Θέσπισμα του Κάλις

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Γενικός Χάρτης των Εβραϊκών Ελευθεριών, γνωστός ως το Θέσπισμα του Κάλις και ως το Προνόμιο του Κάλις, εκδόθηκε από τον Δούκα της Μείζονος Πολωνίας, Μπολέσλαφ τον Ευσεβή, στις 8 Σεπτεμβρίου 1264 στο Κάλις.

Το θέσπισμα παραχώρησε στους Εβραίους άνευ προηγουμένου νομικά δικαιώματα στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της αποκλειστικής δικαιοδοσίας επί εβραϊκών θεμάτων σε εβραϊκά δικαστήρια και δημιούργησε ένα ξεχωριστό δικαστήριο για άλλα ποινικά θέματα που αφορούσαν Χριστιανούς και Εβραίους. Το καταστατικό επικυρώθηκε από τους επόμενους Πολωνούς Βασιλείς: τον Καζίμιρ Γ΄ το 1334, τον Καζίμιρ Δ΄ το 1453 και τον Σιγισμούνδο Α΄ το 1539.

Αποσπάσματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ακολουθούν συνοπτικά και μεταφρασμένα αποσπάσματα από τις 36 ρήτρες του Θεσπίσματος του Κάλις:[1]

Κριτική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ορισμένοι Πολωνοί ερευνητές, όπως ο Ρομούαλντ Χούμπε, ανέλυσαν τα έγγραφα προέλευσης και ισχυρίστηκαν ότι τόσο το πρωτότυπο όσο και τα επικυρωμένα αντίγραφά του δεν βρέθηκαν και ότι το κείμενο ήταν πλαστογραφία του 15ου αιώνα που έγινε για πολιτικούς σκοπούς.[2][3][4][5]

Έκδοση του 20ού αιώνα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τη δεκαετία του 1920, ο Πολωνός Εβραίος καλλιτέχνης και ακτιβιστής Άρτουρ Σικ (1894–1951) εικονογράφησε το Θέσπισμα του Κάλις σε έναν κύκλο 45 μικρογραφιών υδατογραφίας και τέμπερας.[6] Εκτός από το λατινικό πρωτότυπο, ο Σικ μετέφρασε το κείμενο του Θεσπίσματος στα πολωνικά, στα εβραϊκά, στα γίντις, στα ιταλικά, στα γερμανικά, στα αγγλικά και στα ισπανικά. Το 1929, οι μινιατούρες του Θεσπίσματος του Σικ εκτέθηκαν σε όλη την Πολωνία και συγκεκριμένα στο Λοτζ, τη Βαρσοβία, την Κρακοβία και το Κάλις.[7] Με την υποστήριξη της πολωνικής κυβέρνησης, οι επιλογές των μινιατούρων του Θεσπίσματος εκτέθηκαν στη Γενεύη το 1931,[8] για άλλη μια φορά στην Πολωνία ως μέρος μιας περιοδείας 14 πόλεων το 1932,[9] στο Λονδίνο το 1933,[10] στο Τορόντο το 1940[11] και στη Νέα Υόρκη το 1941 και έπειτα, χωρίς κυβερνητική υποστήριξη, στη Νέα Υόρκη το 1944, 1952 και 1974-75.[12] Το 1932, το Θέσπισμα του Κάλις δημοσιεύθηκε από το Éditions de la Table Rode de Paris ως συλλεκτική πολυτελής περιορισμένη έκδοση των 500.[13] Οι πρωτότυπες μινιατούρες του Σικ βρίσκονται τώρα στις εγκαταστάσεις του Εβραϊκού Μουσείου του Μανχάταν.[14]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «The Statute of Kalish of Bolesław the Pious for Jews in 1264». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2021. 
  2. Bylina, Stanisław (1 Ιανουαρίου 2000). Kościół, kultura, społeczeństwo: studia z dziejów średniowiecza i czasów nowożytnych (στα Πολωνικά). Semper. ISBN 9788386951789. Page 340: "uznany przez badaczy za falsyfikat" = deemed by researches as false.... 
  3. Alexander, Manfred· Kämpfer, Frank (1 Ιανουαρίου 1991). Kleine Völker in der Geschichte Osteuropas: Festschrift für Günther Stökl zum 75. Geburtstag (στα Γερμανικά). Franz Steiner Verlag. ISBN 9783515054737. 
  4. Polsce, Uniwersytet Jagielloński Międzywydziałowy Zakład Historii i Kultury Żydów w (1 Ιανουαρίου 1991). Żydzi w dawnej Rzeczypospolitej: materiały z konferencji "Autonomia Żydów w Rzeczypospolitej Szlacheckiej" : Międzywydziałowy Zakład Historii i Kultury Żydów w Polsce Uniwersytet Jagielloński 22–26 IX 1986 (στα Πολωνικά). Wyd. Ossolińskich. ISBN 9788304037977. 
  5. Wajs, Hubert (1 Ιανουαρίου 2008). Pomniki praw człowieka w historii. Tom 1 (στα Πολωνικά). Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich. ISBN 9788392704911. Page 57 : "W 1453 r. król (...) zatwierdził przywilej dla Żydów, opierając się na rzekomym przywileju króla Kazimierza Wielkiego, w istocie sfałszowanym" = In 1453 r. king confirmed the Jewish privilege based on an alleged privilege by king Casimir the Great which was in essence a falsification 
  6. Ansell, Joseph P. "Art against Prejudice: Arthur Szyk's Statute of Kalisz." The Journal of Decorative and Propaganda Arts 14 (1989): 47–63. doi:10.2307/1504027.
  7. Ansell, Joseph P. Arthur Szyk: Artist, Jew, Pole. Portland: The Littman Library of Jewish Civilization, 2004. 62.
  8. Ansell 71.
  9. Ansell 74.
  10. Ansell 77.
  11. Ansell 118.
  12. Ansell 121, 126, 234, 237.
  13. Ansell 59–60.
  14. Widmann, Katja and Johannes Zechner. Arthur Szyk – Drawing Against National Socialism and Terror. Berlin: Deutsches Historisches Museum, 2008.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]