Δουπόνδιος

O δουπόνδιος, λατιν. dupondius, ήταν ένα αρχαίο ρωμαϊκό νόμισμα ίσο με δύο ασσάρια. Το όνομά του σημαίνει δύο φορές το βάρος (του ασσάριου). Αρχικά ήταν από μπρούντζο (κράμα χαλκού με κασσίτερο). Στην ισοτιμία του με τα άλλα νομίσματα ήταν (από την εποχή του Αυγούστου και μετά) ίσος με το 1/2 του σηστέρτιου, το 1/4 του κουινάριου, το 1/8 του δηνάριου και το 1/16 του αντωνινιανού.

Δουπόνδιος με τον Τραϊανό να φέρει ακτινωτό στέμμα, IMP. CES. NERVAE TRAIANO AVG. GER. DAC. P. M., TR. P., COS. V, P. P. Στην άλλη όψη τρόπαιο, SPQR OPTIMO PRINCIPI - S. C.

Ιστορία

Εισήχθη κατά την περίοδο της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας και ήταν ένα μεγάλο, μπρούτζινο, χυτό (όχι παιστό) νόμισμα και ήδη από το ξεκίνημά του ζύγιζε λιγότερο από 2 ασσάρια. Αυτοί οι πρώτοι δουπόνδιοι φέρουν την προτομή της προσωποποιημένης Ρώμης και στην άλλη όψη έναν εξάκτινο τροχό. Στην ισοτιμία του ήταν τα 4/5 του σηστέρτιου και το 1/5 του δηνάριου.

Δουπόνδιος των ετών 147-150 με το κεφάλι της Φαυστίνας της Νεότερης, κόρης του Αντωνίνου Πίου, FAVSTINAE AVG., PII AVG. FIL. Στην άλλη όψη η προσωποποιημένη Αγνότητα (Pudicitia) καθήμενη επί θρόνου κρατά σκήπτρο, PUDICITIA - S. C. Βάρος 13,54 γρ, Διάμ. 25 χλστ.

Με τη νομισματική μεταρρύθμιση του Αυγούστου π. το 23 π.Χ. ο σηστέρτιος και ο δουπόνδιος παραγόταν από ορείχαλκο (χαλκό με ψευδάργυρο, βρισκόταν στη φύση), κράμα που έχει χρυσαφί χρώμα. Τα ασσάρια ήταν χάλκινα, ωστόσο υπάρχουν μερικοί χάλκινοι δουπόδιοι του Αυγούστου και μερικά ορειχάλκινα ασσάρια του Νέρωνα. Έτσι ξεχωρίζουμε τα δύο νομίσματα, όχι από το μέταλλο, αλλά από το ότι τα ασσάρια είναι μικρότερα σε διάμετρο.

Δουπόνδιος του 193 με τον Δίδιο Ιουλιανό να φέρει ακτινωτό στέμμα, IMP. CAES. M. DID. IULIANUS AVG. Στην άλλη όψη η Τύχη κρατά Κέρας αφθονίας και πηδάλιο, P. M., TΡ. P., COS. - S. C.

Από το 66 μ.Χ., επί Νέρωνα, οι δουπόνδιοι έγιναν μικρότεροι και τους ξεχώριζαν από το ακτινωτό στέμμα στη μορφή του Αυτοκράτορα· όμοιο στέμμα είχαν οι αντωνινιανοί (διπλά δηνάρια) για να ξεχωρίζουν από τα δηνάρια και οι κουινάριοι (διπλοί σηστέρτιοι) για να ξεχωρίζουν από τους σηστέρτιος. Δηλ. τα διπλά νομίσματα έφεραν ακτινωτό στέμμα. Οι προηγούμενοι δουπόνδιοι του Νέρωνα, που δεν φέρουν στέμμα, ξεχωρίζουν με τη χρυσαφιά λάμψη από τα ασσάρια, αν και η πατίνα του χρόνου κάνει αυτό δύσκολο.

Δουπόνδιος που κόπηκε στη Λυών το 72-73 με τον Βεσπασιανό να φέρει ακτινωτό στέμμα, IMP. CAESAR VESPASIAN. AVG. CO[N]S. III. Στην άλλη όψη η Νίκη κρατά κλάδο φοίνικα και στέφει με στεφάνι ένα λάβαρο, VICTORIA NAVALIS - S. C. Διαμ. 29 χλστ. Το νόμισμα δεν διαβρώθηκε από τον χρόνο και έχει την αρχική του λάμψη, τη χρυσαφιά του ορείχαλκου.

Ένας εξαιρετικά σπάνιος δουπόνδιος από τη βασιλεία του Μάρκου Αυρηλίου των ετών 154-155, σε εξαίρετη κατάσταση, ανακαλύφθηκε το 2007 στον αρχαιολογικό χώρο των Κήπων του Ντράπερ, στο Λονδίνο.

Πηγές

• Louvet, Edouard. "Roman Coinage, Chapter III: Augustus Reform". Edouard Louvet. Monedas Romanas. Retrieved 27 July 2015.
• Louvet, Edouard. "Roman Coinage, Crowns". Edouard Louvet. Monedas Romanas. Retrieved 27 July 2015.