Δίκες των βασανιστών της Χούντας

Οι Δίκες των βασανιστών της Χούντας ήταν η προσαγωγή στο εδώλιο των κατηγορουμένων (με την κατηγορία βασανισμούς πολιτών) αρκετών δεκάδων αξιωματικών και οπλιτών που υπηρέτησαν στην Ειδική Ασφάλεια και την ΕΑΤ-ΕΣΑ, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας 1967-1974 και διεξήχθη, τμηματικά, τόσο στις Δικαστικές Φυλακές Κορυδαλλού, όσο και στη Χαλκίδα, αλλά και στην Πάτρα.

Ενώ για τα αδικήματα της εσχάτης προδοσίας (πραξικόπημα - Κυπριακό) και της στάσης που βάρυναν τους πρωταίτιους της δικτατορίας, δεν είχε ληφθεί καμία πρόνοια από την κυβέρνηση της "Εθνικής Ενότητας" υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, για τα αντίστοιχα της αιματηρής καταστολής της εξέγερσης του Πολυτεχνείου και των βασανισμών των πολιτικών κρατουμένων, η διαδικασία από την εκτελεστική και τη δικαστική εξουσία της μεταπολίτευσης κινήθηκε αυτεπάγγελτα.

Οι δίκες

Η πρώτη δίκη των βασανιστών άρχισε στις 7 Αυγούστου του 1975, με βασικούς κατηγορούμενους τους Θεόδωρο Θεοφιλογιαννάκο (διοικητή της ΕΑΤ-ΕΣΑ), Νικόλαο Χατζηζήση, Σπανό, Τσάλα, Κόφα κ.α. και το αποτέλεσμά της ήταν καταδικαστικό για περίπου το ήμισυ των κατηγορουμένων, στους οποίους επιβλήθηκαν, σχετικά, με βάση τα αδικήματα για τα οποία παραπέμφθηκαν, ελαφρές ποινές κάθειρξης. Σε ξεχωριστή δίκη (δεύτερη) η οποία έλαβε χώρα και πάλι στον Κορυδαλλό από τις 13 Οκτωβρίου έως στις 9 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους παραπέμφθηκε, μεταξύ άλλων βασανιστών, ο Μιχαήλ Πέτρου. Μια ακόμη παρόμοια δίκη για τους βασανιστές Ευάγγελο Μάλλιο, Πέτρο Μπάμπαλη, Καραπαναγιώτη, Κραβαρίτη κ.α. άρχισε στη Χαλκίδα στις 11 Νοεμβρίου, ενώ παρόμοια διαδικασία ξεκίνησε στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Πατρών, στις 15 Δεκεμβρίου 1975. Οι Μάλλιος και Μπάμπαλης κηρύχθηκαν αθώοι, αλλά αργότερα δολοφονήθηκαν από τρομοκρατικές οργανώσεις, ο πρώτος στις 14 Δεκεμβρίου του 1976 από την οργάνωση «17 Νοέμβρη» και ο δεύτερος στις 31 Ιανουαρίου του 1979 από την οργάνωση «Ιούνης '78» (αργότερα αποδείχθηκε ότι ήταν η οργάνωση «Επαναστατικός Λαϊκός Αγώνας»). Κατά τη διάρκεια των ακροαματικών διαδικασιών, οι μαρτυρίες που κατατέθηκαν από πρώην στελέχη των ΕΑΤ-ΕΣΑ κλπ υπηρεσιών του καθεστώτος, έφεραν στο φως τις λεπτομέρειες της εκπαίδευσης των βασανιστών, η οποία τους μετέτρεπε σε πειθήνια όργανα της δικατορίας που βιαιοπραγούσαν έναντι των συλληφθέντων αντιπάλων της (δήθεν) επαναστατικής κυβέρνησης, χωρίς να αντιμετωπίζουν τύψεις συνείδησης, λόγω προηγούμενης πλύσης εγκεφάλου με μισαλλόδοξη κατεύθυνση, στην οποία είχαν υποβληθεί και οι ίδιοι .

Επιβληθείσες (πρωτόδικα) ποινές

• Χατζηζήσης: Κάθειρξη 23 ετών.
• Θεοφιλογιαννάκος: 20 έτη.
• Σπανός: 20 έτη.
• Τσάλας: 15 έτη.
• Κόφας: 7 έτη.
• Αντωνόπουλος: 6 έτη.
• Πέτρου: 6 έτη.
• Αγγελής: 5 έτη.
• Πεταλάς: 4 έτη.
• Δεμερτζίδης: 4 έτη.
• Καινίχ: 3 έτη.
• Διαμαντόπουλος: 2 έτη
• Παπαχαραλάμπους: 2 έτη.
• Οικονόμου: 1 έτος (αναστολή).
• Γκόρος: 6 μήνες (αναστολή).
• Γκουντέβας: 5 μήνες (αναστολή).
• Σε μικρότερες ποινές καταδικάστηκαν οι υπόλοιποι.

Πηγές

• "Σήμερα συμπληρώνονται 43 χρόνια από το στρατιωτικό πραξικόπημα στην Ελλάδα"

• Σχετικό λήμμα: Δίκη των πρωταιτιών της Χούντας.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Torture in Greece. The First Torturers' Trial 1975 (στα Αγγλικά). Amnesty International Publications. 1977.  Αναφορά της Διεθνούς Αμνηστίας για τη δίκη.