Βελγική σοκολάτα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ποικιλίες πραλίνας σε σοκολατοποιία της Αμβέρσας.

Η βελγική σοκολάτα (γαλλικά: Chocolat Belge‎‎, γερμανικά: Belgische Schokolade‎‎, ολλανδικά: Belgische Chocolade‎‎) είναι είδος σοκολάτας που παράγεται στο Βέλγιο. Αποτελεί σημαντικό κλάδο της βιομηχανίας από τον 19ο αιώνα, καθώς και σημαντικό μέρος της οικονομίας και του πολιτισμού της χώρας.

Οι πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή σοκολάτας δεν προέρχονται από το Βέλγιο. Το μεγαλύτερο μέρος του κακάο παράγεται στην Αφρική, την Κεντρική και τη Νότια Αμερική. Ωστόσο, η σχέση του Βελγίου με το συγκεκριμένο προϊόν χρονολογείται στις αρχές του 17ου αιώνα. Η βιομηχανία επεκτάθηκε μαζικά τον 19ο αιώνα, αποκτώντας διεθνή φήμη και, μαζί με την Ελβετία, το Βέλγιο έγινε ένας από τους σημαντικότερους παραγωγούς σοκολάτας στην Ευρώπη. Αν και η βιομηχανία ρυθμίζεται με νόμο από το 1894, δεν υπάρχει κανένα καθολικό πρότυπο για να φέρει μια σοκολάτα την ετικέτα «βελγική». Σύμφωνα με το πιο κοινά αποδεκτό πρότυπο, η παραγωγή της σοκολάτας πρέπει να πραγματοποιείται πράγματι εντός του Βελγίου.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σοκολατοποιός φτιάχνει πασχαλινά αυγά στη Μπριζ.

Η σχέση του Βελγίου με τη σοκολάτα χρονολογείται από το 1635, όταν η χώρα βρισκόταν υπό ισπανική κατοχή, λίγο μετά τη μεταφορά της σοκολάτας στην Ευρώπη από τη Λατινική Αμερική.[1] Μέχρι τα μέσα του 18ου αιώνα, η σοκολάτα είχε γίνει εξαιρετικά δημοφιλής στους κύκλους της ανώτερης και μεσαίας τάξης, ιδιαίτερα με τη μορφή ζεστού ροφήματος. Γνωστός λάτρης της σοκολάτας ήταν ο Κάρολος Αλέξανδρος της Λωρραίνης, ο κυβερνήτης των Αυστριακών Κάτω Χωρών.[2] Από τις αρχές του 20ού αιώνα, η χώρα μπόρεσε να εισαγάγει μεγάλες ποσότητες κακάο από την αφρικανική αποικία της, το Βελγικό Κονγκό. Μέχρι τη δεκαετία του 1900, η σοκολάτα γινόταν όλο και πιο προσιτή στη βελγική εργατική τάξη.[3] Σύμφωνα με μια μελέτη, το Βέλγιο ξεκίνησε για πρώτη φορά να εξάγει περισσότερη σοκολάτα από ό,τι εισήγαγε τη δεκαετία του 1960, με τις εξαγωγές "βελγικής σοκολάτας" να αυξάνονται εκθετικά από το 1980.[4]

Η πραλίνα είναι εφεύρεση της βελγικής βιομηχανίας σοκολάτας,[5] όπως και το ballotin, ένα είδος συσκευασίας για υψηλής ποιότητας σοκολάτες που σχεδιάστηκε από τη Λουίζ Αγκοστίνι το 1915.[6]

Παραγωγή και πρότυπα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η σύνθεση της βελγικής σοκολάτας ρυθμίζεται με νόμο από το 1894 όταν, προκειμένου να αποφευχθεί η νοθεία με χαμηλής ποιότητας λιπαρά από άλλες πηγές, επιβλήθηκε ένα ελάχιστο επίπεδο 35% καθαρού κακάου.[7][8] Οι προσπάθειες τυποποίησης του κλάδου γνώρισαν ελάχιστη επιτυχία. Μια προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (ΕΟΚ) να εισαγάγει πρότυπα για την ποσότητα υποκατάστατων βουτύρου κακάο σε όλη την Ευρώπη οδήγησε σε παρατεταμένες διαπραγματεύσεις, αλλά η νομοθεσία που τελικά θεσπίστηκε, το 2003, θεωρήθηκε υπερβολικά επιεικής στο Βέλγιο. Το 2007, η Ευρωπαϊκή Ένωση εισήγαγε ένα προαιρετικό πρότυπο ποιότητας (το οποίο τηρεί το 90% περίπου των σοκολατοποιών της χώρας)[9], το οποίο έθετε ορισμένα κριτήρια ώστε ένα προϊόν να θεωρείται "βελγική σοκολάτα".[9] Σύμφωνα με αυτόν τον «Κώδικα Βελγικής Σοκολάτας», η συνολική επεξεργασία θα πρέπει να γίνεται εντός του Βελγίου.[9]

Η διαμάχη σχετικά με το τι μπορεί να ονομαστεί νόμιμα "βελγική σοκολάτα" έχει πυροδοτηθεί από ορισμένες παραδοσιακές βελγικές σοκολατοποιίες που εξαγοράστηκαν από μη βελγικές εταιρείες και μάλιστα μεταφέρουν την παραγωγή εκτός Βελγίου. Ο διευθύνων σύμβουλος της σοκολατοποιίας Neuhaus επιμένει ότι "Στο δικό μας λεξικό, το "βελγική" σημαίνει τον τόπο παραγωγής, την έδρα και την ιδιοκτησία",[10] αλλά χωρίς γεωγραφική ένδειξη με κοινοτική προστασία, οι 100% Βέλγοι σοκολατοποιοί θεωρούν ότι είναι δύσκολο να προστατευτεί η ονομασία "βελγική σοκολάτα".

Πολλές εταιρείες παράγουν χειροποίητες σοκολάτες, κάτι που απαιτεί πολύ κόπο και χρόνο και εξηγεί την επικράτηση μικρών, ανεξάρτητων σοκολατοποιίων, τα οποία είναι δημοφιλή στους τουρίστες.

Ποικιλίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πραλίνες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πραλίνες που παρασκευάζονται στο Βέλγιο είναι συνήθως γλυκίσματα μαλακά στο κέντρο με επικάλυψη σοκολάτας. Διαφέρουν από τα γλυκά με ξηρούς καρπούς και ζάχαρη που είναι δημοφιλή στη Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, τα οποία δυχνά αναφέρονται με το ίδιο όνομα. Δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά από τον Ζαν Νέουχαουζ Β΄ το 1912.[11]

Οι πραλίνες είχαν πάντα πολλές μορφές και σχήματα, αν και σχεδόν πάντα αποτελούνται από μια επικάλυψη σοκολάτας με πιο μαλακή γέμιση. Μπορεί να προκύψει σύγχυση σχετικά με τη χρήση της λέξης πραλίνα στο Βέλγιο, καθώς ο όρος μπορεί να αναφέρεται σε γεμιστές σοκολάτες γενικά ή ακόμα και σε παραδοσιακές σοκολάτες με γέμιση πραλίνα, δημοφιλείς στην υπόλοιπη Ευρώπη (όπου πραλίνα είναι ο πολτός από καραμελωμένα φουντούκια ή αμύγδαλα). Οι βελγικές πραλίνες δεν περιορίζονται στην παραδοσιακή γέμιση πραλίνας και συχνά περιλαμβάνουν ξηρούς καρπούς, αμυγδαλόπαστα, αλατισμένη καραμέλα, καφέ, λικέρ, κεράσια ή ένα μείγμα σοκολάτας διαφορετικό με αυτό της επικάλυψης. Συχνά πωλούνται σε στιλιζαρισμένα κουτιά με τη μορφή δώρου. Οι μεγαλύτεροι κατασκευαστές πραλίνας είναι οι Neuhaus, Godiva, Leonidas και Guylian.

Τρούφες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το εσωτερικό μιας τυπικής σοκολατερίας στις Βρυξέλλες.

Συνηθέστερα με τη μορφή μιας νιφάδας ή λείας μπάλας σοκολάτας ή παραδοσιακά ενός σβώλου σε σχήμα τρούφας, οι βελγικές τρούφες σοκολάτας συχνά αποτελούνται από γκοφρέτα με επικάλυψη από σκόνη κακάο υψηλής ποιότητας. Περιέχουν μια μαλακή γκανάς που είναι σοκολάτα σε γαλακτώδη μορφή (και ως εκ τούτου έχει διάρκεια ζωής δύο ημερών) σε χαμηλές θερμοκρασίες και απαιτεί ψύξη. Κάποιες τρούφες περιέχουν γκανάς φρούτων, ξηρών καρπών ή καφέ. Σπανιότερα διαθέτουν λικέρ, αλλά διακρίνονται από τις πραλίνες λόγω του σχήματος και της υφής τους στις περισσότερες περιπτώσεις. Τέλος, υπάρχουν και συνδυασμοί πραλίνας και τρούφας.

Αυγά, ζώα και αγαλματίδια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χειροποίητα και πολυτελή αντίγραφα αυγών, ζώων, αγαλματιδίων και καρδιών για την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου φτιάχνονται από πολλές σοκολατερίες του Βελγίου, αλλά και άλλων κρατών, κατέχοντας ένα σχετικά μικρό μερίδιο της αγοράς. Εκτός από την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, αυτά τα προϊόντα είναι πολύ δημοφιλή το Πάσχα, την ημέρα της γιορτής του Αγίου Νικολάου (Sinterklaas) και τα Χριστούγεννα.

Οικονομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η σοκολάτα παίζει σημαντικό ρόλο στη βελγική οικονομία, και υπάρχουν πάνω από 2.000 σοκολατοποιίες στη χώρα,[1] τόσο μικρές όσο και μεγάλες. Σήμερα, η σοκολάτα είναι πολύ δημοφιλής στο Βέλγιο, όπου παράγονται 172.000 τόνοι κάθε χρόνο και εξάγονται σε μεγάλο ποσοστό.[1] Η Côte d'Or είναι ίσως η μεγαλύτερη εμπορική μάρκα, τα προϊόντα της οποίας διατίθενται σχεδόν σε κάθε παντοπωλείο της χώρας.

Βελγικές μάρκες και σοκολατερίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 Savage, Maddy (31 December 2012). «Is Belgium still the capital of chocolate?». BBC. https://www.bbc.co.uk/news/magazine-20810103. Ανακτήθηκε στις 14 February 2013. 
  2. Mercier, Jacques (2008). The Temptation of Chocolate. Brussels: Lannoo. σελ. 87. ISBN 978-2873865337. 
  3. Moss & Badenoch 2009, σελ. 63.
  4. Garrone, Maria; Pieters, Hannah; Swinnen, Johan F. M. (2016-05-01). From Pralines to Multinationals the Economic History of Belgian Chocolate. Rochester, NY: Social Science Research Network. 
  5. Mercier, Jacques (2008). The Temptation of Chocolate. Brussels: Lannoo. σελ. 101. ISBN 978-2873865337. 
  6. Moss & Badenoch 2009, σελ. 70.
  7. Mercier, Jacques (2008). The Temptation of Chocolate. Brussels: Lannoo. σελ. 94. ISBN 978-2873865337. 
  8. Garrone et al. 2016, σελ. 108.
  9. 9,0 9,1 9,2 Garrone et al. 2016, σελ. 109.
  10. «Belgian chocolate is under threat from 'chocolate gangsters'». The Independent. 24 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2019. 
  11. Amy M. Thomas (22 December 2011). «Brussels: The Chocolate Trail». The New York Times. http://travel.nytimes.com/2011/12/25/travel/brussels-the-chocolate-trail.html?src=dayp. Ανακτήθηκε στις 25 December 2011. «Ever since the Brussels chocolatier Jean Neuhaus invented the praline 100 years ago, the city has been at the forefront of the chocolate business. ... They are breaking away from traditional pralines—which Belgians classify as any chocolate shell filled with a soft fondant center...» 
  12. «Our Story». Bouchard Chocolate. Bouchard NV. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2017. [νεκρός σύνδεσμος]

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]