Ιωάννα φον Λάντινγκσαουσεν

Ιωάννα φον Λάντινγκσαουσεν
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1753
Θάνατος	1809
Χώρα πολιτογράφησης	Σουηδία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	Κυρία επί των τιμών
Οικογένεια
Σύζυγος	Albrekt von Lantingshausen (από 1777)
Γονείς	Erik von Stockenström

Η Ιωάννα φον Λάντινγκσαουσεν γεννηθείσα ως Στόκενστρομ (Σουηδικά: Jeanna von Lantingshausen, née von Stockenström) (1753-1809), ήταν Σουηδή αριστοκράτισσα και αυλική. Είναι πρωταρχικά γνωστή ως υποκινητής της πολιτικής διαδήλωσης των γυναικών εναντίων του Βασιλιά Γουσταύου Γ΄ και των αποφάσεων του στην Πολιτική Συνέλευση του 1789.

Βιογραφία

Ήταν η κόρη του Κόμη Ερρίκου φον Στόκενστρομ (επίτιμο μέλος του Βασιλικού Συμβούλιου) και της Ιωάννας Μπεντουάρ. Το 1777, η Ιωάννα φον Στόκενστρομ παντρεύτηκε με τον Βαρόνο Αλβέρτο φον Λάντινγκσαουσεν. Εκείνη ήταν πολύ δημοφιλής στην υψηλή κοινωνία της εποχής, αλλά επίσης γνώστη για την συμμέτοχη της στις παραστάσεις του Ερασιτεχνικού Θεάτρου του Γουσταύου Γ’ της Σουηδίας. Επίσης ήταν πρώην κυρία των τιμών της Βασίλισσας Σοφίας Μαγδαληνής, αλλά και προσωπική φίλη της Δούκισσας Χεδβίγης Ελισάβετ Καρλόττας του Χόλσταϊν-Γκόττορπ και του Βασιλιά Γουσταύου Γ΄. Ένα χαρακτηριστικό περιστατικό που δείχνει την στενή της φιλία της με τον Βασιλιά, συνέβη κατά τη διάρκεια του χειμώνα του 1776. Εκείνο το βράδυ λοιπόν, στο Κάστρο Γκρίπσχολμ, αναφέρεται πως η Χεδβίγη Ελεονώρα, ο Βασιλιάς Γουσταύος Γ’ και η Ιωάννα φον Λάντινγκσαουσεν, έπεισαν τον Ιωάννη Γαβριήλ Οξενστιγιέρνα, τον Λιουναχούπτ και Αδόλφο Λουδοβίκο Χάμιλτον να ενωθούν μαζί τους σε μια φάρσα, η όποια αποσκοπούσε στο να ξυπνήσουν απότομα από τα κρεβάτια τους, όλους τους αυλικούς.

Σύγκρουση με τον Μονάρχη

Στο θυελλώδη Κοινοβούλιο του 1789, που ο Γουσταύος Γ΄ χρειαζόταν υποστήριξη για να συνεχιστεί ο συνεχιζόμενος Ρώσος-Σουηδικός πόλεμος, ήρθε σε ανοιχτή σύγκρουση με τους ευγενείς, γιατί εκείνοι ήταν αντίθετοι με τον πόλεμο και τον Βασιλικό Νόμο για την Ένωση και την Ασφάλεια. Ο Μονάρχης τότε ένωσε τις δυνάμεις τους με τις άλλες παρατάξεις για να νικήσει τους αριστοκράτες. Κατόπιν έθεσε σε κατ' οίκο περιορισμό πολλούς από τους εκπροσώπους των ευγενών. Αυτό ξεσήκωσε τις γυναίκες μέλη της αριστοκρατίας στο να κάνουν ένα κοινωνικό μποϊκοτάζ εναντίον του Βασιλιά, επιδεικνύοντας δημόσια τις πολίτικες τους απόψεις τους. Επίσης επισκέπτονταν τις Πριγκίπισσες, την Χεδβίγη Ελισάβετ Καρλόττα και τη Σοφία Αλβερτίνα της Σουηδίας, οι οποίες ήταν γνωστό ότι είχαν επίσης εναντιωθεί στο Βασιλιά και στις αποφάσεις του. Σύμφωνα με πληροφορίες της εποχής, ως ηγέτης και υποκινητής αυτής της πολιτικής διαμαρτυρίας, είχε αναφερθεί η Ιωάννα φον Λάντινγκσαουσεν. Ο Γουσταύος Γ’ προσβλήθηκε βαθιά από αυτό το ξέσπασμα, και χαρακτήρισε τις αριστοκράτισσες που συμμετείχαν σε αυτή την πολιτική διαδήλωση ως «μέγαιρες» της Γαλλικής επανάστασης. Ωστόσο, φοβόταν μήπως του επιτεθούν στην βασιλική θερινή κατοικία, όπως συνέβη με την Πορεία των γυναικών στις Βερσαλλίες». Ο Γουσταύος έδωσε την «απάντηση του» για το μποϊκοτάζ, μέσα από ένα Θεατρικό έργο που έγραψε και εκτέλεσε, το οποίο χλεύαζε δημόσια την Ιωάννα φον Λάντινγκσαουσεν. Σύμφωνα με τον Ηλία Σρόντερχεμ, αυτή η διαδήλωση έκανε τον Βασιλιά να χάσει τους πρώην φίλους του και να ξοδέψει περισσότερο χρόνο με άρρενες φίλους, όπως ο Τζωρτζ Τζόχαν Ντε Μπέσε, ο οποίος λέγετε ότι συμμετείχε σε όργια με πόρνες. Αυτή η διαδήλωση όμως, τον έφερε σε σύγκρουση και με την γυναικά του, Σοφία Μαγδαληνή, το έτος 1790. Εκείνο το φθινόπωρο, ο Βασιλιάς επέλεξε να παραμείνει στη θερινή κατοικία του παλατιού Ντόρτινινχολμ λόγω του κοινωνικού μποϊκοτάζ. Τελικά, η βασίλισσα επέστρεψε στην πρωτεύουσα χωρίς τη συγκατάθεση του, κάτι που τον έκανε να θυμώσει και να την κατηγορήσει ότι έχει χειραγωγηθεί για να συμμετάσχει στην πολιτική διαδήλωση. Επιπρόσθετα, υποψιαζόταν ότι η Χεδβίγη Ελεονώρα φον Φέρσεν , ήταν ανάμεσα στα πρόσωπα που είχαν πείσει τη Βασίλισσα να συμμετάσχει στο μποϊκοτάζ. Αυτό όμως φαίνεται να μην ισχύει. Ανόμοια με αυτό που σκεφτόταν ο Γουσταύος, η βασίλισσα ήταν αντίθετη με το πραξικόπημα του 1789, και μάλιστα σύμφωνα με πληροφορίες, ποτέ δεν επέτρεψε σε κανέναν να μιλήσει μπροστά της για πολιτικά ζητήματα. Λέγετε επίσης ότι η αιτία που την ώθησε να φύγει από την θερινή κατοικία ήταν λόγοι υγείας, καθώς το Παλάτι Ντόρτινινχολμ ήταν αρκετά κρύο εκείνη την εποχή του χρόνου και η Σοφία Μαγδαληνή είχε προσβληθεί από λοίμωξη στο αυτί. Ωστόσο, πριν φύγει η βασίλισσα απαγόρευσε στον Γουσταύο να κάνει παρέα τις κύριες επί των τιμών που άνηκαν στην προσωπική της αυλή.

Το 1790, ο Βασιλιάς έδιωξε την Ιωάννα επίσημα από το παλάτι και από όλα τα μέρη στα οποία ήταν δυνατόν να έρθει σε επαφή με μέλη του βασιλικού σπιτιού, όπως η Βασιλική Σουηδική Όπερα. Η Ιωάννα φον Λάντινγκσαουσεν ζήτησε να τις αποσταλεί επίσημη εντολή για την τιμωρία της και να διαβαστεί από έναν αξιωματούχο. Πράγματι η επιθυμία της πραγματοποιήθηκε. Ο αξιωματούχος της αστυνομίας Νιλς Χένδρικ Λίλιενσπαρε, της διάβασε της Βασιλική απόφαση στο σαλόνι της, στο όποιο είχαν συγκεντρωθεί ορισμένα άτομα ως μάρτυρες της. Αυτό το γεγονός αναφέρεται σε πολλά σύγχρονα απομνημονεύματα, επιστολές και ημερολόγια και θεωρείται σκάνδαλο, ιδιαίτερα επειδή διαβάστηκε από τον Λίλιενσπαρε, ο οποίος συνήθως συλλάμβανε πόρνες και επίσης συνέβαλε στην αντιδημοκρατία και την αριστοκρατική αντίθεση απέναντι στον Γουσταύο Γ’ κατά τα τελευταία χρόνια ως μονάρχης. Η απομόνωση της Ιωάννα φον Λάντινγκσαουσεν διήρκεσε μέχρι το θάνατο του Βασιλιά.

Πηγές

• Gerd Ribbing (1958). Gustav III: s hustru. Σοφία Μαγδαλένα. Στοκχόλμη: Alb. Bonniers Boktryckeri. ISBN
• Gerd Ribbing (1959). Ένσαμ. Σόφια Μαγδαλένα 1783-1813. Στοκχόλμη: Alb. Bonniers Boktryckeri. ISBN
• Hedvig Elisabet Charlotta; Bonde Carl Carlson (1903). Hedvig Elisabeth Charlottas dagbok. 2, 1783-1788. Στοκχόλμη: Norstedt. Libris 8207713
• Hedvig Elisabet Charlotta; Bonde Carl Carlson (1907). Hedvig Elisabeth Charlottas dagbok. 3, 1789-1792. Στοκχόλμη: Norstedt. Libris 8207714
• Svenskt biografiskt handlexikon. 1906