Καρά-Μπαλτά

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Καρά-Μπαλτά

Σημαία

Σφραγίδα

Έμβλημα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Καρά-Μπαλτά
42°49′0″N 73°51′0″E
ΧώραΚιργιζία
Διοικητική υπαγωγήJaiyl District
Έκταση32,1 km²
Υψόμετρο780 μέτρα
Πληθυσμός37.834 (2009)[1]
Ταχ. κωδ.722030
Ζώνη ώραςUTC+06:00
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος

Το Καρά-Μπαλτά ( ρωσικά και κιργιζικά: Кара-Балта σημαίνει «μαύρο τσεκούρι») είναι πόλη και δήμος στις όχθες του ομώνυμου ποταμού, στην Περιφέρεια Τσούι, στο βόρειο Κιργιστάν. Ιδρύθηκε το 1825 από το Χανάτο της Κοκάνδης και έλαβε το καθεστώς της πόλης το 1975. Την 1η Ιανουαρίου 2022, ο πληθυσμός ήταν 48.744 κάτοικοι [2] Το Καρά-Μπαλτά βρίσκεται σε υψόμετρο 780 μέτρων πάνω από το επίπεδο της θάλασσας, στο δυτικό τμήμα της περιφέρειας Τσούι, 62 χιλιόμετρα δυτικά της πρωτεύουσας Μπισκέκ. Ο Τζεκσένοφ Μιρλάν Ρατυνμπέκοβιτς είναι από τις 24 Μαΐου 2022, ο νέος δήμαρχος της πόλης.[3]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η κοιλάδα Τσούι κατοικήθηκε ήδη από τον 5ο αιώνα από νομαδικούς πληθυσμούς που ζούσαν σε διάσπαρτους μικρούς οικισμούς. Κοντά στο σημερινό Καρά-Μπαλτά βρίσκονται τα ερείπια του Σις-Ντεμπέ, του αρχαιότερου αστικού οικισμού στο βόρειο Κιργιστάν. Κατοικήθηκε μεταξύ 6ου και 12ου αιώνα και συχνά ταυτίζεται με την πόλη Νουσκέτ. Οι ανασκαφές στις δεκαετίες του 1960 και του 1970 αποκάλυψαν 8.000 ασημένια και χάλκινα νομίσματα. Μετά την υποταγή της περιοχής στο Χανάτο της Κοκάνδης (αρχές του 19ου αιώνα), ανεγέρθηκε ο πρώτος οχυρωμένος οικισμός στην κοιλάδα Τσούι. Στις δεκαετίες του '40 και του '50 του 20ου αιώνα άρχισε η ραγδαία ανάπτυξη της βιομηχανίας και τέθηκαν οι βάσεις για την ανέγερση της μελλοντικής πόλης [4]. Η παρουσία τεράστιου βιομηχανικού δυναμικού απαιτούσε το καθεστώς πόλης για το χωριό Καρά-Μπαλτά (διοικητικό κέντρο της τότε επαρχίας Καλίνσκι (νυν Ζαιγίλσκι). Έτσι στις 9 Σεπτεμβρίου 1975, το Ανώτατο Συμβούλιο της Κιργιζικής SSR εξέδωσε διάταγμα για το σχηματισμό της πόλης, από τη συγχώνευση τριών οικισμών, του Κος-Τεγκιρμέν, του Καρά-Μπαλτά και του Καλινίνσκογιε. [5].

Κλίμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Καρά-Μπαλτά έχει ζεστό, ξηρό-καλοκαιρινό ηπειρωτικό κλίμα (Κλιματική ταξινόμηση Köppen Dsa). Η μέση ετήσια θερμοκρασία είναι 9,7 °C (49,5 °F). Ο θερμότερος μήνας είναι ο Ιούλιος με μέση θερμοκρασία 23,3 °C (73,9 °F) και ο πιο κρύος μήνας είναι ο Ιανουάριος με μέση θερμοκρασία -4,8 °C (23,4 °F). Η μέση ετήσια βροχόπτωση είναι 414,1 χιλιοστά (16,3") και έχει μέσο όρο 99,2 ημέρες με βροχόπτωση. Ο πιο υγρός μήνας είναι ο Απρίλιος με μέσο όρο βροχόπτωσης 60,9 χιλιοστά (2,4") και ο πιο ξηρός μήνας είναι ο Αύγουστος με μέσο όρο 12,2 χιλιοστά (0,5") υετού. [6] Στην περιοχή της πόλης, η κοίτη του ποταμού Καρά Μπαλτά είναι ξηρή, αφού στην πάνω ζώνη στην έξοδο του ποταμού από το φαράγγι του βουνού υπάρχει λεκάνη απορροής με αρδευτικά κανάλια εκτροπής, ένα εκ των οποίων διασχίζει την πόλη. Η κοίτη του ποταμού και η πλημμυρική πεδιάδα χρησιμοποιούνται για λατομεία.[7]

Οικονομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη Σοβιετική εποχή, το νότιο τμήμα της πόλης ήταν «κλειστό» με πολλές μυστικές βιομηχανίες, συμπεριλαμβανομένης της κύριας επιχείρησης της πόλης, του Kara-Balta Ore Mining Combine (KBMP), της μεγαλύτερης επιχείρησης στην Κεντρική Ασία για την επεξεργασία ουρανίου, όπου επεξεργαζόταν μεταλλεύματα ουρανίου από κοιτάσματα του Κιργιστάν και του Καζακστάν. Μετά την ανεξαρτησία, τα ορυχεία στο Κιργιστάν έκλεισαν. Ωστόσο, η KBMP συνέχισε να επεξεργάζεται συμπυκνωμένο ουράνιο από το Καζακστάν μέχρι το 2005, όταν κι αυτή η δραστηριότητα σταμάτησε λόγω έλλειψης πρώτης ύλης. Τα τεράστια υπολείμματα ουρανίου παραμένουν περιβαλλοντικό πρόβλημα για την περιοχή. Η KBMP εξακολουθεί να επεξεργάζεται μεταλλεύματα χρυσού και μολυβδαινίου. Τον Φεβρουάριο του 2007, ο ρωσικός όμιλος Renova κέρδισε τον διαγωνισμό για την εξαγορά του μεριδίου 72,28% της κυβέρνησης της Κιργιστάν στις εγκαταστάσεις παραγωγής ουρανίου. Η άλλη μεγάλη επιχείρηση της πόλης ήταν το διυλιστήριο πετρελαίου της κινεζικής "China Petrol Company" Zhongda". Η επιχείρηση έχει κλείσει από το 2019 λόγω κορωνοϊού και δικαστικών διαφορών. [8]

Συγκοινωνίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Καρά-Μπαλτά βρίσκεται κατά μήκος του εθνικού αυτοκινητόδρομου M41 στη διαδρομή από το Μπισκέκ προς το Ος. [9][10] Συνδέεται επίσης με αυτοκινητόδρομο με το Ταράζ του Καζακστάν και σιδηροδρομικώς τόσο με το Μπισκέκ όσο και με το Ταράζ. Υπάρχουν επτά γραμμές δημόσιας συγκοινωνίας εντός της πόλης που εκτελούνται από οχήματα μικρής χωρητικότητας (μαρσρούτκες). [11] Οι μαρσρούτκες λειτουργούν μέχρι τις 18:00, παρέχοντας εκπτώσεις σε συνταξιούχους και μαθητές. Επίσης, πολύ δημοφιλείς είναι πολλοί ιδιωτικοί μεταφορείς που χρησιμοποιούν επιβατικά αυτοκίνητα που λειτουργούν ως μίνι βαν.

Αθλητισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη Σοβιετική περίοδο, η πόλη είχε καλή αθλητική υποδομή. Σήμερα η πόλη διαθέτει ομάδα μπάντι. Ο ποδοσφαιρικός σύλλογος ΦΚ Καρά-Μπαλτά, ομάδα της πρώτης κατηγορίας του Κιργιστάν (2023) είναι η σημαντικότερη ομάδα της πόλης και χρησιμοποιεί ως έδρα του το Στάδιο Μανάς.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιβλιογραφικές πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Εθνική εγκυκλοπαίδεια "Κιργιστάν": Τόμος 4. Αρχισυντάκτης Asanov Yu. ΕΝΑ. Κ 97. Β.: Κρατικό κέντρο γλώσσας και εγκυκλοπαίδειας, 2012. 832 σελ., εικονογραφήσεις. ISBN 978
  • Ιστορικό λεξικό του Κιργιστάν, Συγγραφέας Ραφίς Αμπάζοφ, Εκδόσεις: Scarecrow Press,Lanham, Md. , 2004 |ISBN=0810848686, σελίδες 155–156