Κάμενα Ηλείας

Κάμενα
Κάμενα Κάμενα
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Δήμος	Δήμος Αρχαίας Ολυμπίας
Γεωγραφία
Νομός	Νομός Ηλείας
Πληθυσμός
Μόνιμος	98
Έτος απογραφής	2021

Κάμενα είναι η ονομασία χωριού του νομού Ηλείας, στην ανατολική πλευρά του νομού.

Η ιστορία του χωριού ξεκινά από τα τέλη του 19ου αιώνα, σύνφωνα με πλάκα που υπήρχε στην παλιά πέτρινη εκκλησία κι ανέφεραι ως ετος κτήσεως το έτος 1875. Πρώτοι ιδρυτές του όπως φαίνεται κι από τα ονόματα των περισσοτέρων σημερινών κατοίκων, προέρχονταν από άλλα ορεινότερα γειτονικά χωριά και κυρίως την Νεμούτα. Το γόνιμο έδαφος, τα άφθονα νερά και ο εύφορος κάμπος του Αλφειού θα πρέπει να ήταν οι λόγοι της μετεγκατάστασής τους και της δημιουργίας του νέου χωριού, το όνομα του οποίου -κατά την επικρατέστερη άποψη- μπορεί να προήλθε από τα πολλά καμίνια για ασβέστη (ασβεστοκάμινα) που υπήρχαν και των οποίων απομεινάρια σώζονταν έως και πριν μερικά χρόνια. Κατά μια άλλη κι ίσως λογικοφανέστερη άποψη, πρέπει να προέρχεται από την φράση στα καμένα που λεγόταν για το μικρό χωριό που φαίνεται να υπήρχε κατά την Τουρκοκρατία και κάηκε μετά την επανάσταση του 1821. Στην περιοχή κοντά στο ποτάμι με τις υπεραιωνόβιες ελιές που και σήμερα λέγεται Παλιοκάμενα και Πράσας από το χρώμα πράσινο και από τα πολλά πράσα, όπως έλεγαν οι παλιοί. Παλιοκάμενα ήταν και το αρχικό όνομα του συνοικισμού,στην περιοχή αυτή, έχουν βρεθεί ίχνη παλαιότερης κατοικήσεως όπως κεραμίδια και πυθάρια.

Τα όρια του χωριού εκτείνονται σε αρκετές χιλιάδες τετρ. μέτρα αφού στα βόρεια φτάνει να συνορεύει με το ιστορικό Λάλα και το όρος Φολόη, από όπου πηγάζει το ρέμα που γίνεται το φυσικό όριο προς στα δυτικά με το χωριό Μουριά, βορειοανατολικά συνορεύει με τον Ξυρόκαμπο από όπου πηγάζει το ρέμα που είναι το φυσικό όριο με τα χωριά Λούβρο και Βασιλάκι και τέλος, στα νότια με τον Αλφειό και το Παλιοφάναρο που είναι τα όρια των δύο επαρχειών (Ηλείας και Ολυμπίας) του Νομού. Η Κάμενα είναι χτισμένη στην πλαγιά ενός λόφου στους πρόποδες του οποίου κυλάει το Καμενέικο ρέμα (ο Λευκυανίας, κατά τον Παυσανία) και τα περίπου 80 σπίτια της εκτείνονται σε τέσσερις γειτονιές συν τον συνοικισμό. Στο μεγαλύτερο επίπεδο σημείο του χωριού είναι χτισμένη η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και το δημοτικό σχολείο που τις δεκαετίες του '60 - '70 που είχε και την μεγαλύτερη πληθυσμιακή του ακμή, είχε δυο δασκάλους και περισσότερους από 70 μαθητές. Είχε δικό του νερόμυλο, ο οποίος διατηρείται σε άριστη κατάσταση, ελαιοτριβείο και έως τα μέσα της δεκαετίας του '80, σαμαράδικο, κουρείο, τσαγκάρικο, κρεοπωλείο και τέσσερα μπακάλικα/καφενεία.

Οι κάτοικοι, αγρότες κυρίως, ασχολήθηκαν με τις καλλιέργειες, την κτηνοτροφία και την προσοδοφόρα συλλογή ρετσινιού από τα πεύκα των μεγάλων δασικών εκτάσεων του χωριού. Λόγω δε της γειτνίασης με τα Αρχαία Ολύμπια και της τουριστικής ανάπτιξης της περιοχής, ασχολούνται και με τα τουριστικά επαγγέλματα. Σήμερα, αν και με λιγότερους κατοίκους -περίπου 200 μόνιμους- το χωριό και ο συνοικισμός Νέα Κάμενα, με τα περισσότερα παλαιά σπίτια ανακαινισμένα αλλά και αρκετά καινούργια, είναι ένα τυπικό ημιορεινό χωριό.