Αυχενικοί σπόνδυλοι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αυχενικοί σπόνδυλοι

Η αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης του ανθρώπου αποτελείται από τους 7 πρώτους σπονδύλους που βρίσκονται κάτω από το κρανίο. Οι αυχενικοί σπόνδυλοι, όπως ονομάζονται, είναι αριθμημένοι με τον πρώτο (Α1) να βρίσκεται ακριβώς κάτω από το κρανίο και ακολουθεί ο δεύτερος (Α2), ο τρίτος (Α3) κ.ο.κ. Από τους 7 αυχενικούς σπονδύλους, τρεις ξεχωρίζουν: ο πρώτος (άτλας), ο δεύτερος (άξονας) και ο έβδομος (προεξέχων σπόνδυλος). Οι υπόλοιποι 4 αυχενικοί σπόνδυλοι (Α3-Α6) έχουν περίπου ίδια δομή.[1]

Δομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σπόνδυλοι Α3-Α6[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οπίσθια όψη των αυχενικών σπονδύλων

Το σώμα αυτών των σπονδύλων είναι σχετικά μικρό και βρίσκεται στην πρόσθια επιφάνεια. Δύο μίσχοι συνδέονται με το σώμα και κατευθύνονται περιφερικά και πρόσθια. Κάθε μίσχος συνδέεται με ένα πέταλο που βρίσκεται στην οπίσθια περιοχή του σπονδύλου. Ο μίσχος με το αντίστοιχο πέταλο ονομάζεται σπονδυλικό τόξο. Το σώμα, οι μίσχοι και τα πέταλα σχηματίζουν ένα σπονδυλικό τρήμα.

Οπίσθια του σπονδύλου, τα δύο πέταλα απολήγουν στην ακανθώδη απόφυση η οποία είναι δισχιδής στο άκρο της. Πλαγίως κάθε μίσχου προβάλλει μία εγκάρσια απόφυση. Η εγκάρσια απόφυση έχει ένα πρόσθιο φύμα και ένα οπίσθιο φύμα ανάμεσα στα οποία σχηματίζεται μία αύλακα εξόδου νωτιαίου νεύρου. Κάθε εγκάρσια απόφυση έχει και από ένα εγκάρσιο τρήμα.

Στο σημείο όπου ενώνονται το πέταλο με τον μίσχο υπάρχει μία άνω αρθρική απόφυση που προβάλλει κρανιακώς, και μία κάτω αρθρική απόφυση που προβάλλει ουραίως. Οι άνω και κάτω αρθρικές αποφύσεις φέρουν την άνω και κάτω αρθρική επιφάνεια αντίστοιχα. Η άνω αρθρική επιφάνεια κατευθύνεται ραχιαίως ενώ η κάτω κοιλιακώς. Μεταξύ της άνω αρθρικής απόφυσης και του σώματος βρίσκεται η άνω σπονδυλική εντομή, ενώ μεταξύ της κάτω αρθρικής απόφυσης και του σώματος βρίσκεται η κάτω σπονδυλική εντομή.

Στον έκτο αυχενικό σπόνδυλο, η εγκάρσια απόφυση έχει ένα προεξέχον πρόσθιο φύμα που ονομάζεται καρωτιδικό φύμα.[1][2][3]

Άτλας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο άτλας είναι ο πρώτος αυχενικός σπόνδυλος. Βασική διαφορά από τους άλλους αυχενικούς σπονδύλους είναι ότι δεν έχει σώμα κι έτσι μοιάζει με δακτύλιο.

Το ένα πέμπτο αυτού του δακτυλίου σχηματίζεται από το πρόσθιο τόξο, στο κέντρο του οποίου προβάλλει κοιλιακά το πρόσθιο φύμα. Στο κέντρο της οπίσθιας επιφάνειας του πρόσθιου τόξου βρίσκεται η αρθρική επιφάνεια για τον οδόντα.

Τα δύο πέμπτα του δακτυλίου σχηματίζονται από το οπίσθιο τόξο, στο κέντρο του οποίου προβάλλει ραχιαία το οπίσθιο φύμα. Στην άνω επιφάνεια του οπίσθιου τόξου, κοντά σε κάθε πλάγιο όγκωμα βρίσκεται από μία αύλακα σπονδυλικής αρτηρίας.

Το υπόλοιπο τμήμα του δακτυλίου σχηματίζεται από τα δύο πλάγια ογκώματα. Τα πλάγια ογκώματα έχουν μία άνω και μία κάτω αρθρική επιφάνεια. Η άνω αρθρική επιφάνεια είναι μεγάλη, ωοειδούς σχήματος και κοίλη, και στέφεται κρανιακά και λίγο οπίσθια και προς τα έσω. Η κάτω αρθρική επιφάνεια είναι κυκλική, σχεδόν επίπεδη ή ελαφρά κυρτή και στρέφεται ουραία και προς τα έσω.

Πλευρικά από το κάθε πλάγιο όγκωμα προβάλλει μία εγκάρσια απόφυση. Κάθε εγκάρσια απόφυση έχει και ένα εγκάρσιο τρήμα.[1][2][3]

Άξονας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο άξονας είναι ο δεύτερος αυχενικός σπόνδυλος. Χαρακτηριστικό του είναι ότι έχει τον οδόντα ή οδοντοειδή απόφυση που προβάλλει κρανιακώς από το σπονδυλικό σώμα. Ο οδόντας απολήγει σε ένα στρογγυλοποιημένο άκρο, το άκρο του οδόντος. Η άκρη του οδόντος έχει δύο εντυπώματα για τη σύνδεση των πτερυγοειδών συνδέσμων. Ο οδόντας έχει μια πρόσθια αρθρική επιφάνεια για την άρθρωσή του με τον άτλα, και μια οπίσθια αρθρική επιφάνεια για τον εγκάρσιο σύνδεσμο του άτλαντα.

Ο άξονας έχει φαρδείς μίσχους. Οι μίσχοι έχουν από μία ελαφρώς κυρτή άνω αρθρική επιφάνεια να προβάλλει κρανιακά και πλευρικά, καθώς και μία κάτω αρθρική επιφάνεια που προβάλει ουριαίως. Στο σημείο όπου τα πέταλα ενώνονται, ραχιαία σχηματίζεται μία μεγάλη ακανθώδης απόφυση που μπορεί να είναι δισχιδής.

Ο άξονας έχει πλαγίως δύο μικρές εγκάρσιες αποφύσεις οι οποίες έχουν από ένα εγκάρσιο τρήμα.[1][2][3]

Προεξέχων σπόνδυλος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο προεξέχων σπόνδυλος είναι ο έβδομος αυχενικός σπόνδυλος. Το οπίσθιο φύμα αυτού του σπονδύλου είναι προεξέχον και μακρύ. Οι εγκάρσιες αποφύσεις είναι αρκετά μεγάλες αλλά το οπίσθιο φύμα τους είναι μικρό ή μπορεί να λείπει. Κατά τα άλλα ο προεξέχον σπόνδυλος έχει κάποιες ομοιότητες με τους σπονδύλους Α3-Α6.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Platzer, Werner (2009). Εγχειρίδιο περιγραφικής ανατομικής τόμος Α. Αθήνα: Π.Χ. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ. σελίδες 36–39. ISBN 978-960-399-940-9. 
  2. 2,0 2,1 2,2 «The Cervical Vertebræ, Gray's anatomy». Bartleby.com. 
  3. 3,0 3,1 3,2 Moore, Keith L.· Dalley, Arthur F.· Agur, Anne M.R. (2013). Κλινική ανατομία. Π.Χ. Πασχαλίδης. σελίδες 495–498. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]