Γραμματόσημα και ταχυδρομική ιστορία της Γαλλίας
Αυτή είναι μια εισαγωγή στη φιλοτελική και ταχυδρομική ιστορία της Γαλλίας .
Από τις απαρχές ως τη Γαλλική Επανάσταση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Όπως για όλη την Ευρώπη, η ταχυδρομική υπηρεσία που δημιούργησαν οι Ρωμαίοι (η οποία η ίδια ακολουθούσε ένα προγενέστερο Γαλατικό δίκτυο) καταστράφηκε από τις μεγάλες μεταναστεύσεις (Chauvet 2002).
Γύρω στο 1477 ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΑ΄ δημιούργησε τους ιππείς του σταύλου του βασιλιά για να μεταδίδουν τα μηνύματά του. Πράγματι, για να βάλει τέλος στις διαταραχές που προκλήθηκαν από τον Εκατονταετή Πόλεμο, δημιούργησε ένα μέσο διαχείρισης των γρήγορων επικοινωνιών του σε μεγάλες αποστάσεις (Charbon, Marchand & Oger 1996). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ιδίως τη δημιουργία σταθμών μετεπιβίβασης για να διασφαλιστεί η αλλαγή των αλόγων.
Το κέντρο αυτού του δικτύου βρισκόταν στο Πλεσί-λε-Τουρ και εξυπηρετούσε συγκεκριμένα την Ορλεάνη, το Παρίσι, το Μπουλόν-συρ-Μερ (προς την Αγγλία), το Μπορντώ, το Aράς (προς τη γαλλική Φλάνδρα ), τη Λυών (προς Σαβοΐα, Προβηγκία και Λανγκεντόκ).
Από την Α΄ Δημοκρατία ως το 1848[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Γαλλική Επανάσταση οργάνωσε τη Γαλλία σε τομείς, προκαλώντας έτσι μια βαθιά μεταρρύθμιση του διοικητικού και ταχυδρομικού συστήματος. Μία από τις ορατές συνέπειες είναι η εμφάνιση γραμμικών ταχυδρομικών σφραγίδων με τον αριθμό του τομέα: οι πρώτοι τομείς το 1790 αριθμήθηκαν από το 1 έως το 83, και οι τομείς που δημιουργήθηκαν στη συνέχεια έλαβαν τους επόμενους αριθμούς. Οι ταχυδρομικοί φάκελοι σφραγίζονταν με τον αριθμό του τομέα κατά την αποστολή της αλληλογραφίας, και το ταχυδρομικό τέλος καταβαλλόταν από τον παραλήπτη.
Από τον Απρίλιο του 1830 δημιουργήθηκε το αγροτικό ταχυδρομείο στη Γαλλία: προσλήφθηκαν 5.000 ταχυδρόμοι για τη διανομή αλληλογραφίας σε όλους τους δήμους της χώρας.
Από τη Β΄ Δημοκρατία στην Γ΄ Δημοκρατία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ταχυδρομική μεταρρύθμιση στη Γαλλία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα πρώτα γραμματόσημα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Δείτε τα άρθρα Κέρες (γαλλικό γραμματόσημο), 20 c (μαύρο), 1 f βερμιγιόν.
Ο Λουδοβίκος-Ναπολέων Βοναπάρτης (Πρόεδρος της Δεύτερης Δημοκρατίας)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1852 η ταχυδρομική διοίκηση χρησιμοποιούσε για ακύρωση τις ρομβοειδείς σφραγίδες με μικρά ψηφία για τον αριθμό του τομέα, που είναι χαρακτηριστικά αυτής της περιόδου.
Δεύτερη Αυτοκρατορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο πρίγκιπας Λουδοβίκος-Ναπολέων Βοναπάρτης, μετέπειτα αυτοκράτορας των Γάλλων με το όνομα Ναπολέων Γ', εμφανίζεται στη σειρά των κοινών γραμματοσήμων της Γαλλίας και των αποικιών της από τον Σεπτέμβριο του 1852 ως την πτώση της Β΄ Αυτοκρατορίας.
Η ταραγμένη περίοδος του πολέμου του 1870 είναι ιδιαίτερα πλούσια σε ταχυδρομικά και φιλοτελικά συμβάντα:
- εκστρατεία κατά της Πρωσίας
- Πολιορκία του Μετς (1870)
- Πολιορκία του Παρισιού (1870), συμπεριλαμβανομένης της χρήσης τοποθετημένων μπαλονιών, περιστεριών ή οβίδων του Μουλέν στον Σηκουάνα
- νέες εκδόσεις (της πολιορκίας του Παρισιού, της προσωρινής κυβέρνησης του Μπορντώ)
- Παρισινή Κομμούνα (1871)
- επιστολές από κρατούμενους
- Γερμανική κατοχή στην Αλσατία-Λωρραίνη.
Γ΄ Δημοκρατία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Προακυρωμένα γραμματόσημα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στη Γαλλία, προ-ακυρωμένα γραμματόσημα (timbres préoblitérés) κατασκευάζονταν από ταχυδρομικούς υπαλλήλους από τη δεκαετία του 1860, για να διευκολυνθεί η ταχυδρομική αποστολή και η ακύρωση μεγάλου αριθμού αντικειμένων που αποστέλλονται από τον ίδιο αποστολέα, συχνά μια εμπορική εταιρεία. Μετά από ένα πείραμα με επισημασμένα γραμματόσημα μόνο το 1893, από το 1920 εκδίδονταν τακτικά προ-ακυρωμένα γραμματόσημα από τη Γαλλία.
Μηχανικές ακυρώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αντιμέτωπη με την ανάπτυξη της αλληλογραφίας προς διαχείριση, η ταχυδρομική διοίκηση αναζήτησε μεθόδους αυτόματης σφράγισης αλληλογραφίας. Η πρώτη μηχανή ακύρωσης εφευρέθηκε από τον μηχανικό Eζέν Νταγκέν. Με το όνομα Daguin machine τέθηκε σε λειτουργία τον Ιούνιο του 1884 στο Παρίσι, και η απόδοσή της ήταν 3.000 επιστολές την ώρα.
Αρχικά, στόχος ήταν να γίνει πιο ορατή η ημερομηνία αποστολής: επομένως χρησιμοποιούμε δύο σφραγίδες ημερομηνίας, η μία για ακύρωση και η άλλη για εμφάνιση της ημερομηνίας.
Για να αναγνωρίσετε μια εκτύπωση Νταγκέν, πρέπει να ελέγξετε ότι η απόσταση μεταξύ των κέντρων των δύο σφραγίδων είναι 28 χλστ.,και να αναζητήσετε διαφορές στις επιγραφές της δεύτερης σφράγισης.
Αεροπορικό ταχυδρομείο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Δείτε το άρθρο Γραμματόσημο αεροπορικού ταχυδρομείου.
Οι αρχές, από το 1871 έως το 1899[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Δείτε το άρθρο Ειρήνη και Εμπόριο (γαλλικό γραμματόσημο).
Από το 1900 έως το 1913[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Δείτε τα άρθρα Ο τύπος του Μπλαν (γαλλικό γραμματόσημο), Ο τύπος του Μουσόν (γαλλικό γραμματόσημο), Ο τύπος του Μερσόν (γαλλικό γραμματόσημο), Ο τύπος της σπορέως (γαλλικό γραμματόσημο). Αυτή η εποχή σηματοδοτεί μια πολύ σημαντική φιλοτελική μετάβαση με την παύση των αλληγορικών μορφών (Ειρήνη και Εμπόριο) για τις πρώτες εκδόσεις του 20ού αι. και την εμφάνιση της σπορέως (semeuse).
Α' Παγκόσμιος Πόλεμος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στις 3 Αυγούστου 1914, η Γαλλία κήρυξε τον πόλεμο στη Γερμανία: η σύγκρουση διήρκεσε 4 έτη. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου τα ταχυδρομικά τέλη παραμένουν σχετικά σταθερά, και δεν υπάρχει έκδοση νέων γραμματοσήμων.
Ωστόσο, σημειώνουμε μια σημαντική φιλοτελική καινοτομία: εμφάνιση προσαυξήσεων για ανθρωπιστικούς σκοπούς. Το 1914 δύο γραμματόσημα του τύπου της σπορέως των 10 c (κόκκινο), έφεραν πρόσθετη χρέωση 5 c υπέρ του Ερυθρού Σταυρού. Πρώτα ήταν μια απλή επισήμανση, μετά τυπώθηκε ένα ειδικό γραμματόσημο. Το 1917 μια άλλη σειρά σηματοδότησε την αρχή των εικονιστικών γραμματοσήμων στη Γαλλία. Είναι επίσης μια σειρά με προσαυξήσεις, αλλά προς όφελος των oρφανών του Έθνους.
Ανάμεσα σε δύο πολέμους[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: το καθεστώς Βισύ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Απελευθέρωση της Γαλλίας και η Δ΄ Δημοκρατία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Ε΄ Δημοκρατία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γραμματόσημα με την Αψίδα του Θριάμβου, τη Μαριάν του Γκαντόν, και τη Μαριάν στην πλώρη.
Η Ευρωπαϊκή οικοδόμηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εκδόσεις Europa[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1956 η Γαλλία συμμετείχε στην πρώτη Έκδοση γραμματοσήμων Ευρώπης με άλλες πέντε χώρες: Γερμανία, Βέλγιο, Ιταλία, Λουξεμβούργο και Ολλανδία.
Η μετάβαση στο ευρώ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1988 η διοίκηση πραγματοποίησε μια πρώτη πρόβλεψη του ευρώ επιθέτοντας μια προσαύξηση 0,31 ECU σε ένα γραμματόσημο με την Ελευθερία του Γκαντόν. Μπορούμε επίσης να θεωρήσουμε τις εκδόσεις με προσαύξηση ως έναν άλλο τρόπο ανεξαρτησίας από μια νομισματική μεταβολή. Το 1999 εκδόθηκαν ορισμένα γραμματόσημα με αναγραφή της ονομαστικής αξίας και σε ευρώ. Το 2000 και το 2001, το μέτρο αυτό έγινε συστηματικό. Από το 2002, το ευρώ είναι το μόνο νόμισμα που χρησιμοποιείται στα γαλλικά γραμματόσημα.
Ωστόσο, τα γαλλικά γραμματόσημα που εκφράζονται σε φράγκα και τα παλαιά φράγκα, με λίγες εξαιρέσεις απόσυρσης από την κυκλοφορία, εξακολουθούν να ισχύουν για τα ταχυδρομικά τέλη.
Περιφερειακές ιδιαιτερότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Αλσατία-Λωρραίνη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Δείτε τα άρθρα Γραμματόσημα και φιλοτελική ιστορία της Αλσατίας, Γραμματόσημα και φιλοτελική ιστορία της Λωρραίνης, και Γραμματόσημα και φιλοτελική ιστορία του Μοζέλ.
Η Σαβοΐα and οι Παραθαλάσιες Άλπεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Σαβοΐα είναι μια κομβική γεωγραφική περιοχή μεταξύ Γαλλίας και Ιταλίας. Η ταχυδρομική ιστορία της είναι μια αντανάκλαση αυτής της διπλής ιδιοκτησίας:
- από το 1416 έως το 1792, η ιστορία της συνδυάζεται με αυτή του δουκάτου της Σαβοΐας.
- από το 1792 έως το 1815, η Σαβοΐα προσαρτήθηκε από τη Γαλλία και είχε το ίδιο ταχυδρομικό σύστημα.
- Μετά τη Συνθήκη του Παρισιού του 1815, η Σαβοΐα επέστρεψε στην ιταλική επιρροή μέσω του βασιλείου της Σαρδηνίας (σε αυτό το πλαίσιο εφήρμοσε την ταχυδρομική μεταρρύθμιση).
- Τελικά το 1860, μετά την προσάρτησή της, η φιλοτελική και ταχυδρομική ιστορία της έγινε και πάλι γαλλική.
Οι Παραθαλάσσιες Άλπεις (Alpes-Maritimes) έχουν μια διαδρομή αρκετά παρόμοια με αυτή της Σαβοΐας.
Γαλλική επιρροή στον φιλοτελικό και ταχυδρομικό κόσμο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αλγερία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Δείτε το άρθρο Γραμματόσημα και φιλοτελική ιστορία της Αλγερίας.
Η αποικιακή αυτοκρατορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Δείτε το άρθρο Γραμματόσημα και φιλοτελική ιστορία της Γαλλικής Αποικιακής αυτοκρατορίας.
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Χρονολόγιο της ταχυδρομικής ιστορίας
- Γαλλικές ταχυδρομικές σφραγίδες
- Ταχυδρομικό Μουσείο
- Ταχυδρομείο
- Γραμματόσημα από τη Γαλλία (εικόνες)
- Ταχυδρομικά γραμματόσημα και αυτοκόλλητες βινιέτες
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Michèle Chauvet (2002). Introduction à l'histoire postale [de France]. Paris: Brun & Fils. Chauvay2002.
- Paul Charbon· Patrick Marchand (1996). Le Patrimoine de la Poste. Charenton-le-Pont: FLOHIC Éditions. CharbonMarchandOger1996.