Χεδβίγη φον Φέρσεν
| Χεδβίγη (Χέντα) Ελεονώρα φον Φέρσεν | |
|---|---|
 Πίνακας της Χεδβίγης Ελεονώρας φον Φέρσεν γύρω στο 1790, του ζωγράφου Λόρενς Παστ | |
Κύρια επί των τιμών | |
| Γέννηση | 2 Ιουλίου 1753 Στοκχόλμη, Σουηδία |
| Θάνατος | 8 Νοεμβρίου 1792 (39 ετών) Πίζα, Ιταλία |
| Τόπος ταφής | Παλιό Αγγλικό Νεκροταφείο στο Λιβόρνο |
| Σύζυγος | Θούρε Λεονάρδο Κλίνκογστρομ |
| Επίγονοι | Χεδβίγη Αμαλία Καρλόττα Κλίνκογστρομ, Άξελ Λεονάρδος Κλίνκογστρομ, |
| Πατέρας | Άξελ φον Φέρσεν ο Πρεσβύτερος |
| Μητέρα | Χεδβίγη Κατερίνα φον Φέρσεν |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Η Χεδβίγη (Χέντα) Ελεονώρα φον Φέρσεν (Σουηδικά: Hedvig (Hedda) Eleonora von Fersen) (2 Ιουλίου 1753 - 8 Νοεμβρίου 1792) ήταν Σουηδή αριστοκράτισσα και Κυρία επί των τιμών της Βασίλισσας Σοφίας Μαγδαληνής. Ήταν η κόρη του Άξελ φον Φέρσεν του Πρεσβύτερου και της Χεδβίγη Κατερίνα Ντε λα Γκάρντι, ενώ ήταν αδελφή του Κόμη Άξελ φον Φέρσεν του Νεότερου, του Φαβιανού Ρέϊνχολντ φον Φέρσεν και της Σοφίας Πάιπερ. Το 1773, παντρεύτηκε τον Στρατάρχη Θούρε Λεονάρδο Κλίνκογστρομ (ήταν για εκείνον ο δεύτερος γάμος του) και έκαναν τέσσερα παιδιά, μεταξύ των οποίων είναι η καλλιτέχνης Χεδβίγη Αμαλία Καρλόττα Κλίνκογστρομ, και ο Άξελ Λεονάρδος Κλίνκογστρομ, ο οποίος ήταν μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών Πολέμου και της Εταιρεία για την Ενθάρρυνση της Εθνικής Βιομηχανίας (la Société pour l'encouragement de l'industrie nationale).
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Χεδβίγη Ελεονώρα έλαβε υψηλή εκπαίδευση από τον πατέρα της και απέκτησε τη φήμη της καλλιεργημένης διανοούμενης. Την χαρακτήριζαν ως:
- «Το πιο παθιασμένο μυαλό, ξεπερνώντας ίσως όλες τις άλλες γυναίκες στη Σουηδία, μαζί με την πιο δυνατή ψυχή».[1]
Ελευθεροτέκτων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Είναι γνωστό ότι ήταν μία από τις πέντε γυναίκες που υπήρξε μέλος των Ελευθεροτεκτόνων στη Σουηδία κατά τον 18ο αιώνα, μαζί με την αδελφή της Σοφία φον Φέρσεν και την Κόμισσα Χριστίνα Καρλόττα Στέρνελντ (η οποία το 1776 συμμετείχε στις Τεκτονικές υιοθεσίες για γυναίκες της αυλής του παλατιού). Το 1776 η πριγκίπισσα Χεδβίγη Ελισάβετ Καρλόττα προσηλυτίστηκε στον μασονισμό από τον σύζυγο της Δούκα Κάρολο. Επιπλέον, εικάζεται ότι μέλος επίσης ήταν και η Κόμισσα Ουλρίκα Κατερίνα Βράχ, χωρίς όμως αυτό να είναι απόλυτα τεκμηριωμένο.[2]
Η ζωή στο παλάτι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1774, αποδέχθηκε τη θέση της κυρίας επί των τιμών, της βασίλισσας Σοφίας Μαγδαληνής. Βέβαια, η ιδία δεν επιθυμούσε αυτό το διορισμό, αλλά τον δέχτηκε μετά από προτροπή του συζύγου της, για οικονομικούς λόγους.[3]
Ήταν φίλη με την πριγκίπισσα Χεδβίγη Ελισάβετ Καρλόττα, η οποία την περιέγραψε ως εξής:
«Η Κόμισσα Κλίνκογστρομ είναι φιλική, ευχάριστη, ταλαντούχα και μορφωμένη, με έναν αξιόπιστο χαρακτήρα και είναι φίλη των φίλων της. Συχνά όμως, είναι απόμακρη από τον έξω κόσμο, αν και παρατηρεί την ανοησία γύρω της με μια εσωτερική ηρεμία, ειδικά σε ότι αφορά τον κύκλο του Παλατιού. Η αντίληψη της στα γεγονότα είναι στην πραγματικότητα αρκετά σαρκαστική, αλλά είναι πολύ προσεκτική και μοιράζεται τις παρατηρήσεις της μόνο με αυτούς που εμπιστεύεται. Επιπλέον, είναι γνωστό ότι δέχτηκε με μεγάλη δυσαρέσκεια τη θέση της κυρίας επί των τιμών στο πλευρό της βασίλισσας. Το έκανε μόνο για να ευχαριστήσει τον σύζυγο της, καθώς η άποψη του ήταν ότι αυτός ο διορισμός θα τους ευνοούσε κυρίως οικονομικά. Κατά κύριο λόγο λοιπόν, θα μπορούσε κάνεις να τον χαρακτηρίσει σχεδόν τσιγκούνη. Σίγουρα δεν είναι πολύ ευχαριστημένη από μια θέση, η οποία πρέπει να την ενοχλεί, καθώς δεν έχει διάθεση να ντύνεται όμορφα, αν και στην πραγματικότητα σε αυτόν τον τομέα είναι αρκετά απρόσεκτη.»
Σύμφωνα με τον Κάρολο Φρειδερίκο Έρενσβαρντ, η Ελεονώρα ενοχλήθηκε με τα καθήκοντα του αξιώματος της, πιθανότατα επειδή: «ούτε ο Φαραώ (παιχνίδι με τράπουλα) ούτε η συνομιλία που πρέπει να έχει με τους συμπαίκτες της, μπορούν να ταιριάξουν με την αίσθηση, το πνεύμα και τα επιτεύγματα της.»[4]
Ο Γουσταύος Γ’ και η Χεδβίγη Ελεονώρα ήταν αρχικά φίλοι και συζήταγαν συχνά για πολιτικά ζητήματα. Το 1779, η φον Φέρσεν έκανε μια ανεπιτυχή προσπάθεια να τον πείσει να κάνει ειρήνη με τη μητέρα του, τη χήρα βασίλισσα Λουΐζα Ουλρίκα της Πρωσίας (μετά από ένα χάσμα στην σχέση τους, που προκλήθηκε επειδή η μητέρα του υποστήριξε τις φήμες της εποχής, που ήθελαν τον γιο του Βασιλιά Γουσταύου, τον πρίγκιπα Γουσταύο Αδόλφο, να μην είναι πραγματικό παιδί του, αλλά αντίθετα να είναι βιολογικό παιδί του Κόμη Αδόλφου Φρειδερίκου Μούνκ). Το 1782, η φον Φέρσεν τον προειδοποίησε να μην επιεικής με μια θρησκευτική αίρεση, την Κολινιστέρνα, η οποία προκαλούσε διαταραχές.[5]
Κατά τη διάρκεια του χειμώνα του 1776 στο Κάστρο Γκρίπσχολμ, αναφέρεται πως η Χεδβίγη Ελεονώρα, ο Βασιλιάς Γουσταύος Γ’ και η Ιωάννα φον Λάντινγκσαουσεν, έπεισαν τον Ιωάννη Γαβριήλ Οξενστιγιέρνα, τον Λιουναχούπτ και Αδόλφο Λουδοβίκο Χάμιλτον να ενωθούν μαζί τους σε μια φάρσα, η όποια αποσκοπούσε στο να ξυπνήσουν απότομα από τα κρεβάτια τους, όλους τους αυλικούς. Το 1782, διαπιστώθηκε πως η Βασίλισσα Σοφία Μαγδαληνή ανακάλυψε την Χεδβίγη Ελεονώρα φον Φέρσεν και τη μητέρα της, να βρίσκονται μαζί με τον Γουσταύος Γ’ στην κρεβατοκάμαρα του, ενώ εκείνος ήταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του, και άκουγε την ηθοποιό Ζακ Μαρί Μουτέτ (Μονβέλ) να του διαβάζει ένα έργο.
Τον Δεκέμβριο του 1775 έλαβε μια επιστολή από τον Γουσταύο Γ΄ της Σουηδίας που ζητούσε από τον σύζυγο της να συστήσει τον Κάρολο Μιχαήλ Μπέλμαν (τον αποκαλούμενο επίσης ως «Ανακρέων» της Σουηδίας), ως γραμματέα του βασιλιά. Έγραψε τα εξής:
«Γνωρίζετε ότι μου άρεσαν οι ποιητές και ιδιαίτερα οι Σουηδοί. Γνωρίζετε ότι αυτοί οι κύριοι είναι πάντα φτωχοί και πάντα ζητούν οικονομική υποστήριξη. Γνωρίζετε επίσης ότι η τέχνη των στίχων τους δεν είναι ούτε χαρούμενη ούτε καρποφόρα μέχρι να γεμίσει το πορτοφόλι τους.»
Ο Μπέλμαν έγινε τελικά γραμματέας, για 3.000 τάλιρα ετησίως, εκ των οποίων τα μισά τα έδινε στο άτομο που κατείχε την υπηρεσία.
Σύγκρουση με τον Γουσταύο Γ'[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κάποια στιγμή, η Ελεονώρα φον Φέρσεν ήρθε σε ρήξη με τον Γουσταύου Γ’. Όλα ξεκίνησαν από την θυελλώδη Συνέλευση του 1789, όπου ο Βασιλιάς χρειαζόταν υποστήριξη για να συνεχιστεί ο Ρώσος-Σουηδικός πόλεμος. Έτσι ήρθε σε ανοιχτή σύγκρουση με τους ευγενείς, που ήταν αντίθετοι με τον πόλεμο και με τον Βασιλικό Νόμο για την Ένωση και την Ασφάλεια. Ο Μονάρχης χρησιμοποίησε όμως τις άλλες παρατάξεις για να νικήσει τους αριστοκράτες. Κατόπιν έθεσε πολλούς εκπροσώπους των ευγενών σε κατ' οίκο περιορισμό και φυλάκιση. Αυτό προκάλεσε ένα ρήγμα μεταξύ του Βασιλιά και των ευγενών, κάτι που αποδείχθηκε από ένα κοινωνικό μποϊκοτάζ προκαλούμενο από τις γυναίκες μέλη της αριστοκρατίας. Εκείνες έκαναν μια πολιτική επίδειξη των απόψεων τους απορρίπτοντας όλες τις ιδιωτικές προσκλήσεις, ενώ στήριζαν ανοιχτά τις Πριγκίπισσες Χεδβίγη Ελισάβετ Καρλόττα και Σοφία Αλβερτίνα, οι οποίες ήταν επίσης γνωστό ότι δεν ενέκριναν τις ενέργειες του Γουσταύου Γ. Η Ιωάννα φον Λάντινγκσαουσεν, και η Χεδβίγη φον Φέρσεν ανήκαν στις γυναίκες που συμμετείχαν στο μποϊκοτάζ.
Ο Γουσταύος Γ’ προσβλήθηκε βαθιά από αυτό το ξέσπασμα, και χαρακτήρισε τις αριστοκράτισσες που συμμετείχαν σε αυτή την πολιτική διαδήλωση ως «μέγαιρες» της Γαλλικής επανάστασης. Ωστόσο, φοβόταν μήπως του επιτεθούν στην βασιλική θερινή κατοικία, όπως συνέβη με την Πορεία των γυναικών στις Βερσαλλίες».[6] Ο Γουσταύος έδωσε την «απάντηση του» για το μποϊκοτάζ, μέσα από ένα Θεατρικό έργο που έγραψε και εκτέλεσε, το οποίο χλεύαζε δημόσια την Ιωάννα φον Λάντινγκσαουσεν. Σύμφωνα με τον Ηλία Σρόντερχεμ, αυτή η διαδήλωση έκανε τον Βασιλιά να χάσει τους πρώην φίλους του και να ξοδέψει περισσότερο χρόνο με άρρενες φίλους, όπως ο Τζωρτζ Τζόχαν Ντε Μπέσε, ο οποίος λέγετε ότι συμμετείχε σε όργια με πόρνες.
Αυτή η διαδήλωση όμως, τον έφερε σε σύγκρουση και με την γυναικά του, Σοφία Μαγδαληνή, το έτος 1790. Εκείνο το φθινόπωρο, ο Βασιλιάς επέλεξε να παραμείνει στη θερινή κατοικία του παλατιού Ντόρτινινχολμ λόγω του κοινωνικού μποϊκοτάζ. Τελικά, η βασίλισσα επέστρεψε στην πρωτεύουσα χωρίς τη συγκατάθεση του, κάτι που τον έκανε να την κατηγορήσει ότι έχει χειραγωγηθεί για να συμμετάσχει στην πολιτική διαδήλωση. Επιπρόσθετα, υποψιαζόταν ότι η Χεδβίγη Ελεονώρα φον Φέρσεν , ήταν ανάμεσα στα πρόσωπα που είχαν πείσει τη Βασίλισσα να συμμετάσχει στο μποϊκοτάζ. Αυτό όμως φαίνεται να μην ισχύει. Ανόμοια με αυτό που σκεφτόταν ο Γουσταύος, η βασίλισσα ήταν αντίθετη με το πραξικόπημα του 1789, και μάλιστα σύμφωνα με πληροφορίες, ποτέ δεν επέτρεψε σε κανέναν να μιλήσει μπροστά της για πολιτικά ζητήματα. Λέγετε επίσης ότι η αιτία που την ώθησε να φύγει από την θερινή κατοικία ήταν λόγοι υγείας, καθώς το Παλάτι Ντόρτινινχολμ ήταν αρκετά κρύο εκείνη την εποχή του χρόνου και η Σοφία Μαγδαληνή είχε προσβληθεί από λοίμωξη στο αυτί. [7]
Λίγο πριν πεθάνει το 1792, ο μονάρχης ζήτησε από την Χεδβίγη Ελεονόρα να τον συναντήσει, καθώς επιθυμούσε να συμφιλιωθεί μαζί της και να κάνουν ειρήνη.[8] [9] Η φον Φέρσεν πέθανε στις 8 Νοεμβρίου του 1792 στην Πίζα της Ιταλίας και θάφτηκε στο Παλιό Αγγλικό Νεκροταφείο, στο Λιβόρνο.
Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Hedvig Eleonora von Fersen i Wilhelmina Stålberg, Anteckningar om svenska qvinnor (1864)
- ↑ My Hellsing (2013). Hovpolitik. Hedvig Elisabeth Charlotte som politisk aktör vid det gustavianska hovet. [Court Politics. Hedvig Elisabeth Charlotte as a political actor at the Gustavian court]Örebro: Örebro universitet. (ISBN 978-91-7668-964-6) sid. 88
- ↑ Charlottas, Hedvig Elisabeth (1902) [1775–1782]. Bonde, Carl Carlson, επιμ. Hedvig Elisabeth Charlottas dagbok (στα Swedish). I 1775-1782. Stockholm: P.A. Norstedt & Söners förlag. σελ. 178. (search for all versions on WorldCat)
- ↑ Το ημερολόγιο της Δούκισσας Χεδβίγης Ελισάβετ Καρλότας
- ↑ Charlottas, Hedvig Elisabeth (1902) [1775–1782]. Bonde, Carl Carlson, επιμ. Hedvig Elisabeth Charlottas dagbok (στα Swedish). I 1775-1782. Stockholm: P.A. Norstedt & Söners förlag. σελ. 349. (search for all versions on WorldCat)
- ↑ Gerd Ribbing (1959). Ensam drottning. Sofia Magdalena 1783-1813. Stockholm: Alb. Bonniers Boktryckeri page 113-114
- ↑ Gerd Ribbing (1959). Ensam drottning. Sofia Magdalena 1783-1813. Stockholm: Alb. Bonniers Boktryckeri. page
- ↑ Το ημερολόγιο της Δούκισσας Χεδβίγης Ελισάβετ Καρλότας
- ↑ Beth Hennings (in Swedish): Gustav III, Ny utg. (1990)
Επιπλέον ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Gerd Ribbing (1958). Gustav III: s hustru. Σοφία Μαγδαλένα. Στοκχόλμη: Alb. Bonniers Boktryckeri
- Gerd Ribbing (1959). Ένσαμ. Σόφια Μαγδαλένα 1783-1813. Στοκχόλμη: Alb. Bonniers Boktryckeri σελίδα 113-114