Κάνναβη η ήμερη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κάνναβη η ήμερη (Cannabis sativa)

Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά (Plantae)
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta)
Ομοταξία: Τραχειόφυτα (Tracheophyta)
Τάξη: Ροδώδη (Rosales)
Οικογένεια: Κανναβοειδή (Cannabaceae)
Γένος: Κάνναβις (Cannabis)
Διώνυμο
Κάνναβη η ήμερη
Cannabis sativa

{{{βαθμίδες_υποδιαίρεσης}}}

Η Κάνναβη η ήμερη, επισήμως γνωστή ως Cannabis sativa, είναι ένα ετήσιο ποώδες ανθοφόρο φυτό ιθαγενές της Ανατολικής Ασίας, αλλά τώρα με κοσμοπολίτικη κατανομή λόγω της ευρείας καλλιέργειας.[1] Έχει καλλιεργηθεί σε όλη την καταγεγραμμένη ιστορία, χρησιμοποιείται ως πηγή βιομηχανικών ινών (σχοινιών), σπορέλαιου, τροφής, αναψυχής, θρησκευτικών και πνευματικών διαθέσεων και ιατρικής . Κάθε μέρος του φυτού συλλέγεται διαφορετικά, ανάλογα με τον σκοπό χρήσης του. Το είδος ταξινομήθηκε για πρώτη φορά από τον Κάρολο Λινναίος το 1753.[2] Η λέξη sativa σημαίνει «πράγματα που καλλιεργούνται».

Φυσιολογία φυτών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Θηλυκή Cannabis sativa, ψυχαγωγική/φαρμακευτική μαριχουάνα

Τα άνθη της Κάνναβης sativa είναι μονοφυλετικά και τα φυτά είναι συνήθως αρσενικά ή θηλυκά.[3] Είναι ένα φυτό που ανθίζει σε μικρή διάρκειας ημέρας, με φυτά που ανθίζουν (αρσενικά) συνήθως πιο ψηλά και λιγότερο εύρωστα από τα θηλυκά ή αρσενικά φυτά.[4][5] Τα άνθη του θηλυκού φυτού είναι διατεταγμένα σε βοτρυοειδή και μπορούν να παράγουν εκατοντάδες σπόρους. Τα αρσενικά φυτά ρίχνουν τη γύρη τους και πεθαίνουν αρκετές εβδομάδες πριν από την ωρίμανση των σπόρων στα θηλυκά φυτά. Κάτω από τυπικές συνθήκες, με περίοδο φωτός από 12 έως 14 ώρες, και τα δύο φύλα παράγονται σε ίσους αριθμούς λόγω των κληρονομήσιμων χρωμοσωμάτων Χ και Υ.[6] Αν και γενετικοί παράγοντες καθιστούν ένα φυτό αρσενικό ή θηλυκό, περιβαλλοντικοί παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του ημερήσιου κύκλου φωτός, μπορούν να αλλάξουν την έκφραση φύλου.[7] Τα φυσικά μονοοικογενή φυτά, με αρσενικά και θηλυκά μέρη, είναι είτε στείρα είτε γόνιμα, αλλά τα «ερμαφρόδιτα» που προκαλούνται τεχνητά μπορούν να έχουν πλήρως λειτουργικά αναπαραγωγικά όργανα.[8] Οι «θηλυκοποιημένοι» σπόροι που πωλούνται από πολλούς εμπορικούς προμηθευτές σπόρων προέρχονται από τεχνητά «ερμαφρόδιτα» θηλυκά που δεν διαθέτθουν το αρσενικό γονίδιο ή από την επεξεργασία των φυτών με ορμόνες ή θειοθειικό άργυρο.

Φαρμακολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Κάνναβη (φάρμακο)
Δ9-τετραϋδροκανναβινόλη (THC)
Κάνναβη η ήμερη, επιστημονικό σχέδιο από το 1887

Αν και το κύριο ψυχοδραστικό συστατικό της κάνναβης είναι η τετραϋδροκανναβινόλη (THC), το φυτό είναι γνωστό ότι περιέχει περισσότερες από 500 ενώσεις, μεταξύ των οποίων τουλάχιστον 113 κανναβινοειδή. Ωστόσο, τα περισσότερα από αυτά τα «ελάσσονα» κανναβινοειδή παράγονται μόνο σε ίχνη.[9] Εκτός από την THC, ένα άλλο κανναβινοειδές που παράγεται σε υψηλές συγκεντρώσεις από ορισμένα φυτά είναι η κανναβιδιόλη (CBD), η οποία δεν είναι ψυχοδραστική αλλά πρόσφατα έχει αποδειχθεί ότι εμποδίζει την επίδραση της THC στο νευρικό σύστημα.[10] Οι διαφορές στη χημική σύνθεση των ποικιλιών κάνναβης μπορεί να έχουν διαφορετικά αποτελέσματα στους ανθρώπους. Συνθετική THC, που ονομάζεται δροναβινόλη, δεν περιέχει κανναβιδιόλη (CBD), κανναβινόλη (CBN) ή άλλα κανναβινοειδή, κάτι που είναι ένας λόγος για τον οποίο οι φαρμακολογικές της επιδράσεις ενδέχεται να διαφέρουν σημαντικά από αυτές των φυσικών παρασκευασμάτων κάνναβης.

Χημικά συστατικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκτός από τα κανναβινοειδή, τα χημικά συστατικά της Κάνναβης περιλαμβάνουν περίπου 120 ενώσεις υπεύθυνες για το χαρακτηριστικό άρωμά της. Αυτά είναι κυρίως πτητικά τερπένια και σεσκιτερπένια .

Το α-Χουμουλένιο,[11] συμβάλλει στο χαρακτηριστικό άρωμα της Κάνναβης sativa

Η κάνναβη παράγει επίσης πολυάριθμες πτητικές ενώσεις θείου που συμβάλλουν στο άρωμα του φυτού που μοιάζει με skunk, με την Πρενυλθειόλη (3-μεθυλ-2-βουτενο-1-θειόλη) να αναγνωρίζεται ως το κύριο αρωματικό.[13] Αυτές οι ενώσεις βρίσκονται σε πολύ χαμηλότερες συγκεντρώσεις από τα κύρια τερπένια και σεσκιτερπένια. Ωστόσο, συμβάλλουν σημαντικά στο πικάντικο άρωμα της κάνναβης λόγω των χαμηλών ορίων οσμής τους, όπως παρατηρείται συχνά με τις θειόλες ή άλλες ενώσεις που περιέχουν θείο.

Κοινή χρήση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι σπόροι κάνναβης sativa χρησιμοποιούνται κυρίως για την παρασκευή ελαίου κάνναβης που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μαγείρεμα, λάμπες, βαφές ή σε λάκα. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν ως τροφή για πτηνά σε κλουβιά, καθώς παρέχουν μια πηγή θρεπτικών συστατικών για τα περισσότερα ζώα. Τα άνθη και οι καρποί (και σε μικρότερο βαθμό τα φύλλα, οι μίσχο και οι σπόροι) περιέχουν ψυχοδραστικές χημικές ενώσεις γνωστές ως κανναβινοειδή που καταναλώνονται για ψυχαγωγικούς, ιατρικούς και πνευματικούς σκοπούς. Όταν χρησιμοποιούνται έτσι, παρασκευάσματα λουλουδιών και καρπών (που ονομάζονται μαριχουάνα) και φύλλων και παρασκευασμάτων που προέρχονται από ρητινώδες εκχύλισμα (π.χ. χασίς) καταναλώνονται με κάπνισμα, άτμισμα και από του στόματος κατάποση. Ιστορικά, τα βάμματα, τα τσάγια και οι αλοιφές ήταν επίσης κοινές παρασκευές. Στην παραδοσιακή ιατρική της Ινδίας, ειδικότερα η κάνναβη sativa έχει χρησιμοποιηθεί ως παραισθησιογόνος, υπνωτικός, ηρεμιστικός, αναλγητικός και αντιφλεγμονώδης παράγοντας.[14] Τα τερπένια έχουν κερδίσει την ευαισθητοποίηση του κοινού μέσω της ανάπτυξης και της εκπαίδευσης της ιατρικής και ψυχαγωγικής κάνναβης. Οργανισμοί και εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις αγορές κάνναβης έχουν προωθήσει την εκπαίδευση και την εμπορία των τερπενίων στα προϊόντα τους ως τρόπο διαφοροποίησης της γεύσης και των επιδράσεων της κάνναβης.[15] Το φαινόμενο Entourage, το οποίο περιγράφει τη συνέργεια των κανναβινοειδών, των τερπενίων και άλλων φυτικών ενώσεων, έχει επίσης βοηθήσει στην περαιτέρω ευαισθητοποίηση και ζήτηση για τερπένια στα προϊόντα κάνναβης.[16]

Καλλιέργεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένα φυτό κάνναβης στη φάση της βλαστικής ανάπτυξης της ζωής του απαιτεί περισσότερες από 16-18 ώρες φωτός την ημέρα για να παραμείνει βλαστικό. Η ανθοφορία εμφανίζεται συνήθως όταν το σκοτάδι ισούται με τουλάχιστον 12 ώρες την ημέρα. Ο κύκλος ανθοφορίας μπορεί να διαρκέσει οπουδήποτε μεταξύ επτά και δεκαπέντε εβδομάδων, ανάλογα με το στέλεχος και τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Όταν επιδιώκεται η παραγωγή ψυχοδραστικών κανναβινοειδών, τα θηλυκά φυτά αναπτύσσονται χωριστά από τα αρσενικά φυτά για να προκληθεί παρθενοκαρπία στους καρπούς του θηλυκού φυτού (δημοφιλή "sin semilla" που στα ισπανικά σημαίνει "χωρίς σπόρο") και να αυξηθεί η παραγωγή ρητίνης πλούσιας σε κανναβινοειδή.[17]

Στο έδαφος, το βέλτιστο pH για το φυτό είναι 6,3 έως 6,8. Στην υδροπονική καλλιέργεια, το θρεπτικό διάλυμα είναι καλύτερο στο 5,2 έως 5,8, καθιστώντας την κάνναβη κατάλληλη για υδροπονία, επειδή αυτό το εύρος pH είναι εχθρικό για τα περισσότερα βακτήρια και μύκητες.

Ο πολλαπλασιασμός της ιστοκαλλιέργειας έχει γίνει σημαντικός για την παραγωγή ιατρικά σημαντικών κλώνων,[18] ενώ η παραγωγή σπόρων παραμένει το γενικά προτιμώμενο μέσο πολλαπλασιασμού.[19] Τα φυτά Sativa έχουν στενά φύλλα και αναπτύσσονται καλύτερα σε ζεστά περιβάλλοντα. Ωστόσο, χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να ανθίσουν από τους αντίστοιχους Indica και ψηλώνουν περισσότερο από τα στελέχη κάνναβης Indica.[20]

Διαφορά μεταξύ Ινδικής κάνναβης και Κάνναβης sativa[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η κύρια μορφολογική διαφορά μεταξύ της Ινδικής κάνναβης και της Κάνναβης sativa είναι τα φύλλα τους. Τα φύλλα της Sativa είναι πολύ μικρότερα και λεπτότερα, ενώ εκείνα της Indica είναι πλατύτερα και έχουν χρώμα βαθύ πράσινο, συχνά με μοβ χροιά και στην ωρίμανση, γίνονται σκούρα μοβ. Επίσης, τα ινδικά φυτά είναι μικρότερα και πιο πυκνότερα, συνήθως κάτω από 6 πόδια ύψους και σπάνια πάνω από 8 πόδια. Η Ινδική κάνναβη έχει μικρά κλαδιά φορτωμένα με πυκνούς οφθαλμούς, οι οποίοι ωριμάζουν νωρίς, συνήθως στις αρχές Σεπτεμβρίου στο Βόρειο ημισφαίριο. Η φυσική κατανομή της Ινδικής κάνναβης είναι το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, η Ινδία και οι γύρω περιοχές. Τα φυτά της Sativa έχουν μακριά κλαδιά, με τα χαμηλότερα να απλώνονται 4 πόδια ή περισσότερο από τον κεντρικό μίσχο, όπως σε ένα κωνικό χριστουγεννιάτικο δέντρο. Το ύψος τους κυμαίνεται από 6 πόδια έως περισσότερο από 20 πόδια, με συνηθέστερο έυρος: 8 - 12 πόδια.

Ο χρόνος ωρίμανσης της κάνναβης ποικίλλει σημαντικά ανάλογα με την ποικιλία και τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Η Sativa βρίσκεται σε όλο τον κόσμο και περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος των ναρκωτικών των ισημερινών ποικιλιών όπως η Κολομβιανή, η Μεξικάνικη, η Νιγηριανή και η Νότια Αφρικάνικη. Τα φυτά Sativa τείνουν να έχουν περιεκτικότητα υψηλότερη στο Δ9-THC και χαμηλότερη σε CBD από ό, τι τα Indica.[21]

Κάνναβη με σχετικά υψηλότερη CBD έναντι της THC, σε αναλογία, είναι λιγότερο πιθανό να προκαλέσει άγχος από ό,τι το αντίστροφο. Η CBD ευθύνεται, επίσης, για την έντονη υπνηλία που προκαλείται, σε σύντομο χρονικό διάστημα, αμέσως μετά την χρήση της. Αυτό το αποτέλεσμα μπορεί να οφείλεται στο ότι η CBD είναι ανταγωνιστικότερη της THC συγκριτικά κατά των υποδοχέων κανναβινοειδών του οργανισμού, σε σχέση με την μερική δράση της THC. Η Κανναβιδιόλη (CBD) είναι επίσης ένας 5-ΗΤ υποδοχέας (σεροτονίνης), ο οποίος μπορεί επίσης να συμβάλει σε μία αγχολυτική επίδραση.[22] Αυτό πιθανότατα σημαίνει ότι οι υψηλές συγκεντρώσεις της CBD που βρέθηκαν στην Iνδική κάνναβη, μετριάζουν το αγχογόνο αποτέλεσμα της THC σημαντικά.[22] Το αποτέλεσμα της Κάνναβης sativa είναι γνωστό για την εγκεφαλική ευφορία, ενώ της Ινδικής κάνναβης είναι γνωστό για τις καταπραϋντικές επιδράσεις της, που κάποιοι προτιμούν, για νυχτερινή περισσότερο, χρήση της ημέρας. Και οι δύο τύποι χρησιμοποιούνται ως ιατρική κάνναβη.

Ποικιλίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γενικά, υπάρχουν τρεις κύριες ομάδες ποικιλιών κάνναβης που καλλιεργούνται σήμερα:

  • Ποικιλίες που καλλιεργούνται κυρίως για την ίνα τους, που χαρακτηρίζονται από μακριά στελέχη και μικρή διακλάδωση.[23]
  • Ποικιλίες που καλλιεργούνται για σπόρους που μπορούν να καταναλωθούν εντελώς ωμοί ή από τους οποίους εξάγεται έλαιο κάνναβης.
  • Ποικιλίες που καλλιεργούνται για ιατρικούς ή ψυχαγωγικούς σκοπούς, που χαρακτηρίζονται από εκτεταμένες διακλαδώσεις για τη μεγιστοποίηση του αριθμού των λουλουδιών.[23]

Συχνά γίνεται μια ονομαστική αν όχι νομική διάκριση μεταξύ της βιομηχανικής κάνναβης, με συγκεντρώσεις ψυχοδραστικών ενώσεων πολύ χαμηλές για να είναι χρήσιμες για αυτόν τον σκοπό, και της μαριχουάνας.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Florian ML, Kronkright DP, Norton RE (21 Μαρτίου 1991). The Conservation of Artifacts Made from Plant Materials. Getty Publications. σελίδες 49–. ISBN 978-0-89236-160-1. 
  2. Greg Green, The Cannabis Breeder's Bible, Green Candy Press, 2005, pp. 15-16 (ISBN 9781931160278)
  3. Sharma OP (2011). Plant Taxonomy (2nd έκδοση). Tata McGraw-Hill Education. σελίδες 459–. ISBN 978-1-259-08137-8. 
  4. «Cannabis sativa in Flora of North America @ efloras.org». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2017. 
  5. «The Difference Between Male and Female Cannabis Plants». United Cannabis Seeds. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Δεκεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2021. 
  6. Clarke R, Merlin M (1 Σεπτεμβρίου 2013). Cannabis: Evolution and Ethnobotany. University of California Press. σελίδες 16–. ISBN 978-0-520-95457-1. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2018. 
  7. «Influence of Environment on Sexual Expression in Hemp». Botanical Gazette 71 (3): 197–219. 1921-01-01. doi:10.1086/332818. https://zenodo.org/record/1431411. Ανακτήθηκε στις 2019-07-03. 
  8. «Marijuana plant anatomy and life cycles». Leafly (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2023. 
  9. «Evolution of the Cannabinoid and Terpene Content during the Growth of Cannabis sativa Plants from Different Chemotypes» (στα αγγλικά). Journal of Natural Products 79 (2): 324–31. February 2016. doi:10.1021/acs.jnatprod.5b00949. PMID 26836472. https://figshare.com/articles/journal_contribution/5028338. Ανακτήθηκε στις 2022-11-18. 
  10. «Taming THC: potential cannabis synergy and phytocannabinoid-terpenoid entourage effects». British Journal of Pharmacology 163 (7): 1344–64. August 2011. doi:10.1111/j.1476-5381.2011.01238.x. PMID 21749363. 
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 11,6 11,7 11,8 «Essential oils of different cultivars of Cannabis sativa L. and their antimicrobial activity». Flavour and Fragrance Journal 16 (4): 259–262. 2001. doi:10.1002/ffj.993. 
  12. «Essential Oils». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2007. 
  13. Oswald, Iain W. H.; Ojeda, Marcos A.; Pobanz, Ryan J.; Koby, Kevin A.; Buchanan, Anthony J.; Del Rosso, Josh; Guzman, Mario A.; Martin, Thomas J. (2021-11-30). «Identification of a New Family of Prenylated Volatile Sulfur Compounds in Cannabis Revealed by Comprehensive Two-Dimensional Gas Chromatography». ACS Omega 6 (47): 31667–31676. doi:10.1021/acsomega.1c04196. ISSN 2470-1343. PMID 34869990. PMC 8638000. https://doi.org/10.1021/acsomega.1c04196. 
  14. «Cannabis sativa: A comprehensive ethnopharmacological review of a medicinal plant with a long history». Journal of Ethnopharmacology 227: 300–315. December 2018. doi:10.1016/j.jep.2018.09.004. PMID 30205181. 
  15. «Terpene Carene usage». [νεκρός σύνδεσμος]
  16. Goldstein Ferber, Sari (February 18, 2020). «The "Entourage Effect": Terpenes Coupled with Cannabinoids for the Treatment of Mood Disorders and Anxiety Disorders». Current Neuropharmacology 18 (2): 87–96. doi:10.2174/1570159X17666190903103923. PMID 31481004. 
  17. «'Cannabis' Ontologies I: Conceptual Issues with Cannabis and Cannabinoids terminology». Drug Science, Policy and Law 6: 1–37. 2020. doi:10.1177/2050324520945797. ISSN 2050-3245. 
  18. Arora R (2010). Medicinal Plant Biotechnology. CABI. σελίδες 103–. ISBN 978-1-84593-692-1. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2018. 
  19. Chandra S, Lata H, El Sohly MA (23 Μαΐου 2017). Cannabis sativa L. - Botany and Biotechnology. Springer. σελίδες 54–. ISBN 978-3-319-54564-6. 
  20. «The Difference Between Indica and Sativa». Max's Indoor Grow Shop (στα Αγγλικά). 12 Δεκεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2020. 
  21. F., Thomas, Brian. The analytical chemistry of cannabis : quality assessment, assurance, and regulation of medicinal marijuana and cannabinoid preparations. Amsterdam. σελ. 2-4. ISBN 9780128046708. 932049612. 
  22. 22,0 22,1 J.E. Joy, S. J. Watson, Jr., and J.A. Benson, Jr, (1999). Marijuana and Medicine: Assessing The Science Base. Washington D.C: National Academy of Sciences Press. ISBN 0-585-05800-8. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link)
  23. 23,0 23,1 «Cannabis first domesticated 12,000 years ago: study» (στα αγγλικά). Phys.org. 17 July 2021. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 July 2021. https://web.archive.org/web/20210718024838/https://phys.org/news/2021-07-cannabis-domesticated-years.html. Ανακτήθηκε στις 18 July 2021. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]