Κοινά Ταμεία Εισπράξεων Λεωφορείων

Λεωφορείο ΚΤΕΛ (2006 στην Τρίπολη)

Τα Κοινά Ταμεία Εισπράξεων Λεωφορείων (Κ.Τ.Ε.Λ.) είναι μεταφορικές επιχειρήσεις που εξυπηρετούν τη μετακίνηση του επιβατικού κοινού μεταξύ των ελληνικών πόλεων με χρήση λεωφορείων. Με το όνομα Κ.Τ.Ε.Λ. αναφέρονται επίσης και οι σταθμοί επιβίβασης σε αυτά τα λεωφορεία.

Ιστορικά στοιχεία

Χαρακτηριστικό πλέον ιστορικό λεωφορείο Mercedes-Benz κατασκευής Βιαμάξ

1912-1950

Το πρώτο διάταγμα για τη συγκοινωνία στην επαρχία εκδόθηκε το 1912 από την τότε ελληνική κυβέρνηση. Την 1η Ιουλίου προκηρύχθηκε διεθνής διαγωνισμός για την παραχώρηση σε εταιρεία αυτοκινήτων της εκμετάλλευσης επαρχιακών δρόμων. Ο διαγωνισμός αυτός αφορούσε τους δρόμους Τρίπολης - Σπάρτης και Λαμίας - Καρπενησίου. Υπό αυτό το καθεστώς, το κάθε λεωφορείο αποτελούσε ξεχωριστή επιχείρηση, οδηγώντας σε αναρχία στα δρομολόγια και στις τιμές των εισιτηρίων. Την κατάσταση προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν οι επόμενες κυβερνήσεις με θέσπιση νόμων και προεδρικών διαταγμάτων.

Το 1927 - 1930 δημιουργήθηκαν οι Κοινές Διευθύνσεις Αστικών και Υπεραστικών Λεωφορείων, σε μία προσπάθεια οργάνωσης του στόλου και του πλαισίου λειτουργίας του. Ωστόσο, ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος έβαλε εμπόδια και σε αυτή την προσπάθεια, καθώς τα λεωφορεία επιτάχθηκαν από τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας. Μετά το πέρας του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς το σιδηροδρομικό δίκτυο είχε παραμεριστεί από τις μεταπολεμικές κυβερνήσεις, τα λεωφορεία αποτέλεσαν το κύριο μέσο μαζικής μεταφοράς.

1950-2000

Το 1952 συστηθήκαν με τον νόμο 2119 τα Κοινά Ταμεία Εισπράξεων Λεωφορείων (Κ.Τ.Ε.Λ.). Έτσι δημιουργήθηκαν 104 Κ.Τ.Ε.Λ., 59 υπεραστικά και 45 αστικά (ένα για κάθε νομό και νησί). Το 1968, με απόφαση του Υπουργείου Συγκοινωνιών, έγινε η συγχώνευση όλων των ΚΤΕΛ σε 8 οργανισμούς Κ.Τ.Ε.Υ.Λ. (Κοινά Ταμεία Εισπράξεων Υπεραστικών Λεωφορείων). Το σύστημα αυτό όμως αποδείχθηκε προβληματικό και με το Νομοθετικό Διάταγμα 102/1973 επανέρχεται το προηγούμενο καθεστώς. Το 1984 διαχωρίστηκαν οριστικά τα αστικά από τα υπεραστικά Κ.Τ.Ε.Λ.. Το 2001 με τον νόμο 2963/2001 αλλάζει εκ νέου ο τρόπος λειτουργίας των Κ.Τ.Ε.Λ., για να φτάσουμε στο 2003, όπου βάσει νέου νόμου τα Κ.Τ.Ε.Λ. όλης της χώρας μετατράπηκαν σε ανώνυμες εταιρείες.

Τα ΚΤΕΛ σήμερα

Σταθμός ΚΤΕΛ στο Πύργο

Σήμερα υπάρχουν 59 ΚΤΕΛ (με τη μορφή ανωνύμων εταιρειών) και με 4.136 λεωφορεία συνολικά στον στόλο τους. Εξυπηρετούν την κίνηση του επιβατικού κοινού μεταξύ των επαρχιακών πόλεων και των μεγάλων αστικών κέντρων (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Βόλος, Ηράκλειο, Λάρισα) καθώς και μεταξύ γειτονικών πόλεων. Επίσης, πολλά Κ.Τ.Ε.Λ. εξυπηρετούν δρομολόγια μεταξύ της πρωτεύουσας ενός νομού και των κωμοπόλεων / μεγάλων πληθυσμιακά χωριών του νομού.

Πολλά Κ.Τ.Ε.Λ. έχουν ιδρύσει γραφεία τουρισμού και διοργανώνουν εκδρομές σε προορισμούς εκτός και εντός Ελλάδας, ενώ υπάρχουν και δρομολόγια μεταξύ ελληνικών πόλεων και πόλεων γειτονικών χωρών.

Το γεγονός ότι τα ΚΤΕΛ έχουν το μονοπώλιο των υπεραστικών μεταφορών με λεωφορεία, προκάλεσε το 2010 την αντίδραση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Επιχειρήσεων Τουρισμού (Π.Ο.Ε.Τ.).

Αριθμός επιβατών

Τα Κ.Τ.Ε.Λ. καταλαμβάνουν μεγάλο ποσοστό των συνολικών μετακινήσεων. Στα Κ.Τ.Ε.Λ. Κηφισού και Λιοσίων (Αθήνα), τους μεγαλύτερους σταθμούς Κ.Τ.Ε.Λ. της χώρας, έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι και τον Ιούνιο του 2009, 60 εκατομμύρια μετακινήσεις έναντι 75 εκατομμυρίων μετακινήσεων το 2008.

Δείτε επίσης

• Λεωφορείο

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Επίσημος ιστοχώρος ΚΤΕΛ

Πηγές

• Στοιχεία αριθμού επιβατών
• Ιστορία των ΚΤΕΛ
• Ιστορικά στοιχεία