Μετάβαση στο περιεχόμενο

Καστοριανή διάλεκτος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Καστοριανή διάλεκτος
ΠεριοχήΠ.Ε. Καστοριάς (κυρίως στη Καστοριά), Μακεδονία και διασπορά
ΈθνοςΈλληνες
ΧώραΕλλάδα Ελλάδα
ΤαξινόμησηΙνδοευρωπαϊκές γλώσσες

Η Καστοριανή διάλεκτος (ή Καστοριανό ιδίωμα/ Καστοριανά) είναι ελληνική διάλεκτος που ανήκει στην ομάδα των βορειοελληνικών διαλέκτων. Παραδοσιακά μιλιόταν κυρίως από τον ντόπιο ελληνικό πληθυσμό στην Καστοριά και σε πολλά χωριά της, όπως ο Γέρμας και το Βογατσικό.[1][2]

Σύμφωνα με την γλωσσολόγο Ελένη Παπαδήμου, «το γλωσσικό τοπίο της Καστοριάς ορίζεται γενικά από τη συνύπαρξη βορειοελληνικών διαλέκτων, προσφυγικών ελληνικών διαλέκτων, σλαβικών διαλέκτων και, σε μικρότερο βαθμό, βλάχικων διαλέκτων στην περιοχή. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτά τα ιδιώματα ομιλούνται σε χωριστά χωριά, αν και υπάρχουν και λίγες περιπτώσεις μικτών χωριών. Στη Καστοριά, στο Άργος Ορεστικό και σε ορισμένα χωριά όπως η Κορησός, η Αμμουδάρα και οι Αμπελόκηποι, η γλωσσική εικόνα είναι συχνά σύνθετη, καθώς ομιλητές βορειοελληνικών διαλέκτων συνυπάρχουν με σλαβόφωνους, βλαχόφωνους ή και ομιλητές της ποντιακής διαλέκτου. Στην ίδια την πόλη της Καστοριάς ομιλείται μια «βορειοελληνική διάλεκτος στενωτικού τύπου».[2]

Σύμφωνα με την Παπαδήμου, υπάρχουν 21 οικισμοί στους οποίους ομιλείται η καστοριανή διάλεκτος:[2]

Χωριά του Γράμου
Ονομα
Επταχώρι
Ζούζουλη
Χρυσή
Πευκόφυτο
Νέα Κοτύλη
Κυψέλη
Πεύκος
Λάγκα
Βράχος
Νοτιοανατολικά χωριά
Ονομα
Βογατσικό
Γέρμας
Κωσταράζι
Νότια χωριά
Ονομα
Μηλίτσα
Ασπροκκλησιά
Βοτάνι
Βέλος
Διαλεχτό
Ασπρονέρι
Αμμουδάρα
Αμπελόκηποι
Κορησός
  1. Papadamou, Eleni, George Papanastassiou (2013). The position of the Northern Greek Dialects of Kastoria among the Modern Greek Dialects. Patras: 5th International Conference on Modern Greek Dialects and Linguistic Theory. σελ. 390. 
  2. 2,0 2,1 2,2 «Τα Βορειοελληνικά γλωσσικά ιδιώματα του νομού Καστοριάς, όπως παρουσιάζονται σε ανάλογη διδακτορική διατριβή της κ. Ελένης Παπαδάμου». Φως της Καστοριάς. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2021. 
  • Σαχίνης Α.Δ., Το καστοριανό γλωσσάρι. Λεξικό εννοιολογικό, ερμηνευτικό, ιστορικό, ετυμολογικό του καστοριανού ιδιώματος, Καστοριανή Εστία, Καστοριά 1996.
  • Γεωργίου Χρ. Γ., Το Γλωσσικό Ιδίωμα Γέρμα Καστοριάς, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1962.
  • Στεφόπουλος Α., «Το γλωσσάρι της Χρυσής Καστοριάς», Μακεδονικά 18, 1978, 241-287.
  • Ιφιγενείας Διδασκάλου, Καστοριανά. Θεσσαλονίκη 1959. 8ον, σ. 120 υπό Στίλπωνος Π. Κυριακίδου