Γιουστίνα Μπουντζίνσκα‑Τιλίτσκα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γιουστίνα Μπουντζίνσκα-Τιλίτσκα
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση12  Σεπτεμβρίου 1867
Γουόμζα
Θάνατος8  Απριλίου 1936
Βαρσοβία
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο Ποβόνσκι
Χώρα πολιτογράφησηςΠολωνία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταιατρός
ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών
πολιτικός
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΠολωνικό Σοσιαλιστικό Κόμμα
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΣύμβουλος
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η Γιουστίνα Μπουντζίνσκα‑Τιλίτσκα (πολωνικά: Justyna Budzińska-Tylicka) (12 Σεπτεμβρίου 1867 - 8 Απριλίου 1936) ήταν Πολωνή ιατρός και ακτιβίστρια των δικαιωμάτων των γυναικών γυναικών, ενεργή στην εποχή του μεσοπολέμου. Αφού απέκτησε πτυχίο ιατρικής και εξασκήθηκε στο Παρίσι για επτά χρόνια, επέστρεψε στην Πολωνία και άσκησε ιατρική στη Βαρσοβία. Δραστηριοποιήθηκε στο γυναικείο κίνημα και την ώθηση για επέκταση των δικαιωμάτων των γυναικών, αργότερα υπηρέτησε στο Δημοτικό Συμβούλιο της Βαρσοβίας και συμμετείχε σε κοινωνικές προσπάθειες για τη βελτίωση τόσο της υγείας όσο και της πολιτικής συμμετοχής των γυναικών. Μία τέτοια πρωτοβουλία άνοιξε την πρώτη κλινική ελέγχου των γεννήσεων στην Πολωνία και μια άλλη ήταν η ίδρυση της Ένωσης Πολωνών Γυναικών Ιατρών. Συμμετείχε σε διεθνή φεμινιστικά συνέδρια και συνόδους. Υπηρέτησε ως πρόεδρος της διεθνούς οργάνωσης Μικρή Συμφωνία Γυναικών.

Νεανικά χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Μπουντζίνσκα γεννήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 1867 στο Σουβάουκι, το οποίο τότε ήταν μέρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Οι γονείς ήταν η Γιαντβίγκα και ο Άλφονς Μπουντζίνσκι. Ο πατέρας της ήταν κτηνίατρος, ο οποίος συμμετείχε στην Ιανουαριανή Εξέγερση κατά της ρωσικής κατοχής στην Πολωνία και στη συνέχεια απελάθηκε στη Σιβηρία, όπου πέθανε.[1] Αναγκασμένη να κερδίσει τα προς το ζην από μικρή ηλικία,[2] η Μπουντζίνσκα στάλθηκε στη Βαρσοβία και παρακολούθησε ένα οικοτροφείο κοριτσιών, ολοκληρώνοντας την εκπαίδευσή της στο λύκειο αφού παρακολούθησε ως φοιτήτρια μερικής φοίτησης.[1]

Καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αφού έλαβε το πτυχίο της, η Μπουντζίνσκα άρχισε να εργάζεται ως νταντά σε ένα ιδιωτικό κτήμα στην Ουκρανία και να διευθύνει ένα μυστικό σχολείο που δίδασκε τα παιδιά του χωριού.[2] Εξοικονομώντας χρήματα, το 1892 είχε κερδίσει αρκετά, για να συνεχίσει τις σπουδές της στο Παρίσι και μετακόμισε εκεί για να εγγραφεί σε ιατρική σχολή. Όπως και άλλοι μαθητές, συμμετείχε σε μια ευρεία ποικιλία κοινωνικών προγραμμάτων, όπως η παρακολούθηση διαλέξεων, η διανομή δημοσιεύσεων από το πολωνική υπόγειο κίνημα, η βοήθεια Πολωνών μεταναστών στη Γαλλία και η ένταξη στην Ένωση Ξένων Σοσιαλιστών της Πολωνίας. Δεν παρέμεινε για πολύ καιρό μέρος του σοσιαλιστικού κινήματος επίσημα, αλλά ήταν προσκολλημένη στην ιδεολογία τους για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της. Γύρω στο 1894, η Μπουντζίνσκα παντρεύτηκε τον Στανίσουαφ Τιλίτσκι και στη συνέχεια το ζευγάρι απέκτησε δύο παιδιά, τον Στανίσουαφ και τη Βάντα.[2]

Αποφοιτώντας με το ιατρικό της πτυχίο το 1898, η Μπουντζίνσκα άσκησε την ιατρική στο χωριό Εμπριπίλ, κοντά στο Μω. Η επιτυχία της της επέτρεψε να αγοράσει το ιατρείο ενός αποθανόντος ιατρού και να διατηρήσει τους πελάτες για επτά χρόνια.[3] Το 1905, το ζευγάρι αποφάσισε να επιστρέψει με την οικογένειά του στην Πολωνία, αλλά απαγορεύτηκε να ζήσει οπουδήποτε εκτός από το Μεγάλο Δουκάτο της Κρακοβίας λόγω των πρώην σχέσεων τους με το σοσιαλιστικό κίνημα. Η Μπουντζίνσκα-Τιλίτσκα συμμετείχε σε διάφορους συλλόγους, που στόχευαν στην κοινωνική βελτίωση, συμπεριλαμβανομένης της Εταιρείας για την Ευημερία των Παιδιών, της Εταιρείας για τα Δημοτικά Σχολεία και των θεμάτων για τα δικαιώματα των γυναικών μαζί με τη Μάρια Τουζίμα-Βισνιέφσκα.[4] Μέσα σε δύο χρόνια, η οικογένεια μετακόμισε στη Βαρσοβία, όπου βρήκε δουλειά στο Νοσοκομείο του Αγίου Πνεύματος, αφού το ξένο πτυχίο της ήταν αποδεκτό από τις ρωσικές αρχές.[5]

Η Μπουντζίνσκα-Τιλίτσκα εργάστηκε στο οργανισμό ενάντια στην κατανάλωση οινοπνεύματος και ασχολήθηκε με προγράμματα υγιεινής και φυματίωσης. Ήταν μια από τις πρώτες γυναίκες ιατρούς που εργάστηκαν στην εκπαίδευση κοριτσιών. Μεταξύ 1910 και 1912, συμμετείχε σε μαθήματα υγιεινής στο Γυναικείο Γυμνάσιο Ποπιελέφσκα-Ροσκόφσκα (Popielewska- Roszkowska). Εκτός από τη νοσοκομειακή εργασία και το ιδιωτικό ιατρείο της, η Μπουντζίνσκα-Τιλίτσκα έγραψε φυλλάδια για την υγιεινή και την παιδαγωγική, την υγεία των γυναικών και τη νομική προστασία των γυναικών. Υποστήριξε την ισότητα των γυναικών και ήταν μέλος της Ένωσης για τα Ίσα Δικαιώματα των Πολωνών Γυναικών (πολωνικά: Związek Równouprawnienia Kobiet Polskich‎‎), που ιδρύθηκε από την Παουλίνα Κουτσάλσκα-Ράινσμιτ.[4]

Το 1916, η Μπουντζίνσκα-Τιλίτσκα εγκατέλειψε το Νοσοκομείο του Αγίου Πνεύματος και βοήθησε στην ίδρυση ενός νοσοκομείου πεδίου μάχης, εργαζόμενη με στρατιώτες κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και συνέχισε την ιδιωτική της πρακτική, η οποία επικεντρώθηκε κυρίως στις παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος.[5] Έχασε τον γιο της, ο οποίος ήταν αξιωματικός κατά τη διάρκεια της μάχης, κάτι που ήταν πολύ δύσκολο για αυτήν, καθώς ο γάμος της δεν ήταν ευτυχισμένος και δεν ήταν κοντά στην κόρη της, στρεφόμενη αντ΄ αυτού σε κοινωνικά ζητήματα. Οι Πολωνές απέκτησαν δικαίωμα ψήφου το 1918 και λίγο μετά το τέλος του πολέμου, η Μπουντζίνσκα-Τιλίτσκα ίδρυσε μαζί με την Τεοντόρα Μεντσόφσκα και τη Ζόφια Ντασίνσκα-Γκολίνσκα, την Πολιτική Λέσχη Προοδευτικών Γυναικών (Klub Polityczny Kobiet Postępowych) με στόχο την εκπαίδευση των γυναικών στην άσκηση του δικαιώματος ψήφου τους. Διετέλεσε επίσης αντιπρόεδρος του πολωνικού κλάδου της Διεθνούς Επιτροπής Σοσιαλιστών Γυναικών.[4] Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της, προσχώρησε στη Διεθνή Ένωση Γυναικών για την Ειρήνη και την Ελευθερία,[6] παρευρέθηκε στη Διεθνή Συμμαχία Γυναικών (ΔΣΓ) στη Γενεύη και τρία χρόνια αργότερα, το 1923, παρακολούθησε το Συνέδριο της ΔΣΓ στη Ρώμη, όπου ενώθηκε με την Αλεξαντρίνα Καντακουζινό και άλλες στη δημιουργία της Μικρής Συμφωνίας Γυναικών (ΜΣΓ).[7]

Το 1919, η Μπουντζίνσκα-Τιλίτσκα εντάχθηκε στην Πολωνική Εταιρεία Κοινωνικής Ιατρικής. Από το 1919 έως το 1934, υπηρέτησε ως μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου της Βαρσοβίας, αρχικά ως εκπρόσωπος του KPKP και μετά το 1922 ως εκπρόσωπος του Πολωνικού Σοσιαλιστικού Κόμματος.[6] Το 1925-1926, ίδρυσε την Ένωση Πολωνών Γυναικών Ιατρών (πολωνικά: Zrzeszenie Lekarek Polskich‎‎) και έγινε αντιπρόεδρος τηε.[7][6] Το 1927, η Μπουντζίνσκα-Τιλίτσκα έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην κατάρτιση μαθημάτων για την εκπαίδευση των νοσηλευτών για εργασία σε κέντρα φροντίδας παιδιών για επιχειρήσεις και εργοστάσια και την ίδια χρονιά, έγινε η πρόεδρος της ΜΣΓ. Μεταξύ του 1929 και του 1931, εργάστηκε στο διοικητικό συμβούλιο του Ιατρικού Επιμελητηρίου[7] για την προώθηση της μητρικής προστασίας και την καταπολέμηση του αλκοολισμού και της φτώχειας.[7][6] Ήταν υπέρμαχος για τη νομιμοποίηση της άμβλωσης και αποδοκίμασε την τιμωρία των γυναικών που είχαν τερματίσει τις εγκυμοσύνες τους.[8] Στις 25 Οκτωβρίου 1931, η Μπουντζίνσκα-Τιλίτσκα άνοιξε το πρώτο κέντρο ελέγχου γεννήσεων στην Πολωνία και έγινε διευθύντρια της εγκατάστασης.[6] Αργότερα τον ίδιο χρόνο, συνελήφθη για συμμετοχή σε πολιτική διαδήλωση, αλλά αφέθηκε ελεύθερη μετά την υποβολή έφεσης. Το 1935, συμμετείχε στην αναταραχή για το κλείσιμο της φυλακής Μπερέζα Κάρτουσκα, η οποία στέγαζε πολιτικούς κρατούμενους και τους χορηγούσε αμνηστία.[9] Την ίδια χρονιά, έγινε πρόεδρος της Πολωνικής Ακαδημίας Επιστημών.[10]

Θάνατος και κληρονομιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Μπουντζίνσκα-Τιλίτσκα πέθανε απροσδόκητα από εγκεφαλική αιμορραγία στις 8 Απριλίου 1936.[9] Τα γραπτά της σχετικά με τη διατροφή και την υγιεινή είχαν μεγάλη επιρροή στην Πολωνία, καθώς υποστήριξε ότι μια υγιεινή διατροφή, με λιγότερο κρέας και περισσότερα λαχανικά μπορούσε να βελτιώσει τη συνολική υγεία. Υποστήριξε επίσης ότι με τη βελτίωση της υγείας των εγκύων μητέρων και των υγειονομικών συνθηκών του περιβάλλοντός τους, η θνησιμότητα των παιδιών θα βελτιωνόταν.[11]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 Σιερακόφσκα 2006, σελ. 80.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Μπέντνας-Γκζίμπεκ 2013, σελ. 12.
  3. ↑ Μπέντνας-Γκζίμπεκ 2013.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Σιερακόφσκα 2006, σελ. 81.
  5. ↑ 5,0 5,1 Μπέντνας-Γκζίμπεκ 2013, σελ. 13.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Σιερακόφσκα 2006, σελ. 82.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Μπέντνας-Γκζίμπεκ 2013, σελ. 14.
  8. ↑ Μπούτσακ 2015.
  9. ↑ 9,0 9,1 Σιερακόφσκα 2006, σελ. 83.
  10. ↑ State Scientific Publishing House 1997.
  11. ↑ Μπέντνας-Γκζίμπεκ 2013, σελ. 21.

 

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Μπέντνας-Γκζίμπεκ, Ρενάτα (2013). «Justyna Budzińska-Tylicka (1867-1936): Poglądy Na Odżywianie». Lubelski Rocznik Pedagogiczny (πολωνικά). Λούμπλιν, Πολωνία: Maria Curie-Skłodowska University Press (23): 11–24. ISSN 0137-6136.
  • Μπούτσακ, Ντομινίκα (2015). "Prababki feministki. Konserwatystki i socjalistki ramię w ramię walczyły o swoje prawa". Gazeta Wyborcza (πολωνικά). Βαρσοβία, Πολωνία.
  • Σιερακόφσκα, Καταζίνα (2006). "Budzińska-Tylicka, Justyna (1867-1936)". In de Haan, Francisca; Daskalova, Krassimira; Loutfi, Anna (eds.). Biographical dictionary of women's movements and feminisms in Central, Eastern, and South Eastern Europe: 19th and 20th centuries. Budapest, Hungary: Central European University Press. pp. 80–84. ISBN 978-9-637-32639-4 – via Project MUSE.
  • "Budzińska-Tylicka, Justyna". Encyklopedia Państwowe Wydawnictwo Naukowe (πολωνικά). Βαρσοβία, Πολωνία: Wydawnictwo Naukowe PWN. 1997.
Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γιουστίνα_Μπουντζίνσκα‑Τιλίτσκα&oldid=9451334"