Γαϊτανούρι
| Γαϊτανούρι | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Θηλυκό
,_Madeira,_Portugal,_2019-05-31,_DD_33.jpg) Αρσενικό
| ||||||||||||||
| Κατάσταση διατήρησης | ||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Διώνυμο | ||||||||||||||
| Thalassoma pavo (Λινναίος, 1758) |
Το γαϊτανούρι (επιστημονική ονομασία: Thalassoma pavo) είναι είδος ψαριού ιθαγενές στις βραχώδεις ακτές του ανατολικού Ατλαντικού Ωκεανού και της Μεσογείου Θάλασσας. Αυτό το είδος είναι μικρής σημασίας για την τοπική εμπορική αλιεία, αλλά είναι δημοφιλές ως θήραμα και μπορεί να βρεθεί στο εμπόριο για ενυδρεία.
Περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το γαϊτανούρι παρουσιάζει σεξουαλικό διχρωματισμό. Τα θηλυκά είναι πρασινωπό-καφέ με μια σκούρα μπάρα σε κάθε λέπι και πέντε γαλαζωπές κάθετες ρίγες. Τα αρσενικά έχουν κόκκινα κεφάλια με μπλε σημάδια. Αμέσως πίσω από το θωρακικό πτερύγιο έχουν μια κατακόρυφη μπλε λωρίδα με κόκκινα όρια.[2] Το ουραίο πτερύγιο και στα δύο φύλα είναι τιρκουάζ.[3] Τα νεαρά είναι ολόκληρα πράσινα και έχουν μια μαύρη κηλίδα στο μέσο της πλάτης, τοποθετημένη αμέσως κάτω από το ραχιαίο πτερύγιο.[4] Το σώμα είναι επίμηκες και πλευρικά συμπιεσμένο με αιχμηρό, οβάλ κεφάλι. Το ρύγχος είναι κοντό με μικρό, στόμα στην άκρη και χοντρά χείλη. Στα νεότερα ψάρια το ουραίο πτερύγιο και καθώς το ψάρι ωριμάζει γίνεται κοίλο με επιμήκεις εξωτερικές ακτίνες που σχηματίζουν νήματα.[2] Μπορεί να φτάσει τα σε μήκος τα 25 εκατοστά, αν και τα περισσότερα δεν ξεπερνούν σε μήκος τα 20 εκατοστά.[5] Το ραχιαίο πτερύγιο έχει οκτώ άκανθες και 12-13 μαλακές ακτίνες ενώ το πρωκτικό πτερύγιο έχει τρεις άκανθες και 10-12 μαλακές ακτίνες.[6]
Κατανομή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το γαϊτανούρι είναι είδος του ανατολικού Ατλαντικού Ωκεανού και της Μεσογείου. Στον ανατολικό Ατλαντικό εμφανίζεται από την Πορτογαλία προς τα νότια κατά μήκος της ακτής της Δυτικής Αφρικής μέχρι τη Σενεγάλη. Εμφανίζεται επίσης γύρω από τη Μακαρονησία, τα αρχιπελάγη των νησιών του Πράσινου Ακρωτηρίου, των Καναρίων Νήσων, της Μαδέρα και των Αζορών. Στη Μεσόγειο εμφανίζεται σε όλες τις αφρικανικές και ασιατικές ακτές και στις περισσότερες από τις βόρειες ακτές εκτός από τα βόρεια τμήματα της Αδριατικής και ορισμένα τμήματα της βορειοδυτικής Μεσογείου.[1] Ωστόσο, η υπερθέρμανση του πλανήτη μπορεί να επιτρέψει στο γαϊτανούρι να επεκτείνει το εύρος του προς τα βόρεια, σε ολόκληρη τη θάλασσα της Λιγουρίας[7] και στα ανοιχτά της Προβηγκίας. Απουσιάζει από τη Μαύρη Θάλασσα.[4]
Ενδιαίτημα και βιολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το γαϊτανούρι απαντάται σε βραχώδεις περιοχές όπου υπάρχουν φύκια και θαλάσσια λιβάδια Ποσειδωνίας, σε βάθος από 0 έως 50 μέτρα.[2] Μπορεί επίσης να βρεθεί να ζει σε ανθρωπογενείς δομές, όπως ναυάγια, προβλήτες και προβλήτες.[1] Τα θηλυκά και τα ανήλικα ζουν συνήθως σε μικρές ομάδες ενώ τα ενήλικα αρσενικά είναι μοναχικά. Στην αναπαραγωγική περίοδο τα αρσενικά γίνονται εδαφικά και φυλάνε ένα χαρέμι.[2] Η διατροφή του αποτελείται από μικρά μαλάκια και μαλακόστρακα και τα νεαρά θα λειτουργήσουν ως ψάρια καθαριστές, τρέφονται με τα εξωπαράσιτα που αφαιρούνται από το δέρμα άλλων ψαριών.[1] Καθώς κυνηγά τη λεία του κολυμπά με γρήγορες σπασμωδικές κινήσεις.[4] Θάβονται σε αμμώδεις περιοχές τη νύχτα κουνώντας έντονα την ουρά τους, περνώντας τη νύχτα με το πλευρό τους στην άμμο.[2]
Το γαϊτανούρι είναι πρωτόγυνο ερμαφρόδιτο και τα θηλυκά μπορεί να μεταμορφωθούν σε αρσενικά, κάτι που υποδηλώνεται από την αλλαγή του χρώματος. Αυτό σημαίνει ότι ο πληθυσμός κυριαρχείται από μεγάλο αριθμό νεαρών, γόνιμων θηλυκών που μπορούν να παράγουν μεγάλο αριθμό ωαρίων. Τα μεγαλύτερα μοναχικά αρσενικά είναι λιγότερα σε αριθμό καθώς τους ασκείται μεγαλύτερη πίεση θήρευσης.[2] Η ωοτοκία γίνεται την άνοιξη και τα αυγά είναι πελαγικά.[8]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Pollard, D.; Afonso, P. (2010). "Thalassoma pavo". IUCN Red List of Threatened Species. 2010: e.T187418A8530118. doi:10.2305/IUCN.UK.2010-4.RLTS.T187418A8530118.en. Retrieved 20 November 2021.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 «Ornate Wrasse». L’Aquàrium Barecelona. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ «Ornate Wrasse – Thalassoma pavo». diving-canary-islands.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2022.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 «Ornate wrasse». Institut océanographique Paul Ricard. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ Froese, Rainer; Pauly, Daniel (eds.) (2019).
- ↑ J.C Hureau (επιμ.). «Fishes of the NE Atlantic and Mediterranean». Marine Species Identification Portal. ETI Bioinformatics. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ Vacchi M; Morri C; Modena M και άλλοι. (2001). «Temperature changes and warm-water species in the Ligurian Sea: the case of the ornate wrasse Thalassoma pavo (Linnaeus, 1758)». Archo Oceanogr.Limnol 22: 149–154. http://www.rac-spa.org/node/506.
- ↑ «Ornate Wrasse – Thalassoma Pavo». We Heart Diving. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2020.