Θαλάσσια ανεμώνη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Θαλάσσια ανεμώνη
Χρονικό πλαίσιο απολιθωμάτων:
Πρότυπο:Fossil range Upper Cambrian to Present
Διάφοροι τύποι θαλασσίων ανεμώνων, εικονογραφημένο από τον Τζάκομο Μερκουλιάνο, 1893
Διάφοροι τύποι θαλασσίων ανεμώνων,
εικονογραφημένο από τον Τζάκομο Μερκουλιάνο, 1893
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Κνιδόζωα (Cnidaria)
Ομοταξία: Ανθόζωα (Anthozoa)
Υφομοταξία: Εξακοράλλια (Hexacorallia)
Τάξη: Ακτινιάρια (Actiniaria)
Ποικιλομορφία
46 οικογένειες
Υποτάξεις

Ο όρος θαλάσσια ανεμώνη αναφέρεται σε διάφορα κοιλεντερωτά πολυποδοειδή ζώα της θάλασσας, που το σχήμα τους μοιάζει με λουλούδι, εξού και το όνομα ανεμώνη. Αποτελούν την τάξη ακτινιάρια (λατ. Actiniaria), η οποία υπάγεται στην υφομοταξία εξακοράλλια (Hexacorallia) η οποία με τη σειρά της υπάγεται στη ομοταξία ανθόζωα (Anthozoa) της συνομοταξίας των κνιδόζωων (Cnidaria). Οι θαλάσσιες ανεμώνες ταξινομούνται σε 46 οικογένειες εκ των οποίων οι ακτινιίδες (Actiniidae) είναι η πιο πολυπληθής.

Η ομοιογένεια στην οποία ανήκουν οι ανεμώνες περιλαμβάνει πολλά είδη, που διακρίνονται μεταξύ τους από τη διαφορετική διάταξη των μεσεντερίων και πλοκαμιών κυρίως και κατά δεύτερο λόγο απ'το χρώμα, τον τύπο κ.τ.λ. Τα πιο πολλά απ' αυτά και ιδιαίτερα τα τροπικά είδη έχουν πολύ ωραία χρώματα. Είναι συνήθως χρώματος κόκκινου, καφέ, πράσινου ή πορτοκαλί και μερικές φορές εμφανίζουν μπλε ή κίτρινες βούλες.[1]

Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Είναι ζώα με σώμα κάπως κυλινδρικό, που βρίσκονται κολλημένα με τη βάση τους ή το πόδι τους πάνω σε άλλο στερεό σώμα, ενώ στην αντίθετη ελεύθερη άκρη του σώματός τους φέρουν δίσκο στον οποίο βρίσκεται η στοματική σχισμή.Το στόμα τους φέρει γύρω του απλά και κοίλα πλοκάμια, που ο αριθμός τους διαφέρει από το ένα ζώο στο άλλο και είναι πολλαπλάσιο του έξι, καταλήγει δε στον οισοφάγο, που μπαίνει μέσα στη στοματική κοιλότητα και συνδέεται ακτινωτά διαμέσου μεσεντερίων με τα τοιχώματά της. Έτσι το σώμα διαιρείται σε διαχωρίσματα, με τα οποία επικοινωνεί ο οισοφάγος διαμέσου μιας κεντρικής κοιλότητας. Από τις δύο μεριές του οισοφάγου και προς τις αντίστοιχες γωνίες του στόματος απλώνεται ένα ζευγάρι σιφωνόγλυφα, που παραμένουν συνεχώς ανοιχτά, επιτρέποντας έτσι την είσοδο και την έξοδο ρευμάτων νερού, που κάνουν τη δουλειά της αναπνοής και της απέκκρισης.

Τα τοιχώματα και τα πλοκάμια που φυτρώνουν απ' αυτά έχουν μεγάλη ικανότητα συστολής και διαστολής και αποτελούνται από μυς διαταγμένους κυλινδρικά για τη διαστολή και κατά μήκος για τη συστολή. Οι μύες αυτοί συνδέονται με ειδικούς συνδέσμους με τα μεσεντέρια, που είναι κάθετα, ακτινωτά διαφράγματα, που απλώνονται από το περιστόμιο μέχρι τη βάση και από τα σωματικά τοιχώματα μέχρι τον οισοφάγο αλλά χαμηλότερο απ' αυτόν επίπεδο. Γενικά είναι τοποθετημένοι κατά ζευγάρια, και, όπως και τα πλοκάμια, σε αριθμό που αποτελεί πολλαπλάσιο του έξι. Τα μεσεντέρια που αντιστοιχούν στα σιφωνόγλυφα, έχουν διάφορη κατασκευή και λέγονται άμεσα, ενώ τα άλλα αποτελούν διάφορες κατηγορίες ανάλογα με την τάξη και τον βαθμό ανάπτυξή τους. Οι χώροι ανάμεσα στα μεσεντέρια συγκοινωνούν με έναν ή δύο πόρους, ενώ οι ωοθήκες και οι όρχεις αναπτύσσονται από το κύτταρο που είναι κοντά στη γαστρική κοιλότητα και τα άκρα των μεσεντερίων. Στο ίδιο σημείο βρίσκονται τα πεπτικά κύτταρα και οι νηματοκύστεις, που σε ορισμένα είδη φυτρώνουν πάνω από λεπτές ίνες, που προβάλλουν με το στόμα.

Κύκλος ζωής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι ανεμώνες είναι θαλασσινά ζώα και ζουν κοντά στις ακτές. Λίγα είδη ζουν σε πιο βαθιά νερά και πάρα πολύ λίγα σε ανοιχτά νερά.

Οι περισσότερες θαλάσσιες ανεμώνες ζουν μοναχές και πολύ λίγες κατά αποικίες. Επίσης, αντίθετα προς τα στενά συγγενεύοντα μ' αυτές κοράλλια, ποτέ δεν σχηματίζουν εσωτερικά ασβεστολιθικό σκελετό. Σε μερικές μονάχα περιπτώσεις μπορεί να φτιάξουν τέτοιο σκελετό, αλλά μονάχα απέξω στο εκτόδερμα. Κατά κανόνα οι ανεμώνες ζουν κολλημένες πάνω σε βράχια. Μερικά είδη ζουν στην άμμο ή τη λάσπη, άλλα κολλούν σε κοχύλια από διάφορα οστρακώδη, ενώ άλλα ζουν παρασιτικά πάνω σε μέδουσες.

Οι ανεμώνες αναπαράγονται είτε μονογονικά, με σχάση, είτε αμφιγονικά, με αβγά και σπερματοζωάρια, που παράγονται από διάφορα άτομα. Τα αβγά γονιμοποιούνται μέσα στη γαστρική κοιλότητα και έπειτα από την ωρίμανσή τους ξεφεύγουν από το στόμα, σαν προνύμφες, που ελεύθερες πια κολλούν σε κάποιο στερεό σώμα, όπου αναπτύσσουν στόμα, πλοκάμια και μεσεντέρια, ταυτόχρονα με τη γενική ανάπτυξή του όγκου τους.

Διατροφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι ανεμώνες είναι σαρκοφάγα ζώα, αλλά επειδή δεν μπορούν να μετακινούνται πάρα πολύ εύκολα, εξαρτώνται απ' την τροφή που θα μπλεχτεί στα εκτεταμένα πλοκάμια τους ή το περιστόμιο τους.Το θύμα που πιάνεται ναρκώνεται πρώτα με την ενέργεια των κνιδοφόρων κυστεών τους και μετά προωθείται με το στόμα στη γαστρική κοιλότητα για πέψη. Το τμήμα της τροφής που δεν χωνεύεται αποβάλλεται από το στόμα.

Οι ανεμώνες είναι πολύ λαίμαργα ζώα και καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες τροφής, μεγαλώνοντας πολύ γρήγορα. Όταν συμβαίνει να στερούνται τροφής, ο όγκος τους μικραίνει μέχρι σχεδόν αφανισμού, χωρίς ωστόσο τα ζώα να χάνουν το σχήμα τους.

Είδη θαλάσσιων ανεμώνων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Cryptodendrum adhaesivum, αυτή η ανεμώνη είναι αρκετά ανθεκτική, αλλά το βασικό της μειονέκτημα είναι η επιθετικότητά της. Αν και το τσίμπημά της δεν είναι ιδιαίτερα επώδυνο για τους ανθρώπους, μπορεί να αποβεί θανατηφόρο για τα ψάρια και τα κοράλλια.
  • Heteractis aurora, επιλέγει να εγκαθίστανται στην άμμο γι' αυτό χρειάζεται αρκετά παχύ στρώμα άμμου στον βυθό και όταν απειλείται συρρικνώνεται και κρύβεται στην άμμο.
  • Heteractis magnifica, ο κορμός της έχει κόκκινο χρώμα, μπλε ή καφέ, ενώ τα πλοκάμια της είναι συνήθως καφέ, κίτρινα, πράσινα ή λευκά και μοιάζουν με δάχτυλα. Στη φύση τη συναντάμε μεμονωμένα ή σε ομάδες πολλών ατόμων που σε κάποιες περιπτώσεις καλύπτουν μεγάλες εκτάσεις. Εγκαθίστανται μόνο σε σκληρές επιφάνειες και όταν νιώσει απειλή μαζεύει τα πλοκάμια της και μετατρέπει τον κορμό της σε μπάλα.
  • Stichodactyla gigantea, η συγκεκριμένη ανεμώνη προτιμά ρηχά νερά με αμμώδη βυθό. Συναντάται από την Ερυθρά Θάλασσα μέχρι τη Μικρονησία. Χαρακτηριστικό της είναι ότι τα μικρά της πλοκάμια δίνουν την εντύπωση ότι δονούνται.[2]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Κ.Ι. Ανανιάδης, Υδρία (Μεγάλη Γενική Εγκυκλοπαίδεια-Ελληνική και Παγκόσμια), 8'τ.,Εταιρεία Ελληνικών Εκδόσεων Α.Ε.
  2. http://www.aquarium4u.gr/...άρθρα/clownfish-ανεμώνες[νεκρός σύνδεσμος]