Οίκος των Γκαττιλούζι

Ο Οίκος των Γκαττιλούζι (Gattilusio), εξελληνισμένα οι Γατελούζοι ή Κατελούζοι, υπήρξε ισχυρή οικογένεια πατρικίων της Γένοβας. Έγιναν άρχοντες της Λέσβου, Λήμνου, Αίνου Θράκης, Σαμοθράκης, Θάσου και Φώκαιας. Η οικογένεια έδωσε τέσσερις γενιές ηγεμόνων της Λέσβου.

Ιστορική αναδρομή

1η γενιά: To 1354 ο Φραντσέσκο Α΄ Γκαττιλούζιο βοήθησε τον Ιωάννη Ε' Παλαιολόγο να ανακαταλάβει τον θρόνο του από τον Ιωάννη ΣΤ' Καντακουζηνό. Το επόμενο έτος ο Ιωάννης Ε' τον ενύμφευσε με την αδελφή του Ειρήνη (Μαρία) και του έδωσε τη Λέσβο ως κληρονομική ηγεμονία. Από εκεί, οι Γκαττιλούζι εξάπλωσαν την ισχύ τους και σε άλλες περιοχές του Αιγαίου ιδρύοντας αποικίες. Με συνοικέσια συνδέθηκαν οικογενειακά με την βυζαντινή αυτοκρατορία και με ευγενικούς χριστιανικούς οίκους στον χώρο της Μεσογείου. Έχασαν τελικά την επιρροή τους και τα υπάρχοντά τους με την επέκταση των Τούρκων στην Μικρά Ασία και στο Αιγαίο.

Ο γενάρχης Φραντσέσκο Α΄, ηγεμών Λέσβου (1355-84) και η Μαρία Παλαιολογίνα μαζί με τα παιδιά τους Αντρόνικο και Ντομένικο σκοτώθηκαν σε σεισμό το 1384.

2η γενιά: Διαδέχθηκε τον πατέρα του ο τρίτος υιός Φραντσέσκο Β' ως ηγεμών της Λέσβου (1384-1404) που είχε τέκνα:

3η γενιά:

• Τζάκοπο, ηγεμών της Λέσβου (1403/4-28),
• Ντορίνο Α', ηγεμών της Λέσβου (1428-55),
• Παλαμέντε, ηγεμών της Αίνου (1409-55), πατέρας του Ντορίνο Β' ηγεμόνος Αίνου.
• Ιρένε, σύζυγος του Ιωάννη Ζ' Παλαιολόγο,
• Ελένα, σύζυγος του Στεφάν Λαζάρεβιτς, ηγεμόνα Σερβίας.

Ο 1ος υιός Τζάκοπο νυμφεύτηκε την Μπόνα Γκριμάλντι και η κόρη τους παντρεύτηκε τον Νικολό Κρίσπο, άρχοντα της Σύρου. Τον διαδέχθηκε ο αδελφός του Ντορίνο Α' που η σύζυγός του Οριέττα Ντόρια αμύνθηκε γενναία και έσωσε το κάστρο της Μήθυμνας στη Λέσβο κατά την πολιορκία του τo 1450 από τους Τούρκους. Ο Ντορίνο και η Οριέττα είχαν τα εξής τέκνα:

4η γενιά:

• Φραντσέσκο Γ' κύριος Θάσου,
• Ντομένικο, ηγεμών της Λέσβου (1455-58),
• Νικολό, ηγεμών της Λέσβου (1458-62),
• Τζινέβρα, σύζυγος του Τζάκομο Β΄ Κρίσπο, δούκα της Νάξου (του Αρχιπελάγους),
• Αικατερίνη, σύζυγος του Κωνσταντίνου ΙΑ' Παλαιολόγου,
• Μαρία, σύζυγος Αλεξάνδρου Μεγάλου Κομνηνού, υιού Αλεξίου Δ' αυτοκράτορος Τραπεζούντος.

Ο τελευταίος προσπάθησε ανεπιτυχώς να αντισταθεί κατά την πολιορκία του κάστρου της Μυτιλήνης από τους Τούρκους, οι οποίοι τελικά κατέλαβαν την πόλη μαζί με όλο το νησί (άλωση Μυτιλήνης, 1462).

Γενεαλογία των Γκαττιλούζι

Φραντσέσκο Α΄ ηγεμόνας της Λέσβου σύζ. Μαρία Παλαιολογίνα (κόρη Ανδρονίκου Γ΄)

(Τζάκοπο) Φραντσέσκο Β΄ ηγεμόνας της Λέσβου

Παλαμέντε ηγεμόνας της Αίνου

Τζάκοπο ηγεμόνας της Λέσβου σύζ. Βαλεντίνα Ντόρια

Ντορίνο Α΄ ηγεμόνας της Λέσβου σύζ. Οριέττα Ντόρια

(Ευγενία) Ειρήνη Γκαττιλούζιο σύζ.Ιωάννης Ζ΄ Παλαιολόγος Αυτ. των Ρωμαίων

Ελένη σύζ.Στέφανος Λαζάρεβιτς δεσπότης της Σερβίας

Ντορίνο κύριος της Αίνου σύζ. Ελισαβέττα Κρίσπο

Ντομένκο ηγεμόνας της Λέσβου

Νικολό ηγεμόνας της Λέσβου

Κατερίνα Γκαττιλούζιο σύζ.Κωνσταντίνος ΙΒ΄ Παλαιολόγος Αυτ. των Ρωμαίων

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• http://genealogy.euweb.cz
• http://www.mittelalter-genealogie.de