Εξέγερση των μισθοφόρων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Εξέγερση των μισθοφόρων
Οι πολεμικοί ελέφαντες έπαιξαν σημαντικό ρόλο στις συγκρούσεις των Καρχηδονίων με τους μισθοφόρους, ψηφιδωτό στην Όστια
Χρονολογία241 π.Χ. - 238 ή 237 π.Χ.
ΤόποςΒόρεια Αφρική
ΈκβασηΉττα των μισθοφόρων
Αντιμαχόμενοι
Στρατιά μισθοφόρων των Καρχηδονίων

Η Εξέγερση των Μισθοφόρων, αναφέρεται και ως Πόλεμος των Μισθοφόρων, είναι εξέγερση που οργανώθηκε από μισθοφόρους του καρχηδονιακού στρατού μετά τη λήξη του Α΄ Καρχηδονιακού πολέμου (264-241 π.Χ.), στον οποίο οι Καρχηδόνιοι ηττήθηκαν. Διήρκεσε τρία χρόνια και τέσσερις μήνες, από το φθινόπωρο 241 έως το τέλος 238 π.Χ. ή αρχές του 237 π.Χ. και τελείωσε με την ήττα των μισθοφόρων.[1]

Η εξέγερση έλαβε χώρα αμέσως μετά την ειρήνη που συνήφθη ανάμεσα στην Καρχηδόνα και τη Ρωμαϊκή Δημοκρατία. Υποστηριζόμενη από εξεγέρσεις αφρικανικών πληθυσμών που εξεγέρθηκαν κατά της καρχηδονιακής κυριαρχίας, έλαβε μεγάλες διαστάσεις.

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Α΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος έληξε με συντριπτική ήττα των Καρχηδονίων που είχε ως αποτέλεσμα να χάσουν τον έλεγχο της Σικελίας και των Αιολίδων Νήσων και περισσότερα από 500 πλοία. Σημαντικό ρόλο στην ήττα τους έπαιξε η αδυναμία των μελών της Καρχηδονιακής ολιγαρχίας να αντιμετωπίσουν το υπέρογκο κόστος της σύγκρουσης. Η ειρήνη του 241 π.Χ. μετά από συγκρούσεις επί 23 χρόνια, είχε υψηλό τίμημα για την Καρχηδόνα, καταβολή πολεμικής αποζημίωσης στη Ρώμη και σοβαρή οικονομική κρίση καθώς τα ταμεία του κράτους άδεια.[2]

Η εξέγερση προήλθε αρχικά από το γεγονός ότι οι μισθοφόροι, περίπου 20.000 άνδρες διαφόρων εθνικοτήτων, που είχαν υπηρετήσει κατά τη διάρκεια αυτού του πολέμου, δεν έλαβαν τη συμφωνημένη αμοιβή τους. Οι αρχές της Καρχηδόνας αμφιταλαντεύονταν. Όταν φάνηκε ότι είχε επιτευχθεί συμβιβασμός, ο στρατός ξέσπασε σε πλήρη ανταρσία υπό την ηγεσία του απελεύθερου δούλου Σπένδιου και του Μάθου. Η ένταση κλιμακώθηκε και οδήγησε σε ανοιχτή σύγκρουση αυτούς που πριν λίγο είχαν πολεμήσει μαζί στη Σικελία κατά των Ρωμαίων.[3]

Στους εξεγερμένους προστέθηκε και δυσαρεστημένο τμήμα του πληθυσμού της Καρχηδόνας, γεγονός που έδωσε στη σύγκρουση τον χαρακτήρα εμφυλίου πολέμου. Αν και η αιτία της εξέγερσης αρχικά προήλθε από τη μη καταβολή των μισθών των μισθοφόρων, στη συνέχεια, και καθώς συμμετείχαν και αφρικανικοί πληθυσμοί που εξεγέρθηκαν κατά του καρχηδονιακού ζυγού, προστέθηκαν και άλλες πιο πολιτικές διεκδικήσεις που σχετίζονταν με το ζήτημα της καρχηδονιακής κυριαρχίας στους πληθυσμούς της περιοχής.

Μετά τις φρικαλεότητες που διαπράχθηκαν και από τις δύο πλευρές από τους εμπόλεμους, ο πόλεμος σκληρύνθηκε. Περιγράφεται ως «ανελέητος» στις Ιστορίες του Πολύβιου, τη μόνη μας πηγή σχετικά με το θέμα: οι φρικαλεότητες ξεπέρασαν κατά πολύ αυτές που είχαν διαπραχθεί μέχρι τότε και τα έθιμα του πολέμου παραβιάσθηκαν. Ο Αμίλκας, έμπειρος στρατηγός από τις εκστρατείες στη Σικελία, τελικά νίκησε τους επαναστάτες το 237 π.Χ.[4]

Τον 19ο αιώνα, το γεγονός γνώρισε μεγάλη απήχηση, καθώς η εξέγερση των μισθοφόρων χρησίμευσε ως ιστορικό πλαίσιο για το μυθιστόρημα του Γκυστάβ Φλωμπέρ Σαλαμπό (1862), επηρεασμένο από τον οριενταλισμό του 19ου αιώνα: η αφήγηση του Φλωμπέρ είναι μια φανταστική μυθοπλασία, ωστόσο ο συγγραφέας παραμένει πιστός στην απεικόνιση των ιστορικών γεγονότων όπως τα περιέγραψε ο Πολύβιος, στο έργο του οποίου βασίστηκε. [5]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]