Βερδικούσα

Βερδικούσα
Βερδικούσα
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Δήμος	Δήμος Ελασσόνας
Γεωγραφία και στατιστική
Νομός	Λάρισας
Υψόμετρο	880
Πληθυσμός	1.711 (2001)
Τηλ. κωδ.	24920

Η Βερδικούσα ή Βερδικούσια είναι ορεινό χωριό της Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας. Είναι κτισμένη στην ανατολική πλευρά των Αντιχασίων σε υψόμετρο 850-930 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Ανήκει διοικητικά στο Δήμο Ελασσόνας της Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας, της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Απέχει από τη Λάρισα 64 και από την Ελασσόνα 28 χιλιόμετρα. Η ονομασία είναι πιθανό να προέρχεται από το λατινικό verde = πράσινος, gussa = λαιμός, αυχένας, δηλαδή ορεινός όγκος, από το καταπράσινο δάσος οξυάς, που είναι από τα μεγαλύτερα των Βαλκανίων.

Με την εφαρμογή του σχεδίου "Καλλικράτης" η αυτόνομη Κοινότητα Βερδικούσιας καταργήθηκε και αποτελεί πλέον δημοτική κοινότητα του ενιαίου Δήμου Ελασσόνας. Ο οικισμός της Βερδικούσιας έχει 1711 κατοίκους. Στη δημοτική κοινότητα Βερδικούσιας υπάγονται οι οικισμοί Αμπέλια, Παλιάμπελα, Βαρκός, Κουτσούφλιανη και Παλιάσκια με ένα σύνολο 700 περίπου κατοίκων.

Ιστορία

Η ίδρυση του οικισμού έγινε πιθανόν στους Βυζαντινούς χρόνους και είναι βέβαιο ότι ο οικισμός υπήρχε τον 14o μ.Χ. αιώνα. Η Βερδικούσα δημιουργήθηκε με τη συνένωση εννιά μικρότερων οικισμών της γύρω περιοχής. Κατά την Τουρκοκρατία απολάμβανε σχετική αυτονομία και απελευθερώθηκε από τους Τούρκους το 1912.

Στα χρόνια της Ιταλογερμανικής κατοχής, οι κάτοικοι του χωριού είδαν τις περιουσίες τους να καίγονται και αρκετοί έπεσαν θύματα σφαγής από τους Γερμανούς. Επίσης, δύσκολα ήταν τα χρόνια του εμφύλιου που ακολούθησε.

Στους οικισμούς Περάσα και Μετόχι σώζονται μεταβυζαντινοί ναοί με αξιόλογες τοιχογραφίες. Στην περιοχή της Παλιάσκιας και στη θέση « Καστρί » υπάρχουν τα ερείπια αρχαιοελληνικού τείχους. Το πέτρινο γεφύρι του Δαμασκηνού, το οποίο ενώνει τις όχθες του ποταμού Παλισκιώτη, και η "Καζάρμα" ( Τούρκικο Συνοριοφυλάκιο) στην κορυφή "Μαμαλή" (1424 μ.) είναι αξιόλογα πετρόκτιστα οικοδομήματα. Επίσης, το Δημοτικό Σχολείο του χωριού και η εκκλησία του Προφήτη Ηλία κτίσθηκαν στις αρχές του 20ου αιώνα.

Σήμερα, οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται βασικά με την κτηνοτροφία και τη γεωργία και δευτερευόντως με την υλοτομία και την βιολογική καλλιέργεια. Από τα κτηνοτροφικά προϊόντα ξεχωρίζουν τα ορεινά κρέατα και το παραδοσιακό τυρί «νιβατό». Το «νιβατό» είναι ένα γίδινο τυρί: συνοδεύει το κυρίως φαγητό, ενώ από μόνο του αποτελεί έναν πολύ καλό μεζέ.

Το δάσος της Βερδικούσας, δάσος οξυάς κυρίως, είναι από τα μεγαλύτερα της Ελλάδας στο είδος του, και αποτελεί σημαντικό βιότοπο και καταφύγιο για άγρια ζώα και πουλιά. Ο Μορφωτικός Σύλλογος του χωριού και ο Σύλλογος Βερδικουσιωτών Ν. Λάρισας φροντίζουν για την διατήρηση της παράδοσης και την αναβίωση τοπικών εθίμων. Στο χωριό υπάρχει ξενώνας, καφενεία και ταβέρνες.

Τα τελευταία χρόνια, από το 2012 και μετά, καθιερώθηκε να φιλοξενείται στο δάσος της Μαμαλής, Βερδικούσιας το Mountain Enduro Camp. Το Mountain Enduro Camp είναι ένα τριήμερο κατασκηνωτικό φεστιβάλ. Περιλαμβάνει διάφορες δραστηριότητες σχετικές με τη φύση, τον πολιτισμό, τον αθλητισμό και τη μουσική. Επίκεντρο των δραστηριοτήτων είναι η οδήγηση μηχανών τύπου enduro σε αυτοσχέδιες πίστες στο καταπράσινο δάσος οξιάς της Μαμαλής, Βερδικούσιας. Αναπόσπαστο κομμάτι του Mountain Enduro Camp είναι επίσης οι ζωντανές εμφανίσεις μουσικών συγκροτημάτων.