Μετάβαση στο περιεχόμενο

Νικόλαος Χατζηζήσης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Νικόλαος Χατζηζήσης
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Νικόλαος Χατζηζήσης (Ελληνικά)
Γέννηση1930
Δεσκάτη Γρεβενών
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταστρατιωτικός

Ο Νικόλαος Χατζηζήσης (1930) είναι Έλληνας στρατιωτικός (αντισυνταγματάρχης Πεζικού, μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας καθαιρέθηκε στον βαθμό του απλού στρατιώτη) ο οποίος υπήρξε ηγετικό στέλεχος της χούντας των συνταγματαρχών και διατέλεσε διοικητής του ΕΑΤ-ΕΣΑ, όπου ξυλοκόπησε και βασάνισε αντιστασιακούς. Καταδικάστηκε στις δίκες των βασανιστών και έμεινε κρατούμενος στις φυλακές έως το 1994.

Ο Χατζηζήσης γεννήθηκε το 1930 στην Δεσκάτη Γρεβενών, και αποφοίτησε από τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων το 1954 ως ανθυπολοχαγός του Πεζικού. Όταν εκδηλώθηκε το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967, ο Χατζηζήσης ήταν λοχαγός και υπηρετούσε ως εκπαιδευτής στην Σχολή Πεζικού στην Χαλκίδα. Δεν είχε μυηθεί στην συνωμοτική ομάδα των επίορκων αξιωματικών και αγνοούσε την ύπαρξή της.[1] Ωστόσο, ήταν στενός φίλος με τον πραξικοπηματία Θεόδωρο Θεοφιλογιαννάκο ο οποίος, το καλοκαίρι του 1968, όταν ανέλαβε υποδιοικητής του ΕΑΤ-ΕΣΑ, έφερε μαζί του στο ΕΑΤ-ΕΣΑ και τον Χατζηζήση, αρχικά ως διοικητή του Τμήματος Διώξεως, το οποίο και πραγματοποιούσε τις συλλήψεις και μεταγωγές όσων μεταφέρονταν στο ΕΑΤ-ΕΣΑ.

Από το 1970 έως το 1972 ο Θεοφιλογιαννάκος διατέλεσε διοικητής του ΕΑΤ-ΕΣΑ με τον Χατζηζήση υποδιοικητή, ενώ από τον Αύγουστο του 1972 έως τον Αύγουστο του 1973 ο Χατζηζήσης ήταν διοικητής, με υποδιοικητή τον Αναστάσιο Σπανό, στον οποίον παρέδωσε την διοίκηση τον Αύγουστο του 1973, όταν έφυγε για την Θεσσαλονίκη, με σκοπό να φοιτήσει στην Σχολή Πολέμου.[2]

Στο πραξικόπημα του Δημητρίου Ιωαννίδη το οποίο ανέτρεψε τον Παπαδόπουλο, την 25η Νοεμβρίου 1973, ο Χατζηζήσης (ενώ τυπικά ήταν σπουδαστής της Σχολής Πολέμου) ηγήθηκε των Ιωαννιδικών δυνάμεων στην πόλη της Θεσσαλονίκης, και ήταν αυτός που εξουδετέρωσε και συνέλαβε τον Στέφανο Καραμπέρη, ηγέτη των Παπαδοπουλικών στην Βόρεια Ελλάδα, σε περιπετειώδη καταδίωξη έξω από το Κιλκίς (ο Καραμπέρης ήταν διοικητής μεραρχίας στο Κιλκίς και προσπάθησε να αντιδράσει, αλλά τελικά εξουδετερώθηκε από τους Ιωαννιδικούς).[2] Έγινε ο «ισχυρός άνδρας» της Ιωαννιδικής χούντας στην Θεσσαλονίκη, μέχρι την αποκατάσταση της δημοκρατίας τον Ιούλιο του 1974, οπότε αποστρατεύθηκε και τέθηκε υπό παρακολούθηση.

Ο Χατζηζήσης υπηρέτησε στο ΕΑΤ-ΕΣΑ για πέντε συνεχόμενα χρόνια (από το καλοκαίρι του 1968 έως το καλοκαίρι του 1973), περισσότερο από κάθε άλλο αξιωματικό. Ο ίδιος προσωπικά ξυλοκόπησε και βασάνισε εκατοντάδες πολίτες, ενώ (όπως και ο Θεοφιλογιαννάκος) δεν δίστασε να ξυλοκοπήσει και συναδέλφους του αξιωματικούς, μεταξύ των οποίων τους Α. Μπουλούκο, Σπύρο Μουστακλή (ο οποίος έμεινε παράλυτος από τα βασανιστήρια), Γιάννη Αλεξάκη, Αλέξανδρο Παπαδόγγονα, Παντελή Καλαμάκη, Μιχάλη Βαρδάνη, Δημήτρη Αποστολάκη κ.α. Ακόμη, ξυλοκόπησε άγρια τον μετέπειτα υπουργό Ευάγγελο Αβέρωφ, καθώς και τους φοιτητές Γιώργο Βερνίκο, Στέφανο Τζουμάκα κ.α.[3]

Επιπλέον, «πρωτοπαλλήκαρα» του Χατζηζήση υπήρξαν δύο από τους πλέον άγριους βασανιστές της ΕΣΑ, ο Ιωάννης Αγγελής (γνωστός με το παρατσούκλι «Τσέλιγκας») και ο Ευάγγελος Δεμερτζίδης (γνωστός με το παρατσούκλι «Σερίφης»)[4].

Ο ίδιος ο Χατζηζήσης παραδέχτηκε ότι χτύπησε κρατουμένους, αλλά υποστήριξε ότι οι περισσότεροι από τους μάρτυρες κατηγορίας υπερέβαλαν στις καταθέσεις τους. Κατέθεσε πως απ' όλους όσους συνέλαβε και ανέκρινε «ο πιο σκληρός, ο κορυφαίος αντιστασιακός ήταν ο Σήφης Βαλυράκης. Τον ανακρίναμε δυόμισι μήνες. Οι πιο πολλοί έσπαγαν σε μισή ώρα[5]

Προφυλάκιση και καταδίκη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Χατζηζήσης απολογήθηκε στον ταγματάρχη Στρατιωτικής Δικαιοσύνης Παναγιώτη Μορφωπό, ο οποίος είχε αναλάβει την τακτική ανάκριση για τα βασανιστήρια στην ΕΣΑ, με εντολή του οποίου προφυλακίστηκε στον Κορυδαλλό. Είχαν προηγηθεί (με εντολή Μορφωπού) και οι προφυλακίσεις Θεοφιλογιαννάκου, Σπανού, Πέτρου, Τσάλλα, Αντωνόπουλου, Δεμερτζίδη, Καίνιχ και των υπόλοιπων βασανιστών. Ο Μορφωπός μετά το 1981 και έως το 1986 διατέλεσε υπασπιστής του Ανδρέα Παπανδρέου (όταν εκτός από πρωθυπουργός ήταν ταυτόχρονα και υπουργός Εθνικής Άμυνας) ενώ από το 1986 έως το 1988 ήταν γενικός γραμματέας του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης.

Στις δίκες των βασανιστών της ΕΣΑ, το 1975, ο Χατζηζήσης καταδικάστηκε για διάφορα αδικήματα (βαρεία σωματική βλάβη, κατάχρηση εξουσίας, εξύβριση ανωτέρου κτλ.). Τελικά αποφυλακίστηκε στις 11 Ιουλίου του 1994, μετά από 20 χρόνια στην φυλακή.[6]

  1. [1]
  2. 2,0 2,1 Νίκος Κακαουνάκης, 2650 Μερόνυχτα Συνωμοσίας, Τόμος Β΄, σελίδες 78-81, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 1976
  3. Η Καθημερινή, Τα Νέα και Ελευθεροτυπία, 24 Αυγούστου έως 3 Σεπτεμβρίου 1975
  4. Τα Νέα, 26 Αυγούστου 1975
  5. Η Καθημερινή και Τα Νέα, 26 Αυγούστου 1975
  6. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2017.