Γαζέλα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γαζέλα
Γαζέλα . To είδος Gazella leptokeros.
Γαζέλα . To είδος Gazella leptokeros.
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα
Συνομοταξία: Χορδωτά
Ομοταξία: Θηλαστικά
Τάξη: Αρτιοδάκτυλα
Οικογένεια: Βοοειδή
Γένος: Γαζέλα (Gazella)
Blainville, 1816

Η Γαζέλα (επιστημονική ονομασία: Gazella) αποτελεί γένος Θηλαστικών της τάξης των Αρτιοδάκτυλων και της οικογένειας των Βοοειδών και της υποοικογένειας Αντιλοπίνες. Είναι λεπτόσωμη, ζωηρή και χαριτωμένη, με κέρατα ωοειδούς τομής, σε σχήμα V ή λύρας, δακτυλιωτά σε όλο τους το μήκος· εμφανίζονται και στα δύο φύλα, αλλά του θηλυκού είναι μικρότερα από του αρσενικού· χωρίς κέρατα είναι μόνο το είδος G. subgutturosa (περσική γαζέλα). Έχει μεγάλα μάτια, που περιβάλλονται από μία ελλειπτική μαύρη κηλίδα με λευκές παρυφές· τα αυτιά είναι μακριά και οξύληκτα, το ρύγχος τριχωτό· τα πόδια της είναι ψηλά και λεπτά, με θύσανο τριχών στα γόνατα, με μικρές οπλές· η ουρά είναι κοντή.

Χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αγέλη από γαζέλες Nanger granti στην Τανζανία

Οι γαζέλες απαντώνται στην Ασία και την Αφρική, από τη Μογγολία μέχρι τις ατλαντικές ακτές της βόρειας Αφρικής και εξαπλώνονται σε όλη την ανατολική και κεντρική τροπική Αφρική. Έχουν ύψος στον ώμο 60-90 εκατοστόμετρα. Σε άγρια κατάσταση ζουν συνήθως σε αγέλες των 5-10, μερικές φορές δε μέχρι 100 ατόμων, σε αμμώδεις περιοχές. Τα κοπάδια αυτά αποτελούνται από θηλυκά και νεαρά άτομα, που συναντούν τα αρσενικά τη στιγμή του ζευγαρώματος. Το τρίχωμά τους είναι ανοιχτόχρωμο καστανοκίτρινο στη ράχη, άσπρο στην κοιλιά και απόλυτα προσαρμοσμένο προς το χρώμα του αμμώδους περιβάλλοντός τους· πολλά είδη φέρουν μια οριζόντια μαύρη ταινία, που διατρέχει τις δύο πλευρές του ζώου. Οι οπλές τους είναι κατάλληλες για τον καλπασμό σε μαλακό έδαφος· τρέχουν πολύ γρήγορα, αναπτύσσοντας ταχύτητα μέχρι και 70 χιλιομέτρων την ώρα, γι' αυτό και το κυνήγι τους είναι πολύ δύσκολο. Διασχίζουν μεγάλες εκτάσεις προκειμένου να βρουν τροφή και πηγές νερού. Αποτελούν αντικείμενο εντατικού κυνηγιού με τη βοήθεια λαγωνικών. Το κρέας τους είναι νοστιμότατο και περιζήτητο. Η διάρκεια κύησης είναι 160 μέρες.

Το Red Data Book αναφέρει ότι το είδος G. pelzenli είναι ήδη σπάνιο και το G. leptokeros ή ριμ κινδυνεύει σοβαρά να εξαφανιστεί. Στον κατάλογο αναφέρονται ως σπάνια και υποείδη άλλων ειδών.

Είδη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπάρχουν περίπου 12 είδη και πάνω από 50 γνωστές ποικιλίες Γαζέλας. Κυριότερα είδη είναι τα εξής.

  • G. dama· πρόκειται για το μεγαλύτερο είδος και απαντάται στη Βόρεια Αφρική. Το ποικίλο τρίχωμά της μπορεί να είναι κόκκινο καφέ, με άσπρα τα καπούλια, το κάτω μέρος του σώματος και το κεφάλι., και με μια άσπρη κηλίδα στον λαιμό των δυτικών ποικιλιών, όπως είναι η σπάνια ποικιλία G. d. mhorr· επίσης μπορεί να είναι άσπρο, με κοκκινοκαφέ λαιμό και ώμους στις ποικιλίες των ανατολικών περιοχών της Ασίας (G. d. ruficollis). Τα κέρατα κάμπτονται σημαντικά προς τα πίσω και συγκλίνουν στο επάνω μέρος τους.
  • G. dorcas· μικρή Γαζέλα της Βόρειας Αφρικής. Το χρώμα της είναι κιτρινωπό-καφέ, με κοκκινοκαφέ γραμμές σε κάθε πλευρά και άσπρες και κοκκινοκαφέ γραμμές στο πρόσωπο. Τα κέρατα είναι δακτυλιωτά, σε σχήμα λύρας.
  • G. granti· μεγάλη Γαζέλα της Ανατολικής Αφρικής. Το χρώμα της είναι καφετί, με σκουρόχρωμη κηλίδα στη μουσούδα και μία διακριτή άσπρη γραμμή, που διατρέχει το πρόσωπο από το κάθε κέρατο μέχρι το μουσούδι. Τα κέρατα είναι μακριά, δυνατά και καμπτά· στο υποείδος G. g. robertsin εκτείνονται σε εξαιρετικό βαθμό.
  • G. subgutturosa· απαντάται στην Ασία, από τη Μογγολία μέχρι τη Μικρά Ασία. Το χρώμα της είναι καφέ, με μια δυσδιάκριτη σκουρότερη γραμμή σε κάθε πλευρά του σώματος. Το θηλυκό έχει ατροφικά κέρατα ή καθόλου. Ο λάρυγγας των αρσενικών φουσκώνει κατά την αναπαραγωγική περίοδο.
  • G. rufifrons· απαντάται στην Αφρική, από τη Σενεγάλη μέχρι το Σουδάν. Το χρώμα της είναι κοκκινοκαφέ, με μια στενή μαύρη γραμμή στα πλάγια, που πιο κάτω συνεχίζεται με μια στενή κοκκινοκαφέ λωρίδα. Τα κέρατα είναι δυνατά, ελαφρώς κυρτά.
  • G. thomsoni· είναι η κοινότερη Γαζέλα της Ανατολικής Αφρικής και συχνά καλείται Τόμυ (Tommy). Είναι μικρή, κοκκινοκαφέ, με μια διακριτή μαύρη γραμμή σε κάθε πλευρά, μια μικρή κηλίδα στη μούρη και άσπρες γραμμές στο πρόσωπο. Τα κέρατα είναι ελαφρώς κυρτά.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]