσλο.[17] Αργότερα το Admiral Hipper πραγματοποίησε δύο αποστολές στον βόρειο Ατλαντικό με στόχο την προσβολή εχθρικών νηοπομπών.[18] Το Prinz Eugen συνόδευε το περίφημο θωρηκτό Bismarck στην πρώτη και τελευταία αποστολή του στον Ατλαντικό. Το Bismarck βυθίστηκε χάρη στις συνδυασμένες προσπάθειες του Βασιλικού Ναυτικού, αλλά το Prinz Eugen κατάφερε να επιστρέψει στη βάση του.[19] Το 1942 διέπλευσε μαζί με άλλες κύριες μονάδες τη Μάγχη και στάλθηκε στη Νορβηγία όπου βρίσκονταν ήδη το Admiral Hipper. Επλήγη από βρετανικό υποβρύχιο, με αποτέλεσμα να χρειαστεί να επιστρέψει πίσω στη Γερμανία για τις αναγκαίες επισκευές.[20] Το Admiral Hipper έλαβε εν τω μεταξύ μέρος στη ναυμαχία της θάλασσας Μπάρεντς (τέλη του 1942).[21] Και τα δύο σκάφη βρίσκονταν πίσω στη Γερμανία το 1945 και επιχειρούσαν στη Βαλτική. Βομβαρδιστικά της RAF έπληξαν το Admiral Hipper, προκαλώντας του σοβαρότατες ζημιές, με συνέπεια να αποφασισθεί η αυτοβύθισή του.[22] Το Prinz Eugen δόθηκε ως πολεμική αποζημίωση στις ΗΠΑ μετά το τέλος της σύρραξης. Επιβίωσε από δύο πυρηνικές δοκιμές που έλαβαν χώρα στην Ατόλλη Μπικίνι το 1946, πριν αποφασιστεί η βύθισή του.[23]

Πλοίο Οπλισμός Θωράκιση Εκτόπισμα Μέγιστη ταχύτητα
πλεύσης
Υπηρεσία
Έναρξη
ναυπήγησης
Ένταξη σε
υπηρεσία
Κατάληξη
Admiral Hipper 8 πυροβόλα των 20,3 cm[24] 80 mm[25] 18.492 t
(18.200 LT)[9]
28 kn[9] 6 Ιουλίου 1935[26] 29 Απριλίου 1939[14] Scuttled 3 May 1945, broken up in 1948[14]
Blücher 18.492 t
(18.200 LT)[9]
15 Αυγούστου 1936[27] 20 Σεπτεμβρίου 1939[14] Βυθίστηκε στις 9 Απριλίου 1940[14]
Prinz Eugen 19.051 t
(18.750 LT)[9]
23 Απριλίου 1936[28] 1η Αυγούστου 1940[14] Βυθίστηκε σε αμερικάνικες
πυρηνικές δοκιμές
στις 22 Δεκεμβρίου 1946[7]
Seydlitz 20.118 t
(19.800 LT)[9]
29 Δεκεμβρίου 1936[29] Δόθηκε στην ΕΣΣΔ.
Διαλύθηκε στα τέλη
της δεκαετίας του 1950.[14]
Lützow 20.118 t
(19.800 LT)[9]
2 Αυγούστου 1937[29] Πωλήθηκε στην ΕΣΣΔ.
Διαλύθηκε στα τέλη της δεκαετίας
του 1950.[14]


  1. Bidlingmaier, σελ. 93.
  2. Whitley, σελ. 68.
  3. Haar, σελίδες 136–137.
  4. Williamson Pocket Battleships, σελ. 18.
  5. Williamson Pocket Battleships, σελ. 19.
  6. Hümmelchen, σελ. 101.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 Gröner, σελ. 62.
  8. 8,0 8,1 Prager, σελίδες 317–320.
  9. 9,00 9,01 9,02 9,03 9,04 9,05 9,06 9,07 9,08 9,09 9,10 9,11 Gröner, σελ. 60.
  10. 10,0 10,1 10,2 Gardiner & Chesneau, σελ. 227.
  11. Gröner, σελ. 61.
  12. Gröner, σελίδες 65–66.
  13. Williamson Heavy Cruisers, σελ. 5.
  14. 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 14,5 14,6 14,7 14,8 Gröner, σελ. 67.
  15. Philbin, σελίδες 127–128.
  16. Gardiner & Chesneau, σελ. 328.
  17. Williamson Heavy Cruisers, σελίδες 13, 33.
  18. Williamson Heavy Cruisers, σελίδες 15–16.
  19. Williamson Heavy Cruisers, σελίδες 38–39.
  20. Williamson Heavy Cruisers, σελίδες 39–41.
  21. Williamson Heavy Cruisers, σελίδες 17–19.
  22. Williamson Heavy Cruisers, σελίδες 20–21, 41–42.
  23. Williamson Heavy Cruisers, σελ. 42.
  24. Gröner, σελ. 66.
  25. Gröner, σελ. 65.
  26. Williamson Heavy Cruisers, σελ. 12.
  27. Williamson Heavy Cruisers, σελ. 22.
  28. Williamson Heavy Cruisers, σελ. 37.
  29. 29,0 29,1 Williamson Heavy Cruisers, σελίδες 42–43.
  • Bidlingmaier, Gerhard (1971). «KM Admiral Graf Spee». Warship Profile 4. Windsor, England: Profile Publications. σελίδες 73–96. OCLC 20229321. 
  • Gardiner, Robert· Chesneau, Roger, επιμ. (1980). Conway's All the World's Fighting Ships, 1922–1946. Annapolis: Naval Institute Press. ISBN 978-0-87021-913-9. OCLC 18121784. 
  • Garzke, William H.· Dulin, Robert O. (1985). Battleships: Axis and Neutral Battleships in World War II. Annapolis: Naval Institute Press. ISBN 978-0-87021-101-0. 
  • Gröner, Erich (1990). German Warships: 1815–1945. Annapolis: Naval Institute Press. ISBN 978-0-87021-790-6. 
  • Haar, Geir H. (2009). The German invasion of Norway – April 1940. Barnsley: Seaforth Publishing. ISBN 978-1-84832-032-1. 
  • Hümmelchen, Gerhard (1976). Die Deutschen Seeflieger 1935–1945 (στα German). Munich: Lehmann. ISBN 978-3-469-00306-5. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  • Philbin, Tobias R. (1994). The Lure of Neptune: German-Soviet Naval Collaboration and Ambitions, 1919–1941. Columbia, SC: University of South Carolina Press. ISBN 978-0-87249-992-8. 
  • Prager, Hans Georg (2002). Panzerschiff Deutschland, Schwerer Kreuzer Lützow: ein Schiffs-Schicksal vor den Hintergründen seiner Zeit (στα German). Hamburg: Koehler. ISBN 978-3-7822-0798-0. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  • Preston, Anthony (2002). The World's Worst Warships. London: Conway Maritime Press. ISBN 978-0-85177-754-2. 
  • Whitley, M. J. (1998). Battleships of World War II. Annapolis: Naval Institute Press. ISBN 978-1-55750-184-4. 
  • Williamson, Gordon (2003). German Heavy Cruisers 1939–1945. Oxford: Osprey Publishing. ISBN 978-1-84176-502-0. 
  • Williamson, Gordon (2003). German Pocket Battleships 1939–1945. Oxford: Osprey Publishing. ISBN 978-1-84176-501-3.