Γκίγκο

Γκίγκο
Ginkgo leaves
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά (Plantae) Συνομοταξία: Γκινγκόφυτα (Ginkgophyta) Ομοταξία: Γκινγκόψιδα (Ginkgoopsida) Τάξη: Γκινγκώδη (Ginkgoales) Οικογένεια: Γκινγκοειδή (Ginkgoaceae) Γένος: Γκίνγκο (Ginkgo) Είδος: G. biloba'
Διώνυμο
Γκίνγκο το δίλοβο (Ginkgo biloba) L.

Γκίγκο

Γκίγκο,το φθινόπωρο τα φύλλα του γίνονται χρυσαφιά

Ginkgo biloba

Γυμνόσπερμο, πανάρχαιο φυτό, το γκίγκο, γίνκο ή και γκίνγκο είναι το μοναδικό επιζών είδος της οικογένειας των Γκινγκοειδών στην τάξη των Γκινγκωδών. Κατέχει ξεχωριστή θέση στο εξελικτικό δέντρο καθώς είναι ο μοναδικός ζωντανός κρίκος ανάμεσα στις φτέρες και τα κωνοφόρα.

Ετυμολογία

Η ονομασία προέρχεται από την κινέζικη λέξη Ginkyo που σημαίνει ασημένιο βερύκοκο (gin=ασήμι, kyo=βερύκοκο).

Ιστορία

Τα πρώτα γκίγκο εμφανίστηκαν πριν από 270 εκατομμύρια χρόνια, στην Πέρμια περίοδο. Κατά τη διάρκεια της μέσης Ιουράσιας περιόδου υπήρξε μια τεράστια αύξηση σε είδη με μέγιστη βιοποικιλότητα στην Κρητιδική περίοδο (144 εκατομμύρια χρόνια πριν) σε περιοχές γνωστές σήμερα ως Ασία, Ευρώπη και Βόρεια Αμερική. Εξαιτίας κατακλυσμιαίων καταστροφών και σταδιακής αλλαγής του κλίματος, το γκίγκο εξαφανίστηκε από τη Βόρεια Αμερική πριν από 7 εκατομμύρια χρόνια και από την Ευρώπη πριν από 2,5 εκατομμύρια χρόνια. Σήμερα αυτοφύεται κυρίως σε περιοχές της νοτιοδυτικής και ανατολικής Κίνας, αλλά το συναντάμε και σε ναούς στην Κορέα και την Ιαπωνία επειδή έχει συμβολική σημασία στον Κομφουκισμό.

Χαρακτηριστικά

Αν και γυμνόσπερμο, είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό, όμορφο, φυλλοβόλο δέντρο. Το φθινόπωρο τα φύλλα του αλλάζουν χρώμα και από πράσινα γίνονται χρυσαφιά. Φτάνει σε ύψος τα 50 μέτρα και ο κορμός του είναι κυλινδρικός, έχοντας διάμετρο μέχρι και 3 μέτρα. Ο φλοιός του είναι χρώματος γκρι με βαθιές αυλακώσεις. Τα φύλλα του είναι μεγάλα, πλατιά, σε σχήμα βεντάλιας με μήκος 9 εκατοστά και πλάτος που φτάνει και τα 15 εκατοστά. Διαιρούνται σε δύο χαρακτηριστικούς λοβούς που φέρουν στη μέση μία κεντρική τομή. Οι καρποί του δέντρου έχουν ασημένιο χρώμα και περιβάλλονται από ένα σαρκώδες περίβλημα με έντονη δυσάρεστη οσμή σαν χαλασμένο βούτυρο εξαιτίας της παρουσίας βουτυρικού οξέος. Ο τρόπος ανάπτυξης είναι γενικά στενός στα νεαρά δέντρα και πλαταίνει πραγματικά μόνο όταν φτάσουν τα 100 χρόνια περίπου. Σε αντίθεση με άλλα γυμνόσπερμα, τα γκίγκο έχουν χωριστά φύλα. Αυτό σημαίνει ότι το θηλυκό δέντρο χρειάζεται την παρουσία ενός αρσενικού προκειμένου να γονιμοποιηθεί. Περιστασιακά και τα δύο φύλα βρίσκονται στο ίδιο δέντρο.

Τα δέντρα Γίνκο παράγουν χημικές ουσίες που είναι δυσάρεστες για τα έντομα, μύκητες και βακτήρια που προσπαθούν να του επιτεθούν. Η ανθεκτικότητά του είναι θρυλική αφού είναι ένας από τους λίγους ζωντανούς οργανισμούς που επιβίωσαν της ατομικής βόμβας στην ιαπωνική πόλη της Χιροσίμα το 1945.

Γενετικός κώδικας

Το δέντρο θεωρείται ως ένα «ζωντανό απολίθωμα», όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει οργανισμούς που έχουν βιώσει πολύ μικρή αλλαγή κατά τη διάρκεια εκατομμυρίων ετών. Στην περίπτωση του είδους Ginkgo biloba, υπάρχουν παλαιολιθικά δείγματα ηλικίας 270.000.000 χρόνων προερχόμενα από την Πέρμια περίοδο.

Σύμφωνα με μελέτη Κινέζων επιστημόνων, το γονιδίωμα του δέντρου Γίνκο είναι τεράστιο και περιλαμβάνει περίπου 10,6 δισεκατομμύρια «γράμματα» DNA. Tο ανθρώπινο γονιδίωμα, εν συγκρίσει, περιέχει μόλις τρία δισεκατομμύρια «γράμματα» DNA.

Καλλιέργεια

Το γκίγκο καλλιεργείται ως καλλωπιστικό σε πάρκα και κήπους. Είναι εκπληκτικά σκληρό και ανθεκτικό σε όλες τις μορφές μόλυνσης, γι'αυτό το λόγο είναι ιδιαίτερα κατάλληλο για αστικές περιοχές. Ευδοκιμεί καλύτερα σε όξινα, καλά αποστραγγιζόμενα, αμμώδη εδάφη.

Χρήσεις

Από τα φύλλα του παρασκευάζεται φάρμακο, που χρησιμοποιείται στη θεραπεία διαφόρων παθήσεων του κυκλοφορικού. Στην Κινέζικη Ιατρική ο καρπός του χρησιμοποιούνταν ανέκαθεν για τις αντιβηχικές, χωνευτικές και διουρητικές του ιδιότητες. Επίσης οι καρποί του χρησιμοποιούνται στο πιάτο «Η απόλαυση του Βούδα».

Πηγή

• Οι σελίδες του Γκίγκο (αγγλικά)