Εσθήρ (Ρακίνας)
 Εξώφυλλο της έκδοσης του 1689 | |
| Συγγραφέας | Ρακίνας |
|---|---|
| Τίτλος | Esther[1] |
| Γλώσσα | Γαλλικά |
| Ημερομηνία δημιουργίας | 1689[1] |
| Πολιτιστικό κίνημα | κλασικισμός |
| Μορφή | θεατρικό έργο |
| Χαρακτήρες | Thamar, d:Q24734139, d:Q24734138, d:Q24734132, d:Q24734128, d:Q24734127, d:Q24734126, d:Q24734121, d:Q24734120 και d:Q24734119 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Εσθήρ είναι τραγωδία του Ρακίνα σε τρεις πράξεις και σε στίχους με χορωδιακά τμήματα. Παρουσιάσθηκε για πρώτη φορά στις 26 Ιανουαρίου 1689 στο Σαιν-Σιρ.[2]
Η υπόθεση είναι εμπνευσμένη από τη βιβλική ιστορία της Εσθήρ. Το έργο ήταν παραγγελία της Μαντάμ ντε Μαιντενόν για τις μαθήτριες του σχολείου που είχε ιδρύσει.
Το έργο ανοίγει με μια εισαγωγή που αναφέρεται στη δόξα του Λουδοβίκου ΙΔ΄ και της Μαντάμ ντε Μαιντενόν.[3]
Ιστορικό
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μετά τη Φαίδρα (1677), ο Ρακίνας δεν έγραφε πλέον θεατρικά έργα: αφοσιώθηκε ουσιαστικά στον ρόλο του ως ιστοριογράφου του Λουδοβίκου ΙΔ΄ και στην πίστη των Γιανσενιστών σε σημείο να ενστερνιστεί το όραμά τους για το θέατρο, το οποίο θεωρούσε το κοσμικό θέατρο βέβηλη τέχνη, και να απαγορεύσει στον γιο του να παρακολουθεί κοσμικά έργα. Μπορεί επομένως να φανεί περίεργο το γεγονός ότι έγραψε ένα νέο θεατρικό έργο, την Εσθήρ, το 1689. Για να γίνει κατανοητό το παράδοξο, είναι απαραίτητο να υπογραμμισθούν δύο στοιχεία: πρώτα απ' όλα, ο Ρακίνας έγραψε το έργο ως παραγγελία της Μαντάμ ντε Μαιντενόν (μυστική σύζυγος του βασιλιά). Επιπλέον, από ευσέβεια επέλεξε ένα βιβλικό θέμα από το Βιβλίο της Εσθήρ. Το έργο ακολουθεί πιστά τη διήγηση της Βίβλου και ο έρωτας δεν παίζει κανένα ρόλο.[4]
Ωστόσο, η απολογία της θρησκευτικής ανοχής προκαλεί προβληματισμό καθώς είχε προηγηθεί η ανάκληση του Διατάγματος της Νάντης το 1685.
Υπόθεση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η υπόθεση διαδραματίζεται στα Σούσα, στα ανάκτορα του βασιλιά της Περσίας.
Πρώτη πράξη - Η Εσθήρ διηγείται σε μια φίλη πώς ο Ασσουήρης, βασιλιάς της Περσίας, τη διάλεξε για νέα του βασίλισσα. Της αποκαλύπτει ότι έσωσε μάλιστα τον βασιλιά αποκαλύπτοντας μια συνομωσία με τη βοήθεια του θείου της Μαρδοχαίου. Όμως, ο Μαρδοχαίος έρχεται να της ανακοινώσει ότι ο βασιλιάς, με την παραίνεση του υπουργού Αμάν, πρόκειται να ανακοινώσει ένα διάταγμα με σκοπό να θανατώσει, λίγες μέρες αργότερα, όλους τους Εβραίους του Περσικού βασιλείου και την παρακαλεί να μεσολαβήσει. Η Εσθήρ φοβάται να παρουσιαστεί στον βασιλιά δίχως την άδειά του, γεγονός που μπορεί να έχει για συνέπεια την καταδίκη της σε θάνατο. [5]
Δεύτερη πράξη - Ο Αμάν λέει ότι οι Εβραίοι πάντα καταδίωκαν τους Αμαληκίτες, λαό στον οποίο ανήκει και ο ίδιος. Ωστόσο, δεν είναι αυτός ο λόγος που τον ωθεί να εξαφανίσει τον εβραϊκό λαό, αλλά η έλλειψη σεβασμού του Μαρδοχαίου, ο οποίος καθημερινά, στην είσοδο του παλατιού, αρνείται να τον προσκυνήσει. Συγχρόνως, ο βασιλιάς, βασανισμένος από ένα όνειρο, ζήτησε να του διαβάσουν τα χρονικά της βασιλείας του, τα οποία του θύμισαν πώς ο Μαρδοχαίος τον έσωσε από μια συνωμοσία κατά της ζωής του και, καθώς είχε ξεχάσει να τον ανταμείψει, διέταξε τον Αμάν να τιμήσει με θρίαμβο τον Μαροδοχαίο. Η Εσθήρ, που επιδιώκει να σώσει τον εβραϊκό λαό, στον οποίο ανήκει, ζητά από τον Ασσουήρη να έρθει και να δειπνήσει στο σπίτι της με τον Αμάν.[6]
Τρίτη πράξη - Ο Αμάν υπακούει απρόθυμα αλλά είναι έξαλλος που αναγκάσθηκε να οργανώσει τον θρίαμβο του Μαρδοχαίου. Ωστόσο, εκλαμβάνει την πρόσκληση της Εσθήρ ως ένδειξη εύνοιας. Παρουσία του διώκτη των Εβραίων η Εσθήρ ρίχνεται στα πόδια του βασιλιά, του ομολογεί ότι είναι Εβραία, ότι ο λαός της δεν συνωμοτεί εναντίον του και αποκαλύπτει τα αιματηρά σχέδια που έχει ο υπουργός του με κίνητρο προσωπική εκδίκηση. Ο Ασσουήρης, συγκινημένος από τα δάκρυα της βασίλισσας και την πίστη της, ανακαλεί το διάταγμα κατά των Εβραίων και παραδίδει τον Αμάν στα βασανιστήρια που είχε ετοιμάσει για τον Μαρδοχαίο, στον οποίο παραχωρεί τη θέση του Αμάν. Η Εσθήρ και οι Εβραίοι σώζονται, η πίστη και το θάρρος της βασίλισσας έσωσαν τον λαό της.[4]
Η ανάθεση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1686, η Μαντάμ ντε Μαιντενόν ίδρυσε ένα σχολείο στο Σαιν-Σιρ για νεαρά κορίτσια αριστοκρατικής καταγωγής χωρίς περιουσία. Πιστή στις ιδέες των Ιησουιτών, ήταν πεπεισμένη για την εκπαιδευτική αξία του θεάτρου. Έτσι τα νεαρά κορίτσια αρχικά ερμήνευσαν τον Κίννα του Κορνέιγ. Όμως η ζέση με την οποία έπαιζαν τις σκηνές του ερωτικού πάθους σταμάτησε τις παραστάσεις. Η κυρία ντε Μαιντενόν, λοιπόν, ανέθεσε στον Ρακίνα να γράψει για «κάποιο θέμα ευσέβειας και ηθικής, ένα είδος ποιήματος όπου το τραγούδι ανακατευόταν με την ιστορία». Ο Ρακίνας συνδύασε σ' αυτό το προτελευταίο έργο του - το τελευταίο ήταν επίσης βιβλικού θέματος: Αθαλία (1691) - το τραγούδι και την αφήγηση στο έργο του, δηλαδή την τραγωδία και τη λυρική τραγωδία, όπως στις αρχαίες ελληνικές τραγωδίες που συνίστατο στην ανάμειξη των χορικών με τη δράση. Τη μουσική συνέθεσε ο Ζαν-Μπατίστ Μορώ.[7]
Ελληνικές παραστάσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το έργο ανέβηκε πρώτη φορά στο «Θέατρο Αθηνών» από τον θίασο Μυράτ – Ζουμπουλάκη το 1968. Συντελεστές: Κώστας Βάρναλης / Νίκος Γκάτσος (μετάφραση), Δημήτρης Μυράτ (σκηνοθεσία), Σταύρος Ξαρχάκος (μουσική), Διονύσης Φωτόπουλος (σκηνικά-κοστούμια), Ντόρα Τσάτσου – Συμεωνίδου (χορογραφία). Διανομή: Βούλα Ζουμπουλάκη, Δημήτρης Μυράτ, Γιώργος Τζώρτζης, Μάκης Ρευματάς, Ματίνα Καρρά, Ντίνα Κώνστα, Δημήτρης Μπισλάνης, Kαίτη Ιμπροχώρη, Πάνος Βέλλιας. Επίσης παρουσιάζονταν πολλοί κομπάρσοι και χορευτές.[3]
Ελληνική μετάφραση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 data
.bnf .fr /en /11987126 /jean _racine _esther /. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2021. - ↑ . «bacfrancais.com/bac_francais/resume-racine-esther».
- ↑ 3,0 3,1 . «dromena.net/2022/05/28/Η "Εσθήρ" του Ρακίνα».
- ↑ 4,0 4,1 . «salon-litteraire.linternaute.com/fr/jean-racine/content/esther-de-racine-resume».[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ . «babelio.com/livres/Racine-Esther».
- ↑ . «churchofjesuschrist.org/study/manual/old-testament-stories-2022/Βασίλισσα Εσθήρ».
- ↑ . «eduscol.education.fr/odysseum/esther-jean-racine-1689-circonstances-sources-personnages».