Εικοσαετής Αναρχία
 |
Αυτό το λήμμα δεν ανήκει σε καμία κατηγορία. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας μία ή περισσότερες κατηγορίες σε αυτό. Αφαιρέστε αυτό το πρότυπο μόλις προσθέσετε κατηγορίες στη σελίδα. |
Η εικοσαετής αναρχία είναι ένας ιστοριογραφικός όρος, που χρησιμοποιείται από ορισμένους σύγχρονους μελετητές [1][2][3] για την περίοδο οξείας εσωτερικής αστάθειας στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, που χαρακτηρίστηκε από την ταχεία διαδοχή αρκετών Αυτοκρατόρων στον θρόνο μεταξύ της πρώτης βασιλείας του Ιουστινιανού Β΄ το 695 και της ανόδου του Λέοντος Γ΄ του Ισαύρου στον θρόνο το 717, σηματοδοτώντας την έναρξη της Συριακής δυναστείας.
Ο Ιουστινιανός Β΄ (685–711) έθεσε σε κίνηση μία αλυσίδα γεγονότων, ξεκινώντας μία δεσποτική και όλο και πιο βίαιη πορεία. Η πολιτική του συνάντησε σημαντική αντίθεση, προκαλώντας τελικά μία εξέγερση με επικεφαλής τον Λεόντιο (695–698) το 695, η οποία τον καθαίρεσε και τον εξόρισε, επισπεύδοντας μία παρατεταμένη περίοδο αστάθειας και αναρχίας, με επτά αυτοκράτορες σε 22 χρόνια.[3]
Ο Λεόντιος ήταν δημοφιλής στην αρχή, αν και η απώλεια της Καρχηδόνας σύντομα κατέστρεψε τη φήμη του. Ο Ιωάννης ο Πατρίκιος οδήγησε ένα ναυτικό στην Καρχηδόνα, χάνοντας όμως, το 698. Ο στρατός φόβιζε τον Λεόντιο και πράγματι την ίδια χρονιά ο Λεόντιος ανατράπηκε από τον Τιβέριο Γ΄ (698–705). Ο Τιβέριος Γ΄ κατάφερε να ενισχύσει τα ανατολικά σύνορα και να ενισχύσει την άμυνα της Κωνσταντινούπολης, αλλά εν τω μεταξύ ο Ιουστινιανός Β΄ συνωμοτούσε για να επιστρέψει και -αφού συνήψε συμμαχία με τους Βουλγάρους- κατάφερε να καταλάβει την Κωνσταντινούπολη και να εκτελέσει τον Τιβέριο Γ΄.
Στη συνέχεια ο Ιουστινιανός Β΄ συνέχισε να βασιλεύει για άλλα έξι χρόνια (705-711). Η μεταχείρισή του προς τον Τιβέριο Γ΄ και τους υποστηρικτές του ήταν βάναυση και συνέχισε να κυβερνά με τρόπο δεσποτικό και σκληρό. Έχασε το έδαφος που είχε ανακτήσει ο Τιβέριος στα ανατολικά· επέβαλε τις απόψεις του στον πάπα. Ωστόσο, σύντομα αντιμετώπισε μία εξέγερση με επικεφαλής τον Φιλιππικό Βαρδάνη (711–713). Ο Ιουστινιανός Β΄ αιχμαλωτίστηκε και εκτελέστηκε, όπως και ο γιος του και συναυτοκράτορας Τιβέριος (706–711)· έτσι εξέλιπε η δυναστεία του Ηρακλείου. Ο Ιουστινιανός Β΄ πήγε τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ακόμη πιο μακριά από τις Ιταλικές ρίζες της: κατάργησε ουσιαστικά τον ιστορικό ρόλο του υπάτου (consul), συγχωνεύοντάς τον με του Αυτοκράτορα, ενισχύοντας έτσι τη συνταγματική θέση των Αυτοκρατόρων ως απόλυτων μοναρχών.
Φιλιππικός Βαρδάνης, 711–713[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η εξέγερση του Φιλιππικού Βαρδάνη επεκτάθηκε πέρα από την πολιτική και στη θρησκεία, καθαιρώντας τον Πατριάρχη Κύρο, αποκαθιστώντας τον Μονοθελητισμό και ανατρέποντας την ΣΤ΄ Οικουμενική Σύνοδο, η οποία με τη σειρά της αποξένωσε την Αυτοκρατορία από τη Ρώμη. Στρατιωτικά οι Βούλγαροι έφτασαν στα Τείχη της Κωνσταντινούπολης και η μετακίνηση στρατευμάτων για να υπερασπιστούν την πρωτεύουσα, επέτρεψε στους Άραβες να κάνουν επιδρομές στα ανατολικά. Η βασιλεία του έληξε απότομα, όταν μία εξέγερση του στρατού τον καθαίρεσε και τον αντικατέστησε με τον Αναστάσιο Β΄ (713–715).
Αναστάσιος Β΄, 713–715[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Αναστάσιος Β΄ ανέτρεψε τις θρησκευτικές πολιτικές τού προκατόχου του και απάντησε στις Αραβικές επιθέσεις από θάλασσα και ξηρά, φτάνοντας αυτή τη φορά μέχρι τη Γαλατία το 714, με κάποια επιτυχία. Ωστόσο, ο ίδιος ο στρατός που τον είχε τοποθετήσει στον θρόνο (ο στρατός του θέματος του Οψικίου) εγέρθηκε εναντίον του, ανακήρυξε νέο Αυτοκράτορα και πολιόρκησε την Κωνσταντινούπολη για έξι μήνες, αναγκάζοντας τελικά τον Αναστάσιο Β΄ να φύγει.
Θεοδόσιος Γ΄, 715–717[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα στρατεύματα είχαν ανακηρύξει τον Θεοδόσιο Γ΄ (715-717) ως νέο Αυτοκράτορα. Αυτός, μόλις νίκησε τον Αναστάσιο Β΄, αντιμετώπισε σχεδόν αμέσως τις Αραβικές προετοιμασίες για τη Β΄ Αραβική πολιορκία της Κωνσταντινούπολης (717-718), που τον ανάγκασε να ζητήσει βοήθεια από τους Βουλγάρους. Αντιμετώπισε με τη σειρά του την εξέγερση από δύο άλλα θέματα, των Ανατολικών και των Αρμενιακών το 717, και επέλεξε να παραιτηθεί. Τον διαδέχτηκε ο Λέων Γ´ (717–741), δίνοντας τέλος στον κύκλο της βίας και της αστάθειας.
Είναι εκπληκτικό ότι η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία μπόρεσε να επιβιώσει, δεδομένων των εσωτερικών της προβλημάτων, της ταχύτητας με την οποία κατέρρευσε η αυτοκρατορία των Σασσανιδών υπό την Αραβική απειλή και του γεγονότος ότι απειλείτο ταυτόχρονα σε δύο μέτωπα. Ωστόσο, η ισχύς της στρατιωτικής οργάνωσης εντός της Αυτοκρατορίας, και οι φατριακοί αγώνες μέσα στον Αραβικό κόσμο, της επέτρεψαν να το κάνει.
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Βιβλιογραφικές αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Kaegi, Walter Emil (1992). Byzantium and the Early Islamic Conquests. Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-41172-1.978-0-521-41172-1
- Bellinger, Alfred Raymond, επιμ. (1992). Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbarton Oaks Collection and in the Whittemore Collection: Phocas to Theodosius III, 602-717. Part 1. Phocas and Heraclius (602–641). Dumbarton Oaks. ISBN 9780884020240.9780884020240
- Jenkins, Romilly (1966). Βυζάντιο Οι αυτοκρατορικοί αιώνες μ.Χ. 610-1071 . Weidenfeld & Nicolson(ISBN 0-8020-6667-4)